ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی
سال:1397 | دوره:7 | شماره:4 |تعداد مقالات:9

زمینه: این پژوهش در زمینه مدیریت منابع انسانی در شرکت های دانش بنیان است. پژوهش های متعددی بر نقش مهم اقدامات مدیریت منابع انسانی در شرکت ها تاکید دارند ولی اساس فعالیت های شرکت های دانش بنیان نوآوری و خلاقیت در ارائه خدمات و محصولات است که در مدیریت منابع انسانی این شرکت ها باید به این امر توجه شود. همچنین خلاقیت و نوآوری در اولویت بندی اقدامات جاری مدیریت منابع انسانی از ضروریات مدیریت کارآمد منابع در این شرکت ها می باشد. هدف: هدف این مقاله بررسی اقدامات اولویت دار و جاری مدیریت منابع انسانی در شرکت های دانش بنیان است. روش: روش این پژوهش آمیخته است که ابتدا با روش دلفی اصلی ترین اقدامات مدیریت منابع انسانی شناسایی شدند و سپس این اقدامات مورد پیمایش قرار گرفتند. نمونه این پژوهش در بخش کیفی مدیران و سیاستگزاران شرکت های دانش بنبان بودند که بیش از 10 سال سابقه کار داشتند و در بخش کمی تعداد 168 نفر از مدیران و کارشناسان مدیریت منابع انسانی در 102 شرکت های دانش بنیان رده صنعتی در شهر تهران است. یافته ها و نتایج: نتایج این پژوهش نشان داد که اقدامات جذب و به کارگماری، مصاحبه استخدام، برنامه ورود به سازمان، ساختار رده بندی و پرداخت کارکنان، پرداخت های اقتضایی و موقعیتی و پاداش های گروه های خاص اغلب این شرکت ها اجرا می شود. ازآنجاکه در این پژوهش اقدامات مدیریت منابع انسانی به تفکیک بررسی شده اند، نتایج این پژوهش برای برنامه ریزی در جهت توانمند سازی، بهسازی و آموزش مدیران و تصمیم سازان مدیریت منابع انسانی در شرکت های کوچک و متوسط و برنامه ریزی راهبردی و کلان ملی در جهت توانمند سازی شرکت های دانش بنیان راهگشا است. واژه کلیدی: مدیریت منابع انسانی در شرکت های دانش بنیان، مدیریت منابع انسانی در شرکت های کوچک و متوسط، شرکت های دانش بنیان، نوآوری در اقدامات مدیریت منابع انسانی

زمینه: نظر به اهمیّت خلاقیّت در توسعه جهانی و تأکیدبر پرورش آن در سنین کودکی و نقش هنر در شکوفایی آن ازیک سو و ابراز نگرانی ها مبنی بر «بحران خلاقیّت» و فقدان درک آن در مدارس، ازدیگرسو، لزوم ارائه ی راهکارهایی نو و کاربردی را در عصر حاضر ایجاب کرده است. هدف: پژوهش حاضر درصدد طراحی الگوی موسیقایی کارآمد برای پرورش خلاقیّت دانش آموزان دبستانی با قابلیّت کاربست توسط معلّمان غیرمتخصّص ایرانی و اعتبارسنجی آن است. روش: این پژوهش از سه مطالعه پی درپی استفاده کرده است. مطالعات پیمایشی اول و دوم، در راستای طراحی الگوی مدنظر، شامل سنجش قابلیّت اجرایی شیوه آموزشی هنرمندان در پرورش خلاقیّت با مفاهیم موسیقایی و تجارب آموزشی جان کیج، موسیقی دان و معلّم برجسته قرن بیستم، در دو مرحله پرسش نامه محقق ساخته به روش دلفی، مورد ارزیابی متخصّصین سه حوزه آموزش و پرورش، هنر و موسیقی، بود. در مطالعه آزمایشی سوم با هدف اعتبارسنجی الگوی مزبور، اجرای آن توسط یک معلّم غیرمتخصّص، بر روی گروهی از دانش آموزان دختر اول ابتدایی، به همراه پیش و پس آزمون فرم الف آزمون تصویری خلاقیّت تورنس اجرا شد. یافته ها: یافته ها نشانگر پذیرش برخی از ابعاد الگوی آموزشی هنرمندان و راهبردهای آموزشی مبتنی بر تجارب جان کیج در قالب یک مجموعه راهبرد جهت اجرا در مدارس ایرانی بر اساس اجماع متخصّصان و همچنین نتایج مطالعه سوم نیز حاکی از وجود اختلاف معنادار میان گروه آزمایش دارای تجارب موسیقایی و کنترل در مؤلفه های خلاقیّت، سیالی، ابتکار، انعطاف و نمره کل خلاقیّت به جز نمره بسط بود. نتیجه گیری: تحلیل ها نشانگر کارآمدی الگوی مذکور بر پرورش خلاقیّت کودکان دبستانی و کاربستش توسط معلّمان غیرمتخصّص در محیط آموزشی ایران می باشد.

هدف: هدف از انجام این پژوهش طراحی سایت آموزش با ویژگی های منحصر به فرد و بررسی پتانسیل و تاثیرآن بر روی مهارت نگارش زبان آموزان و همچنین پتانسیل آن در جلب خلاقیت زبان آموزان در مدیریت گفتمان از طریق انتقال معنا ( NOM) و انتقال فرم یا صورت (NOF) زبان انگلیسی می باشد. روش: 60 زبان آموز سطح متوسط به صورت تصادفی و بر اساس نمرات آنان در آزمون تعیین سطح آکسفورد به دو گروه نگارش مشارکتی و مشارکتی الکترونیکی تقسیم شدند. مهارت نگارش و خلاقیت در مدیریت و تعمیر و اصلاح گفتمان در انتقال معنا مورد ارزیابی قرار گرفت. داده ها از طریق پیش آزمون و پس آزمون مهارت نگارش و تجزیه و تحلیل گفتمان از طریق ضبط صدا در گروه نگارش مشارکتی در کلاس و پیش آزمون و پس آزمون و کد گذاری باز عملکرد زبان آموزان در وب سایت آموزشی در گروه نگارش مشارکتی الکترونیکی جمع آوری شد. یافته ها: تجزیه و تحلیل چند متغیره کوواریانس و مجذور کای نشان داد که مشارکت الکترونیکی باعث افزایش نمرات نگارش زبان آموزان شد. پتانسیل این تکنولوژی در جلب خلاقیت انتقال فرم و توجه به آن و انتقال معنا جهت مدیریت گفتمان در مقایسه با نگارش مشارکتی تفاوت معنا دار داشت. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که ایجاد بستر های فعالیت مشارکتی از طریق استفاده از تکنولوژی در آموزش باعث افزایش یادگیری در مهارت نگارش می باشد. همچنین گفتمان و مدیریت آن از طریق سایت های الکترونیکی مشارکت زبان آموزان باعث ترغیت زبان آموزان و ابتکار عمل در تعمیر و اصلاح گفتمان و انتقال معنا می شود.

زمینه: یکی از ویژگی های مهم سازمان های امروزی در کوران تغییرات محیطی، جهانی شدن و تغییر عمیق رجحان های مصرف کنندگان و خواسته های مشتریان، به عنوان عامل موفقیت کسب و کارها و همچنین راهی برای ورود به بازارهای جهانی، نوآوری است و تجاری سازی و انتقال یافته های تحقیقاتی به عرصه صنعت و بازاریابی، بی اغراق یکی از پیچیده ترین مراحل فرایند نوآوری است. تجربیات کشورهای مختلف نشان می دهد که شرکت های کوچک و متوسط در توسعه فناوری، رونق اقتصادی و ایجاد اشتغال مولد نقش اساسی دارند و به گفته اکثر صاحب نظران، زی بنای اقتصاد دانش بنیان به شمار می روند. موضوع نوآوری و تجاری سازی در شرکت های دانش بنیان به مراتب بیشتر و ضروری تر احساس می شود. هدف: هدف این پژوهش، تدوین مدلی یکپارچه برای توسعه سطح نوآوری و تجاری سازی شرکت های دانش بنیان ایران است. روش: این پژوهش از نوع پژوهش های کیفی است که با استفاده از رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد انجام شده است. جامعه آماری، شامل افراد متخصص و صاحب نظر در حیطه فعالیت شرکت های دانش بنیان استکه با استفاده از رویکردنمونه گیری هدفمند در مجموع تعداد 13 نفر از متولیان شرکت های دانش بنیان استان تهران به عنوان مشارکت کنندگان در پژوهش انتخاب شدند. داده ها به روش مصاحبه با هدایت کلیات و به صورت نیمه ساختار یافته گردآوری شد. برای به دستآوردن اعتبار و روایی داده ها از دو روش بازبینی مشارکت کنندگان و مرور خبرگان غیر شرکت کننده درپژوهش استفاده شد. یافته ها: بر اساس فرآیند نظریه داده بنیاد، طی مراحل سه گانه کدگذاری باز، محوری و انتخابی، 259 مفهوم ساخته شده در 57 مقوله دسته بندی شدند سپس ضمن شناسایی مقوله محوری، مقوله ها در درون مؤلفه های اساسی شرایط علّی، زمینه ای، مداخله گر، راهبردها و پیامدها قرار گرفتند و مدل نهایی شکل گرفت. نتیجه گیری: بر اساس تحلیل داده ها "راهیابی به بازار" مقوله محوری در توسعه سطح نوآوری و تجاری سازی شرکت های دانش بنیان است که بررس یراه ها یمختلف برای فتح و ورود به بازار همچنین نحوه تعامل با بازیگران فعلی بازار حیاتی است و راهبردهایی برای این منظور تدوین شده است.

زمینه: تاثیر خلاقیت و نوآوری در پیشگیری وکشف جرم موجب می شود پلیس بتواند نقش بسیارمهمی ایفا کند و موجب گردد تا در رویارویی با تبهکاران با استفاده از شیوه های خلاقانه و نوآورانه، رسالت خویش را بطور اثربخش به انجام برساند. در حقیقت پایه و اساس روزآمدی پلیس خلاقیت است و تنها با استفاده از خلاقیت می تواند مسائل خود را شناسایی کند. هدف: هدف مقاله حاضر این است که دانش نوآورانه و خلاقانه چه تاثیری در ماموریت پلیس در پیشگیری و کشف جرم دارد و آیا پلیس به طور مستقیم از دانش نوآورانه بهره مند می شود یا از فناوری موجود سود می جوید. روش پژوهش: روش به کار رفته در مقاله حاضر از لحاظ ماهیت کاربردی بوده و از نوع توصیفی-تحلیلی می باشد. یافته ها: پلیس چهار دوره را پشت سر گذاشته است، که اولین رویکردهای جدید پلیسی برای ورود به عرصه نوآوری پلیس جامعه محور است که شیوه های آن، متنوع است و اغلب در طول زمان دستخوش تغییراتی شده است. اما هر چه تغییرات نوآورانه در پلیس بیشتر به وقوع بپیوندد، اثرات مثبت و فواید زیادی برای جامعه دارد. نوآوریهای پلیس را در می توان به چهار دسته مجزا مانند برنامه ریزی، اجرائی، فنی و راهبردی دسته بندی کرد. نتیجه گیری: از دهه 1980 پلیس توانسته از دانش های نوآورانه در ماموریت های خود بیشتر استفاده کند که این امر نه تنها در وقت صرفه جویی نموده بلکه فرآیند پیشگیری و کشف جرم را کوتاه نموده است و از طرفی با بکارگیری رایانه ها توانسته بوسیله مدلهای مختلف رایانه ایی تحلیل جرایم به نسبت توزیع جغرافیایی جرم و مقابله با آن، وقوع جرایم در آینده را نیز پیش بینی و برای مقابله با آن چاره اندیشید. لذا نوآوری و خلاقیت موجب می شود، سالانه به طور معمول بیش از 130 میلیون یورو، ارزش وقت برای پلیس صرفه جویی می شود.

زمینه: در قرن حاضر نظریه مهمی به منظور توضیح تفاوت های فردی به وجود آمده که نظریه هوش های چندگانه است ونقش کلیدی در خلاقیت افراد دارد. از سویی دیگر کارآفرینی نیز در عمل توانایی خلق یک چیز از هیچ است. از عمده ترین جریان های حاکم بر حیات بشری در آغاز هزاره سوم میلادی فرایند کارآفرینی و خلاقیت است که اساس و بسترساز تغییر و تحول و دگرگونی است. در این راستا به نظر می رسد مسئولان رشته های مختلف علوم تربیتی باید در جستجوی عواملی باشند که با کارآفرینی ارتباط داشته و قابلیت پیش بینی و تأثیرگذاری بر آن را داشته باشند و در محیط دانشگاه ها با برنامه ریزی بر روی آن ها و همچنین آموزش های لازم دانشجویان برای خوداشتغالی آماده کنند. هدف: هدفاز این پژوهش بررسی رابطه هوش های چندگانه با ویژگی شخصیتی کارآفرینی و خلاقیت دانشجویان کارشناسی ارشد بوده است. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش آن را کلیه دانشجویان کارشناسی ارشد دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر به تعداد279نفر در سال تحصیلی ١ ٣ ٩ ٤-95 تشکیل دادند. با استفاده از نمونه گیری طبقه ای سهمی 162 نفر مطابق جدول مورگان انتخاب شدند. جهت گردآوری داده های موردنیاز از سه پرسشنامه استفاده شد: 1-پرسشنامه هوش چندگانه 2-پرسشنامه ویژگی شخصیتی کارآفرینی 3-پرسشنامه خلاقیت. برای به دست آوردن روایی پرسشنامه از روش محتوایی و صوری استفاده شد. ضریب پایایی از طریق آلفای کرونباخ محاسبه شد. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از روش آمار توصیفی و آمار استنباطی و آزمون های همبستگی و تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان داد که بین هوش زبانی – کلامی، هوش ریاضی – منطقی، هوش جسمی – حرکتی، هوش فضایی، هوش درون فردی، هوش میان فردی، هوش طبیعت گرا، با ویژگی شخصیتی کارآفرینی رابطه مستقیم و معنادار وجود دارد. نتیجه گیری: با توجه به یافته ها می توان نتیجه گرفت که با شناسایی دقیق و درست انواع هوش ها در دانشجویان می تواند بسترساز کارآفرین شدن و یا اینکه سبب بروز روحیه کارآفرینی در دانشجویان و زمینه ساز ایجاد خلاقیت در دانشجویان شوند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل پرورش استراتژیست در شرکت ملی نفت طرح ریزی شد. روش: این پژوهش از نظر هدف در دسته ی پژوهش های کاربردی و از منظر روش شناختی در دسته ی پژوهش های آمیخته قرار دارد. در بخش کیفی مبتنی با رویکرد نظریه داده بنیاد-و توسط مصاحبه های عمیق نیمه ساختار یافته از نمونه ی پژوهش (24 نفر از خبرگان صنعت و دانشگاه) داده های پژوهش گرداوری شد. سپس کدگذاری ها انجام شده و اقدام به شناسایی ابعاد، مقولات اصلی و زیر مقوله ها و مفاهیم مرتبط با هر یک از کدهای به دست آمده نمودیم و در نهایت برازش مدل پارادایمی تحقیق با استفاده از داده های کمی جمع آوری شده (320 نفر) آزمون شد. یافته ها: نتایج کیفی تحقیق نشان دهنده 11 مقوله اصلی و 24 مقوله فرعی و 99 مفهوم بود، که در قالب مدل پارادایمی پرورش تفکر استراتژیست و خلاق شامل: شرایط علّی (عوامل فردی، عوامل سازمانی و گفتمان سازی)، مقوله ی مرکزی تفکر استراتژیک و خلاق (دید سیستمی، تفکر مفهومی، آینده نگری و نگرش فلسفی)، عوامل مداخله گر محیطی برون و درون سازمانی، عوامل زمینه ای (بستر فرهنگی، زمینه یادگیری، عوامل روان شناختی و استقلال سازمانی)، راهبردهای استعدادیابی و جذب و نگهداشت و پیامد پرورش تفکر استراتژیک و خلاق شامل: توسعه تفکر استراتژیک و خلاق، فراهم نمودن زمینه طراحی و استقرار نظام دیده بانی و خلاقیت در شرکت ملی نفت و روابط بین ابعاد مختلف آن را نشان داد و شاخص های برازش منتج از یافته های کمی حکایت از برازش مناسب داده ها با مدل و تایید فرضیه های منتج از مدل داشت.

هدف: این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی آموزش تفکر انتقادی بر نگرش به خلاقیت و نشاط ذهنی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی لرستان انجام شده است. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی در قالب طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل اجرا شد. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دختر و پسر دانشگاه علوم پزشکی لرستان در سال تحصیلی 97-1396 بود. نمونه پژوهش 40 نفر از دانشجویان مذکور بودند که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و کنترل هر گروه 20 نفر جایگزین شدند. قبل و بعد از اجرای آموزش تفکر انتقادی برای سنجش نگرش به خلاقیت، از آزمون نگرش به خلاقیت شیفرن (2003) و برای سنجش نشاط ذهنی، از پرسشنامه نشاط ذهنی ریان و فردریک (1997) استفاده شد. آموزش تفکر انتقادی برای گروه آزمایش به طور جداگانه، 10 جلسه 90 دقیقه ای اجرا گردید و از دو گروه پس آزمون به عمل آمد. در این مدت برای گروه کنترل هیچ آموزشی اعمال نشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره و تک متغیره استفاده شد. یافته ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که آموزش تفکر انتقادی باعث افزایش نگرش به خلاقیت و نشاط ذهنی دانشجویان شد (97/6=F، 003/0>P). نتیجه گیری: توجه به آموزش تفکر انتقادی در افزایش نگرش به خلاقیت و نشاط ذهنی در دانشجویان یکی از ضرورت های پژوهش محسوب می شود و برگزاری دوره هایی در این زمینه در مراکز آموزشی توصیه می شود.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر فناوری های هوشمندسازی مدارس (مدارس هوشمند) بر خلاقیت دانش آموزان بود. روش: روش پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا نیمه آزمایشی با استفاده از روش پیش آزمون-پس آزمون دو گروهی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه اول شهر تهران بودند. بر اساس شرایط و طرح انتخاب شده در این پژوهش و همچنین امکانات اجرایی تعداد 50 نفر از دانش آموزان با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به عنوان افراد نمونه انتخاب شدند. معیارهای ورود افراد نمونه به پژوهش عبارت بودند از: 1-رضایت والدین. 2-تجانس فرهنگی کودکان ار لحاظ نوع آموزش های قبلی 3-عدم وجود سابقه طلاق و جدایی در خانواد آن ها 4-عدم ابتلا به اختلالات یادگیری و. . . . لازم به ذکر است که دانش آموزان در دو گروه به مدت یک ترم (یک گروه روش سنتی و دیگر گروه در مدارس هوشمند) آموزش دیده بودند. ابزار اندازه گیری آزمون خلاقیت تورنس بود که خلاقیت را در 4 بعد، سیالی، انعطاف پذیری، ابتکار و بسط اندازه گیری می کند. روایی و پایایی آزمون هم در پژوهش های پیشین و هم در این پژوهش مورد تایید قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که هوشمند سازی مدارس بر خلاقیت دانش آموزان تأثیر مثبت و معناداری داشته است و بین نمرات خلاقیت دانش آموزان با احتساب متغیرهای کنترل و و تعدیل نمرات پیش آزمون در دو گروه تفاوت معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: لازم است برنامه ای جامع برای ورود فناوری اطلاعات به مدارس و هوشمندسازی آن ها در راستای ارتقا خلاقیت دانش آموزان تدوین و ارائه شود.