سیاست های مالی و اقتصادی
سال:1400 | دوره:9 | شماره:34 |تعداد مقالات:6

با توجه به اینکه طی سال های گذشته، کشور با نوسانات و شوک های شدیدی از جانب متغیرهای کلان اقتصادی مواجه بوده است، مطلوبیت خانوار دستخوش تغییراتی شده است. مطمئناً بدون مطالعه و پژوهش اثرات این شوک ها بر مطلوبیت خانوار نمی توان راهکارهای مناسبی را در جهت کاهش پیامدهای نامطلوب آن ارائه داد. از این رو، این پژوهش در مرحله اول تابع مطلوبیت خانوار را طی سال های 1399-1375 استخراج و سپس به کمک مدل ARDL اثرات بلندمدت متغیرهای کلان اقتصادی را روی آن بررسی کرده است. نتایج حاصل از استخراج تابع مطلوبیت نشان می دهد که مطلوبیت خانوار طی بازه زمانی پژوهش کاهش یافته و رفاه خانوار تنزل پیدا کرده است. همچنین نتایج حاصل از تخمین نشان داد که اثر نرخ رشد اقتصادی (0. 29) و قیمت نفت (0. 33) بر روی مطلوبیت خانوار مثبت و معنادار و اثر نرخ تورم (0. 11-) بر روی آن منفی و معنادار است؛ همچنین اثر مالیات بر مطلوبیت بی معنا است. بر این اساس، با توجه به کاهش مطلوبیت طی چند سال اخیر در نتیجه شوک ها و نوسانات اقتصادی، لازم است دولت توجه ویژه ای به این موضوع داشته باشد.

یکی از مهم ترین عوامل توسعه اقتصادی کشورها، رشد بخش خارجی اقتصاد و بازرگانی بین المللی است. به عبارت دیگر داشتن مبادلات تجاری گسترده یکی از عوامل اصلی رشد اقتصادی کشورها محسوب می شود. در همین راستا یکی از مباحث نوین در حوزه سازمان ها، به کارگیری مفاهیم دیجیتالی سازی و فناوری اطلاعات در مدیریت سازمان های خدماتی و تولیدی است که در انقلاب صنعتی چهارم به وقوع پیوسته است. با ظهور تجارت الکترونیکی انتظار جامعه تجاری این است که رویه های گمرکی شفاف و قابل پیش بینی شود و ترخیص کالا سریع تر صورت بگیرد. پژوهش حاضر با هدف ارائه مدلی به منظور ارزیابی آمادگی سازمان گمرک برای پیوستن به انقلاب صنعتی چهارم انجام شده است. با توجه به هدف و ماهیت، این پژوهش از نظر روش، یک تحقیق کیفی است. همچنین این تحقیق درصدد طراحی مدل است و بنابراین در زمره پژوهش های اکتشافی قرار می گیرد. جامعه آماری 12 نفر از استادان دانشگاه و متخصصان و مدیران در حوزه تجارت بین الملل و گمرک بوده است. در انتخاب نمونه ها از روش نمونه گیری گلوله برفی استفاده شد. ابزار پژوهش مصاحبه عمیق بود که تا اشباع داده ها ادامه یافت. از خبرگان تحقیق، پنج سؤال با پاسخ باز پرسیده شد. روایی و پایایی مصاحبه، طبق معیار مقبولیت انجام و 5 معیار از 10 معیار مقبولیت برای ابزارهای کیفی در این تحقیق رعایت شد که شامل حساسیت پژوهشگر، انسجام روش شناسی، متناسب کردن نمونه، تکرار شدن یک یافته و استفاده از بازخورد آگاهان بوده است. داده های به دست آمده از مصاحبه با استفاده از نرم افزار MAXQDA و با رویکرد گراندد تئوری انجام شد. نتایج نشان داد که بهره گیری از فناوری های روز، امکانات و زیرساخت ها، همکاری و تعامل، سیاست گذاری ها و قوانین، مدیریت و برنامه ریزی، عوامل بین المللی و برون سازمانی و ساختار سازمان به عنوان مقوله های اصلی تأثیرگذار بر سازمان گمرک برای پیوستن به انقلاب صنعتی چهارم هستند.

در این مطالعه به بررسی تأثیر تورم بر تأمین مالی فعالیت های بخش خصوصی توسط سیستم بانکی در قالب کشورهای درحال توسعه (2002 تا 2019) پرداخته شده است. 79 کشور به عنوان نمونه انتخاب شده است و با توجه به شاخص توسعه انسانی به چهار گروه تقسیم شده است. نتایج برآورد معادلات رگرسیون پانلی نشان می دهد که تورم تأثیر منفی و معنی داری را بر تأمین مالی فعالیت های بخش خصوصی توسط سیستم بانکی دارد و این تأثیر برای کشورهای با سطح توسعه متوسط قوی تر است. تأثیر سطح آموزش، حکمرانی، فناوری اطلاعات و ارتباطات و باز بودن اقتصادی نیز مثبت و معنی دار حاصل شده است.

در بازار سهام، انواع مختلفی از اطلاعات (مرتبط و یا غیر مرتبط) و شایعات وجود دارد که منبع این اطلاعات می تواند گزارش ها حسابرسی شرکت ها، سهامداران، تحلیلگران (بنیادی و تکنیکی) و شبکه های اجتماعی باشد. با توجه به اهمیت این اطلاعات، افراد مختلف با ادراکات متفاوت، ممکن است واکنش ها و رفتارهای متفاوتی از خود نشان دهند. هدف اصلی از این پژوهش بررسی تأثیر اخبار و اطلاعات غیرواقعی بر تصمیم سرمایه گذاران و خریداران سهام در بورس اوراق بهادار تهران است. اخبار و اطلاعات در سه حوزه سیاسی، اقتصادی و صنعتی، طبقه بندی و داده های و اطلاعات مورد نیاز به وسیله پرسشنامه محقق ساخته (پس از اعتبارسنجی روایی و پایایی) در جامعه آماری با حجم 295 نفر جمع آوری شده اند. در مرحله بعدی، تأثیر هر یک از انواع اخبار بر تصمیم گیری سرمایه گذاران در سهام به وسیله یک مدل رگرسیون چند متغیره با روش تخمین حداقل مربعات معمولی برآورد شده است. نتایج این پژوهش نشان داد که اخبار و اطلاعات غیرواقعی سیاسی، اقتصادی و صنعتی تأثیر معنی داری بر تصمیم سرمایه گذاران سهام دارد. همچنین مشخص گردید که بیشترین تأثیرپذیری تصمیم سرمایه گذاران در سهام ناشی از اخبار و اطلاعات غیرواقعی سیاسی نسبت به اخبار اقتصادی و اخبار صنعتی است. نااطمینانی اقتصادی و سیاسی، پیش بینی سودآوری و تصمیم گیری را در محیط های تجاری و غیرتجاری مشکل می کند، سبب اختلال تصمیم گیری در زمینه سرمایه گذاری می شود. با توجه به تأثیر منفی نااطمینانی ناشی سیاست های اقتصادی و سیاسی بر سرمایه گذاری، لازم است دولت و بانک مرکزی با اتخاذ سیاست های مناسب ضمن کاهش نوسان ها، به ایجاد نهادها و ابزارهای پوشش ریسک برای کاهش آشفتگی های ناشی از اخبار غیرواقعی اقتصادی و سیاسی و اعمال مدیریت ریسک در این رابطه اقدام کنند.

توسعه پایدار از مهم ترین عوامل هدایت کننده در روند برنامه ریزی و اجرای پروژه ها است و بانکها نقش مهمی در ترویج حفاظت از محیط زیست و حرکت به سوی اقتصاد سبز دارند. تأمین مالی سبز از ابزارهای نوآورانه مالی است که تلاش میکند تا تعادل اکولوژیکی را با رشد اقتصادی بهبود بخشد. پژوهش حاضر با هدف طراحی و تحلیل مدل تأمین مالی پروژه ها از طریق تخصیص منابع بانکی در راستای تحقق توسعه پایدار اقتصادی ایران انجام و رویکردی سه مرحلهای دارد. ابتدا با استفاده از تکنیک داده بنیاد ضمن مصاحبه با 16 نفر از خبرگان و انجام کدگذاری، تعداد 77 مؤلفه در قالب 21 مقوله شناسایی و مدل مربوطه طراحی و فرضیه ها تبیین شد. سپس جهت بررسی برازش مدل و آزمون فرضیهها از روش مدل سازی معادلات ساختاری بهره گرفته شده و سرانجام به منظور اولویتبندی مؤلفههای تأمین مالی سبز از روش مدل سازی ساختاری تفسیری استفاده شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که مؤلفه های استخراج شده از نظرات خبرگان دارای اثر مستقیم و معناداری بر فرایند تأمین مالی سبز پروژه ها بوده و اینکه در حال حاضر ابعاد اصلی تأمین مالی سبز از طریق صنعت بانکداری ایران در سطح آمادگی پایینی قرار دارد. همچنین افزایش شناخت از نیازمندی های پروژههای سبز و هدف گذاری سبز بانکها با توجه به رسالت وجودی آن ها، به عنوان 2 مؤلفه کلیدی، نقشی مؤثر در عملیاتی نمودن تأمین مالی سبز پروژه ها از طریق تخصیص منابع بانکی در راستای تحقق توسعه پایدار دارند.

شواهد نشان می دهد عده ای از نظریه پردازان بازار را کاملاً تصادفی تصور می کنند و از طرف دیگر افرادی بازار را کاملاً قطعی فرض می نمایند. می توان گفت هر دو گروه تا حد مشخصی درست می گویند ولی نتایجی که از هم پوشانی هر دو تفکر ناشی می شود از انتظارات هر دو گروه متفاوت است. بازار سرمایه به خوبی توسط توزیع نرمال و گشت تصادفی تشریح نمی شود و فرضیه بازار کارا به عنوان فرضیه ای غالب برای عملکرد بازار است. در این پژوهش با مروری کوتاه بر فرضیه بازار کارا و بیان ناکارآمدی آن، فرضیه بازار فراکتال به عنوان جایگزینی برای این فرضیه مطرح می شود. لذا در این پژوهش بررسی ویژگی مولتی فراکتال، کارایی و همبستگی مقطعی در بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره زمانی 1390-1399 و در بازه های روزانه مورد آزمون قرار گرفته است تا مشخص شود آیا شاخص کل قیمت بورس اوراق بهادار تهران در رفتار خود فراکتالی هستند یا خیر. برای دست یابی به هدف فوق از برآورد مدل همبستگی روندزدایی شده استفاده شده است. یافته های حاصل از آزمون های فوق بیانگر این است که شاخص کل قیمت بورس اوراق بهادار تهران دارای ویژگی مولتی فراکتال است و فرآیندی آشوبی و معین را تجربه می کند. این امر دلالت بر ناکارایی بازار سرمایه دارد و به دلیل وجود حافظه بلندمدت در پیش بینی بلندمدت نیز کارایی دارد.