سلامت و بهداشت اردبیل
سال:1395 | دوره:7 | شماره:1 |تعداد مقالات:10

زمینه و هدف: انفارکتوس عضله قلب یکی از شایع ترین تشخیص ها در بیماران بستری و یکی از عوامل مختل کننده سلامتی محسوب می شود. با توجه به بالا بودن هزینه های مراقبتی و عوارض متعدد بیماری های قلبی، این مطالعه با هدف «تعیین تاثیر آموزش (خانواده محور و بیمار محور) از طریق نرم افزار چند رسانه ای بر بی نظمی ضربان قلب بیماران مبتلا به سکته قلبی حاد» انجام شد.روش کار: این کارآزمایی بالینی در فاصله مهر تا اسفند سال 93 در بخش مراقبت ویژه قلبی، بیمارستان امیرکبیر انجام شد. نمونه های پژوهش 60 بیمار پس از بروز اولین سکته قلبی بودند که به روش در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه کنترل (آموزش بیمار محور: 30 نفر) و مداخله (آموزش خانواده محور: 30 نفر) قرار گرفتند. در بدو بستری تغییرات نوار قلب بیماران بررسی و با استفاده از چک لیست پژوهشگر ساخته ثبت شد. سپس برای گروه مداخله آموزش به بیمار به همراه عضو فعال خانواده از طریق رایانه در سه حیطه غذایی، دارویی، حرکتی در سه جلسه 45-30 دقیقه ای انجام شد و در گروه کنترل همان محتوای آموزشی فقط به بیمار (بدون حضور خانواده) داده شد. سه ماه پس از مداخله تغییرات نوار قلب بیماران مجددا بررسی شد. در نهایت تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-16 و آزمون های آماری کای دو، تی مستقل و تی زوجی انجام شد.یافته ها: دو گروه از نظر کلیه مشخصات دموگرافیک همگون بودند. نتایج ارزیابی نوع سکته قلبی بیماران در دو گروه کنترل و مداخله قبل از مطالعه نشان داد که بین دو گروه اختلاف معنادار وجود ندارد، اما سه ماه پس از مداخله دو گروه از نظر نوع بی نظمی ضربان قلب تفاوت معناداری را نشان دادند (p<0.001).نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش به نظر می رسد آموزش خانواده محور در کاهش بی نظمی های ضربان قلب از آموزش بیمار محور موثرتر است. لذا توصیه می شود مداخلات آموزشی مربوط به برنامه درمانی در بیماران انفارکتوس میوکارد با مشارکت خانواده ها انجام شود.

زمینه و هدف: ارزیابی وضعیت تغذیه یکی از اصول اساسی در پیشگیری از سوء تغذیه و بالا بردن سطح سلامتی است. هدف از انجام این مطالعه بررسی شاخص های تن سنجی و تعیین سطح فعالیت جسمی در دانش آموزان استثنایی بود.روش کار: این مطالعه یک بررسی توصیفی مقطعی است که در سال 1391 در تهران بر روی 470 دانش آموز استثنایی 15-5 ساله انجام گرفت. اطلاعات مربوط به قد و وزن با استفاده از ابزارهای استاندارد و سطح فعالیت جسمی نیز از با استفاده از پرسشنامه بین المللی فعالیت بدنی گردآوری گردید. از آزمون های آماری تی تست، کای دو و ضریب همبستگی پیرسون برای آنالیز داده ها استفاده شد.یافته ها: بر اساس شاخص توده بدن 12.6 درصد از دانش آموزان مورد مطالعه لاغر و یا بسیار لاغر، 38.1 درصد چاق و یا دچار اضافه وزن و 49.3 درصد نیز طبیعی و یا در وضعیت نرمال بودند. بر اساس شاخص قد برای سن 71.7 درصد از دانش آموزان کم توان ذهنی، 36.3 درصد از دانش آموزان ناشنوا و 17.7 درصد از دانش آموزان نابینا در مقایسه با استاندارد دچار کوتاهی قد بودند. ساعات انجام فعالیت شدید در دانش آموزان ناشنوا نسبت به دانش آموزان کم توان ذهنی به طور معنی داری بیشتر بود (p<0.05) و میزان ساعات نشستن در طول روز در دانش آموزان نابینا به طور معنی داری بیشتر از سایر دانش آموزان بود (p<0.05).نتیجه گیری: به علت شیوع بالای سوء تغذیه در دانش آموزان استثنایی به کارگیری یک مداخله مناسب تغذیه ای در قالب برنامه ای جامع احتمالا موفقیت آمیز خواهد بود.

زمینه و هدف: بخش عمده ای از رضایتمندی بیماران در مراکز درمانی، مربوط به رعایت حقوق آنان توسط کارکنان مراکز می شود. با رعایت منشور حقوق بیمار، می توان از بیماران مراقبت های موثرتری به عمل آورد. این مطالعه با هدف بررسی میزان آگاهی بیماران بستری از حقوق بیمار و میزان رضایت آنها از رعایت حقوق بیمار انجام شد.روش کار: مطالعه توصیفی- تحلیلی حاضر در سه بیمارستان وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد. تعداد نمونه 306 بیمار به دست آمد و با در نظر گرفتن سنجش میزان آگاهی بیماران از منشور حقوق بیماران و نیز میزان رضایت از رعایت آن، در مجموع تعداد 612 پرسشنامه توزیع و جمع آوری شد. برای تحلیل یافته ها از آزمون های T-Test و ANOVA در نرم افزار SPSS-18 استفاده شد.یافته ها: میانگین آگاهی بیماران از حقوق خود 83.4 درصد و میانگین رضایت بیماران از رعایت حقوق خود 68.9 درصد به دست آمد. بیشترین میزان آگاهی مربوط به محور اول، کمترین میزان آگاهی مربوط به محور سوم، بیشترین میزان رضایت مربوط به محور چهارم و کمترین میزان رضایت نیز مربوط به محور سوم منشور حقوق بیمار بود.نتیجه گیری: با عنایت به اینکه کمترین میزان هم در بحث آگاهی و هم در بحث رضایت مربوط به محور سوم منشور حقوق بیمار یعنی حق انتخاب و تصمیم گیری آزادانه بیمار در دریافت خدمات بود، به نظر میرسد که باید توجه مدیران بیمارستان ها هم به اطلاع رسانی و آموزش این محور به بیماران و هم به رعایت مفاد این محور از طرف ارائه دهندگان خدمات سلامت، به منظور دستیابی به میزان رضایت بالاتر بیمار، هرچه بیشتر مدنظر قرار بگیرد.

زمینه و هدف: این مطالعه با هدف بررسی و تحلیل ارزیابی عوامل خطر و میزان شیوع WMSDs با استفاده از روش های QEC و Body Map در واحدهای عملیاتی یکی از پالایشگاه های گاز با تفکر دوباره بر عمل آن بر اساس سوال پژوهشی مربوطه انجام گرفت.روش کار: این مطالعه توصیفی- تحلیلی بر روی 254 نفر از کارکنان عملیاتی انجام گرفت. این پژوهش در چهار مرحله انجام شد، که در مرحله اول 72 ایستگاه کاری واحدهای عملیاتی از طریق روش QEC مورد ارزیابی پوسچر قرار گرفته و در مرحله دوم برای پرسنل مربوطه میزان شیوع WMSDs با استفاده از روش Body Map مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از مصاحبه با مسوولین مربوطه، در نهایت با استفاده از رویکرد تفکر دوباره بر عمل، اثربخشی چنین مطالعاتی مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: بر اساس امتیازات نهایی روش QEC، میانگین امتیازات مربوط به 72 ایستگاه کاری برابر 53.8 درصد بود. بر اساس نتایج حاصل از Body Map در واحدهای مختلف، از بین کل اندام ها بیشترین میزان WMSDs مربوط به نواحی کمر (47%) و زانو (46%) بود. نتایج مصاحبه ها نشان دهنده عدم سیاستگزاری، عدم وجود برنامه و برنامه ریزی مناسب برای چنین طرح هایی بود. نتایج Meta-Reflection نشاندهنده این بود که ارزیابی های صورت گرفته بدلیل انجام ناقص چرخه های یادگیری، صرفا جوابگوی بررسی وضعیت WMSDs و شرایط ارگونومی ایستگاههای کاری و ارائه راهکارهای اصلاحی توسط متخصصین بیرون از سازمان می باشد. بر اساس آن، این کار باعث نقصان فرایند این گونه کارهای مطالعاتی شده و منجر به تاثیر کم آن در بهبود شرایط سلامتی، ایمنی و ارگونومی در سازمان مربوطه شده است.نتیجه گیری: امتیازات روش های QEC و Body Map مورد استفاده تائیدکننده یکدیگر بوده، به نحوی که وجود شرایط کاری نامناسب و غیرارگونومیک سبب ایجاد پوسچرهای نامطلوب و در نتیجه بروز اختلالات شده است. همچنین این نوع مطالعات ارزیابی ها با عدم تکامل سطوح یادگیری سازمانی مواجه می باشند که باید بیشتر از گذشته روند چنین پژوهش هایی را با پژوهش تعاملی و نگرش سیستمی ارگونومی در محیط های کاری اصلاح و ارتقا داد.

زمینه و هدف: رانندگان در معرض عوامل زیان آور و آسیب های شغلی مختلفی می باشند. مهمترین اثر صدا افت شنوایی می باشد. محافظت از شنوایی رانندگان از جهت ایمنی و بهداشتی امری ضروری است. مطالعه حاضر با هدف تعیین افت شنوایی رانندگان شهرستان فریدونکنار انجام شده است.روش کار: این مطالعه توصیفی- مقطعی روی 150 نفر از رانندگان انجام شد. آستانه شنوایی رانندگان با اودیومتر اندازه گیری و داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-17 آنالیز شد. نرمال بودن داده ها با استفاده از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف مورد بررسی قرار گرفت. جهت مقایسه سطح و میانگین آستانه شنوایی از آزمون های ویلکاکسون و کروسکال والیس استفاده شد. همبستگی بین متغیرها با استفاده از ضریب همبستگی اسپیرمن انجام شد.یافته ها: این مطالعه نشان داد که میانگین سنی رانندگان تاکسی خطی و رانندگان آژانس به ترتیب 43.5±10.8 و 40.7±8.3 سال و متوسط سابقه کار در دو گروه رانندگان تاکسی خطی و آژانس به ترتیب 9.5±9.94 و 6.54±5.6 سال می باشد. میانگین سطح افت شنوایی گوش راست و چپ رانندگان به ترتیب در رانندگان آژانس برابر با 12.96±4.2 و 12.74±4.64 و در رانندگان تاکسی خطی برابر با 12.53±5.16 و 15.61±12.7 دسی بل بود.نتیجه گیری: وضعیت شنوایی رانندگان رضایت بخش بود. عدم ترافیک در خیابانها و کم بودن تعداد منابع آلودگی صوتی می تواند از دلایل اصلی پایین بودن مواجهه رانندگان این شهرستان با صدا باشد. میزان افت شنوایی در رانندگان تاکسی خطی بیشتر از رانندگان آژانس بود.

زمینه و هدف: تاثیر برنامه های آموزشی جاری در سیستم بهداشتی بر بهبود وزنگیری مادران و کودکان مشخص نشده است، هدف این مطالعه تعیین تاثیر مداخله آموزشی توسط کارشناس تغذیه و ماما بر افزایش وزن زنان باردار و بهبود وضعیت رشد کودکان زیر 5 سال مبتلا به اختلال رشد بود.روش کار: در این مطالعه نیمه تجربی مداخله ای، نمونه های پژوهش شامل 410 مادر باردار و 305 کودک مبتلا به اختلال رشد بودند که به روش سرشماری انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمون و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمون توسط کارشناس تغذیه و گروه کنترل توسط کارشناس ماما تحت آموزش قرار گرفتند. اطلاعات با استفاده از نرم افزارهای spss-16، EpiInfo و آزمون ویلکاکسون و کای اسکوئر تحلیل شد.یافته ها: بعد از مداخله آموزشی، وزن گیری کمتر از حد طبیعی مادران باردار در گروه آزمون، از 49.8 به 5.2 درصد و در گروه کنترل از 58.4 به 36 درصد کاهش یافت و تفاوت مابین دو گروه از نظر آماری معنی دار بود (p=0.0000). شیوع کم وزنی، کوتاه قدی، لاغری و چاقی بعد از مداخله آموزشی مابین دو گروه از نظر آماری معنی دار نبود.نتیجه گیری: آموزش توسط کارشناس تغذیه نقش موثرتری در بهبود روند وزن گیری مادران باردار داشت، ولی تاثیر چشمگیری در بهبود وضعیت رشد کودکان زیر 5 سال نشان نداد. استفاده از نیروی مسلط به علوم تغذیه راهکار کافی برای ارتقاء وضعیت تغذیه ای اطفال زیر 5 سال نبوده و بررسی های جامع تری را می طلبد.

زمینه و هدف: بیس فنل A یک آلاینده سمی زیست-محیطی ناشی از صنایع است وحتی در غلطت های پایین نیز می تواند خطرناک باشد، بنابراین هدف از این تحقیق بررسی جذب بیس فنل توسط گیاه آزولا اصلاح شده بود.روش کار: این تحقیق در مقیاس آزمایشگاهی انجام شد. دانه بندی بیومس آزولا با استفاده از الک های استاندارد ASTM با اندازه های 10 تا 18 مش انجام گرفت. در این مطالعه تاثیر پارامترهای مختلف بر عملکرد جاذب بررسی، ایزوترم ها و سنتیک های جذب تعیین شد. جهت تعیین مشخصات ساختاری بیومس از میکروسکوپ الکترونی رویشی (SEM) و تعیین سطح ویژه آن از تکنیک ایزوترم BET استفاده شد. غلظت بیس فنل A در نمونه های مختلف با استفاده از HPLC اندازه گیری شد.یافته ها: آزمون تعیین مشخصات جاذب نشان داد که بیومس مورد استفاده عمدتا از کربن واکسیژن تشکیل شده وسطح ویژه آن 34 m2/g می باشد. حداکثر جذب بیس فنل A در pH برابر با 3 و دز جاذب 12 گرم در لیتر و زمان تماس 90 دقیقه بدست آمد. با افزایش غلظت بیس فنل A از 10 تا 100 میلیگرم در لیتر، کارایی حذف بیس فنل در زمان تماس 90 دقیقه از حدود 98 درصد به 44 درصد کاهش یافت. نتایج مطالعه جذب بیشترین همبستگی را با مدل لانگمیر و سینتیک شبه درجه 2 نشان داد و حداکثر ظرفیت جذب بر اساس مدل لانگمیر 9.6 mg/g حاصل شد.نتیجه گیری: به طور کلی نتایج حاصل از این مطالعه مشخص ساخت که از بیومس آزولا می توان به عنوان یک جاذب موثر و ارزان قیمت برای حذف ترکیبات فنلی از فاصلاب صنایع استفاده کرد.

زمینه و هدف: صدا و روشنایی از عوامل زیان آور فیزیکی محیط کار هستند که بعنوان عامل استرس زا عمل می کنند. استرس شغلی در حوزه معینی از زندگی رخ می دهد و عوامل مشخصی در پدید آمدن آن نقش دارند، لذا هدف این مطالعه بررسی ارتباط بین این دو عامل فیزیکی با استرس شغلی در دندانپزشکان می باشد.روش کار: این مطالعه بصورت توصیفی- تحلیلی بود که در بین 150 نفر از دندانپزشکان شیراز نفر که بطور تصادفی انتخاب شدند، انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه استرس شغلی (ENSS)، دستگاه صداسنج و لوکسمتر بود. تجزیه و تحلیل بوسیله آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و T-test مستقل با استفاده از نرم افزار SPSS-19 صورت گرفت.یافته ها: میزان صدا و شدت روشنایی در مراکز دولتی بیشتر از مراکز خصوصی بود. نمره استرس شغلی در مراکز دولتی بیشتر از مراکز خصوصی بود که این اختلاف از لحاظ آماری معنادار بود (p=0.02). صدای محیط کار و استرس شغلی با یکدیگر ارتباط مستقیم داشتند که این ارتباط از لحاظ آماری معنادار بود (p=0.007). همچنین ارتباط سن و سابقه کار با استرس شغلی بصورت معکوس و از لحاظ آماری معنادار بود (0.01، p=0.02). بین روشنایی محیط کار با استرس شغلی نیز رابطه معنی داری دیده نشد (p=0.2).نتیجه گیری: شناسایی میزان استرس دندانپزشکان و عوامل فیزیکی در محیط کار از قبیل صدا و روشنایی باعث انجام فعالیت هایی جهت کم کردن عوارض استرس شغلی و بالا بردن کیفیت ارائه خدمات می گردد.

زمینه و هدف: سرطان پستان از علل عمده مرگ و میر زنان است که شیوع آن یک نفر از هر هشت زن گزارش شده است. در سال های اخیر تغییرات ایجاد شده در شیوه زندگی انسان سبب افزایش میزان بروز سرطان شده است. یکی از روش های تشخیصی زود هنگام و حتی تشخیص سرطان های مخفی پستان قبل از اینکه اندازه آنها به 5 میلی متر برسد، ماموگرافی است. هدف از این مطالعه، بررسی خصوصیات دموگرافیک زنان مراجعه کننده به بیمارستان و نیز احتمال شیوع بدخیمی با توجه به سن آنها بود.روش کار: در این مطالعه توصیفی همه زنانی که در سال 1384 برای انجام ماموگرافی به بیمارستان دکتر فاطمی اردبیل مراجعه کرده بودند، تحت مطالعه قرار گرفتند. به این صورت اطلاعات افراد و اطلاعات مربوط به گزارش ماموگرافی در پرسشنامه های مربوطه درج گردید و اطلاعات مربوط به سونوگرافی و بیوپسی در زنان توصیه شده جمع آوری شد و در نهایت نتایج با استفاده از آزمونهای آماری توصیفی مورد تجزیه قرار گرفتند.یافته ها: از 100 مورد مراجعه کننده به بخش ماموگرافی 20 مورد علائم بدخیمی پستان را در ماموگرافی داشتند که تعداد 12 مورد از آنها سرطان پستان گزارش شده بود. 2 مورد در سن 34-30 سال، 6 مورد در سن 44-35 سال و 4 مورد بیشتر و یا مساوی 50 سال داشتند. از 12 مورد سن ازدواج و سن اولین حاملگی در 10 مورد زیر 20 سال و در 2 مورد بین 30-20 سالگی بود.نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که شیوع سرطان پستان در سنین پائین است. سن ازدواج و سن اولین حاملگی از عوامل خطر سرطان پستان محسوب می شد.

زمینه و هدف: انتخاب روش آموزشی مناسب در حیطه آموزش بهداشت کودکان، یک امر مهم در پیشگیری از بیماری های دهان و دندان و ارتقاء سطح سلامت دهان در جامعه محسوب می شود. اهمیت این موضوع محققین را بر آن داشت تا در این مطالعه دو روش آموزشی قصه گویی (به عنوان روش غیرمستقیم) و سخنرانی (به عنوان روش مستقیم) را در آموزش بهداشت دهان و دندان دانش آموزان مقطع ابتدایی در شهر یزد با یکدیگر مقایسه نمایند.روش کار: این مطالعه از نوع مداخله ای به روش قبل و بعد بود که در سال تحصیلی 92-1391 در شهر یزد بر روی 117 دانش آموز دختر مقطع ابتدایی انجام گرفت. نمونه ها به صورت خوشه ای و تصادفی از بین کلاس های مقطع سوم ابتدایی، 4 کلاس انتخاب شدند. روش جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ای بود که قبل و بعد از اجرای دو روش آموزشی، میزان آگاهی، نگرش و عملکرد دانش آموزان به وسیله آن سنجیده و مقایسه شد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS-17 و آزمون های آماری t-test، ANOVA و کی- دو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانگین نمره آگاهی در گروه آموزش دیده به روش سخنرانی 15.59±1.94 و به روش قصه گویی 16.96±0.79 بوده و تفاوت بین دو گروه بعد از مداخله، از نظر آماری معنادار بود (p=0.001). میانگین نمره نگرش در گروه آموزش دیده به روش سخنرانی 21.40±3.50 و به روش قصه گویی 24.32±2.55 بوده و تفاوت بین دو گروه بعد از مداخله، از نظر آماری معنادار بود (p=0.001)، همچنین میانگین نمره عملکرد در گروه آموزش دیده به روش سخنرانی 13.42±2.01 و به روش قصه گویی 14.36±1 بود و تفاوت بین دو گروه بعد از مداخله، از نظر آماری معنادار بود (p=0.003).نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد تاثیر روش قصه گویی (روش غیر مستقیم) بر آگاهی، نگرش و عملکرد در آموزش بهداشت دهان و دندان به طور معناداری بیشتر از روش سخنرانی (مستقیم) می باشد.