ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی
سال:1395 | دوره:5 | شماره:4 |تعداد مقالات:10

هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین هوش سازمانی و عملکرد سازمانی با میانجی گری خلاقیت در میان کارکنان دانشگاه تهران بوده است. روش: روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی و همبستگی می باشد. جامعه آماری این پژوهش را، شامل کلیه کارکنان دانشگاه تهران و روش نمونه گیری از نوع نمونه گیری طبقه ای ساده بوده است. ابزار جمع آوری داده، پرسشنامه های هوش سازمانی کارل آلبرشت، عملکرد سازمانی هرسی و گلدسمیت و پرسشنامه خلاقیت سازمانی رندسیپ بوده است که بین افراد نمونه توزیع و گردآوری شده است. آزمون های روایی و پایایی با استفاده از نرم افزار SPSS v22 انجام گردید و فرضیه های این پژوهش با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری و با کمک نرم افزار Smart-PLS v2 مورد آزمون قرار گرفتند. یافته: نتایج حاکی از آن است که ضریب معناداری سه مسیر میان متغیرهای هوش سازمانی، خلاقیت و عملکرد سازمانی (به ترتیب 9. 279، 6. 382 و 2. 218) از 1. 96 بیشتر اند که این مطلب نشان دهنده این امر است که تاثیر مستقیم هوش سازمانی بر عملکرد سازمانی و همچنین تاثیر غیرمستقیم هوش سازمانی بر عملکرد سازمانی از طریق متغیر میانجی خلاقیت، در سطح اطمینان 0. 95 معنادار بوده و باعث تایید هر 4 فرضیه پژوهش می شود. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاکی از آن است که تاثیر مستقیم هوش سازمانی بر عملکرد سازمانی و همچنین تاثیر غیرمستقیم هوش سازمانی بر عملکرد سازمانی از طریق متغیر میانجی خلاقیت، در سطح اطمینان 0. 95 معنادار بوده و دارای رابطه مثبت معنادار می باشند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی راهبرد یادگیری معکوس بر بهبود تفکر تاملی و مولفه های آن در دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه در درس ریاضی انجام شد. روش: روش ﭘ ﮋ وﻫ ﺶ نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون با یک گروه گواه بود؛ و جامعه ی آماری آن، کلیه دانش آموزان پسر پایه دهم تجربی دوره ی دوم متوسطه شهر اهر در سال تحصیلی97-96 می باشد؛ که از میان آن ها نمونه ای به حجم 46 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه ی تفکر تاملی کمبر و لیونگ(2000) استفاده شد. در ابتدا پرسشنامه به عنوان پیش آزمون بر روی هر دوگروه(آزمایش و گواه) اجرا شد. سپس گروه آزمایش به مدت 13 جلسه تحت راهبرد یادگیری معکوس؛ و گروه گواه طبق معمول تحت روش سنتی(مستقیم) در درس ریاضی قرار گرفتند. بعد از اتمام جلسات آموزشی، بر روی هر دو گروه پس آزمون اجرا شد. یافته ها: داده ها با بهره گیری ازآمار توصیفی و استنباطی(تحلیل کوواریانس چندمتغیری) تحلیل شدند. یافته ها ی حاصل از تحلیل کوواریانس نشان دادند، راهبرد یادگیری معکوس بر تفکر تاملی دانش آموزان موثر بوده است؛ همچنین براساس نتایج، تاثیر یادگیری معکوس بر همه مولفه های تفکر تاملی (عادی، فهمیدن، تاملی و تفکر انتقادی) مثبت و معنادار است.

زمینه: مهم ترین رکن توسعه هر کشوری پژوهش است و از این رو کشورهای توسعه یافته مقدار قابل توجهی از درآمد ناخالص خود را صرف پژوهش می کنند و در نتیجه شغل بعضی از افراد پژوهشگری شده است. وجه متمایز پژوهش از سایر فعالیت ها مانند مطالعه و خلاقیت و نوآوری سیستمانیک در مقیاس دانش است که باعث رقابت پذیری شرکت های اقتصادی و حتی کشورها شده است. هر چه نوآوری و خلاقیت در کشوری بیشتر باشد از لحاظ اقندار بر دیگر کشورها برتری دارد. نوآوری و خلاقیت زیرساخت های خاصی می طلبد که یکی از آن ها زیرساخت های حقوقی و اخلاقی است. هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی زیرساخت های حقوقی و اخلاقی بروز خلاقیت در جامعه است. روش: روش پژوهش شبه تجربی است. نخست با بررسی متون و مصاحبه با خبرگان عوامل اخلاقی و حقوقی مؤثر بر خلاقیت استخراج و سپس با استفاده از فن دیماتل روابط بین آن ها بررسی شد. جامعه آماری تمام متخصصان حوزه اخلاق، حقوق، خلاقیت و نوآوری است و نمونه آماری 30 نفر است که به شیوه گلوله برفی انتخاب شده اند. یافته ها: تحلیل نتایج نشان می دهد کمبودها، امکانات بیش از حد، دسترسی آسان به محاکم قضایی، شناخت اثرات فردی و اجتماعی انجام فضایل، قوانین مناسب و وجود شفافیت از مهم ترین عوامل اخلاقی و حقوقی برای خلاقیت و نوآوری است. محیط اجتماعی، تربیت، پایبندی الگوها به اخلاق، شناخت فضایل و رذایل، اجرای بدون ملاحظه قانون، شناخت پاداش های انجام فضایل و شناخت مجازات های انجام رذایل معلول ها هستند. نتیجه گیری: برای ایجاد فضای مناسب برای خلاقیت و نوآوری در کشور نخست باید آموزش های حقوقی و اخلاقی داده شود. الگوها علی الخصوص حاکمیت به رعایت حقوق مالکیت فکری پایبند باشد. همچنین دسترسی به محاکم قضایی برای رسیدگی به تخلفات سهل باشد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه تأثیر آموزش مهارت های وسعت بخشی تفکر و را هبردهای یادگیری خودتنظیمی بر خلاقیت(سیالی، ابتکار، انعطاف پذیری، بسط) دانش آموزان انجام گرفت. روش: روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و پیگیری با دو گروه آزمایش و یک گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه اول دوره متوسطه دوم شهر خرم آباد در سال تحصیلی 97-1396 به تعداد 1353 نفر بود که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای حجم نمونه برابر با 45 نفر انتخاب گردید و در دو گروه آزمایش و گروه گواه (هر گروه 15 نفر ) به صورت تصادفی جایگزین شد. پس از آن، دانش آموزان گروه آزمایش اول تحت آموزش را-هبردهای یادگیری خودتنظیمی و دانش آموزان گروه آزمایش دوم تحت آموزش مهارت های وسعت بخشی تفکر قرار گرفتند، در این زمان دانش آموزان گروه گواه هیچ گونه آموزشی دریافت نکردند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه خلاقیت تورنس(1966) استفاده شد. در نهایت برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره با استفاده از نرم افزار Spss استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که هم در مرحله پس آزمون و هم در مرحله پیگیری، آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی توانست بر خلاقیت به طور کلی تأثیر معناداری بگذارد و در مرحله پس آزمون برای سه خرده مولفه سیالی، انعطاف پذیری و بسط تأثیر معناداری داشته و در مرحله پیگیری تنها برای خرده مولفه بسط تأثیر معناداری داشت؛ همچنین نتایج نشان داد که آموزش مهارت-های وسعت بخشی تفکر توانست در مرحله پس آزمون بر خرده مؤلفه های انعطاف پذیری و بسط تأثیر معنادار داشته باشد اما این تأثیر در مرحله پیگیری پایدار نشد. از طرفی هم، نتایج نشانگر آن بود که آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی در مقایسه با آموزش مهارت های وسعت بخشی تفکر، تأثیر بیش تری بر خلاقیت به طور کلی و خرده مؤلفه بسط داشت(P<0/05). نتیجه گیری: بنابراین می توان گفت که آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و مهارت های وسعت بخشی تفکر می تواند باعث افزایش میزان خلاقیت دانش آموزان شود.

زمینه: دنیای اطراف ما به سرعت در حال تغییر است برای همگام شدن با این تغییرات و حل مسائلی که به تبع این دگرگونی ها به وجود می آید، نیازمند افرادی خلاق و مبتکر هستیم. هدف: هدف اصلی این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش نقاشی خلاق بر افزایش خلاقیت و مولفه های آن در کودکان6 ساله بود. روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه مورد مطالعه شامل کلیه دانش آموزان مقطع پیش دبستانی شهر زاهدان بودندکه به روش نمونه گیری در دسترس یک مدرسه دخترانه و یک مدرسه پسرانه انتخاب شد سپس به صورت تصادفی دوکلاس به عنوان گروه آزمایش(دختران: 24، پسران: 22) و دو کلاس به عنوان گروه کنترل(دختران: 22، پسران: 22) انتخاب شدند. گروه آزمایش 10 جلسه آموزش نقاشی خلاق را دریافت کردند و در هر دو گروه پرسشنامه تفکر خلاق تورنس فرم تصویری قبل و بعد از آموزش اجرا شد. یافته ها: نتایج آزمون تحلیل کواریانس چند راهه نشان داد آموزش نقاشی خلاق باعث افزایش خلاقیت و مولفه های آن در کودکان شده است و نتایج تحلیل واریانس چند متغیره نشان داد بین گروه دختران و پسران در مولفه های خلاقیت تفاوت آماری معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهدکه آموزش نقاشی خلاق می تواند در افزایش خلاقیت کودکان پیش دبستانی موثر باشد.

هدف: هدف از پژوهش حاضر، نقش سلامت روان در رفتارهای خلاقانه دانش آموزان بود. روش پژوهش: روش تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ جمع آوری داده ها، توصیفی-همبستگی است. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان مدارس دخترانه شهر تهران در سال تحصیلی 96-97 بود. نمونه ی این پژوهش متشکل از 150 نفر از دانش آموزان دختر شهر تهران بودند که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزار به کار گرفته شده، پرسشنامه های سلامت عمومی گلدبرگ و پرسشنامه خلاقیت کودکان از نظر معلمان بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین سلامت روان و رفتارهای خلاقانه رابطه منفی و معنادار وجود دارد. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که اضطراب و بی خوابی در بین مؤلفه های سلامت روان قادر است به میزان 60/0-از واریانس رفتارهای خلاقانه را پیش بینی نماید. نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش می توان گفت: یکی از عوامل تأثیرگذار بر رفتارهای خلاقانه دانش آموزان، سلامت روانی آن هاست.

هدف: هدف این پژوهش، ارایه مدل مفهومی خلاقیت در بازاریابی داخلی با رویکرد بهبود عملکرد در صنعت آب و فاضلاب است. روش: روش تجزیه و تحلیل این پژوهش روش ساختاری تفسیری (ISM) بود که با استفاده از این روش، تجزیه و تحلیل مدل ارایه شده انجام پذیرفت. یافته ها: نتایج بدست آمده حاکی از آن است که متغیرهای نظام جامع انگیزشی، نگرش اقتصادی به صنعت آب، نظام جامع سرمایه های انسانی، نظام شایستگی در انتصابات، چشم انداز و تدوین استراتژی و مدیریت فرآیندها در ناحیه پیوندی نمودار قدرت نفوذ-وابستگی این روش تحلیلی قرار گرفته اند که نشان دهنده آن است که متغیرهای این ناحیه قدرت نفوذ و میزان وابستگی بالایی دارند. نتیجه گیری: در نهایت ابعاد فوق جزء متغیرها یا همان ابعاد کلیدی بازاریابی داخلی محسوب می شوند و باید به منظور پیاده سازی بازاریابی داخلی در صنعت آب و فاضلاب به آنها اهتمام ویژه ای داشت.

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی اثر بخشی نرم افزار چندرسانه ای محقق ساخته بر میزان خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه پنجم در درس علوم تجربی انجام گردید. پژوهش حاضر شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری کلیه دانش آموزان پایه پنجم مقطع ابتدایی شهرستان طارم در سال تحصیلی 97-96 بود. از میان آنها تعداد 40 مدرسه در قالب دو گروه گواه و آزمایش و هر گروه به تعداد 20 مدرسه به صورت تصادفی خوشه ای در نظر گرفته شده است. پس از گرفتن پیش آزمون از مباحث فصل دوم "تغییرات مواد" علوم تجربی پنجم دبستان، به مدت چهار جلسه آموزش با استفاده از نرم افزار چندرسانه ای محقق ساخته در مدرسه صرفا برای گروه آزمایش اجرا گردید و پس از اتمام دوره آزمایش، پس آزمون روی هر دو گروه اجرا شد. برای گردآوری اطلاعات از پرسش نامه پیشرفت تحصیلی علوم تجربی و آزمون سنجش خلاقیت عابدی استفاده شد. به منظورتعیین پایایی آزمون محقق ساخته، از روش الفای کرونباخ استفاده شد و پایایی ابزار برای پیش آزمون 838/0و برای پس آزمون856/0 تعیین گردید. داده ها با روش تحلیل کواریانس و با کمک نرم افزار آماری تی( T ) تحلیل گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که استفاده از چندرسانه ای آموزشی محقق ساخته بر میزان خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دا نش آموزان در درس علوم پنجم دبستان تاثیر مثبت داشته است.

زمینه: توجه به استعدادهای درخشان یک حرکت جهانی بوده و همگامی با رشدعلم و فن آوری شناخت ویژگی های تیزهوشان را بسیار مهم و حیاتی می سازد. از سویی بنابراهمیت نقش مدرسه و کلاس در فرآیند رشد عاطفی-اجتماعی و کیفیت زندگی نوجوانان، مطالعه عمیق و همه-جانبه مدرسه نیز ضروری می نماید. هدف: هدف از این مطالعه مقایسه محیط مدرسه و هوش هیجانی به عنوان شاخصی از ویژگی های عاطفی-اجتماعی، بین دانش آموزان تیزهوش وعادی، در دو سطح مدرسه و کلاس است. روش: شرکت کنندگان این مطالعه شامل 134 دانش آموز تیزهوش و82 دانش آموز عادی از مقطع متوسطه بودند که به طور تصادفی از دو مدرسه تیزهوشان و دو مدرسه عادی انتخاب شدند. ابزارهای این مطالعه شامل پرسشنامه های محیطمدرسهو پرسشنامه هوش هیجانی بار-اون بود. روش این تحقیق از نوع علی-مقایسه ای و روش تحلیل از نوع تحلیل چندسطحی در دو سطح مدرسه و کلاس بود. یافته ها: یافته ها نشان داد که محیط مدرسه و هوش هیجانی بین دو گروه مورد مطالعه، تفاوت معناداری دارند. نتایج آزمون چندسطحی نشان داد ادراک از محیط مدرسه در مدارس تیزهوشان دارای تفاوت معنادار است، به طوری که این دانش آموزان در مؤلفه ها ی انتظارات آموزشی، فرصت های آموزشی و روابط با معلم دارای میانگین بالاتری نسبت به دانش آموزان عادی بوده و نوع کلاس بر ادراک از محیط مدرسه تأثیری ندارد و معنادار نیست. همچنین میانگین هوش هیجانی، در مدارس تیزهوشان بالاتر است و نوع کلاس با هوش هیجانی ارتباطی ندارد. نتیجه گیری: به طورکلی به دلیل بالاتر بودن هوش هیجانی در تیزهوشان و ادراک متفاوت آنها از محیط مدرسه توجه به برآوردن انتظارات آموزشی بالاتر آنان نیز اهمیت بیشتری دارد.