سلامت و بهداشت اردبیل
سال:1391 | دوره:3 | شماره:1 (پی در پی 8) |تعداد مقالات:9

زمینه و هدف: این مقاله مدیریت خطر فرآیند حمل و نقل ریلی یک تونل بلند را حین پیشروی بررسی می کند.روش کار: آنالیز خطر با استفاده از روش تحلیل حالات شکست و پیامدها و بر اساس توصیه های QS9000 و SAE J1739 انجام شد. حالات بالقوه 8 شکست تعیین و اثرات هر شکست مشخص گردید. با استفاده از شدت پیامد هر شکست، علل بالقوه و احتمال وقوع آن، عدد اولویت خطر هر شکست محاسبه و با استفاده از اعداد خطر بدست آمده، کلیه مخاطرات رتبه بندی شدند. اثربخشی اقدامات پیشگیرانه توصیه شده نیز محاسبه و تعیین گردید.یافته ها: نتایج بدست آمده نشان داد که کلیه شکست های مطالعه شده دارای بالاترین شدت پیامد یعنی 10 می باشند، لذا در گروه شکست های بحرانی دسته بندی شدند. سایش چرخ لکوموتیو و واگن ها، دارای بیشترین احتمال وقوع یعنی 6 و شکستگی طولی ریل دارای رتبه تشخیص 6 یعنی کمترین احتمال تشخیص در میان کلیه شکست های مطالعه شده هستند. در شرایط موجود، برهم خوردن تراز عرضی تراورس و خرابی ریل با عدد اولویت خطر 200 بالاترین خطر را دارند.نتیجه گیری: اعمال کنترل های توصیه شده بطور قابل توجهی بر کاهش حوادث و توقف کار تاثیر دارد.

زمینه و هدف: یکی از مهمترین منابع آب های مصرفی در دنیا، آب های زیرزمینی می باشد. یکی از راه های جامع و متداول برای ارزیابی کیفیت آب، استفاده از اندیس های کیفی است. منطق فازی به عنوان یک روش مناسب از هوش مصنوعی جهت توسعه سیستم های پیچیده و نامشخص مانند اندیس های محیط زیستی مورد استفاده قرار می گیرد. هدف اصلی این مطالعه ارائه یک شاخص جامع کیفی برای آب های زیرزمینی بر پایه منطق فازی بر اساس خصوصیات مختلف کیفی آب می باشد.روش کار: در این مطالعه از 24 پارامتر مختلف فیزیکوشیمیایی آب بر اساس تاثیرات آن بر روی کیفیت آب و همچنین مصرف کننده استفاده شده است. طراحی شاخص کیفی بر اساس سیستم استنتاج فازی و به روش ممدانی صورت گرفته است. بعد از طراحی، شاخص به وسیله داده های حاصل از آب قنات های یزد مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته ها: شاخص کیفی ارائه شده در این مطالعه نسبت به شاخص NSF که از 9 پارامتر برای بیان کیفیت آب استفاده می کند، دارای نتایج سختگیرانه تری است. این اختلاف می تواند به دلیل تفاوت در تعداد پارامترها و رابطه درونی پارامترها بر یکدیگر باشد. در ارزیابی شاخص ارائه شده با داده های حاصل از قنات های یزد، خروجی سیستم کیفیت پایین آب را نشان می دهد که پایین تر از استاندارد لازم برای مصارف آشامیدنی می باشد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت که شاخص کیفی آب پیشنهاد شده توسط این مطالعه می تواند به عنوان ابزار جامعی برای نشان دادن کیفیت واقعی آب به ویژه در زمانی که با اهداف مصارف انسانی همراه باشد، مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه و هدف: جو ایمنی حاکم بر یک محیط کار حاصل ارزش ها، نگرش ها و منافع فردی و گروهی، صلاحیت ها و الگوهای رفتاری است که تعهد به مدیریت ایمنی و سلامت شغلی سازمان، شیوه مدیریت و اثربخشی آن را مشخص می کند. سیستم مدیریت ایمنی و سلامت شغلی یک سیستم استقراریافته در سازمان است که عملکرد خاصی در زمینه موضوعی خود دارد. هدف این مطالعه بررسی ارتباط بین نتایج ارزیابی عملکرد سیستم مزبور با نتایج اندازه گیری جو ایمنی در یک صنعت بود.روش کار: برای ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت ایمنی و سلامت شغلی، از استاندارد ممیزی سیستم مدیریت ایمنی و سلامت شغلی استرالیا (AS OHS Audit tool) استفاده شد. این ابزار دارای 5 بخش، 21 عنصر و 117 معیار است، که هر معیار در دامنه 0 تا 5 امتیازدهی می شود. جو ایمنی با استفاده از ابزار جو ایمنی دانشگاه لافبوروی انگلستان که 17 بعد را مد نظر قرار می دهد، اندازه گیری گردید.یافته ها: از 21 عنصر سیستم مدیریت ایمنی و سلامت شغلی، هفت مورد فاقد حداقل امتیاز لازم (یعنی امتیاز 2) بودند. از 17 بعد مورد بررسی در جو ایمنی، 9 بعد حداقل امتیاز (امتیاز 6) را کسب نکردند. اما به طور کلی امتیازات جو ایمنی که دارای توزیع نرمال بود، در بعدهای مختلف با امتیازات حاصل از ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت ایمنی و سلامت شغلی همخوانی داشتند.نتیجه گیری: جو ایمنی حاکم بر صنعت کاملا متاثر از عملکرد سیستم مدیریت ایمنی و سلامت شغلی است و می تواند به عنوان شاخصی برای ارزیابی عملکرد سیستم مزبور در نظر گرفته شود.

زمینه و هدف: به علت وجود فراوان آهن در پوسته زمین، این فلز به راحتی وارد منابع آب زیرزمینی می گردد. وجود آهن حتی در غلظت های کم، باعث مشکلات زیبایی شناختی و بهره برداری، مثل تولید رنگ، مزه فلزی و زنگ زدگی می شود. بنابراین حذف آن از آب آشامیدنی لازم می باشد. اغلب روش های متداول حذف آهن مشکلاتی مثل تولید زیاد لجن را به همراه دارند، بنابراین هدف از این مطالعه بررسی عملکرد تکنیک های جدیدی مثل نانوفیلتراسیون در حذف آهن از آب زیرزمینی می باشد.روش کار: این مطالعه به صورت توصیفی بوده و در مقیاس آزمایشگاهی به منظور بررسی عملکرد نانوفیلتراسیون در حذف آهن محلول انجام شده است. غلظت آهن بین 0.5 تا 2.5 میلی گرم در لیتر و فشارهای مورد بررسی بین 2 تا 10 بار بود. برای ساختن غلظت های آهن از نمک 4H2O, FeCl2 استفاده شد و برای اندازه گیری آهن دو ظرفیتی از روش فنانترولین استفاده گردید.یافته ها: نتایج نشان داد که راندمان حذف آهن در غلظت2.5 mg/L  از %91.84 در فشار 2 بار به %92.95 در فشار 10 بار رسیده است و همچنین مشاهده شد که با افزایش فشار، فلاکس عبوری و متعاقبا راندمان حذف افزایش می یابد.نتیجه گیری: این تحقیق نشان می دهد که عملکرد نانوفیلتراسیون در حذف آهن از آب زیرزمینی تحت تاثیر فشار و فلاکس عبوری قرار می گیرد و همچنین این روش دارای راندمان بالایی در حذف این یون از آب زیرزمینی می باشد.

زمینه و هدف: استان اردبیل در شمال غربی کشور ایران واقع می باشد و از نظر طبیعی دارای پتانسیل های با ارزشی است. چشمه های آب معدنی و گرم که به عنوان یکی از شگفتی های خلقت از گذشته های دور برای درمان بیماری ها استفاده می شده اند، جایگاه خاصی را در استان اردبیل به منظور توریسم درمانی برای گردشگران دارا هستند.روش کار: در این پژوهش، پس از گردآوری اطلاعات، وضعیت 14 مورد از چشمه های آب معدنی و آب گرم استان اردبیل تحلیل گردیده است، که با در نظر گرفتن 14 چشمه و شاخص های درمانی آن ها و بررسی آمار سه ساله اخیر بیماری های شایع کشور، سطح بندی انجام شده است.یافته ها: با رتبه بندی خواص درمانی چشمه های منتخب استان اردبیل بر اساس خواص درمانی منطبق بر بیماری های شایع در کشور، نتایج قابل توجهی بدست آمد که حاکی از این است که برخی از چشمه های آب گرم و معدنی استان اردبیل با توجه به کیفیت آن ها، برای درمان برخی از امراض بسیار مفیدند، که به ترتیب چشمه آبگرم پنج خواهر (بش باجیلار) از نقطه نظر خواص درمانی در شایع ترین بیماری، که بیماری های قلبی عروقی هستند رتبه اول، چشمه آبگرم قهوه خانه همت در رتبه دوم، چشمه دیپ سیز گل در رتبه سوم، چشمه ایستی سو (ایلانجیق)، چشمه معدنی (ویلا درق)، چشمه هفت بلوک (اهندار)، چشمه آبگرم قهوه خانه ممتاز، چشمه قینرجه، چشمه سقزچی رتبه چهارم، چشمه بوشلی (برجلو)، چشمه قره شیران (حمام) رتبه پنجم، چشمه بیله دره رتبه ششم و چشمه آبگرم آب چشم (گوزسوئی) در رتبه هفتم خواص درمانی قرار می گیرند.نتیجه گیری: استان اردبیل به واسطه شرایط خاص جغرافیایی می تواند بعنوان یکی از قطب های مهم گردشگری سلامت در بین کشورهای دنیا مطرح گردد، چرا که برخورداری از مواهب طبیعی نظیر چشمه های آب گرم و معدنی می تواند بهترین راه درمان بسیاری از بیماری ها باشد.

زمینه و هدف: سالمندی مرحله ای از تکامل انسان می باشد که در این مرحله باید به توقعات و انتظارات سالمندان برای افزایش سطح سلامت و ارتقاء کیفیت زندگی آنان اهمیت داده شود. پژوهش حاضر با هدف تعیین کیفیت زندگی و شیوع بیماری های مزمن در سالمندان انجام گرفته است.روش کار: این پژوهش یک مطالعه توصیفی، از نوع مقطعی بود که بر روی 200 نفر از سالمندان شهر خلخال که از نظر ذهنی هوشیار بودند انجام گرفت. روش نمونه گیری از نوع خوشه ای بوده و از ابزار پژوهش شامل گونه فارسی پرسش نامه The Short Form Health Survey (SF-36) استفاده شد. همچنین اطلاعات مربوط به بیماری های مزمن از طریق مصاحبه گردآوری شد. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی، آزمون تی تست و ANOVA استفاده شد.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد میانگین کل کیفیت زندگی در نمونه های مورد مطالعه 57.43 (انحراف معیار 22.80 و محدوده صفر تا 100) بود و با متغیرهای جنس، سطح تحصیلات، وضعیت اقتصادی و وضعیت سلامت فعلی ارتباط معنی دار آماری داشت (p<0.05). همچنین نتایج نشان داد 82 درصد از نمونه ها حداقل از یک بیماری مزمن رنج می بردند.نتیجه گیری: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که عوامل مختلفی کیفیت زندگی سالمندان را تحت تاثیر قرار می دهند و اکثر آن ها حداقل به یک بیماری مزمن مبتلا هستند. لذا باید در برنامه ریزی هایی که جهت افزایش مشارکت اجتماعی، بهبود خدمات پزشکی و بهداشتی در سالمندان انجام می گیرد، اهمیت ویژه ای به این عوامل داده شود.

زمینه و هدف: کارگران کوره های آجرپزی در تماس با گرد و غبار می باشند و این گرد و غبار می تواند بر روی سیستم تنفسی آنها تاثیرگذار باشد. این مطالعه با هدف بررسی شکایات تنفسی و شاخص های اسپیرومتری در تعدادی از کارگران شاغل در کوره های آجرپزی انجام گرفت.روش کار: این مطالعه به صورت مورد شاهدی در 51 کارگر شاغل در چند کوره آجرپزی به عنوان مورد و 56 کارگر صنایع غذایی به عنوان گروه شاهد انجام گرفت. در این مطالعه از پرسش نامه علایم تنفسی برای ارزیابی مشکلات تنفسی و از اسپیرومتری به عنوان یکی از روش های استاندارد برای بررسی عملکرد ریه استفاده شد.یافته ها: شکایت های تنفسی در گروه مورد، به طور معنی دار بیشتر از گروه شاهد بود. همچنین سایر شاخص های اسپیرومتری مورد مطالعه به جز FEV1/FVC به طور معنی دار کمتر از گروه شاهد بود (p<0.05).نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان می دهد که مواجهه با گرد و غبار می تواند منجر به افزایش شکایات تنفسی و نیز اختلالات اسپیرومتری در کارگران شاغل در کوره های آجرپزی گردد.

زمینه و هدف: بسیاری از بیماری های دوره بزرگسالی ریشه در تغذیه زمان کودکی دارند و بخش عمده ای از الگوها و عادات غذائی انسان ها در کودکی شکل می گیرد. بکارگیری راهکارهایی مانند آموزش بهداشت برای بهبود الگوی تغذیه ای و ارتقای سطح سلامت مادران در صدر اولویت های بهداشت تغذیه ای قرار دارد. این مطالعه با هدف مقایسه تاثیر روش های آموزش کارکنان بهداشت بر آگاهی مادران از تغذیه شیرخوار و تغییرات آنتروپومتریک شیرخواران آنان انتخاب و اجرا گردید.روش کار: این طرح یک مطالعه شبه تجربی بود. در این طرح، تاثیر آموزش حضوری و غیرحضوری مورد بررسی قرار گرفت. جامعه پژوهشی ما مادران دارای شیرخوار زیر 6 ماه بود. در این مطالعه، تعداد 303 نفر از 16 مرکز بهداشتی بصورت تصادفی ساده بعنوان نمونه انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها یک پرسش نامه معلم ساخته بود. یافته های این تحقیق در نرم افزار SPSS و با آمار توصیفی - تحلیلی آنالیز گردید.یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین سن مادران 26.9±5.8 بود، حدود 10% مادران شاغل بوده و 75% فقط از شیر خودشان برای تغذیه نوزاد استفاده می کردند. اختلاف معنی داری بین سطح دانش تغذیه مادران در مورد تغذیه کودکان قبل و بعد از آموزش تغذیه مشاهده شد (p<0.05). بین روش های آموزش و سطح آگاهی بعد از آموزش تفاوت معنی داری وجود داشت (p<0.05). اختلاف آماری معنی داری بین قد و وزن قبل و بعد از آموزش مشاهده گردید (p<0.05).نتیجه گیری: هر چند آموزش حضوری کارکنان از آموزش غیرحضوری موثرتر بود، ولی هر دو روش در افزایش آگاهی مادران و تغییرات آنتروپومتریک کودکان موثر بودند. لذا باید انواع آموزش ها ارائه گردد تا آگاهی و رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت مادران افزایش یابد. اما بایستی به آموزش چهره به چهره با انگیزه و آمادگی قبلی کارکنان، بیشتر توجه شود.