بهداشت مواد غذایی
سال:1401 | دوره:12 | شماره:1 (پیاپی 45) |تعداد مقالات:6

لیستریا مونوسایتوجنز عامل لیستریوزیس منتقله از طریق غذا است و بقای طولانی از طریق تشکیل بیوفیلم دارد. هدف این مطالعه بررسی اثر رقت IU/ml 102 نایسین و نایسین میکروکپسوله شده با کیتوزان و سدیم آلژینات بر تشکیل بیوفیلم و تغییر سطح بیان ژن های مرتبط با بیوفیلم در لیستریا مونوسایتوجنز بود. لیستریا مونوسایتوجنز ATCC 19115، سروتایپ b4 به وسیله نایسین IU/ml 102 و نایسین میکروکپسوله با کیتوزان و سدیم آلژینات تیمار شد. اثربخشی نایسین بر بقای سلولی از طریق محاسبه جذب نوری برآورد شد. پس از اثبات وجود ژن های prfA، sigB و agrA، اثر نایسین IU/ml 102 بر روی بیوفیلم لیستریا مونوسایتوجنز به روش میکروتیتر پلیت بررسی شد. تغییر بیان ژن های prfA، sigB و agrA با استفاده از روش ریل تایم (qRT-PCR) واکاوی شد. میزان مهار بیوفیلم لیستریا مونوسایتوجنز در دمای 37 درجه سلسیوس و 5/5 pHتوسط نایسین 57 درصد بود. بیشترین مهار بیوفیلم مربوط به استفاده هم زمان نایسین IU/ml 102 با کیتوزان و سدیم آلژینات در دمای 37 درجه سلسیوس و 5/5 pHبود. ریزپوشانی با کیتوزان و سدیم آلژینات توانست اثرگذاری نایسین در مهار بیوفیلم را به 76 درصد برساند (0001/0p<). نایسین IU/ml 102 موجب کاهش بیان ژن های prfA، sigB و agrA به ترتیب به میزان 313/2-، 808/2-و 453/1-برابر نسبت به کنترل شد (p<0. 0001). نایسین فعالیت مهاری قابل توجهی در برابر بیوفیلم لیستریا مونوسایتوجنز داشت. نایسین میکروکپسوله شده با کیتوزان و سدیم آلژینات دارای یک اثربخشی فوق العاده در مهار بیوفیلم لیستریا مونوسایتوجنز بود. نایسین IU/ml 102 می تواند موجب کاهش بیان برخی ژن های درگیر در تشکیل بیوفیلم لیستریا مونوسایتوجنز شود.

سودوموناس ها جزو باکتری های سرمادوست هستند و در مطالعات مختلف به عنوان باکتری غالب در فساد لاشه مرغ کشتارگاهی گزارش شده اند. هدف از مطالعه حاضر ردیابی گونه های سودوموناس از مراحل مختلف خط کشتار مرغ، محیط و تجهیزات کشتارگاه و خونابه موجود در بسته بندی بود. هم چنین ویژگی هایی نظیر تولید رنگ دانه، الگوی حرکت و قدرت تشکیل بیوفیلم جدایه ها تعیین گردید. برای این منظور تعداد 108 نمونه از سه کشتارگاه صنعتی مرغ در تبریز نمونه گیری شد. طبق نتایج به دست آمده، بیشترین میزان آلودگی به سودوموناس به ترتیب در نمونه های مربوط به کف سالن، محوطه شکمی لاشه و خونابه مرغ بسته بندی به دست آمد. کمترین آلودگی به ترتیب در نمونه های مربوط به آب مصرفی، سواب سینه مرغ زنده و اسکالدر مشاهده شد. میانگین حرکت نوع Swimming به طور معنی دار (001/0p ≤, ) بیشتر از دو نوع حرکت Swarming و Twitching بود و از نظر تولید رنگ دانه، رنگ غالب، سبز بود. هم چنین اکثر جدایه ها قادر به تشکیل بیوفیلم بودند و حدود 30 درصد جدایه های قابلیت متوسط و قوی در تولید بیوفیلم داشتند. در مجموع می توان گفت که قسمت عمده آلودگی به این باکتری از طریق قسمت های مختلف خط کشتار، تجهیزات و محیط کشتارگاه اتفاق می افتد. به علاوه، با توجه به قابلیت تولید بیوفیلم جدایه های سودوموناس، لذا بحث شستشو و ضدعفونی مناسب و مؤثرتر قسمت های مختلف فوق الذکر اهمیت ویژه ای دارد.

امروزه اسانس ها به عنوان ترکیبات آنتی اکسیدانی و ضدمیکروبی طبیعی، به طور فزاینده ای برای کنترل پاتوژن های غذایی و افزایش ایمنی مواد غذایی مورد استفاده قرار گرفته است. با این حال، کاربرد اسانس ها در صنایع غذایی به دلیل حلالیت کم در آب، طعم شدید و فراریت بالا محدود است. بنابراین، برای افزایش پراکندگی آب و جلوگیری از تخریب اسانس ها، می توان از نانوامولسیون ها استفاده کرد. در این مطالعه، دو نوع نانوامولسیون اسانس آویشن (TEO)، یکی با آب مقطر (NEO) و دیگری با عصاره آبی دارچین (NEOC) تهیه شد و خواص فیزیکی، ضد میکروبی و آنتی اکسیدانی اسانس، عصاره و نانوامولسیون ها تعیین گردید. نتایج نشان داد که میانگین اندازه ذرات نانوامولسیون های NEOC و NEO به ترتیب 2/728 و 4/162 نانومتر و شاخص PDI به ترتیب در 19/0 و 30/0 بود. ترکیبات پلی فنلی عصاره آبی دارچین، TEO، NEO و NEOC در محدوده 4/33 تا 9/104 میلی گرم معادل اسیدگالیک بر گرم و فعالیت آنتی اکسیدانی (DPPH) در محدوده 3/16 تا 4/66 درصد تعیین شد. ترکیبات فنلی و DPPH، TEO و NEOC بیشترین مقدار بود. اثرات ضدمیکروبی، NEO و NEOC در برابر استافیلوکوکوس اورئوس و سالمونلا تیفی موریوم، به طور معنی داری بالاتر ازTEO و عصاره آبی دارچین بود. کمترین مقدار MIC و MBC ابتدا مربوط به NEOC و سپس مربوط به NEO بود که نشان دهنده حساسیت بیشتر میکروارگانیسم های مورد بررسی به نانوامولسیون ها است. بر اساس نتایج حاصله بیشترین فعالیت ضدمیکروبی و آنتی اکسیدانی مربوط به نانوامولسیون NEOC بود. لذا می توان از آن در محصولات غذایی برای جلوگیری از مسمومیت غذایی و برای درمان بیماری های ناشی از استافیلوکوکوس اورئوس و سالمونلا تیفی موریوم استفاده کرد.

سویه های اسهالی اشریشیا کولای (DEC) پاتوژن های شایعی هستند که از طریق مصرف مواد غذایی آلوده باعث بیماری های حاد روده ای در انسان می شود. مطالعه حاضر روی 240 نمونه شامل اشترودل، پیتزا، ساندویچ و سالاد انجام شد. جداسازی اشریشیا کولای به روش کشت و آزمو ن های بیوشیمیائی انجام گردید. جهت تأیید تشخیص از روش PCR به وسیله تعیین حضور ژن uidA که یک ژن شاخص در اشریشیا کولای است، استفاد گردید. از تعداد 240 نمونه، تعداد 123 نمونه (25/51درصد) از نظر آلودگی به اشریشیا کولای مثبت ارزیابی شد و از تعداد 123 نمونه آلوده به اشریشیا کولای، تعداد 103 نمونه (9/42 درصد) فاقد ژن های بیماریزای مورد بررسی بودند. تعداد 11 نمونه (6/4درصد) پاتوتایپ EPEC، 5 نمونه (2 درصد) EHEC، 2 نمونه (8/0 درصد) EAEC و 2 نمونه (8/0 درصد) DAEC مثبت تشخیص داده شد. در هیچ یک از نمونه ها ETEC و EIEC مورد شناسایی قرار نگرفت. با توجه به آلودگی نمونه های غذائی آماده مصرف به پاتوتیپ های بیماری زای روده ای، پایش و نظارت مستمر بر عرصه مواد غذایی آماده مصرف پیشنهاد می شود.

مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها به صورت مستقیم یا غیرمستقیم ناشی از باقی مانده دارویی در فرآورده های خام دامی مانند شیر، می تواند باعث ایجاد معضلات بهداشتی در جوامع انسانی همچون واکنش های آلرژیک و کاهش تأثیر درمان های آنتی بیوتیکی شود. هدف از این مطالعه، تعیین میزان باقی مانده تایلوزین، جنتامایسین و نئومایسین در شیر و بستنی توزیعی در شهر تهران بود. در این مطالعه 125 نمونه شامل شیر خام، شیر پاستوریزه و شیر فرادما، بستنی سنتی و پاستوریزه از مراکز توزیع در سطح شهر تهران از تیر تا شهریور 1398 به صورت تصادفی خوشه ای اخذ و میزان باقی مانده تایلوزین، جنتامایسین و نئومایسین توسط روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا تعیین گردید. در مجموع باقی مانده تایلوزین، جنتامایسین و نئومایسین به ترتیب در 4/94، 2/92 و 6/96 درصد نمونه ها مشاهده گردید. بیشترین میانگین باقی مانده تایلوزین در نمونه های شیر خام و بستنی سنتی به ترتیب با مقادیر 55/1±,72/26 و 55/1±,01/26 میکروگرم در لیتر بود. بیشترین میانگین باقی مانده جنتامایسین در نمونه های شیر خام و بستنی سنتی به ترتیب 29/1±,15/28 و 29/1±,8/28 میکروگرم در لیتر بود. بیشترین میانگین باقی مانده نئومایسین در نمونه های شیر خام و بستنی سنتی به ترتیب 95/1±,46/33 و 95/1±,7/34 میکروگرم در لیتر بود. با توجه به استاندارد ملی ایران مقادیر باقی مانده آنتی بیوتیک ها در هیچ کدام از نمونه ها بیش ازحد استاندارد برآورد نشد. به علت مشاهده باقی مانده آنتی بیوتیک در اغلب نمونه ها کنترل مستمر نمونه های شیر از نظر باقی مانده آنتی بیوتیک توصیه می گردد.

گیاه سرخارگل (Echinacea purpurea) به عنوان ضدعفونی کننده، تقویت کننده سیستم ایمنی، ضدمیکروبو آنتی اکسیدانبه کار می رود. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی خاصیت آنتی اکسیدانی و ضدمیکروبی عصاره گیاه سرخارگل بود. در این پژوهش استخراج عصاره هیدروالکلی از اندام هوایی به روش غرقابی و با کمک حمام اولتراسونیک انجام شد. خاصیت آنتی اکسیدانی، فنول کل و DPPH(2, 2-diphenyl-1-picrylhydrazyl) اندازه گیری و خاصیت ضدمیکروبی عصاره گیاه با استفاده از روش انتشار چاهک بررسی شد. شناسایی اجزای عصاره با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی (Gas chromatography-mass) GC-MS انجام شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و با آزمون های آماری دانکن تجزیه و تحلیل شدند. عصاره گیاه از ترکیبات فنولی خوبی برخوردار بود و DPPH عصاره در غلظت های (22/0، 25/0، 27/0، 31/0، 35/0، 41/0، 5/0) آزمایش شد وغلظت 50 IC (Half maximal inhibitory concentration) نشان دهنده درصد بازدارندگی مناسب این عصاره بود. قطر هاله عدم رشد (میانگین و انحراف معیار) استافیلوکوکوس اورئوس 24/1 ±,67/4، اشریشیا کولای 84/0 ±,11/3 و آسپرژیلوس نایجر 89/0 ±,78/1 میلی متر برآورد شد. کروماتوگرافی گازی در مجموع 38/81 درصد اجزای عصاره را شناسایی کرد که بیشترین ترکیبات جرماکرن دی (67/21 درصد)، پاراسیمن (53/5 درصد) و آلفا هومولن (89/4 درصد) بودند. نتایج این پژوهش نشان دادکه عصاره گیاه سرخارگل از اثرات آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی برخوردار می باشد.