نقد مضمونی روشی است که به ویژه از پدیدار شناسی هستی گرا نشات می گیرد. هدف اساسی این روش بررسی مضامینی است که در یک متن به کار رفته اند و بدین منظور روی تکرار مفاهیم اساسی متن متمرکز می شود. در این روش، شیوه مطالعاتی باشلار به ویژه به تحلیل عناصر چهارگانه که توسط هر نویسنده به کار رفته می پردازد تا بدین وسیله، جوهره تخیل مادی وی را نمایان سازد. این تخیل توسط رویایی تبیین می شود که بر پایه ماده شکل می گیرد. محمود دولت آبادی نویسنده ایرانی است که شهرت خود را به زبانی ممتاز مدیون است که توسط شناخت و انتخاب بجای کلمات برجسته می شود. کلیدر بلندترین رمان وی، از هر جهت از این تسلط بر زبان بهره می گیرد. هدف این جستار اینست که ابتدا سلطه عنصر خاک را در آثار دولت آبادی نشان دهد و سپس به بررسی امکان تلفیق چندین عنصر و تحولاتی که این تلفیق در آینده شخصیت های کلیدر ایجاد می کند، بپردازد.