توسعه اجتماعی
سال:1398 | دوره:13 | شماره:3 (پیاپی 51) |تعداد مقالات:9

رضایت مندی زناشویی می تواند به عنوان یکی از متغیرهای کلیدی در کیفیت زندگی زوجین تأثیرگذار بوده و سبب بهبود روابط بین فردی و پذیرش مسئولیت های اجتماعی از سوی افراد در محیط های کاری شان باشد. بر این اساس هدف کلی این پژوهش مطالعه ی نقش مداخله گرایانه رضایت جنسی در تأثیرگذاری عشق ورزی بر رضایت زناشویی است. روش تحقیق از نوع پیمایشی بوده و ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه های استاندارد است. جامعه ی آماری مورد مطالعه شامل کلیه ی کارکنان متأهل دانشگاه تبریز به تعداد 821 نفر است که از این تعداد 261 نفر با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب انتخاب شده است. بر اساس نتایج به دست آمده از تحقیق حاضر، رضایت جنسی و عشق ورزی دارای رابطه ی مثبت و معنی داری با رضایت زناشویی هستند؛ همچنین متغیر عشق ورزی از طریق تأثیرگذاری مثبت بر متغیر رضایت جنسی موجب افزایش رضایت زناشویی می شود. نتیجه آنکه با توجه به یافته ها، عشق ورزی و رضایت جنسی و آگاهی زوجین در این موارد می تواند باعث افزایش رضایت زناشویی در همه ی ابعاد و به تبع آن استوارتر شدن بنیان خانواده در جامعه گردد.

پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد تفسیرگرایی اجتماعی به بازسازی معنایی تغییرات در گرایش به هویت ملی در آذربایجان از منظر پان ترکیست ها می پردازد. در دوره ی قاجار و پیش از آن آذری ها خود را کاملاً ایرانی می دانستند و همیشه در حفاظت از مرزهای کشور پیشگام بودند. ولی با روی کار آمدن دولت اقتدارگرای پهلوی و سیاست ها و فعالیت های وی باعث شکل گیری تغییراتی در نگرش به هویت ملی و همچنین گرایش به هویت قومی در آذربایجان شد. روش شناسی این پژوهش کیفی است و با استفاده از قوم نگاری و تکنیک مشاهده و مصاحبه ی عمیق، داده ها جمع آوری شد. یافته ها تحقیق شامل هشت مقوله ی زیر است: متعین های ساختاری، رابطه ی دوسویه، گرایش به هویت ملی، شکل گیری دولت اقتدارگرا، محرومیت فرهنگی، محرومیت اقتصادی، محرومیت سیاسی، توهین رسانه ای و گرایش به هویت قومی (پان ترکیسم). مقوله ی هسته ی تحقیق هم تغییر نگرش به هویت ملی است که مقولات عمده ی بالا را در بر می گیرد. در پایان تحقیق ارتباط این مقوله ها در قالب یک مدل زمینه ای شامل بعد شرایط، تعاملات و پیامدها ارائه شده است.

شناسایی عوامل مؤثر و روش های افزایش بهره وری نیروی انسانی، از دغدغه های اصلی مدیران سازمان ها بوده و در این میان، بهبود بهره وری نیروی انسانی در دانشگاه ها، به عنوان مرکز آموزش نیروی انسانی توانمند و متخصص از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از این رو تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه ی بین نشاط اجتماعی و بهره وری علمی اعضای هیأت علمی دانشگاه مازندران تدوین گردید. روش تحقیق پیمایشی و برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه ی استاندارد شده شادکامی و محقق ساخته بهره وری علمی استفاده شده است. جامعه ی آماری تحقیق حاضر را کلیه ی اعضای هیأت علمی دانشگاه مازندران تشکیل دادند. حجم نمونه ی این پژوهش 100 نفر بوده است که با شیوه ی تمام شماری انجام شده است. برای سنجش پایایی شاخص ها نیز از آلفای کرونباخ استفاده کرده ایم که مقدار آن بالای 8/0 و قابل قبول است. یافته های حاصل از آزمون فرضیه ها نشان داده رابطه ی معنی داری، بین نشاط اجتماعی و بهره وری علمی اعضای هیأت علمی وجود ندارد. بهره وری علمی در بین اساتید مرد و زن تفاوت ندارد. نشاط اجتماعی در بین اساتید با وضعیت استخدامی متفاوت بوده، میزان بهره وری در بین اساتید با مرتبه ی علمی متفاوت بوده و بیشترین فراوانی مربوط به اعضای هیأت علمی با میزان بهره وری با سطح متوسط بوده است. در همین راستا داده ها نشان می دهد نشاط اجتماعی این افراد از سطح متوسط برخوردار است.

هدف از پژوهش حاضر تبیین جامعه شناختی پدیده ی قتل های ناموسی در استان خوزستان طی سال های 1390 تا 1394 بود. این تحقیق به روش توصیفی پیمایشی انجام گرفت. جامعه ی آماری، شامل کلیه ی افرادی است که در سال های 1390 تا 1394 به جرم قتل ناموسی یا معاونت در آن در استان خوزستان دارای پرونده ی کیفری بودند. بر اساس آمارهای رسمی، 140 نفر از قاتلین و نیز 140 نفر از شیوخ قبائل و طوائفی که قاتلین از اعضای آن طوائف بوده یا این پدیده در آنجا اتفاق افتاده است، انتخاب شدند. روش نمونه گیری نیز استفاده از روش تمام شماری بود. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل دو نوع پرسشنامه ی محقق ساخته بود که پرسشنامه ی اول جهت قاتلین و پرسشنامه ی دوم جهت شیوخ مورد استفاده قرار گرفت. ضریب پایایی نگرش سنج آنها، با استفاده از روش آلفای کرونباخ، به ترتیب 89/0 و 81/0 به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که در میان قاتلین، متغیرهای وابستگی به قبیله، پایگاه اجتماعی، خرده فرهنگ خشونت، نگرش به زن و حمایت شیوخ از قاتلین با نگرش آنان نسبت به قتل های ناموسی در استان خوزستان، در سطح05/0P≤ ارتباط دارد؛ همچنین در میان شیوخ، متغیرهای تحصیلات، پایگاه اجتماعی، نگرش به زن و حمایت از قاتلین با نگرش آنان نسبت به قتل های ناموسی در استان خوزستان، در سطح 05/0p≤ ، ارتباط دارد.

هدف از این پژوهش، بررسی رابطه ی آگاهی از حقوق شهروندی با رفتار اجتماعی در میان دانشجویان می باشد. جامعه ی آماری در این پژوهش، کلیه ی دانشجویان دانشگاه پیام نور بندرعباس می باشد. این تحقیق با روش پیمایشی و با استفاده از تکنیک پرسشنامه انجام گرفت. بنابراین، به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی ساده، تعداد 350 نفر از دانشجویان انتخاب و مورد پرسش قرار گرفتند. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، داده ها به وسیله ی نرم افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل شد. نتایج این تحقیق از این قرارند: میان متغیرهای جنس، تحصیلات والدین با آگاهی دانشجویان از حقوق شهروندی رابطه ی معنادار مشاهده گردید. همچنین مشخص شد که میان پایگاه اقتصادی اجتماعی خانواده و میزان آگاهی از حقوق شهروندی رابطه ی معناداری وجود ندارد. میان آگاهی دانشجویان از حقوق شهروندی و ابعاد سیاسی، جنسیتی و فرهنگی حقوق شهروندی با رفتار اجتماعی رابطه ی معنادار مشاهده شد. در تحلیل رگرسیون مرحله به مرحله، پس از وارد شدن تمام ابعاد حقوق شهروندی، نهایتاً چهار بعد جنسیتی، سیاسی، مدنی و فرهنگی وارد معادله ی رگرسیون شد و با توجه به مقدار ضریب تعین (R2)، این ابعاد 1/9 درصد از تغییرهای متغیر وابسته را تبیین نمودند.

مهاجرت ها چه به صورت بین المللی جریان یابند و چه در داخل مرزهای یک کشور رخ دهند، همواره موجب کاهش جمعیت نواحی مهاجرفرست و افزایش جمعیت نواحی مهاجرپذیر می شوند. این افزایش و کاهش در مواردی کند و مستمر و در مواردی نیز تند و مقطعی است. این مطالعه با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از مطالعات اسنادی، تحلیل داده های سرشماری نفوس و مسکن و سالنامه های آماری، با استفاده از نرم افزارهای Excel و GIS روند جابجایی های جمعیتی استان خوزستان را در ابعاد مهاجرت های بین استانی طی دو دهه ی اخیر و تأثیر آن بر متوسط رشد سالانه ی جمعیت استان را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. نتایج نشان می دهد که در سال 1385، استان خوزستان با خالص مهاجرتی 108209-نفر، سومین استان مهاجرفرست کشور و در سال 1390، با خالص مهاجرتی 54530-مهاجرفرست ترین استان کشور بوده است. استان های اصفهان، تهران و فارس بیشترین دریافتی مهاجر را از استان خوزستان داشته اند. متوسط نرخ رشد واقعی جمعیت استان در سال 1385، 8/1 درصد و در سال 1390، 16/0 درصد کاهش یافته است. همچنین 25/0 درصد در سال 1385 و 62/0 درصد در سال 1390 از کاهش رشد جمعیت در استان ناشی از اثر مهاجرت بوده است.

این مقاله به بررسی موانع اجتماعی توسعه یافتگی در استان ایلام و درک و تفسیر مردمان آن دیار از توسعه می پردازد. با توجه به اینکه روش شناسی عمده ی این تحقیق کیفی بوده؛ از روش مردم نگاری برای عملیات گردآوری داده ها و از نظریه ی زمینه ای برای تحلیل و ارائه ی داده ها استفاده شده است. در این پژوهش، اطلاعات مشاهده ای و اسنادی توسط محقق گردآوری و اطلاعات مصاحبه ای نیز از 56 نفر مشارکت کنندگان ساکن در میدان مطالعه به عمل آمد. برای تعیین افراد مورد مصاحبه، از روش نمونه گیری کیفی هدفمند و برای تعیین تعداد مصاحبه شوندگان از منطق اشباع نظری در نمونه گیری نظری استفاده شد. سپس عملیات تحلیل اطلاعات در سه مرحله ی کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری گزینشی انجام شده و یک مدل زمینه ای برای هر یک از سؤال ها ترسیم گردید. در نهایت از ترکیب کلیه ی مقوله ها، مدل نهایی تحقیق استخراج شد. نتایج بررسی نشان می دهد که مهم ترین موانع اجتماعی توسعه یافتگی در این استان بافت غالب ایلی و قبیله ای، میزان پایین سرمایه ی اجتماعی، سستشدن روابط اجتماعی و فقدان نظام شایسته سالاری می باشد.

تحقیق حاضر در تلاش است با استفاده از رویکرد جامعه شناختی کج رفتاری عوامل اجتماعی فرهنگی مؤثر بر گرایش به مصرف مواد مخدر در بین جوانان کلان شهر اهواز را مورد بررسی قرار دهد. روش تحقیق حاضر پیمایشی است. از این رو، ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه، جامعه ی آماری، جوانان شهر اهواز، روش نمونه گیری خوشه ای، تعداد افراد نمونه 384 نفر، روش تجزیه و تحلیل اطلاعات نرم افزار 23 SPSS و محدوده ی زمانی و مکانی تحقیق شهر اهواز در سال 1395 می باشد. یافته های تجربی تحقیق بیانگر آن است که میان متغیرهای جمعیت شناختی (سن، جنس، تأهل، سطح تحصیلات، درآمد) با گرایش به مصرف مواد مخدر رابطه وجود دارد. بین متغیرهای احساس آنومی، احساس محرومیت نسبی، احساس انزوای اجتماعی، گرایش به همسالان، باورهای عامیانه در ادبیات شفاهی با متغیر گرایش به مصرف مواد مخدر رابطه ی مثبت و معناداری حاکم است و بین متغیر دینداری و گرایش به مصرف مواد مخدر نیز رابطه ای منفی و معنادار وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از رگرسیون چند متغیره با روش گام به گام نشان می دهد حدود (569/0) از واریانس مربوط به متغیر گرایش به مصرف مواد مخدر با متغیرهای احساس آنومی، دینداری، احساس انزوای اجتماعی و باورهای عامیانه در ادبیات شفاهی قابل تبیین است.

هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای کیفی برنامه های عقیدتی شبکه ماهواره ای وصال حق بوده است. مورد مطالعه در این تحقیق، مطالب مطروحه در برنامه های عقیدتی با محوریت تشیع، شبکه ی ماهواره ای مذکور در فصل سوم سال 1396 بوده که با استفاده از رویکرد تحلیل محتوای متون، بدان پرداخته شد. روش انجام کار بدین صورت بوده که پس از بررسی برنامه های شبکه ی موصوف، مطالب حاصل از پیاده سازی مصاحبه ها، میزگردها، اخبار و گزارشاتِ برنامه های عقیدتی، به متن تبدیل شده، متون مذکور مورد بازخوانی قرار گرفته و کدگذاری لازم انجام شد. در نهایت هم، چهار مقوله ی "خرافه گرایی شیعیان، منفعت طلبی مسئولین جمهوری اسلامی ایران، جهادگرایی نادرست شیعیان و فرقه گرایی یا خودبرتربینی شیعیان" به عنوان مقوله های اصلی، شناسایی شدند، از تجزیه و تحلیل زیر مقوله های بدست آمده از مقوله های اصلی، می توان بیان داشت که هدف اصلی شبکه ی ماهواره ای وصال ضربه زدن به حکومت اسلامی با نماد شیعی بوده است، چرا که بیشتر مطالب بدست آمده در خصوص منفعت طلبی و خرافه گرایی می باشد که به گفته ی آنها توسط حکومت اسلامی ایران بنا شده اند؛ بنابراین این نتیجه به دست می آید که این گونه تفکرات، جایگاهی در مذهب شیعه نداشته و با بزرگنمایی برخی انحرافات نمی توان به اصل مذهب شیعه آسیب رساند.