مدیریت تولید و عملیات
سال:1393 | دوره:5 | شماره:1 (پیاپی 8) |تعداد مقالات:9

یکی از فعالیت های مهم در حوزه منابع انسانی تخصیص مناسب کارکنان به موقعیت های شغلی به منظور ارتقاء عملکرد سازمان است. در این مقاله، مساله انتصاب کارکنان در یک شرکت تولیدی، با استفاده از یک مدل برنامه ریزی چند هدفه عدد صحیح صفر و یک، که همزمان مهارت ها، سطح رضایت و هزینه های آموزش کارکنان را در نظر می گیرد، فرموله شده است بنحوی که مناسب ترین تطبیق بین داوطلبان و موقعیت های شغلی موجود در سازمان به وجود آید. علاوه بر این، ترکیبی از روش ها شامل فرایند تحلیل سلسله مراتبی گروهی، آنتروپی شانون، ضریب پراکندگی و منطق فازی به منظور محاسبه میزان اهمیت معیارهای ارزیابی غیر دقیق و فازی، اهمیت موقعیت های شغلی و تعیین ضریب توابع هدف مدل، بکار گرفته شده است. مزیت اصلی این روش ترکیبی، منطقی تر نمودن تاثیر قضاوت های شخصی و شهودی تصمیم گیرندگان در کنار خروجی ریاضی مدل تصمیم گیری است.

در این مقاله یک مدل غیر قطعی زنجیره تامین حلقه بسته، توسعه داده شده است. هدف اول این مدل، حداکثر سازی سود کل زنجیره می باشد. تابع هدف دوم، حداقل سازی استفاده از مواد خام است. به عبارت دیگر هدف دوم حداکثر کردن میزان بازیافت می باشد؛ که یکی از دلایل پیدایش سیستم های حلقه بسته نیز همین امر بود. بهینه سازی در مدل مذکور توسط الگوریتم ژنتیک صورت گرفته و توسط روش e-Constraint به یافتن خط بهینه پارتو پرداخته شده است. در انتها نیز یک مثال عددی با این رویکرد حل شده و نتیجه آن با روش های قبل مقایسه شده است. همچنین عملکرد مدل در ایعاد مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهند که رویکرد مذکور از کارایی خوبی برخوردار می باشد؛ و قادر است اطلاعات خوبی جهت تصمیمات استراتژیک، در اختیار تصمیم گیرنده قرار دهد.

سازمان زمانی در مسیر تعالی قرار می گیرد که در کنار بسترسازی مناسب و انجام فعالیت های درست، به نتایج قابل قبول و مناسبی دست یابد. تلاش مدل های تعالی همانند مدل EFQM این بوده است تا در ارزیابی عملکرد سازمان تعادلی بین توانمند سازها و نتایج برقرار سازند. مدیریت دانش یکی از این توانمندسازهاست که با توجه به اهمیت یافتن منابع دانشی روز به روز جایگاه مهمتری می یابد. جهت ارزیابی فعالیت های انجام شده در راستای مدیریت دانش، به مدل هایی نیاز داریم که بتواند آن را در تمامی ابعاد مورد بررسی قرار دهد. یکی از مدل های ارزیابی مدیریت دانش، مدلKMAT می باشد. در این پژوهش به منظور ارتباط بخشیدن مابین دانش و تعالی سازمانی، از ابزار سیستم های دینامیکی استفاده شده تا رفتار و تاثیر مدیریت دانش بر تعالی سازمان مورد مطالعه قرار گیرد. لذا در این پژوهش با بکارگیری ابزار سیستم های دینامیکی و بر اساس تلفیقی از مدل KMAT و مدل EFQM، مدلی پویا جهت بررسی رفتار و اثربخشی مدیریت دانش بر تعالی سازمان، ارائه گردید. همچنین پس از ارزیابی کارایی مدل، سیاست های مختلف ارزیابی شده و بهترین سیاست انتخاب گردید.

این مقاله فرآیند ارزیابی تصمیم گیری های واردات قطعات ساخته شده به طور کامل یا واردات قطعات جزیی آنها و مونتاژ آنها در داخل کشور را برای یک شرکت تولیدی مورد بررسی قرار می دهد. از آنجایی که این نوع تصمیم گیری ها با ریسک های متعدد مواجه است لازم است فرآیندی برای شناسایی این نوع ریسک ها و همچنین نحوه مواجه با آنها مورد توجه قرار گیرد تا حتی الامکان اثرات این نوع ریسک ها در فرآیند تصمیم گیری کاهش یابد. با توجه به ماهیت چند معیاره بودن مساله، از روش فرآیند تحلیلی سلسله مراتبی غیر قطعی (UAHP) به منظور یافتن بهترین گزینه استفاده گردید. با توجه به مشخص بودن گزینه های تصمیم گیری، از فرآیند پایین به بالا برای تشکیل سلسله مراتب استفاده شد. ابتدا شاخص هایی که تفاوت بین گزینه ها را در بر می گرفت از ادبیات پژوهش و مصاحبه با خبرگان شرکت به دست آمد. سپس شاخص های به دست آمده در سطوح بالاتر خود قرار گرفتند تا معیارها را تشکیل دهند. به این ترتیب 3 معیار محصول، شرکا و محیط مورد توجه قرار گرفت که دربردارنده 12 شاخص بود. با تشکیل سلسله مراتب مساله و انجام مقایسه های زوجی به طور غیر قطعی که بجای تخصیص یک عدد بیانگر ارجحیت بین دو معیار یا دو گزینه تصمیم گیری، دامنه ای از اعداد را برای آن در نظر می گیرد، دو مدل برنامه ریزی خطی یک بار با تابع هدف حداکثر سازی و بار دیگر با تابع هدف حداقل سازی بر اساس مقایسه های زوجی، تشکیل گردید. به این ترتیب حداقل و حداکثر ارزش هر گزینه تصمیم گیری به دست آمد. نتایج پژوهش نشان داد که بهترین گزینه تصمیم گیری، انتخاب گزینه واردات محصول نهایی از هند و انتخاب آخر، گزینه واردات قطعات از هند و مونتاژ آنها در داخل کشور است. این مطالعه در بحث مدیریت زنجیره تامین و خرید می تواند به عنوان چارچوب مناسبی تلقی گردد زیرا بخش مهمی از عملیات تولیدی، همواره اتخاذ راهبردهای مناسب برای تامین الزامات مورد نیاز است.

هدف تحقیق حاضر، بررسی ارتباط پویا و سیستمی بین یادگیری سازمانی، نوآوری و تاثیر این رابطه بر عملکرد در یک مرکز تحقیق و توسعه است. دو عامل رهبری تحول گرا و مدیریت دانش به عنوان عوامل موثر بر یادگیری سازمانی و نوآوری تشخیص داده شده و سپس روابط علی- معلولی طراحی و شبیه سازی شده است. نتایج اجرای مدل، حاکی از آن است که حمایت رهبری سازمان از یادگیری موجب ارتقاء سطح دانش در سازمان و در نتیجه افزایش نوآوری می شود. از سوی دیگر حمایت رهبری از نوآوری موجب بهبود سطح عملکرد سازمان خواهد شد که بازخورد آن در سازمان موجب افزایش تعهد به اجرای سیاست هایی برای ارتقاء یادگیری سازمانی خواهد بود.

عدم رعایت مسائل ارگونومیک در محیط کار موجب کاهش کارآیی و کیفیت می گردد و در نتیجه هزینه های بسیار زیادی را هم برای کارفرما و هم برای کارکنان بدنبال خواهد داشت. تحقیقات بسیاری در زمینه نقش ارگونومی در کاهش ناراحتی های عضلانی- اسکلتی، افزایش بهره وری، بهبود کیفیت، زندگی کاری، ایمنی و کارآیی کلی سازمان انجام یافته است و متخصصین ارگونومی نیز با بهینه کردن تناسب بین انسان – ماشین و محیط، کارآیی سیستم ها را بهبود بخشیده اند. لیکن امروزه توجه به ارگونومی از حد یک ابزار فراتر رفته و به یک استراتژی جهت بهبود بهره وری سیستم و بهبود راندمان و عملکرد انسان تبدیل شده است. در این تحقیق سعی شده است با توجه به الزامات سیستم مدیریت کیفیت به ارائه یک مدل ساختاری در زمینه تاثیرگذاری جنبه های مختلف ارگونومی شامل فیزیولوژی کار، بیومکانیک شغلی، روان شناسی مهندسی و آنتروپومتری بر نظام کیفیت و بهره وری پرداخته شود. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که از بین عوامل ارگونومیک محیط کار، عامل بیومکانیک شغلی بیشترین تاثیر را بر اجرای سیستم مدیریت کیفیت جامع دارد.

ارزیابی عملکرد به عنوان یک ابزار کنترلی همواره مورد توجه مدیران در سازمان ها و کارخانجات بوده است. دراین مقاله قصد داریم تا مدلی جدید جهت ارزیابی عملکرد و رتبه بندی شرکت های صنعتی در شرایط عدم قطعیت ارائه دهیم. بر همین اساس ارزیابی عملکرد را بر اساس روش کارت امتیازی متوازن پیاده نموده ایم. به علاوه به جای استفاده از متغیر های زبانی و اعداد قطعی سعی در استفاده از اعداد خاکستری سه پارامتره نموده ایم. سپس ارزیابی و وزندهی شاخص های چهارگانه با استفاده از روش ترکیبی بولزای- شاپلی که رویکردی جدید در این مقاله به حساب می آید انجام پذیرفته است. استفاده از اعداد خاکستری سه پارامتره و روش های تلفیقی در این مقاله به منظور کاهش عدم قطعیت محیطی حاکم بر داده ها و مدل بوده است. این روش تلفیقی وزندهی می تواند به عنوان روشی جدید در علم تصمیم گیری مورد استفاده واقع شود. در انتهای این مقاله مطالعه موردی بر روی شرکت های صنعتی (میخ سازی) صورت گرفته است که رتبه بندی این شرکت ها با استفاده از روش تاپسیس خاکستری (تعمیم روش تاپسیس کلاسیک برای اعداد خاکستری سه پارامتره) بدست آمده است.

در سال های اخیر مفهوم رضایت و وفاداری مشتری توجه زیادی جلب کرده است. در شرایط بازار رقابتی، بانک ها همواره می کوشند تا از سوی مشتریان ترجیح داده شوند و مورد وفاداری آنها واقع شوند. ایجاد فضای رقابتی میان بانک ها، لزوم مطالعات عمیق در خصوص برند بانک ها را نشان می دهد. هدف از این مقاله ارزیابی کارایی برند بانک ها بر مبنای رضایت و وفاداری مشتریان با استفاده ازDEA است. در این پژوهش در دو حالت کارایی 10 بانک خصوصی اصفهان با استفاده از مدل BCC خروجی محور اندازه گیری شده است. در حالت اول متغیرهای ورودی وجهه بانک و کیفیت درک شده و متغیر خروجی رضایت مشتری در نظر گرفته شده است و در حالت دوم رضایت مشتری به عنوان ورودی و وفاداری مشتری به عنوان خروجی در نظر گرفته شده است. یافته ها نشان می دهد که در حالت اول، 3 بانک ملت، صادرات و سرمایه کارای نسبی و 7 بانک اقتصاد نوین، پاسارگارد، سامان، پارسیان، سینا، تجارت و رفاه، ناکارای نسبی شده اند. و در حالت دوم، 3 بانک ملت، صادرات و رفاه کارای نسبی و 7 بانک سامان، پارسیان، پاسارگارد، سینا، اقتصاد نوین، سرمایه و تجارت ناکارای نسبی شده اند. نتایج پژوهش بیانگر آن است که اغلب بانک ها بصورت کارا عمل نمی کنند، بانک های ناکارا می توانند با الگوگیری از بانک هایی که به عنوان واحد مرجع شناخته شده اند، به مرز کارایی نزدیک شوند.

ماهیت پویای تجارت جهانی ضروری می سازد که زنجیره های تامین قابلیت انطباق با تغییر را داشته باشند. همچنین پیچیدگی محیط کسب و کار وافزایش رقابت در صنایع مختلف، سبب ناپایداری وبی ثباتی عوامل رقابت پذیری شده است. ایجاد و تداوم رقابت پذیری، مستلزم برخورداری از شایستگی هایی است که با تکیه بر توانمندی های سازمان برای مشتریان ارزش ایجاد کند. در این تحقیق مدلی برای قابلیت ارتجاعی زنجیره تامین جهت رقابت پذیری در شرکت های خودروسازی ایران ارائه می شود که انتظار می رود با بکارگیری آن، شرکت های خودروساز علاوه بردستیابی به روشی موثربرای مدیریت حوادث ،امکان رقابت پذیری هم کسب نمایند. برای این منظور ابتدا با مطالعه گسترده در ادبیات موجود، چارچوب مفهومی اولیه برای قابلیت ارتجاعی زنجیره تامین جهت رقابت پذیری استخراج گردید. در ادامه، بابهره گیری ازنظر خبرگان (روش دلفی)، مصاحبه و انجام پیمایش، مدل تحقیق مطابق با شرایط صنعت خودرو کشور شکل گرفت و نهایی شد. نتایج تحقیق گویای آن است که شرکت های خودروسازی کشور با ایجاد یا تقویت توانمندی هایی نظیرانعطاف پذیری در منبع یابی،اثربخشی، امنیت، انعطاف پذیری در اجرای سفارش، قابلیت انطباق و همکاری می توانند قابلیت ارتجاعی لازم جهت مقابله با مهمترین نقاط آسیب پذیر صنعت خودرو مانند: نوسانات نرخ ارز و قیمت ها، تحریم های بین المللی، ضعف در دانش فنی، پایین بودن سطح کیفی محصولات و خدمات پس ازفروش ضعیف را در خود ایجاد و علاوه بر آن با بهره گیری از فرصت های پیش آمده، امکان رقابت پذیری نیز کسب نمایند.