مطالعات جامعه شناسی
سال:1388 | دوره:1 | شماره:3 |تعداد مقالات:8

تغذیه مناسب و به عبارتی حق برخورداری و دسترسی به غذای سالم و مناسب، از اساسی ترین حقوق انسان هاست. بدون برخورداری از تغذیه مناسب، هیچ کس از موهبت سلامت برخوردار نخواهد بود. انسانی که سالم نیست، توانایی و کارآیی لازم را برای فعالیت های روزمره ندارد. در دیدگاه گسترده تر، توسعه اقتصادی، اجتماعی و عمرانی در جامعه ای که افراد آن سالم نیستند، اتفاق نخواهد افتاد. در این میان، توجه به تغذیه بانوان و دختران، به دلیل نیازهای جسمانی خاص آن ها در دوران مختلف زندگی اهمیت ویژه ای دارد. دختران امروز، مادران آینده هستند و در صورت توجه به نیازهای تغذیه ای آنان در زمان حال، مادران سالم تر و در نتیجه، نسل سالم تر و کارآمدتری در آینده خواهیم داشت. بر این اساس هدف پژوهش حاضر، تعیین عوامل جامعه شناختی موثر بر گرایش های تغذیه ای دختران می باشد. در این پژوهش از نظریه های ماری استوری، شاو، مک کوب، رایزمن، هربرت مید، چارلز هورتون کولی و ... استفاده شده است.روش: روش تحقیق حاضر، پیمایش از نوع توصیفی- همبستگی و ابزار اندازه گیری پرسشنامه بوده است. نمونه آماری بدست آمده توسط فرمول کوکران و به روش تصادفی چندمرحله ای (نسبتی مطبق)، 276 نفر می باشد. داده ها توسط spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و برای آزمون روابط بین متغیرها، از آزمون های r پیرسون، رگرسیون خطی و چندمتغیره استفاده شده است.یافته های تحقیق: بر اساس نتایج تحقیق رسانه بیشترین تاثیر را بر گرایش های تغذیه ای دارد و عامل دوم نقش خانواده بوده است که این متغیرها به میزان 20 درصد گرایش های تغذیه ای را تبیین می کنند.

سبک های مدیریت و نحوه عملکرد مدیر در فعالیت های کارکنان تاثیر به سزایی دارد، و با توجه به سبک های مدیریت و نحوه رفتار مدیر، میزان تعهد سازمانی در میان کارکنان از اهمیت بسزایی برخوردار است. بر این اساس تامین تعهد سازمانی زیاد معلمان یکی از مهم ترین عوامل نگهداری آنان در مکان های شغلی شان است، میزان تعهد سازمانی به بسیاری از پدیده ها بستگی دارد و یک حالت درونی است که فرد نسبت به کاری که پذیرفته است، دارد. هدف اصلی پژوهش تعیین رابطه بین سبک مدیریت مدیران و تعهد سازمانی دبیران آموزش و پرورش شهرستان بوکان می باشد که بر اساس سبک مدیریت رابطه مدار و ضابطه مدار و هم چنین تعهد سازمانی الن و می یر انجام گرفته است.روش: این پژوهش با استفاده از روش تحقیق توصیفی همبستگی انجام گرفته و جامعه آماری تحقیق شامل کلیه مدیران و دبیران مدارس متوسطه شهر بوکان در سال تحصیلی 90-89 بود، حجم نمونه آن با استفاده از فرمول کوکران 36 نفر مدیر و 180 دبیر محاسبه و از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی برای انتخاب نمونه استفاده گردید. برای گردآوری داده ها از دو نوع پرسشنامه سبک مدیریت لوتانز و تعهد سازمانی آلن و می یر استفاده شد. پایایی پرسشنامه سبک مدیریت لوتانز 0.751 درصد و تعهد سازمانی آلن و می یر 0.810 درصد از طریق تکنیک آلفای کرانباخ بدست آمد، داده ها به وسیله نرم افزار 18 SPSS و با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون، t مستقل و آنالیز واریانس یکراهه تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: بین سبک مدیریت مدیران و تعهد سازمانی دبیران شهر بوکان رابطه معنی داری وجود دارد. بین سبک مدیریت رابطه مدار و تعهد عاطفی، تعهد هنجاری و تعهد عقلانی دبیران شهر بوکان رابطه معنی داری وجود دارد. بین سبک مدیریت وظیفه مدار و تعهد عاطفی، تعهد هنجاری و تعهد عقلانی دبیران شهر بوکان رابطه معنی داری وجود ندارد.

ورزش به عنوان یک عنصری قوی و فعال، نقش موثری در جامعه رو به توسعه امروز ایفا می نماید و استمرار و تداوم آن در ارتقاء سطح فرهنگی مادی و معنوی جامعه موثر واقع می شود و سلامت جسمی و روحی افراد جامعه را تضمین می نماید. ورزش به مثابه یک پدیده اجتماعی جایگاه مهمی در بدنه جامعه و خانواده دارد. یکی از دلایل مهم برای مطالعه ورزش به عنوان یک پدیده اجتماعی فراگیر، این است که با بسیاری از مظاهر زندگی اجتماعی افراد جامعه ارتباط بسیار نزدیک دارد. ورزش در اشکال مختلف، بازتابی از جامعه در کلیت خویش است. در جامعه ای که فرهنگ خشونت و پرخاشگری امری رایج باشد، زمینه های آن را در بسیاری از پدیده های اجتماعی، از جمله ورزش، آشکار می شود. مطالعه و تحقیق پیرامون خشونت و پرخاشگری در ورزش از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. این مقاله با الهام از رهیافت های نظری روانشناختی اجتماعی ضمن تحلیل نظام رفتاری پرخاشگری و خشونت های ورزشی، به کنترل خشونت و راهکارهای پیشگیری آن می پردازد.

با توجه به این که خانواده یک نهاد اصلی و مهم می باشد حفظ پایه های آن در سلامت روانی و رفتاری زوجین بسیار مهم می باشد. و فقدان مهارت های ارتباطی و توانایی های عاطفی، روانی و اجتماعی افراد را در مواجهه با مشکلات و مسائل آسیب پذیر نموده و آن ها را در معرض انواع اختلالات روانی، اجتماعی و رفتاری قرار می دهد. از این رو یکی از راه های پیشگیری از بروز مشکلات زناشویی آموزش مهارت های اجتماعی است.در این تحقیق هدف اصلی، تعیین رابطه بین مهارت های اجتماعی و سازگاری زناشویی زنان شاغل تبریز می باشد. اهداف اختصاصی آن تعیین رابطه بین مهارت های رفتاری و شناختی، میزان استقلال طلبی زنان، سن زنان و بر اساس آشنایی قبل از ازدواج (متغیر مستقل) با میزان رضایت زناشویی (متغیر وابسته) می باشد. چارچوب نظری آن را نظریه های فریمو، نای، گازدا، گاتمن، مارکس، انگلس و روشه تشکیل می دهند.روش: روش تحقیق پیمایشی است. جامعه آماری آن زنان 55-20 ساله شهر تبریز و حجم نمونه آن 381 نفر و شیوه نمونه گیری، طبقه ای متناسب می باشد. ابزار تحقیق پرسش نامه است که برای سوال های مهارت های اجتماعی از پرسش نامه محقق ساخته و برای سنجش متغیرملاک (سازگاری زناشویی) از پرسش نامه اسپاینر استفاده شده است. برای ارائه نتایج از روش ها و آماره های توصیفی و نیز برای آزمون فرضیه ها از ضریب همبستگی پیرسون، Ttest، استفاده شد و تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار spss انجام گردید.یافته های تحقیق: رابطه معنی دار بین متغیرهای مهارت های اجتماعی (رفتاری- شناختی) استقلال طلبی زنان، سابقه آشنایی قبل از ازدواج، سن زنان و سازگاری زناشویی وجود دارد. سازگاری زناشویی زنان شاغل، بیش از هر متغیر دیگری از متغیر مهارت های شناختی زوجین، متاثر می باشد. آخرین عامل تاثیرگذار استقلال طلبی زنان می باشد.

طرح اندیشه اتوپیا از طرفی بیشتر در دوره هایی صورت گرفته که نظام های اجتماعی از عدم انعطاف سیاسی بیشتری برخوردار بوده و اندیشمندان خود را در تاثیرگذاری بر نظام سیاسی اجتماعی زمان خود ناتوان دیده اند و از طرف دیگر وجود ساختی ناسالم و به تعبیر جامعه شناختی، غیرکارکردی، موجب می شده که هر کدام از اندیشمندان، فیلسوفان و حتی جامعه شناسان به ساختن تصویری ذهنی و آرمانی از جامعه ای که مردم و مخصوصا طبقات و اقشار پایین جامعه بتوانند نیازهای خود را در حد معقولی تامین کرده و دوستی و تعاون را جایگزین ستیزه و تضاد در روابط اقتصادی اجتماعی کنند، اقدام کرده اند. به همین دلیل می توان تلاش اندیشمندان در طرح مدینه فاضله را نوعی طرح ریزی و برنامه ریزی برای ایجاد اصلاحات و تغییرات دانست که مقصد آن در این اندیشه ها همان مدینه فاضله است. توصیف افلاطون از مدینه فاضله و حکومت با شرح منشأ جامعه سیاسی یعنی چگونگی گرد هم آمدن مردمان برای برپا کردن کشور آغاز می شود. به نظر او انگیزه این کار نه همسایگی و نه تشابه نژادی، بلکه نیاز اقتصادی افراد بشر به یکدیگر است و این نیاز هم از دو چیز بر می خیزد یکی توانایی محدود افراد برای برآوردن همه نیازهای خود و دیگری استعدادهای گوناگون افراد که آنان را به کارهای متفاوتی قادر می سازد. با آطن که افلاطون به طور جزمی معتقد به اقتصاد به عنوان تنها منشأ جامعه سیاسی نیست، بلکه عوامل دیگری را هم دخیل می داند ولیکن نیاز اقتصادی را زیربنا می انگارد. مدینه فاضله در اندیشه فارابی بر اساس تعاون، یاریگری، تقسیم کار و توزیع مسوولیت های اجتماعی بین اعضای جامعه، به منظور رفع نیازهای فردی و جمعی تشکیل می شود. به نظر فارابی وظیفه اصلی حکومت کوشش و تلاش همه جانبه برای برقرار امنیت و آرامش و استقرار گسترده شبکه آموزش و پرورش به منظور کشف استعدادها و پرورش آن ها و بهره گیری صحیح از استعدادهای شکوفا شده برای واگذاری مسوولیت های متناسب در ضمن تقسیم کار است. کارل مارکس معتقد است که کمونیسم به عنوان مدینه فاضله انسان ها، امکان به فعلیت در آوردن آرزوهای دیرینه بشر یعنی حذف امتیازات اقتصادی و نابرابری های اجتماعی را فراهم آورده و از این طریق انسان ها در عمل به آزادی و تساوی بیشتری برای کنش اجتماعی خود دست می یابند.

فرار از خانه از جمله رفتارهای ناسازگارانه نوجوانان است و با توجه به پیامدهای سوء آن یکی از آسیب های اجتماعی و خانوادگی جامعه محسوب می شود. آسیبی که می تواند بهداشت روانی فرد و جامعه را تحت تاثیر قرار دهد. در این میان روند رو به افزایش آمار فرار دختران از خانه نگرانی هایی را به دنبال داشته است. پدیده فرار دختران پدیده ای چند علتی است که ریشه های آن را می توان در فقر، طلاق، جدایی های عاطفی والدین، رفاه و آزادی بیش از حد، تعرض جنسی اطرافیان، اعتیاد، شکاف بین نسل ها و اختلاف فرزندان و والدین جستجو کرد. در این مقاله به بررسی رابطه میان مهارت های اجتماعی و اعتماد به نفس با کاهش فرار از خانه دختران 12 تا 18 ساله شهر اصفهان پرداخته شده است. نتایج به دست آمده نشان داد که با افزایش اعتماد به نفس و مهارت های اجتماعی میزان فرار از خانه دختران کاهش می یابد.

هدف از انجام این تحقیق سنجش تجربی مفاهیم سرمایه فرهنگی و هویت اجتماعی، رابطه ابعاد مختلف سرمایه فرهنگی با نحوه تعریف افراد از خویشتن می باشد و همبستگی سرمایه فرهنگی را با هویت های مختلف اجتماعی بررسی می کند. این مطالعه به صورت پیمایشی در بین 250 نفر از دانش آموزان پیش دانشگاهی شهرستان بوکان انجام شده است. بر اساس دیدگاه پیر بوردیو سرمایه فرهنگی دارای سه بعد است: بعد ذهنی، بعد عینی و بعد نهادی. وجه دیگر این تحقیق سنجش هویت اجتماعی دانش آموزان پیش-دانشگاهی است که شامل هویت های قومی، ملی، دینی و جهانی می باشد. نتایج حاصل از بررسی نشان می دهد که همبستگی معنادار و مثبت بین سرمایه فرهنگی و هویت ملی، قومی و دینی وجود دارد. لیکن همبستگی معناداری بین سرمایه فرهنگی و هویت جهانی وجود ندارد. هم چنین نوع همبستگی ابعاد عینی، ذهنی و نهادی سرمایه فرهنگی با انواع هویت اجتماعی متفاوت است بدین معنا که بین بعد عینی سرمایه فرهنگی و هویت های قومی، ملی و دینی رابطه معنی داری وجود دارد، در حالی که بین بعد عینی سرمایه فرهنگی و هویت جهانی رابطه معنی داری وجود ندارد. هم چنین بعد ذهنی سرمایه فرهنگی و هویت های قومی و ملی رابطه معنی داری وجود دارد، در حالی که بین بعد ذهنی سرمایه فرهنگی و هویت های دینی و جهانی رابطه معنی داری وجود ندارد و نیز بین بعد نهادی سرمایه فرهنگی و هویت های قومی، ملی، دینی و جهانی هیچ گونه رابطه معنی داری و جود ندارد.

مقاله حاضر با هدف بررسی عوامل مرتبط با گرایش زنان دانشجو به اشتغال در خارج از خانه در میان دانشجویان کارشناسی ارشد زن غیرشاغل دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز در سال تحصیلی 1389- 1388 انجام شده است. متغیرهای مستقل در این مقاله شامل انگیزه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، خانوادگی و کلیشه های جنسیتی است. متغیر وابسته گرایش زنان دانشجو به اشتغال در خارج از خانه می باشد.در این مقاله پس از تعاریف مفهومی گرایش و اشتغال به تئوری های توضیح دهنده گرایش پرداخته می شود. در مرحله بعدی نظریه جامعه پذیری فرهنگی، دیدگاه فمینیستی، تئوری های تقسیم کار جنسیتی اقتصادی، فرایند تجزیه جنسیتی کار در جهان غرب و نظرات تصورات قالبی رفتار پرداخته شده و فرضیه های مربوط بحث و نتیجه گیری شده است.جامعه آماری شامل دانشجویان کارشناسی ارشد زن غیرشاغل دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز در سال تحصیلی 1389-1388 است که تعداد کل آن ها 1887 نفر می باشد. از این تعداد، طبق فرمول کوکران و برحسب واریانس به دست آمده از پیش آزمون پرسشنامه، حجم نمونه آماری به تعداد 216 نفر محاسبه و انتخاب شد. نمونه گیری به شیوه خوشه ای و به تفکیک دانشکده انجام گرفت.در آزمون روابط متغیرها، از تحلیل آماری رگرسیون چندگانه به روش inter و آزمون های r پیرسون استفاده شده و نتایج به دست آمده به شرح زیر می باشد: گرایش زنان دانشجو به اشتغال در خارج از خانه با انگیزه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، خانوادگی و کلیشه های جنسیتی آنان رابطه مستقیم و معنی داری دارد.