مجله علمی کشاورزی
سال:1387 | دوره:31 | شماره:1 |تعداد مقالات:17

به منظور برآورد اجزا واریانس از تعداد 8843 رکورد روزانه صفات تولید شیر و چربی مربوط به گاوهای نجدی شکم اول بین سال های 1368-1384 مربوط به ایستگاه اصلاح نژاد گاو نجدی در شهرستان شوشتر استفاده شد. مدل تابعیت تصادفی از نظر درجات برازش مختلف برای تابعیت ثابت و تصادفی مطالعه شد. همچنین واریانس باقیمانده در محاسبات به صورت ثابت و به حالت متغیر در طول دوره شیردهی فرض شد. مدل با درجه برازش 3) و (3 به ترتیب برای توابع کوواریانس ژنتیکی افزایشی و محیطی دایمی برای تولید شیر و چربی مناسب تشخیص داده شد. حداقل میزان وراثت پذیری تولید شیر و چربی در اوایل دوره شیردهی به ترتیب 0.1 و 0.15 برآورد شد. این مقدار به سمت اواسط دوره شیردهی افزایش و در حدود ماه پنجم به حداکثر میزان خود 0.34) برای تولید شیر و 0.44 برای چربی) رسید سپس به سمت انتهای دوره شیردهی کاهش یافت. حداقل و حداکثر همبستگی ژنتیکی افزایشی و محیطی دایمی برای هر دو صفت برای روزهای 5 و 270 دوره شیردهی بدست آمد.

میزان واکنش پوره های سن اول، دوم و حشرات بالغ شپشک استرالیایی Icerya purchasi (Maskell) و محاسبه LC50 و LC90 با استفاده از روش زیست سنجی در شرایط آزمایشگاهی درجه حرارت 25±4 °C، رطوبت نسبی 75±5% درصد و دور نوری 12 ساعت روشنایی و تاریکی برای روغن معدنی و قارچ حشره خوار Beauveria bassiana bals. مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی 9 غلظت متفاوت روغن معدنی، 10 غلظت متفاوت B.bassiana و 11 غلظت متفاوت از ترکیب روغن معدنی و B. bassiana انتخاب، و سپس روی 36 نهال پرتقال (رقم تامسون ناول، پایه نارنج) که بر روی هر کدام بطور متوسط 50 شپشک استرالیایی مستقر شده بودند آزمایش شد. تجزیه و تحلیل داده ها و محاسبات اولیه با استفاده از پروبیت و برنامه کامپیوتری P/PROBAN صورت گرفت. براساس نتایج آزمایشگاهی و محاسبات انجام شده روغن معدنی به تنهایی و با غلظت 1.3 و 4.8 درصد در آب به ترتیب موجب مهار جمعیت پوره ها و حشرات بالغ شپشک استرالیایی گردید. تاثیر 500 میلی لیتر روغن معدنی دریکصد لیتر آب به همراه 11.08×1011 conidia/ 3400ml از B.bassoama روی پوره های شپشک استرالیایی برابر با 2.99×1011conidia/ 1300ml از B.bassiana در یکصد لیتر آب اما با سه مرحله تیمار به فاصله 5 روز بود که سبب مهار کامل پوره ها شد.یک لیتر روغن معدنی در یکصد لیتر آب به همراه 13.43×1011conidia/ 3900ml از B.bassiana و همچنین غلظت 5.98×1011conidia/ 1800ml از B.bassiana به تنهایی اما با سه بار تیمار به فاصله 5 روز موجب مهار حشرات بالغ شپشک استرالیایی شد.

منابع آب دشت ایذه منابع آب زیرزمینی و آب دریاچه ها می باشد و هدف از این بررسی ارزیابی پتانسیل منابع آبی موجود جهت تامین آب آبیاری اراضی دیم دشت ایذه می باشد. هر چند منابع آب زیرزمینی دشت ایذه نسبتا حایز اهمیت است و سالانه حدود 6 میلیون مترمکعب آب از آن جهت مصارف مختلف برداشت می شود، ولی به علت عدم یکنواختی تشکیلات زمین شناسی، آب مورد نیاز منطقه را تامین نمی نماید.به منظور تقویت منابع آب زیرزمینی مطالعات امکان سنجی تغذیه مصنوعی دشت ایده انجام شد و از 5 گزینه مورد بررسی فقط گزینه تکاب جهت اجرای طرح تغذیه مصنوعی مناسب تشخیص داده شد که توان افزایش ذخیره آب زیرزمینی به میزان سالیانه حدود 430 هزارمترمکعب را دارد. دریاچه میانگران در منطقه مورد مطالعه دارای ذخیره آب قابل توجهی می باشد که مساحت آن در فصل زمستان به بیش از 40 کیلومترمربع می رسد و بررسی های انجام شده نشان می دهد که در حال حاضر متوسط حجم آب ورودی سالانه به دریاچه حدود 48 میلیون متر مکعب است که با تخصیص بخشی از آب آبراهه کوهشور امکان افزایش ذخیره آن به 60 میلیون مترمکعب می رسد. باتوجه به ذخیره آب قابل دریاچه میانگران می توان سالانه حدود 8 میلیون مترمکعب آن از دریاچه میانگران در فصل زمستان و اوایل فصل بهار، جهت آبیاری حدود 2000 هکتار اراضی دیم دشت ایذه برداشت نمود و از پیشروی آب دریاچه نیز جلوگیری نمود.

موزاییک رگه ای گندم که به وسیله ویروس موزاییک رگه ای گندم ایجاد می شود، یکی از بیماری های مهم گندم است که باعث تلفات شدید محصول در تمام مناطق عمده تولید گندم در دنیا می شود. به منظور بررسی میزان و تغییرات بعضی از عوامل بیوشیمیایی در واکنش به آلودگی ناشی از ویروس موزاییک رگه ای گندم آزمایشی با هفت ژنوتیپ گندم نان با درجات مقاومت متفاوت انجام گرفت. مقادیر پروتئین، کل اسیدهای آمینه، فنل، پراکسیداز و پرولین اندازه گیری شد. جهت ارزیابی تاثیر دو تاریخ تلقیح بر عملکرد دانه و اجزای آن آزمایش دیگری با همان ژنوتیپ ها در محل دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز در شرایط گلخانه در سال 1383 انجام شد. نتایج نشان داد که آلودگی حاصل از ویروس موزاییک رگه ای گندم باعث ایجاد تنش در تمام ژنوتیپ ها می گردد، به طوری که میزان پروتئین کل، فنل آزاد و فعالیت آنزیم پراکسیداز در تمام ژنوتیپ ها بعد از آلودگی افزایش یافت. فنل آزاد و پروتئین کل ژنوتیپ های مقاوم نسبت به ژنوتیپ های حساس بیشتر بود، ولی تفاوت محسوسی در میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز در اثر آلودگی در ژنوتیپ های مقاوم و حساس مشاهده نشد. از طرفی، آلودگی ویروسی باعث کاهش اندکی در میزان کل اسیدهای آمینه آزاد در تمام ژنوتیپ ها گردید. میزان تغییرات پرولین در در ارقام مقاوم و حساس روند خاصی را نشان نداد. با توجه به بالاتربودن میزان پروتئین و فنل کل در ارقام مقاوم در شرایط آلودگی و بدون آلودگی، به نظر می رسد میزان این ترکیبات در یک ژنوتیپ می تواند به عنوان یک معیار گزینش در مراحل اولیه انتخاب برای مقاومت به این ویروس به کار گرفته شود. زمان های مختلف تلقیح تفاوت های معنی داری در عملکرد و اجزای آن در ارقام مقاوم و حساس نشان داد. آلودگی ویروسی سبب کاهش معنی دار در عملکرد و بیشتر اجزای عملکرد تمامی ژنوتیپ ها شد. آلودگی در مرحله 2 برگی گندم سبب کاهش شدیدتر در عملکرد دانه نسبت به آلودگی در مرحله پنجه زنی شد. تعداد دانه در واحد سطح در اثر آلودگی ویروسی تغییرات معنی داری نشان نداد ولی آلودگی ویروسی در هر دو زمان تلقیح با تولید دانه های چروکیده و سبک بر عملکرد دانه تاثیر گذشت. براساس شاخص تحمل به تنش در هر دو زمان متفاوت تلقیح، ژنوتیپ 4004 به عنوان یک ژنوتی مقاوم و با ثبات در این تحقیق معرفی گردید.

ویژگی های زیستی و جدول زندگی سن شکارگر Anthocoris minki pistaciae Wag. با تغذیه از پوره های پسیل پسته در 5 دمای ثابت 15، 20، 25، 30 و 33 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی 65±5 درصد و دوره روشنایی به تاریکی 14:10 ساعت در شرایط آزمایشگاه مورد مطالعه قرار گرفت. پارامترهای زیستی، دوره رشد و نمو تخم و پوره های سن 1 تا 5 به تفکیک در دماهای مزبور تعیین شد. براساس نتایج بدست آمده دوره رشد و نمو این سن از تخم تا حشره کامل در دماهای مورد مطالعه به ترتیب 46.83، 20.11، 15.00، 18.40 و 15.38 روز برآورد شد. آستانه رشد 9.93 درجه و حرارت موثر (DD) از تخم تا حشره کامل با استفاده از روش رگرسیون خطی، 235 روز درجه محاسبه شد. میانگین طول عمر حشره ماده در دماهای مورد نظر بترتیب 118.50، 75.83، 48.65، 46.80 و 27.13 روز برآورد شد. نرخ ناخالص تولید مثل به ترتیب 63.08، 95.06، 73.95، 55.93 و 31.75 عدد تخم به ازای هر حشره ماده در دمای مورد مطالعه بود. نرخ ذاتی رشد که نشان دهنده میزان افزایش به ازای هر حشره ماده در واحد زمان (روز) است. در 5 دمای مورد آزمایش به ترتیب 0.035، 0.062، 0.111، 0.049 و 0.0099 برآورد شد. بیشترین مقدار آن مربوط به دمای 25 درجه سانتی گراد ونشان دهنده بیشترین افزایش به ازای هر فرد در واحد زمان بود. زمان لازم برای دو برابر شدن جمعیت (DT) به ترتیب برابر با 19.66، 11.26، 6.23، 14.14 و 52.32 روز محاسبه شد. نرخ افزایش متناهی جمعیت (λ) در دمای 25 درجه سانیت گراد دارای بیشترین مقدار (0.118) بود. متوسط مدت زمان یک نسل (T) در دمای 23 درجه سانتی گراد برابر 17.78 روز کمترین و دمای 15 درجه با میانگین 63.46 روز بیشترین مدت را بخود اختصاص داد. در نتیجه مناسب ترین دما برای پرورش این سن، دمای 25 درجه سانتی گراد بود.

غده های سیب زمینی آلوده به بیماری شوره سیاه از مناطق عمده سیب زمینی کاری استان خوزستان (انجلیک، عقیلی، سربیشه، جریه، شوش، شوشتر و شمس آباد) در اردیبهشت ماه سال 1384 جمع آوری گردید. در مجموع 130 جدایه با خصوصیات جنس ریزوکتونیا جدا و خالص سازی شد. خصوصیات ریخت شناسی، تعداد هسته در هر سلول قارچ، گروه آناستوموزی، دامنه حرارتی جدید و بیماریزایی آنها مورد بررسی قرار گرفت. در رنگ آمیزی هسته با سافرانین O، کلیه جدایه ها چند هسته ای بودند. گروه آناستوموزی جدایه ها به روش اسلاید آغشته به آب- آگار تعیین شد. نتایج نشان داد از مجموع 130 جدایه، 122 جدایه با جدایه استاندارد AG3 واکنش نشان دادند. سه جدایه در گروه آناستوموزی چهار و سه جدایه در گروه آناستوموزی پنج طبقه بندی شدند. دامنه حرارتی جدایه های انتخاب شده در دماهای 30 و 20، 25، 15 درجه سانتی گراد مطالعه شد. دمای 25 درجه سانتی گراد دمای بهینه آنها تشخیص داده شد. میزان اسکلرت در دماهای مذکور براساس مقیاس (0-5) نیز بررسی شد. کلیه جدایه های متعلق به گروه آناستوموزی سه در دمای 25 درجه سانتی گراد بیشترین میزان اسکلرت را داشتند. تنوع بیماریزایی در شرایط درون شیشه روی سیب زمینی در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تکرار بررسی شد. جهت این کار، بذر جوانه زده میزبان در پیرامون پرگنه در حال رشد جدایه مورد نظر روی محیط کشت آب- آگار قرار گرفت و شدت بیماری براساس مقیاس (0-5) تا 15 روز بعد از قرار گرفتن بذر جوانه زده مورد بررسی قرار گرفت. بیماریزایی جدایه های AG3 در مقایسه با بیماریزایی اعضای دیگر گروههای آناستوموزی بسیار بیشتر بود. در شرایط گلخانه نیز تنوع بیماریزایی جدایه ها بررسی گردید. مشاهده ظاهری تیمارهای آزمایش در شرایط گلخانه، 80 روز پس از مایه زنی تفاوت های آشکاری را بین تیمارها نشان داد. براساس نتایج حاصل از تجزیه آماری داده ها با آزمون دانکن، تیمار شاهد دارای بیشترین میزان رشد بود و از سایر تیمارها مجزا گردید. میان جدایه ها از نظر توانایی تولید شانکر بر روی ساقه تفاوت معنی داری وجود نداشت. اما از نظر پوسیدگی ریشه اختلاف معنی داری بین جدایه ها بود. به طور کلی، جدایه های AG-3 نسبت به دو گروه دیگر از توان بیماریزایی بیشتری برخوردار بودند و به عنوان عامل اصلی شوره سیاه مشخص شدند.

به منظور ارزیابی لوله های سقوط بذر بر پراکنش بذرهای گندم در سطوح مختلف، شخم و سرعت پیشروی، آزمایشی به صورت کرت های نواری خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین، در سال زراعی 1384-85 اجرا گردید. در این آزمایش عملکرد پنج نوع لوله ی متداول سقوط بذر (تلسکوپی دو تکه، تلسکوپی سه تکه، خرطومی، صاف فنردار و شیلنگی) در دو سطح شخم (شخم ناصاف و شخم صاف) و دو سطح سرعت پیشروی 4.5) و 9 کیلومتر بر ساعت) توسط حش گر تشخیص بذر مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که برای تمام لوله های سقوط، شخم ناصاف سبب افزایش پراکنش طولی بذرها می شود. بررسی اثر سطوح مختلف سرعت پیشروی نیز نشان داد که سرعت پیشروی 9 کیلومتر بر ساعت سبب افزایش پراکنش طولی بذرها می شود. نتایج حاصل از بررسی اثر نوع لوله سقوط بر میزان تغییرات پراکنش طولی بذرها نشان داد که از نظر پراکنش طولی بذرها بین انواع مختلف لوله های سقوط بذر تفاوت معنی داری در سطح 1 درصد وجود دارد. لوله های سقوط خرطومی و تلسکوپی سه تکه به ترتیب با میانگین های 86.75 و 48.87 درصد بیشترین و کمترین میزان تغییرات پراکنش طولی بذرها را به خود اختصاص دادند. تنها اثر متقابل معنی دار بین سطوح مختلف سرعت پیشروی و نوع لوله سقوط بذر، بر میزان تغییرات پراکنش طول بذرها ملاحظه گردید. بیشترین و کمترین پراکنش طولی بذرها مربوط به تیمار لوله سقوط تلسکوپی دو تکه به ترتیب با سرعت های پیشروی 9 و 4.5 کیلومتر بر ساعت به دست آمد. آزمون مشابهی در آزمایشگاه بر روی دستگاه تسمه گریسی انجام شد و نتایج حاصل از آزمون های آزمایشگاهی با حس گر تشخیص بذر در مزرعه مقایسه گردید. اثر متقابل سرعت انجام عملیات و نوع لوله سقوط بذر در شرایط مزرعه ای به دلیل تاثیر فاکتور شخم بر پراکنش بذور نسبت به شرایط آزمایشگاهی تفاوت داشت. نتایج حاصل از هر دو آزمون آزمایشگاهی و مزرعه ای بیانگر این بود که هر چه سطوح داخلی لوله های سقوط بذر درخطی کارها صاف تر باشد و این لوله ها به جای انعطاف پذیری حالت تلسکوپی یا حالت فنریت داشته باشند و نیز هر چه سرعت انجام عملیات کمتر باشد، پراکنش بذور توسط آنها کمتر خواهد بود.

جهت ارزیابی تاثیر تراکم های مختلف کارت زرد رنگ در کنترل زنجره خرما و مقایسه آن با سمپاشی متداول آزمایشی انجام شد. بعد از اعمال تیمارها تعداد تخم های زنجره خرما در 25 برگچه از هر درخت شمارش گردید. نتایج نشان داد که بین تیمارها و شاهد اختلاف معنی داری وجود دارد. مقایسه میانگین ها نشان داد که اختلاف معنی داری بین میانگین تعداد متفاوت کارت وجود ندارد. در نتیجه آزمون t در مورد مقایسه یک کارت زرد با سمپاشی معنی دار نبود. بنابراین برای کنترل زنجره خرما استفاده از یک کارت زرد در تاج درخت خرما توصیه می شود. برای تعیین توزیع قضایی زنجره خرما از مدل رگرسیونی تیلور استفاده گردید و نتایج نشان داد که توزیع تخم، پوره و حشرات کامل در منطقه حاجی آباد به صورت تجمعی می باشد.

بررسی پتانسیل زیستی و نسبت جنسی پارازیتوئیدها یکی از پژوهش های بنیادی در برنامه های کنترل بیولوژیک می باشد. زنبورهای تریکوگراما (Trichogramma spp.) جزو مهمترین و کارآمدترین پارازیتوئیدهای تخم کرم ساقه خوار برنج (Chilo suppressalis Walker) در مازندران می باشند. براین اساس، پژوهشی در جهت مطالعه نسبت جنسی (تاثیر سه رقم فجر، خزر و نعمت و تاثیر سه اقلیم دشت، میان دشت و کوهپایه روی نسبت جنسی) و نیز پتانسیل زیستی (تاثیر دو عامل اقلیم و واریته روی پتانسیل زیستی) زنبورهای تریکوگراما در شرایط طبیعی مازندران مرکزی انجام شد. نتایج نشان داد که رقم برنج روی نسبت جنسی زنبورهای تریکوگراما موثر بود بطوری که نسبت ماده های تولید شده زنبور در تخم های جمع آوری شده از روی رقم نعمت بیشتر از ارقام خزر و فجر بود. اندازه دسته تخم میزبان روی نسبت جنسی زنبورهای تریکوگراما تاثیر داشت، بطوری که در دستجات تخم کوچک تر معمولا نسبت نرهای تولید شده بیشتر از ماده ها و به میزان 1.27 به 1، اما در دستجات تخم بزرگ تر تعداد ماده های تولید شده بیشتر بود (به میزان 1 به (1.39. نتایج بررسی های مربوط به تاثیر اقلیم و رقم روی پتانسیل زادآوری زنبورهای تریکوگراما نشان داد که از بین دو عامل فوق، تاثیر اقلیم روی پتانیسل زادآوری معنی دار اما تاثیر رقم معنی دار نبود. در رابطه با تاثیر اقلیم، درصد نتاج تولید شده در اقلیم های دشت و کوهپایه بطور معنی داری بیشتر از اقلیم میان دشت بود.

گونه غالب زنجرک مو در تاکستان های استان اصفهان بنام Arboridia Kermanshah Delabola و فراوان ترین دشمن طبیعی این افت زنبور Anagrus atomus L. می باشد. طی سال های 1375 و 1376 فنولوژی زنبور پارازیتوئید مزبور و تخم زنجرک مو به عنوان مرحله آسیب پذیر میزبان آن در دو تاکستان تحقیقاتی در غرب اصفهان بررسی و درصد پارازیتیسم مطابق روش فراخوان محاسبه گردید و با روش معمولی مقایسه شد.سه دوره رشد مشخص مشاهده شد که در آنها نرخ تغییرات ظهور پارازیتوئید و میزبان متفاوت بود. در دوره فعالیتی اول که نرخ تغییرات فعالیت میزبان به سیستم بالاتر از نرخ تغییرات فعالیت پارازیتوئید و نرخ تغییرات غیر فعال شدن آن کندتر از نرخ تغییرات غیرفعال شدن پارازیتوئید است، درصد پارازیتیسم برآورد شده به روش فراخوان بیشتر از درصد برآورد شده به روش مرسوم بود. در دوره دوم بیشترین همزمانی بین فنولوژی آنها دیده شد. لذا از نظر زمانی این دوره مناسب ترین موقع برای برآورد پارازیتیسم فصلی می باشد. در دوره سوم فعالیتی که نرخ تغییرات فعالیت میزبان به سیستم پایین تر از نرخ تغییرات فعالیت پارازیتوئید و نرخ تغییرات غیرفعال شدن آن بالاتر از نرخ تغییرات غیرفعال شدن پارازیتوئید بود. درصد پارازیتیسم برآورد شده به روش فراخوان بیشتر از درصد برآورد شده به روش مرسوم بود. متوسط حداکثر پارازیتیسم نسلی طی سه دوره در دو سال برابر با 33.23 و 52.02 به ترتیب برای روش فراخوان و روش مرسوم محاسبه گردید.

توسعه سطح زیر کشت کلزا در استان خوزستان باعث می شود تا به ناچار سطوحی از کشت در اراضی لب شور قرار گیرند. با هدف تولید اقتصادی این گیاه با ارزش روغنی این آزمایش در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی به روش کرت های یک بار خرد شده با روش کاشت استفاده از سانتریفیوژ، سانتریفیوژ و کورگیت، خطی کار، خطی کاروکورگیت، پشته کاری دو ردیفه و پشته کاری سه ردیفه در کرت های اصلی و چهار میزان بذر 6، 9، 12 و 15 کیلوگرم در هکتار کلزا، هیبرید Hyola 401 در کرت های فرعی با سه تکرار طی دو سال زراعی 1384-85 و 1385-86 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور در 60 کیلومتری اهواز در قطعه زمینی با شوری هشت دسی زیمنس بر متر اجرا گردید. نتایج تجزیه واریانس مرکب دو سال اجرای آزمایش نشان داد که بهبود شیوه کاشت از بذر پاشی به جوی پشته سبب بهبود تعداد بوته در واحد سطح از 69.8 به 81.3 بوته، افزایش تعداد خورجین از 55.8 به 74.3 خورجین در بوته، افزایش تعداد دانه در خورجین از 16.8 به 21.8 دانه و افزایش عملکرد دانه از 991.9 کیلوگرم در هکتار در روش کاشت با سانتریفیوژ به 1967.6 کیلوگرم در هکتار در روش کاشت دو خط روی پشته گردید. همچنین افزایش میزان بذر از 6 به 15 کیلوگرم در هکتار سبب افزایش معنی دار تعداد بوته از 66.7 به 90.7 بوته در واحد سطح گردید. افزایش میزان بذر بر تعداد خورجین در بوته تاثیر معنی داری نداشت، ولی با افزایش میزان بذر به سبب وجود همبستگی منفی بین اجزا عملکرد، تعداد دانه در خورجین کاهش ولی وزن هزاردانه تغییری نکرد. نهایتا عملکرد دانه از 1299.4 کیلوگرم در هکتار در تیمار 16 کیلوگرم بذر در هکتار به 1599.4 کیلوگرم در تیمار 12 کیلوگرم بذر در هکتار، افزایش یافت. در مجموع بیشترین عملکرد دانه معادل 2134.3 کیلوگرم در هکتار در روش کاشت دو خط روی پشته و 12 کیلوگرم بذر در هکتار بدست آمد که قابل توصیه در اراضی لب شور می باشد.

یکی از مشکلات گیاه کلزا تلفات دانه آن در زمان خشک شدن غلاف ها و هنگام برداشت می باشد و دلیل آن نایکنواختی رسیدگی غلاف ها در طول ساقه می باشد. به منظور ارزیابی میزان تلفات در روش های مختلف برداشت، آزمونی انجام شد. این آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و به روش کرت های خرد شده در سه تکرار اجرا گردید. کرت های اصلی روش های برداشت شامل نوار کردن در رطوبت %35 دانه و برداشت توسط کمباین در رطوبت %10 دانه، برداشت مستقیم دو مرحله ای توسط کمباین در رطوبت های %15 و %10 دانه، برداشت مستقیم توسط کمباین در رطوبت %15 دانه و برداشت مستقیم توسط کمباین در رطوبت %10 و کرت های فرعی سه رقم کلزا شامل هایولا 308، هایولا 401 و آرجی اس 003 بود. نتایج نشان داد که میزان تلفات در روش های برداشت و ارقام و اثرات متقابل آن معنی دار می باشد. کمترین و بیشترین میزان تلفات کمباین به ترتیب در روش برداشت محصول نوارشده 3.8) درصد) و برداشت در رطوبت 15 درصد 23.2) درصد) بودند. نتایج همچنین نشان داد که بیشترین میزان تلفات کمباین در تیمار برداشت در رطوبت 15 درصد در قسمت عقب کمباین و بصورت غلاف های کوبیده نشده بود. بیشترین میزان تلفات دانه در رقم آرجی اس 003 (11.8 درصد) و کمترین آن در رقم هایولا10.37) 401  درصد) بود.