روابط خاک و گیاه (علوم و فنون کشت های گلخانه ای)
سال:1395 | دوره:7 | شماره:27 |تعداد مقالات:15

به علت استفاده بی رویه از منابع آب آبیاری بی کیفیت، بسیاری از زمین های کشاورزی مناطق خشک و نیمه خشک ایران با پدیده شوری مواجه هستند. از آنجا که شوری موجب کاهش رشد و عملکرد گیاهان می شود باید به دنبال راه کارهایی برای مقابله با آثار سوء نمک بر رشد گیاهان در این خاک ها بود. یکی از این راه کارها، جلوگیری از تجمع نمک در گیاهان به صورت فیزیولوژیک و افزایش مقاومت آنها به شوری است. این پژوهش گلخانه ای با هدف بررسی اثر متقابل پتاسیم و بر بر عملکرد و جذب برخی عناصر کم مصرف در ریشه و اندام هوایی گیاه تربچه تحت تنش شوری انجام شد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با آرایش فاکتوریل در سه سطح پتاسیم (1، 4 و 8 میلی مولار)، سه سطح بر (0.1، 0.2 و 0.3 میلی گرم بر لیتر) و سه سطح شوری (1، 4 و 8 دسی زیمنس بر متر) در محیط کشت ماسه کوارتز با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که اثر متقابل پتاسیم و بر بر عملکرد وزن تر و خشک اندام هوایی، عملکرد وزن تر ریشه و همچنین جذب عناصر بر، آهن، مس، روی و منگنز در سطوح مختلف شوری معنی دار حداکثر عملکرد وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی مربوط به سطح پتاسیم 8 میلی مولار بود. همچنین، بیشترین جذب عناصر بر، آهن و منگنز در اندام هوایی و بیشترین جذب بر، آهن و مس جذب عناصر کم مصرف بر، آهن، منگنز و مس در ریشه، در شوری 4 دسی زیمنس بر متر، نسبت به شوری 8 دسی زیمنس بر متر بیشتر بود. در شوری 4 دسی زیمنس بر متر، حداکثر عملکرد اندام هوایی و جذب بر در ریشه، جذب روی در اندام هوایی و جذب منگنز در ریشه و اندام هوایی، در حضور 8 میلی مولار پتاسیم و 0.3 میلی گرم بر لیتر بر مشاهده شد. در شوری 8 دسی زیمنس بر متر نیز جذب بر و منگنز در اندام هوایی و بر و آهن در ریشه، در حضور 4 میلی مولار پتاسیم و 0.3 میلی گرم بر لیتر بر مشاهده شد. بر اساس نتایج این پژوهش، سطوح شوری و غلظت متفاوت پتاسیم و بر، بر اثر متقابل این دو عنصر، در نهایت بر عملکرد و جذب عناصر کم مصرف در گیاه اثرگذارند.

از نگرانی های عمده کاربرد فاضلاب و کمپوست در اراضی کشاورزی، شور شدن آنها و همچنین جذب عناصر سنگین توسط گیاه است. به منظور بررسی اثر فاضلاب و کمپوست بر عملکرد و تجمع عناصر سرب و نیکل در گیاه ریحان و همچنین میزان هدایت الکتریکی و پ هاش در نیمرخ و زه آب خروجی از ستون خاک، تحقیق حاضر به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی، با سه تکرار، در 48 عدد لایسیمتر انجام شد.فاکتورها شامل چهار نوع آب آبیاری ]فاضلاب خام (W1)، پساب (W2)، ترکیب 50% فاضلاب خام و آب معمولی (W3) و آب معمولی (W4)[ و چهار سطح کمپوست ] صفر (C1)، 40 (C2)، 80 (C3) و 120 تن در هکتار (C4)[ بودند. در مجموع، در طول فصل کشت، تعداد 111 دوره آبیاری اعمال شد، گیاه ریحان در سه مرحله برداشت شد و در پایان برداشت سوم گیاه نیز نمونه های خاک از اعماق 100، 20، 40، 65، 85 و105 سانتی متری خاک درون لایسیمترها برداشت گردید. نتایج نشان داد که کاربرد فاضلاب و کمپوست، در مقایسه با شاهد، میانگین وزن های تر و خشک، میانگین غلظت عناصر سرب و نیکل موجود در شاخساره گیاه ریحان و هدایت الکتریکی خاک را به طور معنی داری (p£0.05)، متناسب با نوع آب آبیاری و سطح کمپوست، افزایش داد. اما با کاربرد فاضلاب و کمپوست، میزان پ-هاش زه آب به طور معنی داری (p£0.05) کم شد. با تداوم چین، بر میزان عناصر سرب و نیکل شاخساره ریحان افزوده و با افزایش عمق از میزان هدایت الکتریک خاک کم گردید. دامنه تغییرات عناصر سرب و نیکل شاخساره ریحان به ترتیب 0.09-0.36 و 0.12-0.44 میلی گرم در کیلوگرم وزن خشک، تغییرات هدایت الکتریکی خاک 0.72-2.5 دسی زیمنس بر متر و تغییرات پ-هاش زه آب 7.5-7.8 در نوسان بود.

این مطالعه به منظور بررسی نقش اتیلن و تیمارهای ممانعت کننده از تولید و عمل اتیلن در ماندگاری گل های گلدانی میخک به اجرا در آمد. بدین منظور، ابتدا گل های گلدانی میخک با غلظت های مختلف آمینو اکسی استیک اسید (AOA)، بنزیل آدنین (BA) و 1- متیل سیکلوپروپان ( 1-MCP) تیمار شدند. سپس، تیمار اتفن (برای ایجاد تنش) به صورت محلول پاشی روی گل های پیش تیمار شده اعمال گردید.نتایج نشان داد که کمترین ماندگاری گل در ارقام سیلور پینک و لیلک ان پرپل (به ترتیب5 و 6 روز) مربوط به تیمار 30 میلی گرم در لیتر اتفن بود. بیشترین ماندگاری (11.50 روز) مربوط به رقم لیلک ان پرپل بود. تیمار 0.6 میکرولیتر در لیتر 1-MCP در هر دو رقم مورد بررسی موثرترین تیمار در جلوگیری از تاثیر اتفن بر کاهش ماندگاری گل ها بود. همچنین، کمترین میزان اتیلن تولیدی و بیشترین فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی در گل هایی مشاهده گردید که قبل از اعمال تنش، با 0.6 میکرولیتر در لیتر 1-MCP پیش تیمار شده بودند. بیشترین میزان تجمع پرولین مربوط به تیمار 300 میلی گرم در لیتر اتفن و حداکثر میزان فعالیت آنزیم آلفا- آمیلاز در تیمار 30 میلی گرم در لیتر اتفن و پیش تیمارهای 10 و 20 میلی گرم در لیتر BA و 50 میلی گرم در لیتر AOA بود.

عنصر سیلیسیم می تواند برخی گیاهان را در مقابل تنش های زیستی و غیر زیستی حمایت کند. در این پژوهش، اثر سه سطح سیلیسیم (صفر، 0.85 و 1.7 میلی مولار) بر رشد، پراکسیداسیون لیپیدها، فعالیت لیپوکسی ژناز، پرولین، تجمعپراکسید هیدروژن و فعالیت آنتی اکسیدان های غیر آنزیمی و آنزیمی (کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز) تحت بیماری سفیدک سطحی ناشی از Sphaerotheca fuliginea در گیاه کدوی پوست کاغذی (Cucurbita pepo، var. styriaca) در شرایط هیدروپونیک مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر سیلیسیم بر کاهش بیماری سفیدک سطحی معنی دار بوده و کاربرد محلول 1.7 میلی مولار این عنصر، بیماری را تا 35 % کاهش داد. افزایش غلظت سیلیسیم در محلول های غذایی منجر به افزایش این عنصر در ریشه و شاخساره کدوی پوست کاغذی شد. غلظت پراکسید هیدروژن، پراکسیداسیون لیپیدها و فعالیت آنزیم لیپوکسی ژناز در حضور بیماری افزایش یافت. ولی با کاربرد سیلیسیم، این شاخص ها در گیاه کاهش نشان دادند. کاربرد سیلیسیم، فعالیت آنتی اکسیدان های آنزیمی و غیر آنزیمی را به طور معنی داری (P£0.05) افزایش داد. بر اساس نتایج این پژوهش، به نظر می رسد که غلظت 1.7 میلی مولار سیلیسیم در التیام آثار تنش ناشی از بیماری، موثرتر از دو تیمار دیگر بوده است، که این امر را می توان به اثر این عنصر بر کاهش اکسیداسیون لیپیدهای غشا نسبت داد.

این تحقیق به منظور بررسی اثر پلی آمین ها بر رشد، گل دهی و تشکیل پداژه در ارقام ‘Golden Wave’ و ‘Blue Sea’ فریزیا انجام شد.بدین منظور، گیاهان فریزیا در زمان های 35، 70 و 1000 روز بعد از کاشت، با پلی آمین های پوترسین، اسپرمیدین و اسپرمین در غلظت های 0.5 و 1 میلی مولار و آب مقطر (شاهد) محلول پاشی شدند. آزمایش به صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملا تصادفی، در سه تکرار و دو گلدان برای هر تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که تیمار با اسپرمین موجب تاخیر گل دهی گردید. در حالی که تیمارهای اسپرمیدین علاوه بر تسریع گل دهی، موجب افزایش طول برگ، ارتفاع ساقه گل دهنده، طول گل آذین، قطر و طول گلچه و تعداد ساقه گل دهنده جانبی در هر دو رقم شدند. همچنین، بیشترین تعداد پداژه پس از تیمار با اسپرمیدین حاصل شد. اما پداژه های تولید شده در تیمارهای پوترسین وزن و قطر بیشتری نسبت به شاهد و دیگر تیمارها داشتند. پلی آمین ها موجب افزایش غلظت عناصر غذایی برگ شدند. بیشترین میزان نیتروژن (2.39 و 2.37 درصد) در تیمار با پوترسین و اسپرمین و بیشترین میزان فسفر (0.47 و 0.46 درصد)، پتاسیم (3.1 و 3.03 درصد) و روی (51.31 و 50.3 میلی گرم در لیتر) در تیمارهای پوترسین و اسپرمیدین حاصل شد.تقریبا تمام تیمارها میزان منیزیم برگ را افزایش دادند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که پلی آمین ها، و به ویژه اسپرمیدین و پوترسین، می توانند سبب افزایش عملکرد و بهبود ویژگی های گل و پداژه در فریزیا شوند.

شوری، مساله بسیار جدی برای توسعه کشاورزی، به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک، به شمار می رود. از طرف دیگر، مزایای متعدد کشت بدون خاک در این مناطق سبب گسترش استفاده از این سیستم ها شده است. در این پژوهش، به منظور بررسی اثر سالیسیلیک اسید و تنش شوری بر خصوصیات رویشی و فیزیولوژیک بادمجان، آزمایشی به صورت فاکتوریل با دو فاکتور شامل اسید سالیسیلیک در سه سطح (صفر، 50 و 100 میلی گرم در لیتر) و تنش شوری در سه سطح (صفر، 75 و 150 میلی مولار کلرید سدیم) با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که اثرهای ساده و متقابل سطوح مختلف شوری و اسید سالیسیلیک، به جز قطر شاخه، کلروفیل b و میزان عنصر کلسیم، بر شاخص های رویشی، رنگدانه های فتوسنتزی، قندهای محلول، پرولین و عناصر معدنی معنی دار شد. با افزایش سطح شوری، شاخص های ارتفاع، تعداد برگ، سطح برگ، وزن تر و خشک شاخساره، وزن تر و خشک ریشه، رنگدانه های فتوسنتزی شامل کلروفیل a، کلروفیل b و کاروتنوئید، قندهای محلول و میزان عنصر پتاسیم کاهش یافت، کاربرد اسید سالیسیلیک، شاخص های مذکور را بهبود بخشید. ولی مقدار غلظت عناصر سدیم و کلر تحت شرایط تنش شوری افزایش یافت و کاربرد اسید سالیسیلیک تا حدودی این شرایط را بهبود بخشید. همچنین، مقدار پرولین با افزایش سطح شوری و کاربرد اسید سالیسیلیک افزایش یافت. بر اساس نتایج به دست آمده و با توجه به افزایش املاح در آب آبیاری گلخانه ها، با کاربرد اسید سالیسیلیک می توان رشد گیاه را در شرایط شوری بهبود بخشید.

به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف بنزیل آدنین، نیتروژن و شوری بر خصوصیات رشدی دانهال های پسته رقم بادامی ریز زرند، یک آزمایش فاکتوریل با سه فاکتور:بنزیل آدنین (صفر، 250 و 500 میلی گرم بر لیتر)، نیتروژن (صفر و 100 میلی گرم در کیلوگرم خاک از منبع نیترات آمونیم) و شوری (صفر و 2000 میلی گرم کلرید سدیم در کیلوگرم خاک)، در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار به مدت 24هفته در گلخانه اجرا شد. نتایج نشان داد که علی رغم این که شوری باعث کاهش معنی دار وزن خشک اندام هوایی و ریشه دانهال ها گردید، اما محلول پاشی 500 میلی گرم بر لیتر بنزیل آدنین، وزن خشک اندام هوایی و ریشه را به ترتیب 125 و 86 درصد افزایش داد.لیکن، با مصرف توام نیتروژن و بنزیل آدنین، وزن خشک اندام هوایی و ریشه به ترتیب بیش از 3 و 2 برابر افزایش یافت. نتایج همچنین نشان داد که تنش شوری باعث کاهش معنی دار سطح برگ و طول سیستم ریشه ای گردید. اما مصرف توام نیتروژن و بیشترین غلظت بنزیل آدنین، سطح برگ و طول سیستم ریشه ای را به ترتیب بیش از 3 و 2.5 برابر افزایش داد. نتایج اثرهای سه گانه نیز نشان داد که گرچه در شرایط شور ارتفاع، تعداد برگ و قطر ساقه به طور معنی داری کاهش یافتند، لیکن مصرف توام نیتروژن و بنزیل آدنین در افزایش این خصوصیات رشدی چشمگیر تر از مصرف جداگانه این تیمار ها بود. در نهایت، می توان چنین نتیجه گیری نمود که مصرف توام نیتروژن و بنزیل آدنین در کاهش اثرهای مخرب شوری بر خصوصیات رشدی دانهال های پسته موثرتر از مصرف این تیمار ها به تنهایی بود.

به منظور بررسی تاثیر غلظت های مختلف نانوذرات آهن (10، 100، 1000 و2000 میلی گرم در لیتر) و اسید هیومیک (100، 1000 و 2000 میلی گرم در لیتر) بر رشد، گل دهی و خصوصیات پس از برداشت گل شاخه بریده رز رقم "سفید نابلس"در شرایط کشت هیدروپونیک، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با5 تکرار در گلخانه دانشگاه محقق اردبیلی در سال 92-1391 انجام شد. از فرمول محلول غذایی وان زیندرن- بیکر تغییر یافته استفاده شد. این محلول غذایی در آب دو بار تقطیر حل شد. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که غلظت های 1000 میلی گرم در لیتر نانوذرات آهن و 100 میلی گرم در لیتر اسید هیومیک تاثیر مثبت و معنی داری بر میزان کلروفیل گل رز، نسبت به سایر غلظت ها، داشت. غلظت زیاد نانوذرات آهن و اسید هیومیک (1000 میلی گرم در لیتر) تاثیر معنی داری بر ارتفاع گیاه، فلورسانس حداکثر، ارتفاع شاخه بریده، وزن کل شاخه بریده، وزن خشک برگ و وزن خشک کل نسبت به سایر غلظت ها نشان داد. تیمارهای مختلف نانوذرات آهن و اسید هیومیک تاثیر معنی داری بر بهبود شاخص های تعداد برگ، سطح برگ و زمان تا گل دهی نداشتند. طول عمر گل رز توسط نانوذرات آهن افزایش پیدا کرد، در حالی که اسید هیومیک اثر معنی داری بر طول عمر گل نداشت.

به منظور بررسی اثر کاربرد مقادیر مختلف کمپوست پسماندهای شهری و لجن فاضلاب بر میزان عملکرد و تجمع برخی عناصر سنگین از جمله نیکل، کروم، کادمیم و سرب در اندام های گیاهی فلفل سبز قلمی، آزمایشی به صورت طرح کاملا تصادفی با 7 تیمار و 4 تکرار در شرایط گلدانی اجرا شد. تیمارها شامل شاهد، 5% کمپوست، 10% کمپوست، 5%لجن فاضلاب، 10% لجن فاضلاب، 5% کمپوست و لجن فاضلاب و 10% کمپوست و لجن فاضلاب بودند. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که افزودن کمپوست و لجن فاضلاب سبب افزایش عملکرد (وزن تر و خشک) میوه فلفل شده است. بیشترین میزان وزن تر میوه در تیمار 10%کمپوست و لجن فاضلاب و بیشترین وزن خشک میوه در تیمار 5% لجن فاضلاب مشاهده شد، به گونه ای که به ترتیب حدود 3.5 و 3 برابر افزایش عملکرد نسبت به شاهد نشان دادند.عملکرد اندام های هوایی نیز افزایش معنی داری در وزن تر و خشک نشان داد. کاربرد این کودها ارتفاع بوته را نسبت به شاهد افزایش داد، که بیشترین آن افزایشی در حدود 28% در تیمار 5% لجن فاضلاب نسبت به شاهد بود. همچنین، افزودن کمپوست و لجن فاضلاب سبب افزایش معنی دار غلظت عناصر سنگین در میوه، برگ، اندام های هوایی و ریشه گیاه فلفل گردید. با افزایش سطوح کودی، بر غلظت عناصر سنگین در گیاه نیز افزوده شد. غلظت نیکل در تمامی تیمارها، به غیر از شاهد و 5% کمپوست، و غلظت کادمیم در تمامی تیمارها، به غیر از شاهد، 10% کمپوست و 5% لجن فاضلاب، در میوه فلفل حداکثر بود. محاسبه شاخص انتقال حاکی از آن بود که تجمع عناصر سنگین در گیاه فلفل در ریشه بیشتر از اندام های هوایی است. کادمیم با شاخص انتقال 0.52 دارای تحرک بیشتری در گیاه فلفل سبز نسبت به سرب (0.44) و نیکل (0.14) می باشد.

این تحقیق به منظور بررسی تاثیر سه نوع محلول غذایی در تولید ریزغده سیب زمینی (Solanum tuberosum) در سیستم هیدروپونیک تحت شرایط گلخانه انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. عامل اول شامل نوع محلول غذایی در سه سطح (هوگلند و اشنایدر، ایما و آنجل، نوولا و همکاران) و عامل دوم رقم سیب زمینی در دو سطح (آگریا و کایزر) بود. گیاهچه های این ارقام از کشت بافت حاصل شده بودند. نتایج نشان داد که اثر اصلی محلول های غذایی و اثر متقابل محلول های غذایی با ارقام سیب زمینی بر ارتفاع بوته، قطر ساقه، وزن خشک اندام هوایی و ریشه ها، عملکرد هر بوته و تعداد ریزغده در هر بوته معنی دار بود. بیشترین ارتفاع بوته (96.8 سانتی متر)، وزن خشک اندام هوایی (92.22 گرم)، وزن خشک ریشه ها (20.08 گرم) و عملکرد هر بوته (195.66 گرم برای هر بوته) در رقم آگریا در محلول غذایی ایما و آنجل به دست آمد.بیشترین تعداد ریزغده در هر بوته (9.1 عدد) مربوط به رقم کایزر در محلول غذایی ایما و آنجل بود. بیشترین میانگین وزن ریزغده در محلول غذایی نوولا (21.93 گرم) و برای رقم آگریا (28.78 گرم) به دست آمد. همچنین، نتایج نشان داد که بیشترین میزان نشاسته (9.57 درصد) و نیترات (728.72 میلی گرم در کیلوگرم ماده خشک) متعلق به رقم آگریا، به ترتیب در محلول غذایی ایما و آنجل و محلول غذایی هوگلند و اشنایدر بود.بیشترین مقدار فسفر ریزغده (0.33 درصد) در محلول غذایی ایما و آنجل و بیشترین میزان پتاسیم (2.62 درصد) در رقم آگریا به دست آمد.

کودهای آلی باعث حفظ چرخه مواد غذایی، کاهش آلودگی، اصلاح خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک و پایداری گیاه در خاک می شوند. به منظور بررسی اثر کودهای آلی (ورمی کمپوست، کمپوست و دامی) بر صفات مورفوفیزیولوژیک توده اطلسی ایرانی، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی و در سه تکرار در شرایط گلخانه در دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح آبیاری (آبیاری بر اساس100% گنجایش زراعی به میزان 360 میلی لیتر (D1)، 50% گنجایش زراعی به میزان 180 میلی لیتر (D2) و 25% گنجایش زراعی به میزان 90 میلی لیتر آب (D3) در هر گلدان دو کیلویی خاک) و چهار تیمار کودی (شاهد، کمپوست، ورمی کمپوست و دامی) بودند. صفات مورفوفیزیولوژیک اندازه گیری شده عبارتند از ارتفاع گیاه، تعداد شاخه جانبی، تعداد برگ، تعداد گل، حجم ریشه، وزن خشک برگ، ریشه، ساقه و گل، نشت الکترولیت، هدایت روزنه ای و رنگدانه های فتوسنتزی. نتایج نشان داد که سطوح آبیاری و کودی در تمام صفات اندازه گیری شده معنی دار شدند، به طوری که بر اساس نتایج حاصل از برهمکنش تیمارهای آبیاری و کودی، بیشترین میزان وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه، ارتفاع گیاه، تعداد گل و هدایت روزنه ای در تیمار 100% گنجایش زراعی و در بستر حاوی کود دامی حاصل شد. در تیمار 25% گنجایش زراعی، کود کمپوست 38%، کود دامی 29%و کود ورمی کمپوست 61% وزن 10 عدد گل را نسبت به شاهد افزایش داد. در بین تیمارهای کودی نیز بیشترین میزان کلروفیل a در تیمار شاهد به دست آمد. ولی کلروفیل b، کلروفیل کل و کارتنوئید در تیمار ورمی کمپوست مقادیر بیشتری داشتند. به طور کلی، نتایج نشان داد که خصوصیات رشدی و تعداد گل اطلسی به ترتیب در تیمار کود دامی و ورمی کمپوست در شرایط کم آبیاری مناسب تر بود.

در دهه های اخیر، به دلیل تاثیرات منفی کشاورزی رایج بر سلامت انسان و محیط زیست، کشاورزی ارگانیک در راستای تولید مواد غذایی سالم مورد توجه قرار گرفته است. هدف این بررسی، ارزیابی دانش، نگرش و عملکرد گلخانه داران خیار و گوجه فرنگی شهرستان اصفهان در تولید محصول سالم می باشد. داده ها و اطلاعات مورد نیاز از طریق پیمایش میدانی با طراحی و تکمیل پرسش نامه پژوهشگر ساخته به روش نمونه گیری طبقه ای از 110 نفر گلخانه دار جمع آوری شد. برای بررسی روابط علی بین متغیرها، از مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته های این پژوهش نشان داد که دانش گلخانه داران مورد مطالعه در زمینه انتخاب کود و آفت کش مناسب، به اندازه کافی نیست و همچنین با اینکه بیشتر نمونه های آماری معتقد بودند که مصرف بیش از حد سموم و کودهای شیمیایی، سلامتی انسان و محیط زیست را به مخاطره می اندازد، ولی رعایت اصول حفاظتی مربوط به استفاده صحیح و مناسب و به اندازه سموم و کودهای شیمیایی در آنها ضعیف بود. همچنین، کوچک بودن گلخانه ها، ضعف اقتصادی گلخانه داران، سطح سواد اندک و عدم آگاهی و اطلاع کافی از دیگر روش های مبارزه منجر به انتخاب سریع ترین و کم ریسک ترین روش مبارزه با آفات شده است. بنابراین، برنامه ریزی در جهت ارتقاء دانش گلخانه داران در زمینه انتخاب کود و روش های مبارزه با آفات و همچنین بهبود شرایط بازاریابی محصولات سالم، از اهمیت فراوانی برخوردار است.

تنش شوری از عوامل محدودکننده رشد در تولیدات کشاورزی است که خسارات فراوانی به کشت و کار محصولات کشاورزی وارد می سازد. به منظور کاهش و یا توقف تنش شوری، راهکارهای متعددی توسط محققین مختلف ارائه شده است. یکی از راه های کاهش خسارات تنش شوری، کاشت گیاهان مقاوم به این تنش می باشد. در این تحقیق، تحمل ارقام مختلف تربچه به تنش شوری از لحاظ فیزیولوژیک بررسی شد و بهترین رقم سازگار معرفی گردید. این آزمایش به صورت فاکتوریل، بر پایه طرح کاملا تصادفی، در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا در آمد. تیمارها شامل سه رقم تجاری تربچه (چریبل، اسپارکلر و اسکارلت سین سیناتی) به عنوان فاکتور اول و شوری در چهار سطح (شاهد، 33، 66 و 999 میلی مولار نمک طعام) به عنوان فاکتور دوم بودند. سطوح شوری به صورت محلول در آب آبیاری در مرحله چهار برگی گیاهان اعمال گردیدند. نتایج نشان داد که شوری باعث کاهش قند محلول و پتاسیم اندام هوایی و غده و همچنین افزایش هدایت روزنه ای، آنتوسیانین غده و سدیم اندام هوایی و غده گردید. بیشترین میزان تحمل ارقام مختلف تربچه به تنش شوری در سطح شوری 66 میلی مولار مشاهده شد و سطح شوری 33 میلی مولار، در مقایسه با تیمار شاهد، در اکثر صفات فیزیولوژیک، اختلاف معنی داری نداشت. در شرایط تنش شوری، تجمع سدیم در اندام هوایی بسیار بیشتر از غده دیده شد. بیشترین میزان آنتوسیانین غده در شوری 666 میلی مولار و مربوط به رقم اسکارلت سین سیناتی بود. از بین ارقام تربچه، بیشترین درجه تحمل به شوری و تجمع نمک در رقم اسکارلت سین سیناتی حاصل شد. با توجه به اینکه شکل ظاهری این رقم با دو رقم چریبل و اسپارکلر تفاوت زیادی دارد و دارای ظاهر کشیده با رنگ قرمز می باشد، در نتیجه میزان آب بیشتری در بافت خود ذخیره کرده و همین امر باعث افزایش مقاومت این گیاه به تنش شوری گردیده است.

امروزه، به منظور کاهش اثرهای منفی ناشی از تنش های مختلف، کاربرد ترکیبات فنلی و تنظیم کننده های رشد مانند اسید سالیسیلیک مطرح شده است. در این پژوهش گلخانه ای که در سال 1392 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا شد، گیاهان ریحان (Ocimum basilicum)، رقم کشکنی لولو، که در چهار سطح سرب ] صفر (شاهد)، 100، 200 و 300 میلی گرم در کیلوگرم خاک [ همراه با سه سطح محلول پاشی اسید سالیسیلیک (صفر (شاهد)، 50 و 1000 میلی لیتر در لیتر) در سه تکرار کاشته شده بودند، مقایسه شدند. نتایج نشان داد که افزودن سرب به طور معنی داری سطح برگ، تعداد برگ، ارتفاع بوته، فلورسانس و شاخص کلروفیل گیاه را کاهش و پرولین، کربوهیدرات های محلول و آنزیم های گایاکول و آسکوربات پراکسیداز را افزایش داد.محلول پاشی اسید سالیسیلیک نیز بر تمام صفات تاثیر معنی داری (P£0.01) داشت. غلظت 100 میلی لیتر در لیتر اسید سالیسیلیک در سطح چهارم سرب (300 میلی گرم در کیلوگرم خاک) سبب کاهش به ترتیب 78.6، 73.8 و 24.3 درصدی میزان فعالیت آنزیم های گایاکول، آسکوربات پراکسیداز و کربوهیدرات های محلول، در مقایسه با شاهد، شد. در این بررسی، اثر متقابل بین اسید سالیسیلیک و سرب بر سطح برگ، ارتفاع بوته، میزان کلروفیل برگ، فلورسانس، پرولین، قندهای محلول و آنزیم های گایاکول و آسکوربات پراکسیداز معنی دار بود، به طور کلی، نتایج آزمایش نشان داد که اسید سالیسیلیک نقش تعدیل کننده و کاهنده اثرهای منفی سمیت سرب را بر این ویژگی های گیاه ریحان دارا بود.

پوسیدگی انتهای گلگاه یکی از ناهنجاری های فیزیولوژیک مرتبط با کمبود کلسیم در میوه است که منجر به کاهش عملکرد و کیفیت میوه فلفل دلمه می شود.بروز این عارضه در گلخانه های تولید فلفل دلمه در شهرستان شهرضا همه ساله خسارت زیادی را به پرورش دهندگان این محصول وارد می کند. این پژوهش به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی منابع و مقادیر مختلف کلسیم بر غلظت عناصر غذایی و پوسیدگی انتهای گلگاه میوه فلفل دلمه در سال 1392 در یک گلخانه در شهرستان شهرضا انجام شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه عامل نوع کود کلسیم، غلظت کلسیم و رقم فلفل دلمه و در سه تکرار انجام شد. نوع کود کلسیم شامل کلرید کلسیم (CaCl2.2H2O) و نانوکلات کلسیم بود که هر کدام در سه غلظت کلسیم صفر (محلول پاشی با آب مقطر)، 0.9 و 1.8 گرم بر لیتر محلول پاشی شدند. عامل نوع رقم نیز شامل اینسپریشن (قرمز)، آرنکیا (نارنجی) و تورنتو (زرد) بود. نتایج نشان داد که محلول پاشی کلرید کلسیم منجر به کاهش معنی دار پوسیدگی انتهای گلگاه میوه فلفل دلمه در مقایسه با تیمار شاهد شد. در این تیمار، ظهور پوسیدگی انتهای گلگاه میوه 30.3 تا 44.9 درصد در مقایسه با 65.5 درصد تیمار شاهد بود. همچنین، شدت پوسیدگی انتهای گلگاه میوه 1.3 تا 1.6 در مقایسه با 2.1 تیمار شاهد بود. دلیل این مساله افزایش غلظت کلسیم و کاهش نسبت های N/Ca، K/Ca و Mg/Ca در میوه بود. در حالی که محلول پاشی کلسیم به شکل نانوکلات کلسیم بر ظهور و شدت این عارضه بی تاثیر بود. بر اساس نتایج این پژوهش، محلول پاشی مستقیم میوه ها با کلسیم (غلظت 1.8 گرم بر لیتر) از منبع کلرید کلسیم به منظور کاهش پوسیدگی انتهای گلگاه میوه فلفل دلمه در شرایط مشابه این تحقیق قابل توصیه است.