سلامت و بهداشت اردبیل
سال:1394 | دوره:6 | شماره:5 |تعداد مقالات:10

زمینه و هدف: آموزش صحیح تغذیه دوران بارداری یکی از برنامه های جامع بهداشت باروری محسوب می شود، هدف از این مطالعه راه اندازی مرکز مشاوره و تعیین تاثیر مداخله آموزشی تغذیه توسط کارشناس تغذیه بر آگاهی و رفتار تغذیه ای زنان باردار بود.روش کار: این مطالعه به روش اقدام پژوهی در سال 1391 انجام گرفت. 510 مادر باردار به روش آسان انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه مداخله (213) و کنترل (197) تقسیم و آموزش های تغذیه ای را دریافت نمودند. آگاهی و رفتار تغذیه ای قبل و بعد از مداخله ارزیابی و با استفاده از نرم افزار spss-16 و آزمون های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: اختلاف نمره آگاهی و رفتار تغذیه ای زنان باردار در دو گروه پس از مداخله از نظر آماری معنیدار بود (P<0.001). بر اساس نتایج بدست آمده، وزن گیری مادران در گروه مداخله کمتر از حد طبیعی غیرمتناسب با شاخص توده بدنی ابتدای مطالعه 47.9 درصد بود که در انتهای مطالعه به 3.3 درصد کاهش یافت و در گروه کنترل از 54.8 درصد به 36.8 درصد کاهش یافت. وزن گیری مادران بیشتر از حد طبیعی غیرمتناسب با شاخص توده بدنی قبل و بعد در گروه مداخله به ترتیب 50.1 و 0.5 درصد و در گروه کنترل به ترتیب 41.8 و 35.1 درصد و اختلاف بین دو گروه معنی دار بود (P<0.01).نتیجه گیری: احداث و استمرار مرکز مشاوره تغذیه در سایر مراکز بهداشتی- درمانی توصیه می گردد.

زمینه و هدف: نگرش مذهبی یکی از مفاهیم ضروری در سلامت گروه های آسیب پذیر اجتماع می باشد که با ایجاد معنا و هدف در زندگی به عنوان رویکردی مهم در ارتقاء کیفیت زندگی در نظر گرفته میشود. لذا هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه نگرش مذهبی و کیفیت زندگی مددجویان تحت پوشش سازمان بهزیستی میباشد.روش کار: نمونه پژوهش حاضر شامل 230 نفر (130نفر زن، 100 نفر مرد) از مدد جویان سازمان بهزیستی شهرستان دره شهر بودند که با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. شرکت کنندگان مقیاس نگرش مذهبی خدایاری فرد و مقیاس کوتاه ارزیابی کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی را تکمیل نمودند. در نهایت داده های بدست آمده با روش همبستگی پیرسون، رگرسیون گام به گام و آزمون tبرای دو گروه مستقل انجام گرفت.یافته ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که مولفه های نگرش مذهبی با مولفه های کیفیت زندگی رابطه مثبت و معنادار دارد (P<0.001). نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه گام به گام نشان داد گرایش و عواطف دینی، باوردینی و شناخت دینی از مولفه های نگرش مذهبی توانستند 32.4 درصد واریانس کیفیت زندگی را تبیین کنند (P<0.001). همچنین نتایج نشان داد که بین دو گروه زنان و مردان در دو متغیر نگرش مذهبی و کیفیت زندگی تفاوت معناداری وجود ندارد (P<0.001).نتیجه گیری: با توجه به نتایج می توان به ضرورت تقویت نگرش مذهبی به عنوان عاملی تاثیرگذار بر کیفیت زندگی افراد متعلق به گروه های آسیب پذیر پی برد. این نکته کلیدی در کشوری با باورهای فکری، فرهنگی و مذهبی مانند ایران می تواند در طراحی برنامه های مراقبتی- درمانی برای این گونه افراد مفید و ضروری باشد.

زمینه و هدف: رنگها علاوه بر اثرات منفی بر جنبه های زیباشناختی محیط، اثرات منفی بیولوژیک و شیمیایی جدی بر محیط زیست دارند. هدف از این تحقیق تعیین کارایی فرایند فتوکاتالیستی نانوذرات اکسید روی سنتز شده با روش هیدروترمال در حذف رنگزای اسید رد 18 از محیط آبی میباشد.روش کار: ابتدا طراحی و ساخت راکتور و منبع تابش صورت گرفت. سپس نانوذرات اکسید روی در آزمایشگاه سنتز و آماده گردید. انجام آزمایشات با تعیین pH اپتیمم در شرایط ثابت با pH های (4، 7 و 10) با زمان تماس (10، 20، 30، 45 و 60) انجام شد. در ادامه با نگه داشتن pH اپتیمم تاثیر غلظت اولیه نانوذره (0.25، 0.5، 1، 2 و 3) گرم در لیتر و غلظت های مختلف رنگزای اسیدی قرمز 18 (10، 25، 50، 100 و 200) میلی گرم در لیتر مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که کارایی حذف رنگزای اسیدی قرمز 18 در فرآیندهای مورد مطالعه با pH اسیدی افزایش یافته به گونه ای که به ترتیب در pH اسیدی و قلیایی کارایی 83 و %59.1 را داشته است. همچنین مشخص شد که با کاهش غلظت اولیه رنگزا، افزایش زمان تماس و غلظت نانوذره، کارایی حذف افزایش یافت.نتیجه گیری: فرایند فتوکاتالیستی توام با نانوذرات اکسید روی سنتز شده با روش هیدروترمال، در حذف رنگزای اسیدی قرمز 18 مناسب و از راندمان قابل توجهی برخوردار است. همچنین پیشنهاد میشود که کارایی فرایند مورد نظر در حذف سایر رنگها و آلاینده ها بررسی گردد.

زمینه و هدف: عدم تناسب نیروی انسانی با امکانات و ظرفیت های ایجاد شده و نارسایی در ظرفیت سازی منابع انسانی از جمله علل اساسی کارایی نامطلوب بیمارستانها تلقی می شود. این مطالعه با هدف ارزیابی وضعیت تخصیص منابع انسانی در بیمارستان های عمومی دانشگاهی مستقر در شهرستان های استان آذربایجانشرقی به منظور آگاه سازی مدیران سلامت از وضعیت توزیع منابع انسانی، انجام گرفت.روش کار: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی گذشته نگر می باشد که وضعیت توزیع نیروی انسانی 16 بیمارستان عمومی دانشگاهی مستقر در شهرستان های استان آذربایجانشرقی را با استانداردها مقایسه کرده است. نمونه گیری به روش سرشماری بوده و داده ها توسط فرم جمع آوری داده ها گردآوری و با بهره مندی از آمار توصیفی و نرم افزار SPSS تحلیل و پردازش شدند.یافته ها: نتایج نشان داد نسبت نیروی انسانی شاغل به تخت فعال در مجموع بیمارستان های مورد بررسی برابر 1.7 است که با استاندارد وزارتی مطابقت دارد ولی تخصیص و توزیع منابع انسانی گروه های مورد مطالعه در بیمارستانها از نظم تعریف شده ای تبعیت نمی کند.نتیجه گیری: نتایج تحقیق مبین این مساله بود که توزیع نیروی انسانی در بیمارستان های مورد مطالعه ناعادلانه است. تهیه یک سیستم اطلاعات کارآمد و بهروز نیروی انسانی، ضمن شناسایی مشکلات و نارسایی های وضع موجود تخصیص منابع انسانی، به مدیران دانشگاه در تخصیص و توزیع بهینه این منابع بر اساس استانداردها و نیاز واقعی بیمارستانها (مبتنی بر شواهد و داده ها) کمک کرده و از انباشت سرمایه های انسانی در برخی واحدها و کمبود شدید نیرو در واحدهای دیگر جلوگیری به عمل می آورد.

زمینه و هدف: وجود پارامترهای اثرگذار نا مشخص و عدم قطعیت در بحث ارزیابی مخاطرات بهداشتی، پیش بینی دقیق خطرات را با عدم اطمینان و پیچیدگی مواجه کرده است. هدف از این تحقیق آن است که با اعمال متغیرهای اثرگذار و بدست آوردن میزان تنفس یا نرخ جذب صحیح از آلاینده مورد نظر رتبه بندی خطر دقیق تر و کامل تری صورت گیرد.روش کار: این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی بوده که پس از انجام مطالعات اسنادی و بازدید میدانی مدلی بر اساس منطق فازی به کمک جعبه افزار فازی در نرم افزار Matlab برای در نظرگرفتن عوامل مختلف و بدست آوردن میزان تنفس واقعی افراد ساخته شده، سپس با بکارگیری دستورالعمل های IRIS میزان CDI و خطر سرطانی و غیرسرطانی محاسبه گردید. نمونه برداری فعال جهت تعیین تراکم بنزن برای هر فصل از سال صورت گرفت و در پایان سال تعداد 280 نمونه از جمع آوری گردید.یافته ها: نتایج نمونه برداری محیط نشان داد که کار تراکم بنزن در هوا در واحد بارگیری و سایت فرآیندی بیش از حد مجاز (PEL-TWA) بود. همچنین میزان خطر سرطانی گروه های شغلی واحد بارگیری به علت تماس بیشتر با آلاینده، بالاتر از حد استاندارد بوده و نیاز به اقدامات کنترلی داشت.نتیجه گیری: نتایج بدست آمده نشان می دهد که ارزیابی خطر با کمک روش فازی طیف وسیعی از عوامل تاثیرگذار را در بر می گیرد. متغییر های کیفی و مبهم در مباحث بهداشتی را می توان با روش فازی صورت بندی ریاضی نمود و در محاسبات ارزیابی خطر بصورت کمی بکار برد.

زمینه و هدف: شواهدی حاکی از شیوع کم تحرکی در کودکان و نوجوانان وجود دارد. جهت طراحی و اجرای مداخله در راستای افزایش فعالیت بدنی ضروری است تا فاکتورهای موثر بر انجام فعالیت بدنی در هر گروه سنی مشخص گردد. لذا مطالعه حاضر به منظور تعیین عوامل تاثیرگذار بر انجام فعالیت بدنی دانش آموزان دختر شهر بوشهر بر اساس الگوی ارتقاء سلامت طراحی گردید.روش کار: این مطالعه، پژوهشی توصیفی- تحلیلی است که با استفاده از روش نمونه گیری چندمرحله ای بر روی 410 دانش آموز دختر دوره اول متوسطه شهر بوشهر انجام شد. پرسشنامه مورد استفاده شامل سه بخش اطلاعات دموگرافیک، سوالات مربوط به سازه های الگوی ارتقاء سلامت (فواید و موانع درک شده، خودکارآمدی درک شده، حمایت اجتماعی و احساس مرتبط با فعالیت بدنی) و پرسشنامه بین المللی فعالیت بدنی (IPAQ) بود. در تحلیل داده ها از آزمون های توصیفی، مجذور کای، آنالیز واریانس و رگرسیون رتبه ای استفاده گردید.یافته ها: از نظر وضعیت فعالیت بدنی، دانش آموزان به سه دسته تقسیم شدند. بر این اساس 40.2 درصد دانشآموزان از نظر فعالیت بدنی، غیرفعال (165نفر)، 40.5 درصد دارای حداقل فعالیت (166نفر) و 19.3 درصد دارای فعالیت بالا (79 نفر) بودند. وضعیت فعالیت بدنی دانش آموزان با فاکتورهای شخصی از جمله سن، شاخص توده بدنی (BMI)، شغل و تحصیلات والدین رابطه معنی داری نداشت، در حالی که سابقه انجام فعالیت بدنی با انجام رفتار فعالیت بدنی رابطه معنی داری داشت (P<0.001). کلیه سازه های الگوی ارتقاء سلامت رابطه معنی داری با فعالیت بدنی داشتند. قدرت پیشگویی کنندگی سازه ها در مدل رگرسیونی 25.9 درصد بود و سازه های منافع درک شده (P=0.036، b=0.015)، حمایت خانواده (P=0.014، b=0.015) و همچنین داشتن سابقه فعالیت باشگاهی (P=0.000، b=1.008) پیشگویی کننده رفتار فعالیت بدنی بودند.نتیجه گیری: از آنجا که حمایت خانواده مهمترین عامل موثر بر فعالیت بدنی نوجوانان دختر می باشد، لذا توصیه میشود با ایجاد انگیزش در خانواده ها برای حمایت نوجوانان و آموزش منافع فعالیت بدنی بویژه در افرادی که سابقه فعالیت بدنی ندارند، گام موثری جهت ارتقاء فعالیت بدنی این گروه از افراد برداشته شود.

زمینه و هدف: استفاده گسترده از آنتی بیوتیک ها و ورود آنها به فاضلابهای پذیرنده، منجر به افزایش باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک می شود. هدف تحقیق تاثیر ازن زنی بر مقاومت آنتی بیوتیکی باکتری اشرشیاکلی جداسازی شده از فاضلاب خام بیمارستانی نسبت به آنتی بیوتیک های سفالکسین، نالیدیکسیک اسید، سیپروفلوکساسین، جنتامایسین، سولفامتوکسازول، آمیکاسین، نیتروفورانتوئین و سفتریاکسون میباشد.روش کار: این مطالعه یک تحقیق بنیادی- کاربردی بود که در بازه زمانی نیمه دوم سال 1392 در مرکز تحقیقات مهندسی بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی کرمان و تبریز بر روی فاضلاب خام بیمارستان امام رضا شهر تبریز انجام شد. حساسیت آنتی بیوتیکی باکتری اشرشیاکلی با تکنیک استاندارد انتشار دیسک و تفسیر با چارت کربی- بوئر قبل و بعد از انجام ازن زنی سنجیده شد.یافته ها: در فاضلاب خام بیمارستانی باکتری اشرشیاکلی نسبت به آنتی بیوتیک سفالکسین بیشترین مقاومت (%88.88) و نسبت به نیتروفورانتوئین و سیپروفلوکساسین بیشترین حساسیت (%88.88) را نشان داد. در فاضلاب بیمارستانی ازن زنی شده با زمان تماس 10 دقیقه، باکتری اشرشیاکلی نسبت به آنتی بیوتیک سفالکسین بیشترین مقاومت (%100) و نسبت به نیتروفورانتوئین و سیپروفلوکساسین بیشترین حساسیت (%88.88) را دارد. پیش ازن زنی فاضلاب خام بیمارستانی با زمان تماس 20 دقیقه تمامی باکتری های اشرشیاکلی را از بین برد.نتیجه گیری: آزمایشات نشان دهنده کارایی موثر فرآیند پیش ازن زنی فاضلاب خام بیمارستانی در حذف تمامی کلیفرم های مدفوعی مقاوم و غیر مقاوم می باشد. لذا روش مذکور با دقت کافی و لازم در مورد غلظت ازن و زمان تماس قابل توصیه برای حصول اطمینان از بین بردن پاتوژنها از فاضلاب می باشد.

زمینه و هدف: سرمایه گذاری روی سلامت نوجوانان و جوانان در محیط های آموزشی یکی از مهمترین مداخلات نظام سلامت است. هدف از این مطالعه تعیین درصد ارتقای اجرای برنامه مدارس مروج سلامت در مدارس تحت پوشش شهرستان بابل می باشد.روش کار: این مطالعه از نوع مداخله ای قبل و بعد است که در سال 1392 انجام گرفت. واحد پژوهش 63 مدرسه مجری برنامه مدارس مروج سلامت شهرستان بابل بوده که به صورت سرشماری انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها چک لیست استاندارد ارزیابی مدارس مروج سلامت در دو بخش مدیریتی و شاخص های 8 گانه بود. داده ها در دو مرحله قبل و بعد ازمداخله به فاصله یک ماه جمع آوری و در نرم افزار SPSS-18 در سطح معنی داری P<0.05 تجزیه و تحلیل گردید.یافته ها: از 63 مدرسه مجری برنامه مروج سلامت (%38.1) 24 تا ابتدایی، (%27) 17 تا راهنمایی و (%34.9) 22 مدرسه دبیرستان، همچنین (%65.1) 41 مدرسه شهری و 33 مدرسه (%52.4) پسرانه بودند. میانگین امتیازات از 100 امتیاز در قبل از مداخله 66.08±11.99 بوده که بعد از مداخله به 71.79±10.96 ارتقا یافت. بین میانگین کل امتیاز و میانگین امتیازات قسمت های 9 گانه در قبل و بعد از مداخله تفاوت معنی دار وجود داشت (P<0.05). نتایج مدل نشان داد که فقط امتیازات کل چک لیست مرحله اول و منطقه جغرافیایی با امتیازات چک لیست مرحله دوم مرتبط و تاثیر این برنامه در مدارس روستایی بیشتر بوده است.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که اجرای برنامه مروج سلامت تاثیر مثبت در بهبود شاخص های مدارس داشت. پیشنهاد می گردد این برنامه در کلیه مدارس اجرا گردد.

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت اطلاعات اپیدمیولوژیک که مورد نیاز هر سیستم بهداشتی درمانی جهت برنامهریزی، اجرا و ارزیابی وضعیت پریودنتال و نیازهای درمانی بیماران تحت درمان همودیالیز میباشد، این تحقیق در شهر یزد با استفاده از شاخص CPITN انجام شد. هدف از مطالعه حاضر تعیین میزان نیازهای درمانی پریودنتال بیماران همودیالیزی شهر یزد به منظور ارائه به دست اندرکاران و مسوولین بهداشت و ارتقاء سلامت بیماران خاص بود.روش کار: در این مطالعه توصیفی، 100 نفر در دو گروه 50 نفری شامل افراد تحت درمان همودیالیز و افراد سالم انتخاب شدند، این افراد از لحاظ سن و جنس یکسان سازی شده و پس از ارائه آموزش های لازم و جلب همکاری، پرسشنامه ای که به این منظور تهیه شده بود، تکمیل گردید. شاخص CPITN با پروب مخصوص WHO در بیماران مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: یافته های پژوهش در بررسی های آماری بین وضعیت پریودنتال و عوامل سن و میزان تحصیلات رابطه معنیداری نشان داد.نتیجه گیری: مطالعه موجود بیانگر این امر است که بیماری های لثه ای در جمعیت دیالیزی بسیار شایع میباشد. لذا بایستی ملاحظات ویژه درمانی پریودنتال در این بیماران انجام شود.

زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش والدین بر کاهش علائم اختلال سلوک و پرخاشگری نوجوانان 14-16 سال است.روش کار: 32 نوجوان (به همراه والدین) مراجعه کننده به دفتر مشاوره، پس از تشخیص علائم اختلال سلوک با مقیاس CIS-4، به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه پرخاشگری نوجوانان نلسون در مراحل پیش و پس آزمون استفاده شد. سپس نوجوانان و والدین در برنامه مداخله فرزندپروری نوجوانان (ساندرز، 2006) شرکت نمودند. در انتها علائم اختلال سلوک و میزان پرخاشگری نوجوانان مجددا اندازه گیری گردید.یافته ها: نتایج تحیل واریانس نشان داد نیمرخ میانگین علائم سلوک، خرده مقیاس های ناکامی، روابط با همسالان و پرخاشگری بدنی در پس آزمون پس از تعدیل نمرات پیش آزمون تفاوت معناداری دارند (P<0.001).نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت آموزش سبک های فرزند پروری در کاهش علائم اختلال سلوک و رفتارهای پرخاشگرانه فرزندان موثر است.