بیهوشی و درد
سال:1391 | دوره:2 | شماره:7 |تعداد مقالات:10

این مقاله به معرفی شبیه سازهای پزشکی در آموزش رژیونال آنستزی و اقدامات مداخله ای درد و روش استفاده از آن در محیط های مجازی می پردازد. ساختمان های طراحی شده به گونه ای پردازش شده اند که بازتابی واقعی از آناتومی بدن انسان باشند. سهم اصلی این شبیه سازها، تقلید انتقال ایمپالس الکتریکی از طریق بافت نرم و طناب نخاعی است. استفاده از شبیه سازها سبب تعاملی قابل قبول، تجسم و احساسی اطمینان بخش به پزشک می گردد. استفاده از شبیه سازها توسط دستیاران تخصصی ارزیابی و نتایج رضایت بخشی داشته است. بعنوان مثال، سناریوی بلوک اندام تحتانی و شبکه سلیاک توضیح داده می شود.

زمینه و هدف: روش های کاهش خونریزی با تشکیل فیلد مناسب جراحی و میزان نیاز به ترانسفیوژن می تواند نتیجه عمل را ارتقاء بخشد. در این مطالعه دو روش کاهنده خونریزی با هم مقایسه شده اند.مواد و روش ها: تعداد 60 نفر از بیماران کاندید عمل جراحی الکتیو شفت فمور به صورت تصادفی ساده وارد مطالعه شده و به دو گروه تقسیم شدند. گروه اول تحت هیپوتانسیون کنتروله واقع شدند و گروه دوم ترانگسامیک اسید دریافت نمودند. روش بیهوشی برای همگان یکسان و جراح مشترک بود. میزان خونریزی بر مبنای مشاهده موضع عمل و شمارش تعداد گازها و مشاهده مخزن ساکشن محاسبه و مداخلات درمانی از جمله ترانسفوزیون کلوئیدها و کریستالوئیدها یا خون بر حسب ضرورت صورت می گرفت. نتایج توسط آزمون من - ویتنی مقایسه شد.یافته ها: میزان خشک بودن فیلد عمل و رضایتمندی جراح در گروه هیپوتانسیون کنتروله در 23 بیمار (76 درصد) خوب و در باقی موارد متوسط و در گروه ترانگسامیک اسید در 21 بیمار (70 درصد) خوب و در باقی موارد متوسط ارزیابی شده است. در عین حال از این نظر تفاوت معنی داری میان دو گروه دیده نشد.نتیجه گیری: هر دو روش القای هیپوتانسیون کنتروله و استفاده از ترانگسامیک اسید می توانند در کاهش خونریزی و تعبیه فیلد مناسب عمل و جلب رضایتمندی جراح موثر باشند، لیکن از این لحاظ تفاوت معنی داری میان این دو روش دیده نشد.

زمینه و هدف: با توجه به نامناسب بودن انتخاب روش بیهوشی عمومی و عدم همکاری مناسب بیماران سالمند  ASA II به بالا در اعمال جراحی کاتاراکت انجام گرفته توسط دستیاران چشم، آرامبخشی و وضعیت همودینامیک و عوارض دارویی ناشی از مصرف دو داروی پروپوفول و رمیفنتانیل مورد مقایسه قرار گرفته است.مواد و روش ها: در یک کارآزمایی بالینی 60 بیمار کاندید عمل کاتاراکت در دو گروه 30 نفری بصورت تصادفی مورد بررسی قرار گرفتند. در گروه الف رمیفنتانیل با مقدار یکجای 0.5 میکروگرم بر کیلوگرم ظرف یک دقیقه و مقدار نگهدارنده 0.05 میکروگرم بر کیلوگرم در دقیقه و در گروه ب پروپوفول با مقدار یکجای 0.25 میلی گرم بر کیلوگرم و مقدار نگهدارنده 25 میکروگرم بر کیلوگرم در دقیقه آرامبخشی برقرار شد. پس از بلوک موضعی رتروبولبار توسط دستیار، متغیرهای اشباع خون شریانی، ضربان قلب، فشارخون سیستولیک، دیاستولیک و میزان آرامبخشی بر اساس نمره بندی MOAA/SS اندازه گیری شد.یافته ها: سطح آرامبخشی در تمامی زمان های اندازه گیری شده در گروه رمیفنتانیل به نحو معنی داری بیشتر بود (p<0.05). تعدا ضربان قلب در دقایق 20 به بعد در گروه رمیفنتانیل به نحو معنی داری کمتر بود (p<0.05). 7 بیمار تنها در گروه رمیفنتانیل دچار عارضه تهوع شدند (p=0.011).نتیجه گیری: رمیفنتانیل سطح بالاتری از آرامبخشی نسبت به پروپوفول ایجاد می کند اما تهوع ناشی از آن می تواند آزار دهنده باشد و از این جهت پروپوفول دارویی با عارضه بسیار پایین تر قلمداد می شود.

زمینه و هدف: درمان های دارویی روتین که جهت بی دردی بعد از عمل استفاده می شوند از جمله اپیوئید و بنزودیازپین ها ممکن است به خاطر اثرات آرام بخشی شان باعث اختلال در تماس سریع مادر و نوزاد شوند. هدف این مطالعه بررسی اثرات موسیقی روی میزان درد، اضطراب، نیاز به اپیوئید و همودینامیک بیماران بعد از سزارین می باشد.مواد و روش ها: 80 بیمار که قرار بود تحت بیهوشی عمومی و سزارین قرار گیرند انتخاب شدند. بیماران به طور تصادفی در دو گروه قرار گرفتند. گروه اول 30 دقیقه موسیقی و گروه دوم (کنترل) سکوت از طریق هدفون در مرحله بعد از عمل دریافت کردند. درد و اضطراب، میزان مورفین مورد نیاز، فشارخون و ضربان قلب آنها بعد از مداخله اندازه گیری و ثبت شد.یافته ها: میزان درد و اپیوئید مصرفی بصورت چشمگیری در بیمارانی که به موسیقی گوش داده بودند کاهش داشت (p<0.05) ولی تفاوتی در ضربان قلب، میزان اضطراب و فشارخون بین دو گروه دیده نشد (p>0.05).نتیجه گیری: موسیقی در مرحله بعد از سزارین می تواند باعث کاهش درد و نیاز به ضد دردها شود. بنابراین اثر مثبتی در تماس زودتر مادر با نوزاد و نقاهت بعد عمل خواهد داشت.

زمینه و هدف: لرز یکی از مشکلات شایع بعد از بیهوشی می باشد. تزریق کلونیدین وریدی شیوه مناسبی جهت کاهش شیوع و شدت لرز بعد از بیهوشی می باشد. چون کلونیدین تزریقی عوارضی دارد، در این مطالعه ما تاثیر تجویز کلونیدین خوراکی قبل از بیهوشی بر لرز بعد از بیهوشی را مورد بررسی قرار دادیم.مواد و روش ها: در یک کارآزمائی بالینی تصادفی دوسوکور بر روی 60 بیمار کاندیدای کلسیستکتومی، دو ساعت قبل از بیهوشی، 0.2 میلی گرم کلونیدین خوراکی به گروه مطالعه و دارونما به گروه شاهد، داده شد. دمای اتاق عمل 23-21 درجه تنظیم شد. لرز بیماران در اتاق ریکاوری با درجه بندی خاصی مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: توزیع سنی و جنسی گروه ها تقریبا یکسان بود. میزان اشباع اکسیژن، نبض، تعداد نبض، فشار متوسط خون و نیز زمان بیدار شدن از بیهوشی در دو گروه اختلاف معنی داری وجود نداشت. در کل %75 بیماران دچار لرز بعد از بیهوشی شدند. بین نمره لرز در گروه کلونیدین با دارونما اختلاف معنی داری وجود نداشت (کمبود تعداد بیماران دچار لرز شدید در گروه کلونیدین).نتیجه گیری: کلونیدین خوراکی 0.2 میلی گرم دو ساعت قبل از بیهوشی در پیشگیری از لرز بعد از بیهوشی موثر است.

زمینه و هدف: عمل سزارین یکی از اعمال جراحی رایج است و در کشور ما به طور روزافزون بر میزان آن اضافه می شود. علیرغم پیشرفت های زیاد در زمینه مراقبت های پرستاری، رویه های معمول قادر به تسکین درد پس از عمل نبوده و باید مداخلات درمانی دیگری را جستجو نمود. کنترل ناکافی درد پس از سزارین بر عوارض زخم، عفونت و هزینه های مراقبتی می افزاید، هدف از مطالعه حاضر تعیین تاثیر ماساژ دست و پا روی درد پس از سزارین می باشد.مواد و روش ها: این مطالعه کارآزمایی بالینی با طرح قبل و بعد می باشد که بر روی 90 نمونه از زنان تحت جراحی الکتیو سزارین در بیمارستان شهید یحیی نژاد بابل انجام شد. نمونه ها به صورت تخصیص تصادفی در سه گروه ماساژ دست و پا، ماساژ پا و کنترل قرار گرفتند. در عصر روز جراحی، وقتی که حداقل یک و حداکثر 4 ساعت از زمان دریافت داروی مسکن گذشته بود، شدت درد و علائم حیاتی بیمار اندازه گیری شده و تکنیک های ماساژ اجرا شد. سپس شدت درد و علائم حیاتی بیمار بلافاصله، 60 و 90 دقیقه بعد از ماساژ مجددا کنترل شدند. در گروه کنترل فقط جمع آوری اطلاعات صورت گرفت.یافته ها: تجزیه و تحلیل های آماری انجام شده بر روی شدت درد مورد ارزیابی با استفاده از مقیاس های عددی (Numerical Rating Scale) و کلامی (verbal Rating Scale) نشان دادند که شدت درد در هر دو گروه مداخله نسبت به کنترل، به طور معنی داری کاهش پیدا کرد. همچنین میزان علائم حیاتی در گروه های مداخله در زمان قبل از انجام مداخله بالاتر بوده و نسبتا مشابه هم بودند، ولی بلافاصله بعد از انجام ماساژ به طور معنی داری کاهش پیدا کردند.نتیجه گیری: ماساژ دست و پا می تواند به عنوان یک مداخله موثر پرستاری در مراقبت و کنترل درد پس از عمل جراحی بیماران کمک کننده باشد.

زمینه و هدف: بی حسی ناحیه ای داخل وریدی به علت سهولت انجام، درصد بالای موفقیت، قابل اعتماد و مقرون به صرفه بودن برای اعمال جراحی کوتاه مدت اندام ها از محبوبیت خاصی برخوردار است، ولی به دلیل شروع اثر آهسته، درد ناشی از تورنیکه و اثر ضد دردی کم در دوره بعد از عمل محدودیت هایی دارد. در این مطالعه تاثیر افزودن نیتروگلیسرین به لیدوکایین بر زمان شروع بلوک حسی و حرکتی، درد ناشی از تورنیکه و میزان نیاز به مخدر جهت تسکین درد سنجیده شده است.مواد و روش ها: در یک کارآزمایی بالینی دوسویه کور 30 بیمار 18 تا 60 ساله ASA کلاس I و II کاندید جراحی اندام فوقانی به طور تصادفی به دو گروه الف (3 میلی گرم بر کیلوگرم لیدوکایین %2 که با سالین به حجم کل 40 میلی لیتر رسانده شد) و گروه ب (300 میکروگرم نیتروگلیسرین به همراه 3 میلی گرم بر کیلوگرم لیدوکایین %2 که با سالین به حجم کل 40 میلی لیتر رسانده شد) تقسیم گردیدند. زمان شروع بلوک حسی و حرکتی، میزان درد تورنیکه، زمان اولین نیاز به مخدر و میزان مخدر مصرفی و تغییرات همودینامیک در دو گروه ثبت و مقایسه شد.یافته ها: زمان شروع بلوک حسی و زمان شروع بلوک حرکتی و درد تورنیکه و نیاز به مخدر به طور معنی داری در گروه ب کمتر از گروه الف بود. زمان اولین نیاز به مخدر در گروه ب به طور معنی داری طولانی تر بود و عارضه خاصی در دو گروه مشاهده نشد.نتیجه گیری: افزودن نیتروگلیسرین به لیدوکایین در روش بی حسی داخل وریدی می تواند باعث تسریع شروع اثر بلوک حسی و حرکتی شود و میزان درد تورنیکه و نیاز به مخدر را کاهش دهد.

زمینه و هدف: عدم کنترل درد بعد از عمل موجب اثرات زیان بار مزمن و یا حاد شده و مورتالیته را بالا می برد. یکی از روش های کنترل درد بعد از عمل، انفیلتراسیون داروهای بی حس کننده موضعی در محل انسیزیون می باشد. این مطالعه جهت بررسی تاثیر انفیلتراسیون بوپیواکائین در کاهش درد بعد از اعمال جراحی هرنی اینگوینال ترتیب داده شد.مواد و روش ها: در یک کارآزمایی بالینی تصادفی دو سوکور، تعداد 50 بیمار مرد کاندید عمل جراحی هرنی اینگوینال در دو گروه مطالعه و کنترل مورد مطالعه قرار گرفتند. در گروه مطالعه، 20 میلی لیتر بوپیواکائین 0.5 درصد و در گروه کنترل، با حجم مساوی سالین نرمال بعد از دوختن لایه های زخم در ناحیه زیر جلدی انفیلتره شد. بررسی درد در ریکاوری و نیز 2 و 4 ساعت بعد از عمل توسط همکار طرح انجام و VAS بیمار ثبت گردید. جهت کنترل درد بیمارانی که VAS آنها بالاتر از 4 بود، از پیتدین وریدی 0.4 میلی گرم بر کیلوگرم استفاده شد.یافته ها: از نظر شدت درد بعد از عمل و مصرف پتیدین در ریکاوری و 2 ساعت بعد از عمل تفاوت معنی داری بین دو گروه وجود داشت. گروه مطالعه درد کمتری داشته و مصرف پتیدین نیز در آنها کمتر بود.نتیجه گیری: انفیلتراسیون بوپیواکائین زیر جلدی در اعمال جراحی هرنی اینگوینال، موجب بی دردی بعد از عمل و کاهش مصرف مخدر شده و می تواند به عنوان روشی برای کنترل درد بعد از عمل در این نوع از اعمال جراحی مدنظر قرار گیرد.

زمینه و هدف: بی حسی اپیدورال روش مناسبی برای کنترل درد زایمان است که از مشکلات شایع در حوزه درد حاد می باشد. عدم بلوک موتور، حداقل تغییرات همودینامیک و کاهش آزاد شدن کاتکول آمین ها از ویژگی های این روش است. PCEA یا همان کنترل درد توسط بیمار از طریق تزریق اپیدورال روشی موثر با حداقل بلوک موتور بوده و با رضایت و ثبات همودینامیک بیشتر و داروی مصرفی کمتری نسبت به سایر روش ها همراه بوده است.مواد و روش ها: برای داوطلبان با پوزیشن ورتکس و تک قلویی در فاز فعال زایمان کاتتر اپیدورال تعبیه می شد و پس از تزریق بارگیری اولیه دارو از طریق اپیدورال، انتهای کاتتر به بالن پمپ سیلیکونی متصل می شد که با هر بار فشردن دکمه حداکثر 2 میلی لیتر از مخلوط بوپیواکایین 0.1 درصد و فنتانیل 4 میکروگرم در هر میلی لیتر را هر پانزده دقیقه به فضای اپیدورال وارد می ساخت و سپس بیمار از لحاظ شدت درد و علایم حیاتی پایش می شد. روش های کمکی برای کنترل درد و سایر داروها یا وسایل کمکی در امر زایمان، ثبت می شد.یافته ها: زائو مطالعه را به اتمام رساندند. میانگین VAS در تمام دقایق در 96 درصد بیماران پایین تر از 4 بود. 23 نفر از مادران (51 درصد) نمره 5 تا 8 از اندکس MEPAS را داشتند و سی دقیقه پس از دریافت مقدار بارگیری داروی اپیدورال قادر به راه رفتن با یا بدون کمک بودند.نتیجه گیری: کنترل درد توسط بیمار از طریق تزریق اپیدورال روشی موثر و مناسب ارزیابی شده و در 96 درصد بیماران با کاهش درد موثر همراه بود.

تحریک مکرر و تشدید گیرنده های NMDA توسط میانجی گلوتامات می تواند باعث ایجاد درد سوزشی و آلودینی و هیپرآلرژی حتی بعد از قطع عامل محرک دردناک گردد. از طرف دیگر هیپرآلرژی ناشی از مخدرها و آسیب اعصاب محیطی نیز در جراحی های ارتوپدی اندام تحتانی می تواند باعث علائم فوق گردد که گاهی اوقات تشخیص آن را از کوزالژی (سندرم درد پیچیده موضعی تیپ 2) مشکل می سازد. نورالژی به دنبال تروما هر چند که شایع نیست ولی معمولا به روش های درمانی معمولی پاسخ خوبی نمی دهد و طول اقامت بیمار را در بیمارستان افزایش می دهد. توجه به آناتومی و فیزیولوژی مسیرهای انتقال درد و توجه به نقش مهار انتقال درد از طریق گیرنده های NMDA در کنترل این دردها دریچه جدیدی را در مورد نقش داروهایی مثل کتامین در پیشگیری و درمان دردهای نوروپاتیک و یا دردهای مزمن بعد از عمل باز می کند. در این گزارش درد نوروپاتیک مقاوم به درمان در بیماری معرفی شده که در نهایت با مقدار پایین کتامین کنترل شده است.