طب پیشگیری
سال:1401 | دوره:9 | شماره:1 |تعداد مقالات:10

با توجه به شرایط اپیدمی ویروس کووید-19، یکی از عوامل مؤثر در توان بخشی و بهبود بیماران مبتلا به ویروس کووید-19، فعالیت های ورزشی هستند. ازنظر فیزیولوژیکی، فعالیت های ورزشی به دو دسته تمرینات با شدت بالا و تمرینات با شدت کم تا متوسط تقسیم بندی می شوند که طبق مطالعات انجام شده، مشخص شده است تمرینات ورزشی با شدت کم می توانند اثرگذاری مناسبی را در بهبود این بیماران داشته باشند. بنابراین می توان با پیشنهاداتی از قبیل پژوهش هایی درزمینه مقایسه انواع تمرینات ورزشی با شدت های مختلف در دوران بیماری کووید-19 و تأثیرات آن بر عوامل التهابی و عوامل مؤثر بر عفونت های دستگاه تنفسی، شکاف تحقیقاتی موجود را بهبود بخشید.

هدف: فرزندآوری در فرهنگ ایرانی اسلامی یک ارزش محسوب می شود. در ایران به دنبال اجرای بی رویه برنامه جامع کنترل جمعیت در دهه های 60 تا 90 نرخ جمعیت در حال کاهش است. به دلیل اهمیت تحولات جمعیتی ایران در چهار دهه اخیر و تأثیرپذیری فرزندآوری از عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، پژوهش حاضر به بررسی عوامل مرتبط با فرزندآوری در ایران پرداخته است. روش , ها: مطالعه حاضر یک مطالعه مروری بود که عوامل مرتبط با فرزندآوری در ایران تا سال 1399 را بررسی کرد. برای دست یابی به مقالات مربوطه در پایگاه های اطلاعاتی ساینس دایرکت، گوگل اسکالر، پابمد، مدلاین و وب آوساینس و با استفاده از کلمات کلیدی فارسی موانع فرزندآوری، تمایل به فرزندآوری، عوامل سوق دهنده، عوامل تسهیل کننده، ایران، فرزندآوری عوامل بازدارنده و کلمات کلیدی انگلیسی Childbearing barriers, Inhibitors factors, Childbearing, Facilitators factors, Iran, Childbearing desire, جست وجو انجام شد. یافته , ها: در نتیجه جست وجوی اولیه، 217 مقاله وارد مطالعه شدند که بعد از بررسی و حذف مقالات تکراری، 38 مقاله باقی مانده تجزیه وتحلیل شدند. مطالعات انجام شده بر روی زنان و مردان در مناطق مختلف ایران نشان داد عواملی مانند سطح تحصیلات، وضعیت اقتصادی-اجتماعی، دینداری، رتبه شغلی، شغل، محل سکونت، قومیت، سن ازدواج، نگرش والدین، خانواده گرایی و دسترسی به روش های پیشگیری، از بارداری از عوامل مرتبط با فرزندآوری در ایران بودند. نتیجه , گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد موانع و تسهیل کننده های مختلفی بر فرزندآوری اثرگذار است. یافته های این مطالعه می تواند برای سیاست گذاران سلامت راهنمای مناسبی جهت رفع موانع فرزندآوری و افزایش جمعیت در ایران باشد.

هدف: این پژوهش با هدف بررسی فاکتورهای تأثیرگذار بر اضطراب سلامت در زنان خانه دار در زمان همه گیری کووید-19 انجام شد. روش , ها: این مطالعه توصیفی تحلیلی به شیوه مقطعی در سال 1399 بر روی 258 زن خانه دار استان هرمزگان که به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند، انجام شد. از پرسش نامه ارزیابی اضطراب سلامت، دارای ابعاد احتمال بیماری، ترس از بیماری و عواقب بیماری برای گردآوری داده ها استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه 21 تجزیه و تحلیل شد. یافته , ها: میانگین سنی زنان مورد مطالعه 8/81±, 35/77 سال بود. میانگین امتیاز اضطراب سلامت در زنان برابر 6/61±, 20/26 بود. همچنین سطح اضطراب سلامت در 68/6 درصد از زنان خانه دار مورد مطالعه بالا بود. بر اساس نتایج آنالیز رگرسیون چندگانه، فعالیت فیزیکی، ابتلا به بیماری مزمن و وضعیت اقتصادی خانوار به طور معنی داری پیش بینی کننده اضطراب سلامت بود (0/05>P). نتیجه , گیری: با توجه به نتایج این پژوهش، به منظور کاهش اضطراب سلامت زنان خانه دار در زمان همه گیری کووید19، برنامه ریزی و تشویق زنان خانه دار به افزایش فعالیت های بدنی و کمک هزینه های مالی دولت به خانواده های کم درآمد پیشنهاد می شود.

هدف: ویروس کرونا آسیب های زیادی به جوامع انسانی وارد کرده است. دانشجویان پرستاری به دلیل شرایط خاص تحصیلی از این آسیب ها در امان نیستند. هدف مطالعه حاضر تعیین شیوع اضطراب و افسردگی دانشجویان پرستاری آبادان طی همه گیری کووید 19 است. روش , ها: پژوهش حاضر مطالعه مقطعی (توصیفی تحلیلی) بود. جامعه پژوهش شامل تمامی دانشجویان پرستاری شهرستان آبادان در سال 1399 بود که 253 نفر از آن ها به روش نمونه گیری دردسترس وارد مطالعه شدند. داده ها به صورت آنلاین از طریق پرسش نامه 9 گزینه ای سلامت بیمار و مقیاس اضطراب بیماری کرونا گردآوری شدند. داده ها با روش رگرسیون لجستیک با نرم افزار SPSS نسخه 21 و سطح معنی داری 0/05 تحلیل شدند. یافته , ها: نتایج مطالعه نشان داد 61/43 درصد دانشجویان علائم افسردگی و 21/43 درصد علائم اضطراب متوسط و شدید داشتند. دانشجویانی که سابقه مشروطی داشتند نسبت به دانشجویانی که سابقه مشروطی نداشتند 0/16 برابر علایم افسردگی را بیشتر نشان دادند (0/822-0/34= فاصله اطمینان 0/95، 0/16=نسبت شانس) که از نظر آماری این اختلاف معنادار بود (0/028=P). همچنین دانشجویانی که سابقه ابتلا به کرونا داشتند، 2/04 برابر بیشتر از افرادی که سابقه ابتلا به کرونا نداشتند، علائم اضطراب کرونا را نشان دادند (4/191-1/002=فاصله اطمینان 0/95، 2/049=نسبت شانس) که این اختلاف نیز معنادار است (0/049=P). نتیجه , گیری: با توجه به شیوع قابل توجه افسردگی و اضطراب در دوران همه گیری در دانشجویان پرستاری انتظار می رود با کمک مراکز روان شناسی، حمایت های روانی از طرف دانشگاه برای جلوگیری از آسیب این دانشجویان انجام شود.

هدف: بیماری همه گیر کرونا ویروس به عنوان تهدیدی بزرگ برای سلامت جسمی و روانی شناخته شده است و با ایجاد مشکلات روان شناختی متعدد بر کیفیت زندگی افراد تأثیر می گذارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط استرس ادراک شده و اضطراب سلامتی با کیفیت زندگی طی پاندمی ویروس کرونا انجام شد. روش , ها: در این مطالعه توصیفی 320 نفر از ساکنین بالای 16 سال شهر اصفهان در سال 1400 به شیوه نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. داده ها به صورت اینترنتی و با استفاده از برگه کوتاه پرسش نامه اضطراب سلامت، مقیاس استرس ادراک شده و پرسش نامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی جمع آوری شد. داده ها به وسیله آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 24 تجزیه وتحلیل شدند. یافته , ها: نتایج تحلیل همبستگی پیرسون نشان داد بین درماندگی ادراک شده (0/606-=r)، استرس ادراک شده (0/706-=r)، احتمال ابتلا به بیماری (0/278-=r)، پیامدهای منفی ابتلا به بیماری (0/528-=r) و اضطراب سلامتی (0/369-=r) با کیفیت زندگی رابطه منفی معنادار وجود دارد (0/01>P). همچنین بین خودکارآمدی ادراک شده با کیفیت زندگی (0/628=r) رابطه مثبت معنادار وجود دارد (0/01>P). علاوه بر این، نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد خودکارآمدی ادراک شده، پیامدهای منفی ابتلا به بیماری و درماندگی ادراک شده می توانند 57/5 درصد از واریانس کیفیت زندگی را به صورت معنی دار پیش بینی کنند (P<0/01). نتیجه , گیری: بر اساس یافته ها، استرس ادراک شده و اضطراب سلامتی بالا به کاهش کیفیت زندگی افراد طی پاندمی منجر می شوند. بنابراین پیشنهاد می ‍,شود مداخلات روان شناختی مناسب با هدف کاهش استرس و اضطراب سلامتی افراد و بهبود کیفیت زندگی آنان طراحی و اجرا شود.

هدف: مراقبین سلامت شاغل در پایگاه های سلامت در طول دوره های پیش از بارداری تا اوایل کودکی خدمات مبتنی بر سلامت را به خانواده ها ارائه می کنند. بنابراین باید از توانمندی کافی جهت تشخیص این مشکل برخوردار باشند. این مطالعه با هدف تعیین تأثیرمداخله آموزشی مبتنی بر مدل پرسید بر توانمندسازی مراقبین سلامت شهرستان سمنان در شناسایی موارد کودک آزاری انجام شد. روش , ها: تحقیق حاضر مطالعه نیمه تجربی با گروه کنترل است که در سال 1396بر روی 88 مراقب سلامت پایگاه های سلامت شهرستان سمنان که به روش تصادفی انتخاب شده بودند، انجام شد. 44 مراقب سلامت در گروه آزمایش و 44 مراقب سلامت در گروه کنترل قرار داشتند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه مشخصات جمعیت شناختی و پرسش نامه محقق ساخته مبتنی بر سازه های مدل پرسید بود. مداخله آموزشی بر اساس نتایج حاصل از پیش آزمون در گروه آزمایش در 4 جلسه 60 دقیقه ای انجام شد. داده ها در دو نوبت، قبل و یک ماه پس از انجام مداخله جمع آوری و با نرم افزار SPSS نسخه22، با آزمون های آماری دقیق فیشر، تی مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه و تی زوجی تحلیل شد. یافته , ها: میانگین سنی مراقبین سلامت7/81±, 34 سال بود. در تمامی سازه ها و رفتار قبل از مداخله اختلاف آماری معناداری بین گروه آزمایش و کنترل وجود نداشت، اما پس از انجام مداخله آموزشی میانگین نمرات آگاهی(P<0/001)، نگرش(P<0/001)، عوامل تقویت کننده (P=0/001)، عوامل قادرکننده (P<0/05) در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل به صورت معناداری افزایش داشته است. میانگین رفتار در گروه آزمایش 4/150±, 41/41 بود که پس از مداخله آموزشی به 2/820±, 47/34 رسید که از نظر آماری معنادار بود، اما در گروه کنترل این اختلاف معنادار نبود. نتیجه , گیری: مداخله آموزشی به واسطه تأثیر گذاری بر روی سازه های مدل پرسید توانست اثر مثبتی روی بهبود رفتار مراقبین سلامت داشته باشد.

هدف: کیفیت خواب، تحت تأثیر عوامل فردی (سن و جنس)، روانی و محیطی است و الگوی خواب طی زندگی تغییر می کند. تأثیر خواب بر فرایند رشد و تکامل، اهمیت خواب دوران کودکی را مضاعف می کند. هدف از این پژوهش اثربخشی آموزش بهداشت خواب، بر کیفیت خواب دانش آموزان بود. روش , ها: پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری این پژوهش شامل دانش آموزان دختر و پسر 7 تا 12 سال مدارس ابتدایی شهرستان بندرعباس بود که 349 نفر در این طرح شرکت کردند. نمونه گیری در مرحله اول این طرح، به شیوه در دسترس و در مرحله دوم به شیوه تصادفی بود. در مرحله اول سنجش کیفیت خواب انجام شد و سپس در مرحله دوم، دانش آموزانی که مشکلات خواب داشتند، به دو گروه 30 نفره آزمایش و کنترل، تقسیم شدند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس و نرم افزار SPSS نسخه 24 استفاده شد. یافته , ها: نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس نشان داد گروهی که آموزش بهداشت خواب دریافت کردند، در مقایسه با گروهی که آموزش دریافت نکردند، کیفیت خواب بهتری دارند. از میان مؤلفه های مختلف کیفیت خواب، بیشترین نمره ای که کسب شده بود و باعث کاهش کیفیت خواب بود، «سخت بیدار شدن هنگام صبح» و همچنین «تکان خوردن در خواب» بود. نتیجه , گیری: یافته های این بررسی نشان داد مداخله بهداشت خواب در بهبود عادات خواب دانش آموزان مؤثر است. ازاین رو، برگزاری جلسات آموزشی برای والدین و دانش آموزان به منظور ارتقای کیفیت خواب می تواند مفید واقع شود.

هدف: هدف از پژوهش حاضر تعیین روابط علّی رفتارهای ارتقا دهنده سلامت و همبستگی آن با سبک های مقابله با استرس، با نقش میانجی گر تنظیم هیجانی در دوران پاندمی کووید-19 بود. روش , ها: تحقیق حاضر از نوع توصیفی تحلیلی بود که در سال 1399 بر روی 306 نفر از بزرگسالان شهر بندرعباس به روش نمونه گیری دردسترس انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش نامه استاندارد رفتارهای ارتقادهنده سلامت والکر، راهبردهای مقابله ای با استرس لازاروس و فولکمن و تنظیم شناختی گارنفسکی و کرایج بود. تجزیه و تحلیل یافته ها با استفاده از مدل معادلات ساختاری انجام شد. یافته , ها: یافته های تحقیق حاضر نشان داد راهبردهای تنظیم هیجانی رابطه بین سبک مقابله هیجان مداری با رفتارهای ارتقای سلامت را به صورت منفی پیش بینی می کند و رابطه بین سبک مقابله مسئله مداری و رفتارهای ارتقای سلامت را به صورت مثبت و معنادار پیش بینی می کند (0/01>P). نتیجه , گیری: مطابق نتایج پژوهش، می توان باتوجه به متغیرهای مورد بحث، راهکارهای لازم درمورد روابط زوجین ارائه کرد.

هدف: از میان انواع آلاینده های منابع آبی فلزات سنگین به دلیل عدم تجزیه پذیری زیستی، قابلیت تجمع در زنجیره غذایی و اثرات سوء حاد و مزمن بر سلامت انسان بسیار نگران کننده هستند. بنابراین این مطالعه با هدف ارزیابی ریسک سرطان زایی مواجهه با فلزات سنگین در آب آشامیدنی در شهر بندرعباس انجام شد. روش , ها: این مطالعه توصیفی تحلیلی بر روی نمونه های آب آشامیدنی در شهر بندرعباس در سال 1399 انجام شد. 42 نمونه از شبکه توزیع آب آشامیدنی، دستگاه های تصفیه آب خانگی و مراکز تصفیه آب شهری گرفته شد. غلظت فلزات سنگین موجود در نمونه ها با استفاده از دستگاه پلاسمای جفت شده القایی-اسپکترومتری جرمی اندازه گیری شدند. ارزیابی ریسک سرطان زایی فلزات سنگین با استفاده از روش احتمالی و تکنیک شبیه سازی مونت کارلو صورت گرفت. یافته , ها: میانگین غلظت آرسنیک، نیکل، سرب و کادمیوم در آب آشامیدنی به ترتیب برابر با 3-10×1/25، 4-10×7/13، 3-10×1/28 و 4-10×5/00 (میکروگرم بر لیتر) و ریسک سرطان زایی ناشی از فلزات ذکرشده به ترتیب برابر با 4-10×1/23، 5-10×8/89، 6-10×2/07 و 5-10×2/23 است. نتیجه , گیری: با توجه به نتایج میانگین غلظت فلزات اندازه گیری شده در آب آشامیدنی بندرعباس و ریسک آن ها به جز آرسنیک پایین تر از حد استاندارد بود. اگرچه نتایج غلظت ها و ریسک ها تهدید قابل توجهی برای ساکنان نشان نمی دهد، پیشنهاد می شود مطالعات بیشتری به ویژه درمورد غلظت آرسنیک انجام شود.