مطالعات جامعه شناسی
سال:1388 | دوره:2 | شماره:5 |تعداد مقالات:8

هدف از انجام این تحقیق بررسی رابطه کیفیت زندگی کاری و بیگانگی اجتماعی دبیران دبیرستان های شهر تبریز می باشد و روش تحقیق، پیمایشی است. جامعه آماری دبیران زن و مرد دبیرستان های شهر تبریز در سال تحصیلی 91- 1390 به تعداد 13247 می باشند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 373 نفر برآورد گردیده و نمونه ها به شیوه طبقه ای متناسب با حجم نمونه انتخاب گردیدند. گردآوری داده ها با استفاده از دو پرسشنامه محقق ساخته کیفیت زندگی کاری برگرفته از کیفیت زندگی کاری والتون و پرسشنامه استاندارد بیگانگی اجتماعی ملوین سیمن که ضریب پایایی آن ها به کمک آلفای کرونباخ که قابل قبول به دست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون، آزمون، آزمون تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شده است. نتایج نشان داده که کیفیت زندگی برابر 12.10±44.87 و بیگانگی اجتماعی برابر 16.42±46.62 به دست آمده که هر دو در حد متوسط بوده است. بین کیفیت زندگی کاری و بیگانگی اجتماعی همبستگی معنی دار به دست آمد. هم چنین کیفیت زندگی کاری با هر یک از ابعاد بیگانگی اجتماعی به جز انزوای اجتماعی معنی دار و معکوس بود. یعنی کیفیت زندگی کاری پایین موجب بالا رفتن ابعاد بیگانگی اجتماعی در دبیران می شود.

اخلاق کار، یک هنجار فرهنگی است که به انجام کار مناسب و خوب در جامعه یک ارزش معنوی مثبت می دهد و بر این باور است که کار فی نفسه دارای یک ارزش ذاتی است. هدف این مقاله بررسی و شناخت اخلاق کار و عوامل سازمانی موثر بر آن است. چارچوب نظری پژوهش را نظریات بیگانگی مارکس و اندیشمندان مارکسیستی، نظریه بیگانگی سیاسی هانتینگتون و نظریات مربوط به سازمان و مدیریت، تعهد و عدالت سازمانی تشکیل می دهد. روش مطالعه پیمایشی و ابزار تحقیق، پرسشنامه است. نمونه گیری به صورت نمونه گیری متناسب با حجم بوده و تعداد 274 نفر جمعیت نمونه انتخاب شده است. پس از استخراج و پردازش داده ها و تهیه شاخص های آماری مناسب برای متغیر مستقل و وابسته پژوهش، اطلاعات به دست آمده از تحقیق حاضر نشان می دهد میزان اخلاق کاری کارکنان مورد مطالعه برابر با 4.21 با انحراف استاندارد 0.33 می باشد. اخلاق کار 4.4درصد افراد در حد پایین، 52.1 درصد در حد متوسط و 36.5 درصد در حد بالا قرار دارد. سبک مدیریت سازمانی 22.7 درصد را آمرانه، 53.6درصد را میانه رو و 23.7 درصد را در حد مشارکتی دانسته اند، لذا می توان سبک مدیریتی رایج در دانشگاه ها را سبک میانه رو ارزیابی کرد. در این پژوهش همبستگی مثبت و معنادار اخلاق کار با رضایت شغلی، عدالت و تعهد سازمانی کارکنان و همبستگی منفی و معنادار اخلاق کار با بیگانگی سازمانی و سبک مدیریت سازمانی آمرانه وجود دارد. هم چنین تفاوت معنی داری بین سن و سنوات خدمت کارکنان با بعد روح جمعی و مشارکت اخلاق کار، کارکنان مشاهده گردید.

یکی از پیامدهای مهم رشد اقتصاد جهانی، تخریب پرشتاب منابع طبیعی و زیست بوم جهان بوده است. برخی از فمنیست ها معتقدند که بوم شناسی یک مساله خاص فمینیستی است و چیزی را که می توان «اکوفمینیسم» نامید، به وجود آوردند. قبل از ظهور استعمار غربی و علوم غربی، بومیان در سراسر جهان روابطی نزدیک و نسبت دوستانه با جهان طبیعی داشتند. نیروهای طبیعی عموما مونث تصور می شدند چون مظهر قدرت های مولد رویش و زایش بودند.یک اصل مونث، بازتابی از روابط خاص زن با طبیعت از طریق کار تناسلی و تولیدی، بچه زاییدن و تغذیه بچه ها و سلامت نگه داشتن آن ها در طول رشدشان وجود داشت. این اصل مونث تضمینی بود براین که از محیط زیست طبیعی سوء استفاده نشود، بلکه به آن رسیدگی شود و با احتیاط مورد بهره برداری قرار گیرد. اما با ظهور استعمار غربی این رابطه با طبیعت و منابع طبیعی به شدت آسیب دید و اصل مونث واژگون شد اما طبیعت که هم چنان مونث انگاشته می شد و تبدیل به منبعی منفعل شد و این واژگونی راه را برای تخریب محیط زیست، استفاده بیش از حد از زمین و گسترش تکنولوژی زیان بار هموار کرد. تنها راه فرار از این بحران، برقراری مجدد رابطه اولیه زنان با محیط زیست و ترویج بازگشت به طبیعت بود و بدین ترتیب اکوفمینیسم به وجود آمد. به همین دلیل اکوفمینیسم تلاشی است در راستای غلبه بر کاستی های جریان اصلی جامعه شناسی در پاسخگویی به مشکلات زیست محیطی که جهان کنونی با آن دست به گریبان است. این نظریه با طرح لزوم استفاده از تبیین های چند علیتی در بررسی روابط فرادستی و فرودستی سعی در غلبه بر تقلیل گرایی روش شناختی از یک طرف و غلبه بر برخی از کاستی های روش شناختی، معرفت شناسی و هستی شناسی نظریه فمینیستی تبدیل شده است.

بررسی جامعه شناختی آثار ادبی به عنوان یکی از روش های موجود در جامعه شناختی ادبیات است که در آن، به بررسی ساختار و محتوای اثر ادبی و ارتباط آن با ساختار و تحولات جامعه ای که اثر مولود آن است، پرداخته می شود. در این شیوه نقد که اجتماع و هنرمند و اثر او با یکدیگر رابطه ای زنده و جدایی ناپذیر دارند، مورد بحث و ارزیابی قرار می گیرند تا از این طریق، روابط بین آثار خلق شده در آن دوره زمانی و اوضاع اجتماعی و موقعیت اجتماعی نویسندگان و خوانندگان در قالب تحلیل جامعه شناختی ادبیات قرار گرفته و به عنوان برآیندی از فعالیت ها و مناسبات اجتماعی- فرهنگی گفتمان شکل گرفته در بین دو گروه، مورد ارزیابی و از این طریق وضعیت طبقات و طرز رفتار آن ها را شناسایی شود. در این مقاله، روابط بین ساختار زیبایی شناختی و ذهنی سازنده آگاهی جمعی موجود در رمان «مهره مار» با استفاده از روش ساخت گرایی تکوینی لوسین گلدمن مورد بررسی بوده است. نتایج نشان می دهد نویسنده در این اثر، تقابل سرمایه داری با مارکسیسم را، در دوره زمانی سال 1344 به بعد مورد توجه قرار داده و شکل و محتوای داستان را به پیامدهای حضور سرمایه داری در جامعه به شکل احساس بیگانگی، دلزدگی و تنش های طبقاتی ترسیم کرده است تا بدین وسیله سرمایه داری را به عنوان مهره مار، مانعی بر سر راه آگاهی طبقاتی در جامعه معرفی کند که همین امر حکایت از دیالکتیک ساختار زیباشناختی مهره مار با ساختار ذهنی آگاهی جمعی مورد نظر در اثر دارد که پیوند نزدیکی را با طبقة اجتماعی منتسب به نویسنده نمایان ساخته است.

در این مقاله به دنبال مطالعه و تعیین میزان تعهد اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز می باشیم به عبارت دیگر در این پژوهش سعی شده است به این پرسش اساسی پاسخ داده شود که چه عواملی تعهد اجتماعی را در بین دانشجویان تحت تاثیر خود قرار می دهد؟ بر این اساس فرضیه هایی از دیدگاه های نظری کارکردگرایی و کنش متقابل گرا، کوشمن، بلومبرگ، بکر، پارسنز، متیوو زیاک و هم چنین از مطالعات و تحقیقات پیشین جهت تبیین تعهد اجتماعی استنتاج گردیده است. روش کار ما در این تحقیق پیمایش است و تکنیک جمع آوری داده ها نیز پرسشنامه می باشد از روش اسنادی نیز برای جمع آوری متون نظری و پیشینه تجربی استفاده نموده ایم. جامعه آماری ما در این بررسی کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز می باشد که تعداد کل آن ها 27037 نفر است که در سال تحصیلی 90-1389 در این دانشگاه مشغول به تحصیل می باشند، از این تعداد طبق فرمول کوکران و برحسب واریانس به دست آمده از پیش آزمون پرسشنامه، حجم نمونه آماری ما به تعداد 400 نفر از دانشجویان این دانشگاه محاسبه و انتخاب شد. که نمونه گیری در مرحله اول به صورت تصادفی طبقه ای متناسب با حجم بوده، که از طریق این شیوه نمونه ها را بین دانشکده های مختلف دانشگاه به طور متناسب به تفکیک دانشکده و جنسیت پاسخگویان تقسیم نموده، آن گاه با استفاده از شیوه تصادفی ساده در میان دانشجویان دانشکده های این دانشگاه از طریق پرسشنامه اقدام به جمع آوری اطلاعات شده است. اعتبار پرسش نامه از طریق اعتبار صوری و پایایی آن نیز از طریق آلفای کرونباخ محاسبه گردیده است و مشخص شد که پرسشنامه مورد استفاده به لحاظ اعتبار و پایایی در سطح بالایی قرار دارد. برای آزمون فرضیه ها از تکنیک های آماری ضریب همبستگی پیرسون، آزمون تفاوت میانگین(T. test)  و آزمون تحلیل واریانس یک طرفه استفاده گردیده و در نهایت برای تعیین عوامل اجتماعی مرتبط با میزان تعهد اجتماعی از تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شده است. نتایج حاصله از آزمون فرضیه ها نشان دهنده وجود رابطه معنادار بین متغیرهای رضایت اجتماعی، جنس، سن و نوع دانشکده به عنوان متغیرهای مستقل و تعهد اجتماعی به عنوان متغیر وابسته تحقیق می باشد.

پژوهش حاضر با عنوان «بررسی کیفیت گرایی کارکنان و نقش آن در ارتقای کیفیت خدمات آموزشی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد بناب» اجرا شده است. فرضیه های تحقیق شامل کیفیت گرایی کارکنان که مولفه های آن عبارتند از: مشتری گرایی، خلاقیت و نوآوری، نگرش دائمی به وضع مطلوب، اهمیت دادن به وضع ظاهری، صبوری و شکیبایی کارکنان، گروه گرایی و هدف گرایی و رابطه آن با ارتقای کیفیت خدمات آموزشی تدوین گردیده است. جامعه آماری این تحقیق کارکنان دانشجویان دانشگاه آزاد واحد بناب در سال تحصیلی 90-89 می باشد. با توجه به نتایج تحقیق حاضر با توجه به این که ضریب B در آزمون رگرسیون این فرضیه ها 434% می باشد، می توان گفت که حدود 43 درصد تغییرات متغیر وابسته توسط تغییرات در متغیرهای مستقل مورد بررسی تبیین می گردد. همه فرضیه های تحقیق با آزمون های مربوطه و با خطای 0.05 و سطح اطمینان 95% از نظر معنی داری آماری مورد تایید قرار گرفتند.

مفهوم سرمایه اجتماعی (social capital) شامل سرمایه و منابع حاصل از نهادها، روابط و هنجارهایی است که کنش متقابل اجتماعی جامعه را به لحاظ کمی و کیفی شکل می دهند. این مفهوم به دلیل ماهیت و محتوای خود می تواند در تحلیل های نظری در حوزه های مختلف به کار گرفته شود که یکی از آن ها، حوزه، آسیب های اجتماعی است به لحاظ ماهیت پیچیده آسیب های اجتماعی، سرمایه اجتماعی به عنوان ابزاری اساسی قابلیت و کارآیی بالایی در تعیین و تشریح مسائل اجتماعی از جمله آسیب های اجتماعی دارد. با توجه به تاثیرات متقابل سرمایه اجتماعی با مسائل گوناگون جامعه و به ویژه آسیب های اجتماعی و نحوه حضور آن ها در زندگی کنشگران اجتماعی، در این مطالعه ابتدا تعریفی از سرمایه اجتماعی ارائه شده است، سپس رابطه آسیب های اجتماعی با سرمایه اجتماعی با استناد به نتایج تحقیقات انجام گرفته مورد بحث قرار گرفته است.

این تحقیق با هدف بررسی و تبیین هویت ملی بر اساس میزان استفاده از رسانه ها در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر انجام گرفته است. وجود هویت به منزله روح و جهت حرکت اجزای سازنده جامعه محسوب می شود. نتیجه های به دست آمده از برخی تحقیق ها، حاکی از بروز آسیب ها و چالش های جدی در هویت ملی در یک صد سال اخیر است. هم چنین امروزه رابطه استفاده از رسانه ها و هویت ملی مورد توجه محقق ها و اندیشمندان است. روش تحقیق از نوع پیمایش و همبستگی است. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. ضریب آلفای محاسبه شده برای پرسشنامه 0.82 بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان شاغل به تحصیل در سال 1391-1390 است. تعداد 500 نفر با روش نمونه گیری طبقه ای به عنوان نمونه انتخاب شده اند. تجزیه و تحلیل اطلاعات با به کارگیری آمارهای توصیفی شامل جداول فراوانی، میانگین، واریانس و برای آزمون فرضیه ها، r پیرسون، آزمون تفاوت میانگین و تحلیل واریانس انجام شده است. نتایج به دست آمده گویای آن است که بین میزان استفاده از رسانه ها و میزان هویت ملی رابطه آماری معنی داری وجود دارد. استفاده از تلویزیون با افزایش هویت ملی و استفاده از موبایل و اینترنت، با کاهش میزان هویت ملی همراه است. میزان هویت ملی بر اساس محل سکونت و نیز رشته تحصلی، تفاوت های معنی داری نشان نمی دهد و در بین دانشجویان دختر و پسر نیز تا حدودی یکسان است. اما میزان هویت ملی در بین ترم های پائین کم تر و در ترم های میانی بیش تر است.