مدیریت ارتقای سلامت
سال:1393 | دوره:3 | شماره:4 (پیاپی 12) |تعداد مقالات:8

مقدمه: ثبت آموزش بیمار، ابزاری مهم جهت تعیین صحت مداخلات آموزشی، حمایت و حفظ حقوق قانونی گیرندگان و ارائه دهندگان خدمات است. هدف این پژوهش طراحی و ارزشیابی «فرم ثبت آموزش بیمار» برای ثبت ساختارمند فرآیند آموزش بیمار بود.مواد و روش ها: مطالعه ی روش شناسی حاضر در مرکز آموزشی درمانی الزهرا (س) اصفهان طی سال های 1390 تا 1392 انجام شده است. مشارکت کنندگان شامل 256 کارشناس و متخصص بالینی بودند که از طریق نمونه گیری هدفمند در سه گروه مرکزی، راهبردی و فرآیندی/بازخوردی همکاری نمودند. دو مرحله طراحی و ارزشیابی فرم ثبت آموزش بیمار با 24 دوره نظرخواهی اولیه قبل از اجرا و جمع-آوری 49 یادداشت در عرصه، 11مصاحبه و 52 گزارش و 6 دوره نظرخواهی مجدد طی 9 ماه اجرای آزمایشی فرم اولیه انجام شد. ارزشیابی با تحلیل محتوای کیفی قراردادی بازدارنده ها و مزایای ثبت و اجرای آموزش بیمار تا اشباع داده ها و تصویب فرم بازنگری شده ادامه یافت.یافته ها: فرم اولیه ی ثبت آموزش بیمار به صورت ساختارمند با یک سربرگ مشخصات بیمار به همراه 4 جدول ثبت آموزش های بدو ورود تا موقع ترخیص در 9 ستون با زیرنویس ثبت اختصارات کامل فرآیند آموزش بیمار طراحی شد. فرم بازنگری شده پس از اجرای آزمایشی شامل اختصارات کم تر به همراه چهارجدول ارزیابی اولیه، آموزش موقع پذیرش و آموزش های حین بستری و مراقبت در منزل توسط دو گروه کارشناسان بالینی و پزشکان بود. طراحی و توصیه های دارو، به کارت ترخیص منتقل شد. بازدارنده های ثبت و آموزش بیمار شامل پیچیدگی و عدم آشنایی کارشناسان با فرم اولیه و همچنین کمبود وقت، کمبود نیرو، کمبود مهارت و محتوای کمک آموزشی و مزایای مربوطه برای سازمان، بیماران و کارشناسان بالینی در دو طبقه با 6 کد اصلی و 43 کد فرعی تبیین گردید.نتیجه گیری: طراحی «فرم ثبت آموزش بیمار»، منجر به تسهیل ثبت و اجرای کامل فرآیند آموزش بیمار شد. فرم طراحی شده می تواند برای ثبت آموزش بیمار در دیگر مراکز درمانی مفید واقع شود.

مقدمه: مفهوم رفتار شهروندی سازمانی توجه مدیران و پژوهشگران زیادی را به خود جلب کرده است. رفتارهایی که توجه به آن می تواند یکی از راه های اساسی در افزایش اثر بخشی سازمان ها باشد. پژوهش حاضر با هدف، تعیین همبستگی تعهد سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی در کارکنان سازمان بهزیستی شهر تهران انجام شده است.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی-همبستگی، مشارکت کنندگان برابر 100 نفر بودند و روش نمونه گیری تصادفی ساده بود. داده ها با استفاده از «پرسشنامه تعهد سازمانی (Organizational Commitment Questionnaire)و «پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی»(Organizational Citizenship Behavior) جمع آوری گردید. روایی محتوا از طریق گردآوری نظرات 10 نفر از مدرسین و پایایی از طریق محاسبه همبستگی درونی سوالات با روش آلفای کرونباخ محاسبه و مورد تایید قرار گرفت. به منظور تحلیل داده ها از نرم افزار آماریSPSS نسخه 21 استفاده شد.یافته ها: یافته ها نشان داد بین تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان همبستگی مثبت و معناداری (r=0.325, p≤0.01) وجود دارد. همچنین از بین ابعاد رفتار شهروندی سازمانی، نوع دوستی (P=0.01)، فضیلت مدنی (P=0.0)و وظیفه شناسی (P=0.003) با تعهد سازمانی دارای همبستگی معنادار و مثبت بود.نتیجه گیری: با افزایش تعهد سازمانی در کارکنان سازمان بهزیستی میزان رفتارشهروندی سازمانی کارکنان ارتقا یافته است. توصیه می شود مدیران برای ارتقای تعهد سازمانی کارکنان، برنامه های مناسب را پیش بینی و اجرا نمایند تا با انجام اینکار به پیشبرد اهداف سازمان کمک نمایند.

مقدمه: بهره گیری از الگوهای تعالی سازمانی بعنوان چارچوبی مناسب جهت راهبری کسب و کار به سوی مقاصدی برتر مورد استقبال بسیاری از سازمان های پیشرو در جهان قرار گرفته است. لذا سازمان ها با به کارگیری این الگوها، زمینه مقایسه عملکرد خود با دیگران و الگوبرداری از بهترین تجارب سازمان های موفق را فراهم می آورند. هدف از این مطالعه ارزشیابی عملکرد شبکه بهداشت شهرستان بردسکن با استفاده از الگوی بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت است.مواد و روش ها: در این پژوهش توصیفی، 25 نفر از مدیران، مسوولین واحدها و کارشناسان ستادی در شبکه بهداشت شهرستان بردسکن در سال 91 به صورت سرشماری بررسی شدند. ابزار گردآوری داده ها «رویکرد پروفرما» Proforma Approach براساس الگوی EFQM بود. نمره هرکدام از عناصر نه گانه الگو بر اساس منطق RADAR (results, approach, deployment, Assessment and Review) محاسبه شد. روایی آن از طریق روایی محتوا و پایایی آن با استفاده از روش آزمون- بازآزمون به دست آمد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 انجام گرفت.یافته ها: شبکه بهداشت و درمان بردسکن در این ارزیابی از 1000 نمره ی در نظر گرفته شده در الگویEFQM ، 211.8نمره به خود اختصاص داد که حوزه توانمندسازها 138.5و حوزه نتایج 73.3 نمره کسب نمودند. درصد نمره معیارهای نه گانه الگو شامل رهبری 26درصد، استراتژی 34.3 درصد، کارکنان 31.1 درصد، منابع و شرکت ها 30درصد، فرآیندها 21.4 درصد، نتایج مشتریان 6 درصد، نتایج کارکنان 20.7درصد، نتایج جامعه 16.6 درصد، نتایج کلیدی 21.7 درصد بود. معیار استراتژی بیشترین و معیار مشتریان، کمترین نمره را بدست آوردند.نتیجه گیری: عملکرد این شبکه بهداشت براساس الگوی EFQM در وضعیت متوسط به پایین قرار دارد. توصیه می شود اقدامات و برنامه های بهبود متمرکز بر مناطق قابل بهبود متمرکز شود باشد تا سود بیشتری برای شبکه بهداشتی درمانی به همراه داشته باشد.

مقدمه: بستری مجدد، یک پیامد بالقوه قابل پیشگیری و پرهزینه بستری است که به عوامل متعددی وابسته بوده و یکی از این عوامل، عدم آمادگی بیمار و خانواده در هنگام ترخیص می باشد. این مطالعه، با هدف تعیین همبستگی آمادگی هنگام ترخیص بر بستری مجدد نوزادان نارس بستری در بخش های مراقبت ویژه نوزادان در بیمارستان های منتخب دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در سال 1392 انجام شده است.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی همبستگی، 245 نوزاد نارس بستری در بخش های مراقبت ویژه نوزادان در سه بیمارستان آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به روش در دسترس و براساس ویژگی های ورود به مطالعه انتخاب شدند. در زمان ترخیص هر یک از نوزادان، پرسشنامه ویژگی های جمعیت شناختی و «چک لیست آمادگی ترخیص»، شامل 28 عبارت که روایی و پایایی آن بررسی گردیده بود، تکمیل شد. سپس یک ماه بعد از ترخیص، وضعیت بستری مجدد نوزادان، به وسیله تماس تلفنی با والدین، پیگیری شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 17 انجام شد.یافته ها: 97 نوزاد (39.6 درصد) طی یک ماه پس از ترخیص مجددا بستری شدند. نمره کلی آمادگی ترخیص نوزادان نارس مورد مطالعه به طور متوسط 21.56±3.69 بود. آزمون من ویتنی نشان داد که تفاوت معنی داری از نظر نمره آمادگی ترخیص بین نوزادان بستری مجدد شده و نوزادان بدون بستری مجدد وجود دارد (p<0.001) نتیجه گیری: آمادگی ترخیص، همبستگی قوی با بستری مجدد نوزادان نارس دارد، به طوری که با افزایش آمادگی ترخیص نوزاد و والدین، احتمال بستری مجدد نوزاد کاهش می یابد.

مقدمه: تنوع علل مرگ در جوامع سالمندی بالاست. برای بررسی و تحلیل زمان تا مرگ سالمندان می توان از الگوهای مخاطرات رقابتی استفاده کرد. هدف از این مطالعه، شناسایی برخی عوامل موثر بر بقاء سالمندان مقیم سرای سالمند با استفاده از الگوی مفصل مخاطرات رقابتی با رویکرد بیزی می باشد.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی-طولی، اطلاعات مندرج در پرونده 510 سالمند پذیرش شده در مجتمع سالمندان گلابچی کاشان استخراج شد. برای شناسایی عوامل موثر بر زمان تا مرگ سالمندان، تشخیص های پزشکی مندرج در پرونده سالمندان مدنظر قرار گرفت. سپس الگوی مخاطرات رقابتی با استفاده از تابع مفصل کلایتون تحت رویکرد بیزی بر داده ها برازش شد و فواصل اطمینان بیزی (باورمند) برآورد گردید. از نرم افزار WinBugs برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.یافته ها: در بررسی الگوی تک متغیره با توجه به فواصل اطمینان بدست آمده، عوامل سن در آغاز پذیرش، فشار خون بالا، وجود سابقه بیماری قلبی در فامیل، سابقه سکته قلبی و سابقه سکته مغزی بر زمان تا مرگ سالمندان به علت بیماری های قلبی عروقی دارای اثری معنادار بودند. در الگوی چندگانه متغیرهای قرار داشتن در گروه سنی بین 75-90 سال در آغاز پذیرش (HR=2.1, 95%CI=(1.26, 3.67)) و سابقه سکته مغزی (HR=2, 95%CI=(1.28, 3.32)) بر زمان تا مرگ سالمندان به علت بیماری های قلبی عروقی دارای اثری معنادار بودند.نتیجه گیری: یکی از محاسن الگو سازی آماری، قابلیت تعمیم نتایج بدست آمده می باشد. با توجه به یافته های به دست آمده عوامل مهمی که زمان وقوع مرگ در سالمندان را تسریع می بخشند شناسایی شدند. لذا توصیه می شود در اقدامات درمانی و پیشگیرانه به منظور افزایش زمان بقا برای سالمندان عوامل مذکور نیز مدنظر قرار گیرند.

مقدمه: سرطان پستان شایع ترین سرطان در زنان است که در صورت عدم تشخیص به موقع و عدم درمان منجر به مرگ خواهد شد. باورهای بهداشتی نقش مهمی در بروز رفتارهای بهداشتی افراد دارد. این مطالعه با هدف تعیین همبستگی باورهای بهداشتی و رفتارهای تشخیص زودرس سرطان پستان در زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر خوی در سال 1391 انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی- همبستگی، از بین مراکز بهداشتی شبکه بهداشت و درمان شهر خوی 8 مرکز به صورت نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب و 162 نفر از زنان مراجعه کننده به آن مراکز به عنوان نمونه وارد مطالعه شدند. داده ها توسط «مقیاس الگوی باورهای بهداشتی چمپیون» (Champion’s Health Belief Model Scale) “CHBMS” جمع آوری شد. روایی محتوا با نظر خواهی از 10متخصص و پایایی به روش های آلفا کرونباخ و آزمون مجدد اندازه گیری شد. داده ها با نرم افزار آماری SPSS نسخه 16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: اکثر شرکت کنندگان در پژوهش، باورهای بهداشتی قوی در مورد فواید خودآزمایی پستان (7.82 درصد) و فواید ماموگرافی (4.65 درصد) داشتند. بین شغل (p<0.001) ، سطح تحصیلات (p=0.04) و وضعیت تاهل (p=0.01)با انجام خودآزمایی پستان و بین سن (p=0.02) و انجام ماموگرافی همبستگی معنی دار آماری وجود داشت. همبستگی معنی دار آماری بین باورهای بهداشتی و رفتارهای تشخیص زودرس سرطان پستان وجود نداشت.نتیجه گیری: با وجود باورهای بهداشتی قوی در نیمی از زنان، انجام رفتارهای تشخیص زودرس سرطان پستان انجام نشد. لذا آموزش همگانی و تشویق زنان بویژه زنان غیر شاغل، متاهل، کم سواد و جوان و نیز تدارک مکان مناسب برای انجام خودآزمایی پستان در مراکز بهداشتی درمانی ضروری به نظر می رسد.

مقدمه: افزایش جمعیت سالمندان یک بحران است. بازنشستگی از کار و محدودیت فعالیت های اجتماعی مشکلی است که سالمندان با آن روبرو هستند. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان مشارکت اجتماعی، موانع و عوامل مرتبط با آن در سالمندان شهر تهران صورت پذیرفته است.مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی-همبستگی است که بر روی 330 سالمند بالای 60 سال حاضر در پارک های مناطق مختلف شهر تهران در سال 1392 صورت پذیرفته است. در این پژوهش سالمندان به پرسشنامه های مشخصات فردی و «پرسشنامه مشارکت اجتماعی طرح بررسی سلامت جامعه کانادا»Canadian Community Health Survey (CCHS) “Social Participation” پاسخ دادند. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه 20 انجام شد.یافته ها: میانگین نمره مشارکت اجتماعی سالمندان 15.96 (±4.30) بود. 37.7 درصد از سالمندان تمایلی برای شرکت در فعالیت های اجتماعی نداشتند. مهمترین عوامل شامل هزینه ها (36 درصد)، بیماری (30 درصد) و مشکلات رفت و آمد (27.3 درصد) بود. سالمندان با سن پایین تر، مذکر، متاهل، دارای تحصیلات دانشگاهی و با تعداد فرزندان کمتر بطور معنی داری مشارکت اجتماعی بهتری داشتند (P<0.05)نتیجه گیری: طبق یافته های مطالعه حاضر میزان مشارکت اجتماعی سالمندان پایین گزارش شد. لذا تدوین برنامه های جامع و عملیاتی به منظور افزایش درآمد، مدیریت بیماری ها و رفع مشکلات رفت و آمدی سالمندان با در نظر گرفتن سایر عوامل مرتبط برای بهبود وضعیت مشارکت اجتماعی سالمندان پیشنهاد می گردد.

مقدمه: توزﯾﻊﻧﺎﺑﺮاﺑﺮﺳﻼﻣﺖ در کشورهای در حال توسعه ﯾﮑﯽ از ﭼﺎﻟﺶﻫﺎی ﻋﻤﺪه ﻧﻈﺎم ﻫﺎی ﺳﻼﻣﺖ اﺳﺖ و این نابرابری منجر به نابرابری در جایگاه اجتماعی و شرایط زندگی افراد شده و تلاش دولت ها در زمینه مداخلات اجتماعی را با شکست مواجه می نماید. هدف از این مطالعه توسعه الگوی مفهومی عوامل اجتماعی تعیین کننده نابرابری در سلامت بود.مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه کیفی به روش تحلیل محتوا می باشد. مشارکت کنندگان در پژوهش را 33 نفر از خبرگان در زمینه عوامل اجتماعی تعیین کننده سلامت تشکیل دادند. روش نمونه گیری هدفمند بود. برای جمع آوری داده های کیفی، مصاحبه نیمه ساختارمند انجام شد. تحلیل یافته ها با استفاده از روش تحلیل محتوای هدایت شده تحت نرم افزار Nvivo صورت گرفت.یافته ها: در این پژوهش 14 درون مایه و 55 زیر درون مایه به عنوان عوامل تعیین کننده اجتماعی نابرابری در سلامت تبیین گردید. درون مایه ها عبارتند از حوادث و تصادفات، جایگاه اقتصادی و اجتماعی، سیاست های کلان اقتصادی، حاکمیت و رهبری، سیاست های اجتماعی، سیاست های عمومی، فرهنگ و ارزش های اجتماعی، حمایت اجتماعی، انسجام و ثروت اجتماعی، حاکمیت دینی، عوامل بین المللی، عوامل رفتاری و بیولوژیکی، عوامل روانی، سیستم سلامت و عوامل اجتماعی و جمعیتی.نتیجه گیری: ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢﻧﺎﺑﺮاﺑﺮی در ﺗﻮزﯾﻊ ﺳﻼﻣﺖﻗﺎﺑﻞ اﺟﺘﻨﺎب اﺳﺖ، چرا ﮐﻪ از ﻋﻮاﻣل تعدیل پذیر مانند وﺿﻌﯿﺖ اﻗﺘﺼﺎدی، وﺿﻌﯿﺖ آﻣﻮزش، اﺷﺘﻐﺎل و تسهیلات زﻧﺪگی نشات می گیرد. با توجه به رویکرد عوامل اجتماعی تعیین کننده سلامت، پیشنهاد می گردد تا در تدوین سیاست های اقتصادی و اجتماعی کلان کشور به آن توجه بیشتری گردد.