پایش
سال:1400 | دوره:21 | شماره:1 |تعداد مقالات:9

مقدمه: سیاست سلامت مجموعه دستورالعمل هایی است که توسط سیاستگذاران و مدیران ارشد نظام سلامت در حوزه های تأمین مالی، تولید منابع و ارائه خدمات سلامت به منظور تأمین، حفظ و ارتقای سلامتی مردم جامعه تدوین می شود و راهنمای تصمیم گیری و برنامه ریزی مدیران سطوح پایین است. این پژوهش با هدف توسعه یک مدل کاربردی برای سیاستگذاری و تحلیل سیاست های سلامت انجام شد. مواد و روش کار: این پژوهش با استفاده از روش مرور حیطه ای انجام شد. کلیه مطالعات مرتبط با مدل های سیاستگذاری و تحلیل سیاست در پایگاه های اطلاعاتی «Web Of Science»، «Scopus»، «Embase» و «PubMed» و دو موتور جستجوی «Google» و «Google scholar» با کلیدواژه های مناسب جستجو شد. در نهایت، 43 مدل سیاستگذاری و تحلیل سیاست انتخاب و با روش سنتز چهارچوبی تحلیل شدند. یافته ها: فرآیند سیاستگذاری پیچیده، پویا و به ندرت خطی است. یک مدل یکپارچه سیاستگذاری و تحلیل سیاست سلامت شامل چهار مرحله و 10 گام توسعه یافت. مراحل و گام های این مدل عبارتند از آمادگی تدوین سیاست (تشکیل دبیرخانه سیاستگذاری، تحلیل و تعریف مسأله و ایجاد توافقات سیاسی)، تدوین سیاست (در دستور کار گذاری، تدوین محتوای سیاست و حمایت طلبی سیاست)، اجرای سیاست (تدوین برنامه سیاست و اجرای برنامه سیاست) و ارزشیابی سیاست (پایش سیاست و ارزشیابی سیاست). نتیجه گیری: مدل یکپارچه سیاستگذاری و تحلیل سیاست سلامت با توجه به شرایط تاریخی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و فناوری ایران توسعه یافت. این مدل برای سیاستگذاری سلامت و تحلیل سیاست های سلامت (به صورت گذشته نگر یا آینده نگر) قابل استفاده است.

مقدمه: یکی از عوامل مهم برای اجرای مراقبت های اولیه بهداشتی، نظام ارجاع است. هدف از انجام این مطالعه، تحلیل دستور کارگذاری سیاست نظام ارجاع الکترونیک با استفاده از مدل جریان های چندگانه کینگدان در استان گلستان بود. مواد و روش کار: این مطالعه کیفی در سال 1399 بر مبنای مدل کینگدان در استان گلستان انجام شد. داده ها با استفاده از دو روش بررسی اسناد و مستندات و مصاحبه های عمیق فردی با 26 مصاحبه فردی جمع آوری گردید. نمونه گیری به روش هدفمند و تحلیل اسناد و مستندات با روش تحلیل محتوا و تحلیل مصاحبه ها با روش تحلیل چارچوب انجام شد. یافته ها: جریان مشکل شامل تضعیف جایگاه پزشک عمومی و عدم مراجعه بیماران به آنها، افزایش پرداخت مردم و سازمان های بیمه گر و عدم حضور برخی پزشکان متخصص بود. جریان سیاست شامل الزام به اجرای برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع در قوانین و اسناد بالادستی، اجرای برنامه پزشک خانواده روستایی و نظام ارجاع در سال 1384 و برنامه پزشک خانواده شهری در استان های فارس و مازندران بود. جریان عزم سیاسی شامل راه اندازی سامانه ناب در دانشگاه علوم پزشکی گلستان، تصویب قانون تخصیص یک درصد از منابع ارزش افزوده به پیشگیری و درمان روستاییان در چارچوب نظام ارجاع، وجود سیاستگذاران کاریزماتیک و مسئولان اجرایی متعهد بود. نتیجه گیری: به رغم مشکلات ناشی از عدم اجرای نظام ارجاع و الزام قوانین به دلیل تعارض منافع و تامین مالی ناکافی اجرای سیاست ها در این زمینه، تلاقی سه جریان مشکل، سیاست و عزم سیاسی منجر به بازشدن پنجره سیاست و نظام ارجاع الکترونیک در استان گلستان گردید.

مقدمه: پاسخگویی به عنوان ابزاری راهبردی در نظر گرفته می شود که از طریق آن عملکرد سازمانی بررسی می شود، رضایت مشتری ارتقاء داده می شود و کار آیی عملیاتی و بهبود عملیات کسب وکار حاصل می گردد. ازآنجا که بررسی ابعاد پاسخگویی هر سازمانی نیازمند تعیین شاخص هایی خاص برای آن سازمان است، شناخت شاخص ها و تعیین میزان پایایی به مسئله مهمی تبدیل می شود؛ به همین منظور این مطالعه کیفی با هدف تعیین ایزاری برای ارزیابی وضعیت پاسخگویی نظام سلامت انجام شد. مواد و روش کار: این مطالعه کیفی در سال 1399 با روش تحلیل محتوای انجام شد. شرکت کنندگان به روش هدفمند انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه ساختار یافته بود. پس از انجام 30 مصاحبه با مدیران، کارشناسان و افراد صاحب نظر، داده ها به اشباع رسید. و بااستفاده از روش تحلیل محتوای کیفی گرانهایم و لاندمن تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: با مرور و تحلیل مصاحبه ها، تعداد6 درون مایه اصلی و 84 زیر طبقه به دست آمد. درون مایه های اصلی شامل "طراحی ساختار مناسب برای پاسخگویی"، "در نظر گرفتن متولیان برای پاسخگویی نظام سلامت"، "مدیریت تعریف شده و مستقل برای پاسخگویی "، "پیش بینی واحد های خارج از نظام سلامت جهت پاسخگویی"، "طراحی الگوی مناسب برای پاسخگویی به صورت مشتری محور"، " استفاده از شاخص و چک لیست برای ارزیابی پاسخگویی نظام سلامت "استخراج شد. نتیجه گیری: در نهایت این مطالعه، شش راهبرد جهت ارزیابی پاسخگویی نظام سلامت شناسایی نمود تا به مدیران و سیاست گذاران پیشنهاد شود، و در زمان برنامه ریزی برای ارزیابی پاسخگویی نظام سلامت این راهبردها مد نظر قرار گیرند.

مقدمه: یکی از مشخصات یک سازمان سالم، توجه به سلامت جسمی و روانی، کیفیت زندگی، شادی و سرزنده بودن اعضای آن به اندازه تاکید بر تولید و بهره وری است. هدف از پژوهش حاضر، پیش بینی شادکامی اعضای جهاد دانشگاهی شهر تهران بر اساس خودکارآمدی و کیفیت زندگی با میانجی گری بهزیستی روان شناختی بود. مواد و روش کار: پژوهش حاضر از نوع توصیفی و جامعه آماری آن شامل کلیه اعضای جهاد دانشگاهی شهر تهران به تعداد 6000 نفر (3400 مرد و 2600 زن) که در سال 1398 مشغول به کار و ارایه خدمات بودند که با استفاده از فرمول کوکران، 382 نفر (213 مرد و 169 زن) به عنوان جامعه نمونه، تعیین و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده های پژوهش از پرسشنامه 29 سوالی شادکامی آکسفورد، پرسشنامه 18 سوالی کیفیت زندگی ویر و شربورن، پرسشنامه 17 سوالی خودکارآمدی شرر و پرسشنامه 18 سوالی بهزیستی روان شناختی ریف و به منظور تحلیل آماری داده ها از روش تحلیل مسیر استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که دو متغیر خودکارآمدی و کیفیت زندگی، به ترتیب با ضریب استاندارد 0/09 و 0/44 بر شادکامی اثر علی مثبت و معنی دار مستقیمی داشت؛ یعنی، هرچه خودکارآمدی و کیفیت زندگی بالاتر باشند، شادکامی نیز بالاتر خواهد بود. همچنین مسیر خودکارآمدی به سوی شادکامی به واسطه ی بهزیستی روان شناختی با ضریب استاندارد 0/045 در سطح P<0/05 و مسیر کیفیت زندگی به سوی شادکامی به واسطه بهزیستی روان شناختی با ضریب استاندارد 0/289 در سطح 001/0≥ P معنادار بود. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش حاضر، خودکارآمدی و کیفیت زندگی با میانجی گری بهزیستی روان شناختی می توانند شادکامی را پیش بینی کنند.

مقدمه: احقاق جنسی به عنوان یکی از مولفه های مهم زندگی جنسی و نیز یک احساس روانی اجتماعی نسبت به تفسیر شخصی فرد در مورد چگونگی ابراز وجود در روابط زناشویی تعریف شده است. این پژوهش با هدف بررسی ارتباط سطح سواد سلامت جنسی با احقاق جنسی در زنان متاهل سنین باروری انجام شد. مواد و روش کار: این مطالعه تحلیلی-مقطعی با مشارکت 200 نفر از زنان متاهل در سنین باروری مراجعه کننده به پایگاه سلامت بخش بنارویه در جنوب استان فارس و از طریق روش نمونه گیری در دسترس انجام شد. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه مشخصات دموگرافیک-باروری، پرسشنامه سنجش سواد سلامت جنسی بزرگسالان ایرانی SHELA)) و پرسشنامه شاخص احقاق جنسی Hurlbert HISA)) بود. داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS-21 با به کارگیری آمارهای توصیفی و آمار استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین سنی واحدهای پژوهش 5/95 ± 31/65 بود. میانگین نمره احقاق جنسی واحدهای پژوهش 6/95 ± 58/9 به دست آمد. یک چهارم زنان از سطح سواد سلامت جنسی عالی برخوردار بودند. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد افراد با سطح سواد سلامت جنسی ناکافی، نه چندان کافی و کافی نسبت به افرادی که از سطح سواد سلامت جنسی عالی برخودار بودند، میانگین نمره احقاق جنسی پایین تری دارند(p<0/05). بین نمره احقاق جنسی با شغل، شغل همسر، وضعیت اقتصادی و سابقه زایمان ارتباط آماری مستقیم و معنی دار و بین نمره احقاق جنسی با سن، سن همسر، تعداد بارداری، تعداد سقط، ارتباط آماری معکوس و معنی دار دیده شد (p<0/05). نتیجه گیری: نتایج نشان داد که سطح سواد سلامت جنسی بالاتر با نمره بالاتر احقاق جنسی ارتباط مستقیم دارد. ضروری است مداخلات لازم آموزشی و مشاوره ای برای زنان واقع در سنین باروری جهت ارتقای سطح سواد سلامت جنسی طراحی و به اجرا در آید.

مقدمه: آگاهی از تمایلات فرزندآوری افراد که نقش کلیدی در پیش بینی رفتارهای آینده باروری دارد، از مهم ترین موضوعات در جوامع با باروری پایین است. هدف مطالعه حاضر بررسی تمایلات باروری زوجین تازه ازدواج کرده در ایران بود. مواد و روش کار: تحقیق حاضر با استفاده از تکنیک تحلیل ثانویه، داده های پیمایش ملی ازدواج در ایران (1397-1396) را مورد تجزیه وتحلیل قرار داد. نمونه مورد تحقیق 8977 نفر از زوجین تازه ازدواج کرده بودند که در مراکز استانی، مورد مصاحبه قرار گرفتند. یافته ها: نتایج حاکی از آن بود که 1/2 درصد افراد قصد بی فرزندی و 9/16 درصد نیز تمایل به تک فرزندی دارند. مهم ترین دلایل قصد بی فرزندی، هزینه های اقتصادی فرزندان و عدم علاقه به فرزند عنوان شده است. قومیت یکی از تعیین کننده های اصلی در تمایل به کم فرزندآوری است. بلوچ ها و عرب ها بیش از سایر اقوام تمایل به داشتن فرزندان زیاد دارند و گیلک ها بیشترین تمایل به بی فرزندی و تک فرزندی داشتند. علاوه بر این، تحصیلات، میزان شرکت در مناسک مذهبی، وضعیت اشتغال و مذهب از عوامل تاثیرگذار بر تمایل به کم فرزندی هستند. نتیجه گیری: اگرچه قصد بی فرزندی در سطح پایینی قرار دارد، اما تمایل حدود یک پنجم افراد به کم فرزندآوری با توجه به گسترش تحصیلات عالی و مشکلات اقتصادی جامعه، می تواند تاثیرات منفی بر میزان های باروری در آینده داشته باشد. برای جلوگیری از این موضوع، سیاست گذاران باید سیاست های مصالحه ای و برنامه های مراقبتی فرزندان را در اولویت قرار دهند.

مقدمه: با شیوع بیماری کووید19، افزایش رعایت بهداشت دست و استفاده از ماسک و دستکش باعث بروز مشکلات پوستی از جمله اگزما گردید. این مطالعه با هدف بررسی شیوع اگزما و عوامل خطر مرتبط با آن در بین اقشار مختلف جامعه در دوران همه گیری کووید 19 و همچنین ارائه راهکارهای مناسب جهت جلوگیری و درمان اگزما انجام گردید. مواد و روش کار: این مطالعه مرور نظامند با استفاده از کلید واژه های مرتبط با Eczema، Covid-19 و Disinfectant در پایگاه های معتبر علمی، مطالعات مرتبط بین سالهای 2019-2021را مورد بررسی قرار داد. ارزیابی مقالات با چک لیست STROBE صورت گرفت. یافته ها: درنهایت 10 مقاله شامل6 مطالعه در کادر درمان، 3مطالعه درکودکان و 1مطالعه در عموم مردم بدست آمد. این مطالعات شیوع اگزما در قبل و بعد از پاندمی، علائم اگزما و عوامل خطر مرتبط با آن و همچنین راهکارهای برای جلوگیری و درمان اگزما را مورد برسی قرار داده بودند. نتیجه گیری: اکثر یافته ها حاکی از آن بود که شیوع اگزما در دوران کرونا دراقشار مختلف جامعه افزایش تقریبا دوبرابری داشته است و مهمترین عوامل خطر مرتبط با آن عبارت بودند از دفعات شستشوی دست ها، استفاده از دستکش و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی. آموزش صحیح بهداشت دست و استفاده از مواد حاوی نرم کننده از جمله مهم ترین راهکارهای پیشگیری از ابتلا به اگزما هستند.

مقدمه: پذیرش واکسیناسیون کرونا در جمعیت، تحت تاثیر نگرش نسبت به این واکسن بوده و بدون توجه به عوامل تاثیر گذار بر نگرش جمعیت، امکان واکسیناسیون در حد مطلوب در هیچ کشوری فراهم نمی شود. این مطالعه با هدف تدوین و روان سنجی ابزار سنجش نگرش بزرگسالان در خصوص واکسن کرونا انجام شد. مواد و روش کار: ابتدا با مرور منابع، مطالعات و پرسشنامه های مرتبط با نگرش درخصوص واکسن کرونا، گویه های پرسشنامه طراحی شده و روایی محتوایی و صوری آن ها مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله بعد روایی ساختاری (تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی) پرسشنامه در دو نمونه جمعیتی متمایز از میان یک جمعیت 505 نفره از بزرگسالان ایرانی بررسی شد. سپس جهت بررسی پایایی همبستگی درونی گویه ها، آلفای کرونباخ محاسبه شد. در پایان نگرش جمعیت های مورد مطالعه در مرحله روایی ساختاری مورد سنجش قرار گرفت. تحلیل یافته های پژوهش توسط نرم افزارهای SPSS-24 و LISREL-8. 8 انجام شد. یافته ها: پرسشنامه ابتدایی شامل 38 گویه بود که پس از بررسی روایی محتوایی و صوری، تعدادی از گویه ها حذف و اصلاحاتی روی گویه های باقیمانده اعمال گردید. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که پرسشنامه با 13 گویه در سه بعد (تاکید بر ضرورت واکسن کرونا، عدم ضرورت واکسن کرونا و تاکید بر عوارض واکسن کرونا) و با پوشش حدود 52 درصد از تغییرات (سهم واریانس)، از نظر روایی ساختاری مورد تایید بوده و الگوی حاصل از ابعاد فوق نیز در تحلیل عاملی تاییدی از برازش مطلوب به شرح ذیل برخوردار گشت: [X2/df =15/2, GFI=91/0, CFI=95/0, NFI=91/0, NNFI=94/0, SRMR=068/0, RMSEA=076/0] پایایی پرسشنامه نیز با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ، هم در مجموع گویه ها (0/853) و هم در هر یک از ابعاد (0/74-0/68) مورد تایید قرار گرفت. در نهایت میانگین امتیاز نگرش شرکت کنندگان 64/1 از 100 امتیاز گزارش شد. نتیجه گیری: با توجه به تایید روایی و پایایی پرسشنامه سنجش نگرش در خصوص واکسیناسیون کرونا در بزرگسالان (Co-VASA)، متخصصان می توانند با سنجش نگرش توسط این پرسشنامه، زمینه را برای طراحی مداخلات ارتقای نگرش و در نتیجه ارتقای رفتار (تزریق واکسن) و افزایش پوشش واکسیناسیون کرونا فراهم کنند.

سردبیر محترم کرونا ویروس ها خانواده بزرگی از ویروس ها هستند، که از بیماری سرماخوردگی گرفته تا بیماری های شدیدتر همانند سندرم تنفسی خاورمیانه ( Middle East Respiratory Syndrome (MERS)) و سندرم حاد تنفسی (Severe Acute Respiratory Syndrome (SARS)-CoV) را شامل می شود. همه گیری بیماری کرونا ویروس (COVID-19) از دسامبر سال 2019 به سرعت در چین گسترش یافته است. شیوع ناگهانی کرونا از چین به تمام کشورهای دنیا، شوکی برای جامعه جهانی به ویژه سیاست گذاران سلامت در سراسر جهان بوده است. آخرین آمارهای جهانی شیوع ویروس کرونا نشان می دهد، این بیماری در مدت کوتاهی از پیدایش، با سرعت زیادی منتشر شده و اکنون تمام کشورهای دنیا را درگیر نموده است. تا زمان نگارش این متن (3 آبان 1400) تعداد 242 میلیون نفر در سراسر دنیا به این بیماری مبتلا و 5 میلیون نفر در اثر این بیماری جان خود را از دست داده اند. بر اساس آمار کشور ایران تا تاریخ ذکر شده تعداد 5 میلیون و هشت صد هزار نفر ابتلا و 125 هزار مرگ در اثر این بیماری رخ داده است...