تحقیقات کیفی در علوم سلامت
سال:1395 | دوره:5 | شماره:3 |تعداد مقالات:8

مقدمه: یائسگی نقطه عطفی در زندگی زنان محسوب می شود و اگرچه فرایندی فیزیولوژیک و رویدادی همگانی است، اما برای همه به یک شکل تعریف و احساس نمی شود. هدف از انجام مطالعه حاضر، شناخت بهتر ماهیت تجارب زنان یائسه در مواجهه با یائسگی بود.روش: این تحقیق با رویکرد کیفی و بر اساس تحلیل محتوای مرسوم و با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شد. در مجموع، 15 زن یائسه مراجعه کننده به یکی از سراهای محله شهر تهران، بعد از آگاهی از هدف پژوهش درباره تجارب خود در مواجهه با یائسگی، مورد مصاحبه قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها هم زمان با نمونه گیری صورت گرفت.یافته ها: سه درون مایه اصلی «خودکارامدی، انفعال با تمرکز بر افکار و نظرات دیگران و ظاهر فیزیکی» استخراج گردید. همچنین، 6 درون مایه فرعی «احساس کفایت و کارایی، احساس بی کفایتی و عدم کارایی، پیش پنداشت منفی، ناتوان از پاسخگویی، رضایت بدنی و احساس پیری» نیز توصیف کننده و بسط دهنده درون مایه های اصلی بود.نتیجه گیری: تبیین تجربه زنان یائسه در مواجهه با یائسگی، می تواند موجب شناسایی دیدگاه ها و نیازهای این زنان و طراحی برنامه های مداخله ای مناسب جهت ارتقای کیفیت زندگی آنان شود.

مقدمه: مرگ بیماران ماهیتی گریزناپذیر در حرفه پرستاری محسوب می شود و در این میان، پرستاران در سال های اول ورود به این حرفه از آسیب پذیری بیشتری در مقابل مرگ بیماران برخوردار هستند. بنابراین، شناخت واکنش های پرستاران پس از مرگ بیمار، می تواند منجر به درک بیشتر این پدیده و دستیابی به راه های کاهش آسیب های ناشی از آن در پرستاران جوان گردد. هدف از انجام مطالعه حاضر، تبیین، توصیف و توضیح واکنش های اولیه پرستاران تازه کار هنگام مواجهه با مرگ بیماران بود.روش: این مطالعه بر روی 12 پرستار که به صورت هدفمند از بیمارستان های شهر بیرجند انتخاب شده بودند، انجام شد. جهت تحلیل داده ها از شیوه تحلیل محتوای کیفی به روش Graneheim و Lundman استفاده گردید.یافته ها: چهار مضمون استخراج شده از پژوهش عبارت از «آشفتگی احساس، احساس غمگینی ناشی از حس نوع دوستی، احساس استیصال و احساس تقصیر و کوتاهی» بود. در مضمون آشفتگی احساس زیرمضامین «گیجی و سردرگمی، ترس، استرس، احساس سرخوردگی، شرم و نگرانی»، در مضمون احساس غمگینی ناشی از حس نوع دوستی زیرمضامین «گریه، ناراحتی و غم و اندوه»، در مضمون احساس استیصال زیرمضامین «احساس خستگی، احساس تهی شدن قوای بدن و عدم کفایت» و در مضمون احساس تقصیر و کوتاهی نیز زیر مضامین «سرزنش کردن خود، عذاب وجدان، شرمندگی، ناامیدی و بیزاری از حرفه» شناسایی گردید.نتیجه گیری: پرستاران تازه کار در بدو ورود به بالین بیماران مشکلات بسیاری را تجربه می کنند که می تواند منجر به بروز آسیب های جدی در جسم و روان آنان گردد. بنابراین، توجه به این واکنش ها در ارایه راهکارهای کاهش آسیب به پرستاران و مدیران کمک بسزایی می نماید.

مقدمه: هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسایی آسیب های ارتباطی زوجین و خانواده همسر و پیامدهای آن بر زندگی فردی و خانوادگی زوجین بود.روش: این تحقیق به روش کیفی انجام شد. 14 زن و 13 مرد که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بودند، در تحقیق مشارکت داشتند. ابزار پژوهش، مصاحبه نیمه ساختار یافته بود و داده ها به روش تحلیل محتوا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: آسیب های روابط زوجین با خانواده همسر در قالب طبقات «مرزبندی نادرست، تفاوت ها، وابستگی، انتظارات و توقعات، توزیع نامتوازن قدرت، عدم پذیرش عروس/ داماد و روحیات ناپسند اخلاقی» استخراج گردید. همچنین، پیامدهای شناختی، عاطفی و رفتاری آسیب های ارتباطی زوجین و خانواده همسر، رابطه زوجین با خانواده همسر، رابطه زوجین با یکدیگر و زندگی شخصی هر یک از زوجین را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث کاهش سلامت جسمی و روحی هر یک از زوجین می شود.نتیجه گیری: بهبود روابط زوجین و خانواده ها می تواند کمک بزرگی در جهت پایداری روابط زوجین و خانواده همسر، افزایش رضایتمندی زناشویی و ارتقای سلامت جامعه نماید.

مقدمه: سوء مصرف مواد مخدر، تهدیدی جدی برای سلامت جوامع می باشد که در گروه های سنی پایین تر در حال افزایش است. نتایج مطالعات نشان می دهد که بیشتر نوجوانان مصرف مواد را در سنین 13-12 سالگی شروع می کنند. هدف از انجام پژوهش حاضر، تبیین ادارک نوجوانان از عوامل مخاطره آمیز و محافظت کننده سوء مصرف مواد با استفاده از رویکرد اکولوژیک (The Social Ecological Model یا SEM) بود.روش: این تحقیق از نوع کیفی بود که به روش تحلیل محتوا انجام گرفت. شرکت کنندگان مطالعه را 38 نفر از دانش آموزان دختر (22 نفر) و پسر (16 نفر) مدارس شهر اصفهان که در پایه سوم دوره متوسطه اول مشغول به تحصیل بودند، تشکیل داد. نمونه ها به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه جمع آوری گردید و تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: چهار طبقه اصلی در سطوح فردی، بین فردی، سازمانی و اجتماعی و سیاست های عمومی (سیاست گذاری ها) با استفاده از رویکرد SEM به تفکیک عوامل مخاطره آمیز و محافظت کننده استخراج گردید. شرکت کنندگان اعتقاد داشتند که عوامل مخاطره آمیز برای اعتیاد نوجوانان در سطح فردی شامل عدم آگاهی نسبت به مضرات مواد مخدر و نداشتن مهارت های زندگی و در سطح بین فردی نیز شامل نقش خانواده و اهمیت ندادن خانواده به شعایر مذهبی بود. در سطح سازمانی و اجتماعی به دسترسی به اینترنت و ماهواره بدون نظارت والدین و در سطح سیاست های عمومی به ورود مواد مخدر به کشور اشاره شد. عوامل محافظت کننده در سطح فردی عبارت از آگاهی نوجوان در رابطه با مضرات مواد مخدر و داشتن مهارت های زندگی و در سطح بین فردی شامل نقش تاثیرگذار خانواده و تقویت شعایر مذهبی بود. در سطح سازمانی و اجتماعی، اختصاص یک درس از دروس به این مقوله و در سطح سیاست های عمومی نیز بررسی علل و عوامل اعتیاد و ایجاد فعالیت های تفریحی جایگزین عنوان گردید.نتیجه گیری: در مطالعه حاضر عوامل مخاطره آمیز و محافظت کننده سوء مصرف مواد در نوجوانان در چهار سطح متمایز شد که لازم است در طراحی و اجرای برنامه های مداخله ای پیشگیرانه مدنظر قرار گیرد.

مقدمه: یکی از روش های روبه رو شدن با چالش ارزشیابی بالینی دانشجویان، استفاده از روش 360 درجه می باشد. شناخت دیدگاه و تجربیات دانشجویان به عنوان افراد تحت ارزشیابی نسبت به این روش از اهمیت بالایی برخوردار است. از این رو، مطالعه حاضر با هدف توصیف دیدگاه و تجربه دانشجویان نسبت به ارزشیابی بالینی به روش 360 درجه انجام شد.روش: در این مطالعه کیفی، دانشجویان مقطع کارشناسی پرستاری که واحد کارآموزی در عرصه کودکان را اخذ نموده بودند، به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. روش جمع آوری داده ها، جلسات گروه متمرکز بود و 27 دانشجوی پرستاری در 4 گروه متمرکز در پژوهش شرکت نمودند. از نرم افزارهای Word و Onenote برای ثبت مصاحبه ها و کدهای استخراج شده و از روش تحلیل محتوای کیفی برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها منجر به ظهور درون مایه اصلی «جو پویای کارآموزی» گردید که مشتمل بر چهار طبقه «یادگیری فعال، عدالت، ارتباط و نظم و انضباط» بود.نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر می تواند به مربیان بالینی کمک نماید تا شناخت بهتری نسبت به تجربیات و دیدگاه دانشجویان در مورد این رویکرد ارزشیابی پیدا کنند و در جهت استفاده از این روش برنامه ریزی و اقدامات لازم را به عمل آورند.

مقدمه: خودکارامدی به عنوان پیش بینی کننده مهم رفتارهای پرستاران، نقش مهمی بر روی عملکرد حرفه ای و مراقبتی پرستاران دارد. با این وجود، شناخت ابعاد این مفهوم مورد توجه قرار نگرفته است. هدف از انجام مطالعه حاضر، تبیین درک خودکارامدی پرستاران کودکان از مدیریت فرایند مراقبت بود.روش: این مطالعه بخشی از یک مطالعه بزرگ تر بر روی مفهوم خودکارامدی مراقبتی بود که با رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوا در سال 94-1393 در ایران انجام گرفت. نمونه های پژوهش شامل 27 پرستار و مربی بالینی بخش های کودکان بودند که بر اساس نمونه گیری مبتنی بر هدف در پژوهش شرکت نمودند. داده های پژوهش به روش مصاحبه نیمه ساختار یافته جمع آوری گردید و با استفاده از روش تحلیل محتوای مرسوم (قراردادی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: یکی از تم های اصلی استخراج شده حاصل تجزیه و تحلیل مصاحبه ها در مطالعه اخیر، «مدیریت فرایند مراقبت» بود. این تم شامل دو طبقه اصلی «عملکرد فرایندمحور» شامل زیرطبقات مراقبت بر اساس فرایند پرستاری و توانایی تصمیم گیری مراقبتی و «هدایت و کنترل ارایه فرایند مراقبت» با زیرطبقات نظارت و رهبری ارایه مراقبت و خودکنترلی بود.نتیجه گیری: پرستاران با درک خودکارامدی، می توانند فرایند مراقبت به کودکان را مدیریت کنند. درک خودکارامدی از مدیریت فرایند مراقبت از طریق زیرساخت هایی همچون مراقبت بر اساس فرایند پرستاری، تصمیم گیری مراقبتی، نظارت و رهبری بر ارایه مراقبت و هماهنگی فعالیت های مراقبتی و خودکنترلی بروز داده می شود. این نتایج می تواند به رشد خودکارامدی پرستاران، به خصوص در حیطه مراقبت از کودکان کمک نماید.

مقدمه: استادان دانشگاه یکی از مهم ترین اجزا در سیستم آموزش می باشند که دارای نقش تعیین کننده ای در دستیابی به اهداف آموزشی می باشند. در این راستا، ارزشیابی استادان و بررسی کیفیت کار آنان از مهم ترین جنبه های موثر در ارتقای کیفیت آموزش آنان خواهد بود. از این رو، مطالعه حاضر با هدف تعیین دیدگاه و نظرات دانشجویان پرستاری در زمینه ارزشیابی استادان صورت گرفت.روش: مطالعه حاضر به صورت کیفی با مشارکت 14 نفر از دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی ارومیه انجام گردید. افراد طبق نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و پس از کسب رضایت آگاهانه از آنان، داده ها با استفاده از مصاحبه فردی به صورت نیمه ساختار یافته، حضور در عرصه و دست نوشته ها جمع آوری شد. کلیه مصاحبه ها ضبط و روی کاغذ بازنویسی و مرور گردید. سپس، به روش تحلیل محتوای متعارف با رویکرد استقرایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: در تحقیق حاضر، 3 مضمون اصلی و 13 زیرمضمون استخراج شد که شامل نحوه انجام ارزشیابی (سوالات ناکارامد، زمان، نحوه توزیع پرسش نامه ها و توضیحات کارشناسان)، ویژگی های عملکردی دانشجویان (صداقت، آگاهی، امانت داری، دخالت دادن احساسات شخصی) و دیدگاه دانشجو (تجربه برخورد قبلی، موافق، مخالف ارزشیابی) در مورد عوامل تاثیرگذار بر ارزشیابی استادان پدیدار شد.نتیجه گیری: ارزشیابی، تقویت فعالیت ها، روش های اثربخش، تضعیف یا حذف فعالیت ها و روش های بی تاثیر یا نامطلوب است. با توجه به نتایج مطالعه، باید فرایند ارزشیابی را تغییر، با اصلاح روند ارزشیابی جاری و با تقویت کیفیت کار استادان بتوان تاثیر مثبتی بر یادگیری دانشجو گذاشت.

مقدمه: یکی از روش های نوظهور کیفی در روش شناسی پژوهش، روش تحلیل گفتمان است. این روش یکی از روش های غیر واکنشی و غیر مداخله‏ای می باشد که به دنبال تحلیل و مشاهده و بررسی اسناد و متون از قبل ثبت و ضبط شده است. هدف از انجام مطالعه حاضر، تبیین روش تحلیل گفتمان و کاربرد آن در پرستاری بود.روش: از طریق جستجو در پایگاه های اطلاعاتی متنوع و متعدد مانند Ovid، Medline، Google Scholar، ProQuest، ScienceDirect، Social Sciences Index و SID و منابع داخلی و خارجی و بین المللی دیگر با استفاده از کلید واژه های »تحلیل گفتمان و تحلیل گفتمان در پرستاری»، مقالات و کتاب های مرتبط شناسایی و استخراج گردید. ضمن بررسی و تبیین این روش، کاربردهای آن در پرستاری استنتاج شد.یافته ها: تحلیل گفتمان یکی از روش های کیفی غیر مداخله‏ای جهت تحلیل و مشاهده اسناد و متون از قبل ثبت و ضبط شده و تحلیل معانی آشکار و پنهان یک متن به منظور به اشتراک گذاشتن تجربیات و افکار انسانی است. تحلیل گفتمان نوعی روش شناسی مفید و کیفی و مولد می باشد، اما در تحقیقات پرستاری به اندازه کافی استفاده نشده است.نتیجه گیری: تحلیل گفتمان می تواند نقش بسزایی در تولید دانش جدید، تحلیل و روشن سازی مفاهیم و نظریه های مناقشه برانگیز پرستاری، تحلیل ارتباطات صحیح بین پرستار و بیمار و تحلیل هویت حرفه ای پرستاری ایفا نماید.