تصویر سلامت
سال:1401 | دوره:13 | شماره:3 |تعداد مقالات:9

زمینه. تجویز آنتی بیوتیک پروفیلاکسی قبل از عمل جراحی، یکی از راه های پیشگیری از عفونت محل جراحی می باشد. مطالعه حاضر با هدف مقایسه الگوی تجویز آنتی بیوتیک های پروفیلاکسی با دستورالعمل استاندارد (راهنمای عملی) در بخش جراحی عمومی بیمارستان شهید صدوقی یزد انجام شد. روش کار. این مطالعه به صورت توصیفی و تحلیلی انجام شد. جامعه مورد مطالعه بیماران بستری در بخش جراحی عمومی بیمارستان شهید صدوقی یزد بود که در سال 1398 جهت انجام اعمال جراحی ذکر شده در راهنمای بالینی، آنتی بیوتیک پروفیلاکسی دریافت نموده بودند. نمونه ها به صورت تصادفی طبقه ای براساس جدول مورگان و کرجسی انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های توصیفی فراوانی، درصد فراوانی، میانگین، انحراف معیار و آزمون آماری کای اسکوئر در نرم افزار SPSS-23 صورت گرفت. یافته ها. از 236 پرونده بررسی شده، 27/1 درصد در زمان تجویز، 39/4 درصد در نوع آنتی بیوتیک پروفیلاکسی تجویزی قبل از عمل و 58 درصد در طول مدت تجویز آنتی بیوتیک بعد از عمل (حداکثر 24 ساعت بعد از عمل) با راهنمای عملی مطابقت داشتند. هم چنین بین نوع آنتی بیوتیک پروفیلاکسی مصرفی قبل از عمل و نوع آنتی بیوتیک تجویزی قبل از عمل براساس راهنمای بالینی رابطه معناداری برقرار است، بدین مفهوم که بیشترین میزان رعایت استاندارد در نوع آنتی بیوتیک تجویزی قبل از عمل مربوط به سفازولین می باشد. نتیجه گیری. مهم ترین علل ناهمخوانی تجویز آنتی بیوتیک های پروفیلاکسی با دستورالعمل استاندارد را می توان زمان نامناسب تجویز آنتی بیوتیک پیشگیرانه و استفاده از آنتی بیوتیک هایی که در راهنمای بالینی توصیه نشده است، نام برد. اطلاع رسانی و آموزش محتوای دستورالعمل ابلاغی، برقراری سیستم نظارت و مشارکت هر چه بیشتر داروخانه بیمارستان در توزیع دارو، می تواند بر تجویز آنتی بیوتیک پروفیلاکسی مؤثر باشد.

زمینه. حوزه سلامت عموماً شامل بازیگران متعددی است. در این حوزه، واسطه ها یا نهادهای میانجی نوآوری مطرح می گردند که نقش کلیدی در کاهش فاصله بین اعضای شبکه داشته و میان آنها اعتمادسازی می کنند. با وجود اهمیت نهادهای میانجی، تحقیقات اندکی در حوزه کارکردهای نهاد میانجی وجود دارد. بر همین اساس هدف این مقاله تدوین الگوی روابط بین کارکردهای نهادهای میانجی نوآوری باز در حوزه سلامت می باشد. روش کار. این پژوهش توصیفی-تحلیلی در دو بخش انجام گرفت. در بخش اول مولفه های اصلی کارکرد های نهادهای میانجی در حوزه سلامت شناسایی و تأیید شد که پرسشنامه محقق ساخته براساس ادبیات تحقیق در بین 140 نفر از مدیران و کارشناسان بخش تحقیقات و بهبود کیفیت مراکز درمانی، آزمایشگاه ها و شرکت های داروسازی توزیع شد. به-منظور تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. در بخش دوم به منظور تدوین الگوی روابط از مدلسازی ساختاری-تفسیری استفاده شد. برای تدوین الگو از نظرات 12 نفر از خبرگان استفاده شد. داده های این بخش براساس پرسشنامه مخصوص روش مدلسازی ساختاری-تفسیری استخراج شد. یافته ها. یافته های تحلیل عاملی تأییدی نشان دهنده ارتباط مناسب بین مولفه های اصلی و معرف های مربوطه می باشد. بر این اساس تمامی مولفه های اصلی الگوی کارکردهای نهادهای میانجی تأیید شده است براساس مدل سازی ساختاری-تفسیری، که دو مولفه سازمان دهی و تدارک منابع و تقویت کننده شبکه و مشارکت ها به عنوان دو کارکرد اصلی و اساسی نهادهای میانجی و تأثیرگذارترین کارکرد نهادهای میانجی می باشند. مولفه تجاری سازی هم به عنوان تأثیرپذیرترین کارکرد نهادهای میانجی در سطح اول قرار گرفته است. نتیجه گیری. نهادهای میانجی می توانند نقص های موجود در هر مرحله از فرآیند نوآوری حوزه سلامت را براساس کارکردهای مختلف خود پوشش داده و به عنوان شتاب دهنده نقش اصلی در افزایش دانش و نوآوری در حوزه سلامت داشته باشند.

زمینه. کیفیت زندگی و مسئولیت پذیری، یکی از مباحث بنیادین در روانشناسی معاصر به شمار می رود. لذا این پژوهش درصدد بررسی تأثیر آموزش حل مسئله بر کیفیت زندگی و مسئولیت پذیری دانشجویان دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز بود. روش کار. پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری پژوهش شامل تمام دانشجویان دانشکده پیراپزشکی که در سال تحصیلی 1399-1400 در یکی از دانشگاه برتر کشور دانشجو (490نفر) بودند را تشکیل دادند. 40 نفر از دانشجویان با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس و به صورت تصادفی به دو گروه مداخله (20نفر) و گروه کنترل (20نفر) تقسیم شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ی کیفیت زندگی (SF-36) و مسئولیت پذیری گاف استفاده شد. برای گروه مداخله، آموزش حل مسئله با استفاده از سناریو به مدت 14هفته، هفته ای 2 جلسه و هر جلسه به مدت دو ساعت اجرا شد. تحلیل داده ها به روش تحلیل کوواریانس و با استفاده از نرم افزار SPSS21 انجام شد. یافته ها. میانگین سنی آزمودنی ها در گروه مداخله 20/61 سال و در گروه کنترل 21/21 سال بود. همچنین انحراف استاندارد آن به ترتیب 1/14 و 1/62 بود. مداخله آموزش حل مساله موجب افزایش نمرات کیفیت زندگی [F(1, 39)=1052. 192, P<0. 001, ƞ, 2=0. 966] و مسئولیت پذیری دانشجویان [F(1, 39)=126. 111, P<0. 001, ƞ, 2=0. 773] در پس آزمون شد. نتیجه گیری. نتایج آزمون فرضیه های پژوهش نشان دادند که آموزش حل مسئله به دلیل شناخت مهارت های حل مسئله، کاهش ابتلا به بیماری های روانی بر دانشجویان تأثیر مثبت معناداری دارد. لذا توصیه می شود که از این رویکرد برای ارتقای سلامت روانی دانشجویان استفاده شود.

زمینه. انتخاب استاد نمونه براساس صلاحیت ها و معیارهای معین یکی از عوامل انگیزشی برای ارتقا کیفیت تدریس تلقی می شود. پژوهش حاضر با هدف انتخاب معیارهای استاد نمونه در راستای استانداردسازی معیارها انجام شده است. روش کار. این پژوهش، یک مطالعه کیفی با رویکرد تحلیل محتوایی می باشد که از روش نمونه گیری مبتنی بر هدف استفاده شده است. داده ها از افرادی که تجربه فعالیت در معاونت آموزشی و دفاتر توسعه آموزش در زمینه ارزشیابی استاد داشته اند، جمع آوری گردید. برگزاری جلسات بحث گروهی متمرکز تا رسیدن به اشباع داده ادامه یافت. مصاحبه ها به روش تحلیل محتوایی قراردادی تحلیل گردید. یافته ها. براساس تحلیل مصاحبه ها، معیارهای انتخاب استاد نمونه در 4 حیطه؛ "پویایی آموزش"، "پژوهش و نوآوری آموزشی"، "ارزیابی حسن سلوک، نظم و اخلاق حرفه ای"، "مسئولیت پذیری در بسته های تحول در آموزش" شناسایی شدند و امتیاز اساتید بالینی، 94 و اساتید پایه 100 در نظر گرفته شد. نتیجه گیری. در این مطالعه، به منظور رعایت عدالت آموزشی و ترغیب اساتید به انجام نقش ها و وظایف مختلف خود، ابزاری استاندارد برای انتخاب استاد نمونه طراحی گردید. نتایج این مطالعه می تواند به عنوان ابزاری استاندارد در سایر دانشگاه های علوم پزشکی کشور مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه. اخیرا مفهوم شهرهای دوستدار سالمند از سوی سازمان جهانی بهداشت به منظور توجه بیشتر به سالمندان مورد توجه قرار گرفته است. در کشور ایران نیز با توجه به تحولات جمعیتی و شرایط سنی کشور این موضوع بیشتر اهمیت پیدا کرده است. لذا این پژوهش به منظور بررسی دیدگاه سالمندان کانون های فعال دوستدارسالمند شهر تبریز در مورد مولفه های مرتبط با سلامتی شهرهای دوستدار سالمند انجام شد. روش کار. مطالعه توصیفی-تحلیلی از نوع مقطعی بوده و جامعه پژوهش شامل سالمندان کانون های 6 گانه شهر تبریز بودند. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 351 نفر بوده و نمونه گیری به صورت تصادفی انجام گرفت. ابزار گرداوری داده ها، پرسشنامه استاندارد شهر دوستدار سالمند سازمان جهانی بهداشت بود. برای تحلیل داده ها، از روش-های آمار توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (آنالیز واریانس و تی تست) و با استفاده از نرم افزارSPSS ver. 16. در سطح معنی داری 0/05 استفاده شد. یافته ها. در مطالعه حاضر 351 سالمند مشارکت داشتند که 62/1 درصد زن و 37/9 مرد بودند. اکثریت سالمندان (78/91 درصد) سن بین 65 تا 75 سال داشتند. از بین 4 مولفه مورد بررسی، مولفه بهداشتی درمانی بیشترین میانگین را داشت (11/81±, 44/57( و بعد از آن مولفه های احترام اجتماعی با میانگین نمره (11/5±,38/5(، مشارکت در روابط اجتماعی (9/12±,34/8( و شاخص فرهنگی تفریحی )10/54±, 32/86( قرار داشتند (دامنه 1-100). بین جنس و تاهل با مولفه فرهنگی-تفریحی ارتباط معنی داری مشاهده شد (P=0. 002). نتیجه گیری. با توجه به اینکه هیچ یک از 4 مولفه ی بررسی شده از شاخص های شهرهای دوستدار سالمند در شهر تبریز در حد استاندارد نبودند، بنابراین لازم است مدیران سازمان های متولی سالمندی برای رسیدن به شرایط مطلوب تلاش بیشتری انجام دهند.

زمینه. مراکز سلامت روان جامعه نگر با هدف ارتقاء و ارایه خدمات سلامت روان به جمعیت شهری طراحی شد. هدف از مطالعه حاضر توصیف عملکردها، دستاوردها و چالش های مرتبط با طراحی و اجرای مرکز سلامت روان جامعه نگر در شهر تبریز می باشد. روش کار. این یک مطالعه موردی با رویکرد ترکیبی کیفی و کمی بود. مطالعه به صورت موردی در مرکز ارائه خدمت سلامت روان جامعه نگر شهر تبریز (CMHC) طی سال های 94 الی 98 انجام شده است. در این مطالعه از سه روش: الف) مصاحبه عمیق با دو نفر از مدیران اجرایی ب) بحث گروهی با مدیران مرکز و ارائه دهندگان خدمات سلامت ج) شاخص های مرتبط با سلامت روان، استفاده شد برای داده های کمی توصیفی از پرونده های بیماران و مستندات بیمارستان استفاده شد. بعد از ارزیابی نهایی، چالش ها و پیشنهادات لازم برای بهبود ارایه خدمات سلامت روان در مناطق شهری ارایه شد. یافته ها. در کل تعداد 17 پزشک متخصص و عمومی در طول اجرای این طرح همکاری کردند. تعداد 1053 ویزیت اولیه یا غربالگری و تعداد 2313 بیمار دارای اختلال روانشناختی شناسایی و ثبت گردید. تعداد 988 جلسه آموزش برای بیماران و خانواده های آنها برگزار گردید. مصاحبه عمیق و بحث گروهی، پنج تم اصلی شامل ضرورت تاسیس و اهداف، فرآیند اجرا، دستاوردها، چالش ها، و پیشنهادات و هرکدام با مضامین فرعی متعدد را شناسایی نمود. نتیجه گیری. به نظر می رسد مراکز سلامت روان جامعه نگر یک استراتژی و مدل مناسب برای ارایه خدمات اولیه سلامت روان به ویژه در شهرهای بزرگ است. مطالعات طولی با طراحی کارآزمایی تصادفی شده و نیز مطالعات ارزیابی هزینه-اثربخشی برای تایید در جمعیت ایرانی مورد نیاز است.

زمینه. از عوامل مهم مؤثر بر سلامت نیروی انسانی که موجب کاهش کارآیی و اثربخشی آنان در سازمان های مختلف و از جمله در کتابخانه های دانشگاهی می گردد فرسودگی شغلی است. این عارضه با اثربخشی منفی موجب محرومیت کتابخانه از نیروی انسانی باتجربه، اختلال در رفع نیازهای آموزشی و اطلاعاتی کاربران کتابخانه و نهایتاً عدم موفقیت کتابخانه و سازمان متبوع در دستیابی به اهداف و مأموریت های پیش بینی شده می گردد. هدف این مطالعه شناسایی رابطه اختلالات اسکلتی-عضلانی ناشی از کار با فرسودگی شغلی بود. روش کار. مطالعه حاضر از نظر ماهیت توصیفی و به روش همبستگی و از نظر هدف کاربردی می باشد و به روش سرشماری، بر روی 126 نفر کتابدار کتابخانه های دانشگاه های دولتی اهواز (علوم پزشکی جندی شاپور و شهید چمران) انجام گردید. پرسشنامه کرنل (Cornel) برای سنجش میزان آسیب های جسمی ناشی از کار و پرسشنامه مسلاچ (Maslach) برای سنجش میزان فرسودگی مورد استفاده قرار گرفته است. تحلیل داده ها در دو بخش آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (آزمون های گروه t، همبستگی پیرسون) انجام شد. سطح معناداری برابر 5 صدم در نظر گرفته شده است. یافته ها. یافته ها حاکی از آن است که میزان اختلالات اسکلتی-عضلانی کلی (32/96) و فرسودگی شغلی کلی (1/72) پایین تر از میانگین جامعه بوده است. بالاترین میزان اختلالات اسکلتی–,عضلانی در ناحیه گردن (78/9 درصد) و کم ترین میزان درقسمت تحتانی پا (37/8 درصد) بوده است. همچنین، بین کتابداران زن و مرد دانشگاه های دولتی اهواز در متغیرهای اختلالات اسکلتی-عضلانی ناشی از کار و فرسودگی شغلی تفاوت معناداری وجود ندارد. نتیجه گیری. به طور کلی اختلالات اسکلتی-عضلانی با تمام ابعاد فرسودگی شغلی به جز عملکرد فردی، رابطه مثبت دارد و با بالا رفتن میزان اختلالات اسکلتی-عضلانی، میزان فرسودگی شغلی نیز افزایش می یابد.

زمینه. با توجه به اختصاصی شدن محیط بازار در بخش های مختلف و افزایش رقابت بین سازمان های مختلف در هرحوزه، شناسایی شاخص های تخصصی وفاداری مشتریان و اولویت بندی آن درجهت بهبود نحوه ارائه خدمات بیمه درمانی تکمیلی ضروری است. بنابراین، این مطالعه با هدف شناسایی، اولویت بندی و ارزیابی عوامل موثر بر وفاداری مشتریان بیمه تکمیلی درمان انجام گرفت. روش کار. پژوهش حاضر یک مطالعه اکتشافی، با رویکرد ترکیبی ( کیفی –,کمی) می باشد. در بخش کیفی با 20 نفر از اعضاء هیئت علمی دانشگاه، مدیران و کارشناس شرکت های بیمه استان خوزستان مصاحبه شد و در بخش کمی 380 نفر از اعضاء بیمه درمان تکمیلی به عنوان نمونه انتخاب شدند. در قسمت کیفی ابتدا با استفاده از یک مرور دامنه ای محورهای اصلی استخراج شد. سپس در دو مرحله مصاحبه مولفه های مربوطه استخراج و با استفاده از روش تحلیل داده بنیاد کدگذاری و دسته بندی گردید. سپس هر یک از محورها، با استفاده از AHP فازی اولویت بندی شد. در ادامه از نتایج کیفی یک پرسشنامه طراحی و بین جامعه مطالعه توزیع گردید. در نهایت داده ها وارد نرم افزار SmartPLS شد و از طریق رویکرد معادلات ساختاری (PLS_SEM) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها. 38 مطالعه به وسیله مرور دامنه ا ی بررسی شد. پس از انجام مرحله مصاحبه نیمه ساختار یافته، نهایتا 5 شاخص شامل: رضایت مشتری، اعتماد مشتری، قصد خرید مجدد، توصیه به دیگران و ترجیح نام تجاری مورد تایید قرار گرفت. نتایج نشان داد که به ترتیب رضایت مشتری (0/269)، قصد خرید مجدد (0/233)، ترجیح نام تجاری (0/196)، اعتماد مشتری (0/155)، توصیه به دیگران (0/147) بیشترین اهمیت را در ایجاد وفاداری مشتری دارند. نتیجه گیری. با توجه به مطالعه حاضر رضایت مشتری بیشترین اولویت را در بین عوامل موثر بر وفاداری را به خود اختصاص داده است لذا مدیران شرکت های بیمه با تمرکز بیشتر بر رضایتمندی بیمه شدگان، سطح وفاداری مشتریان را به سازمان ارتقا دهند.

زمینه. یکی از فعالیت های اصلی که نقش به سزائی در میزان شیوع بیماری های روانی دارد، مسئله ارجاع است و طبق پژوهش ها عدم تحقق مناسب نظام ارجاع یکی از ضعف های بارز سیستم مراقبت های بهداشتی اولیه می باشد. لذا این پژوهش با هدف بررسی چالش های ارجاع مراجعین سلامت روان در نظام مراقبت های بهداشتی اولیه صورت گرفته است و ضعف های موجود در این فرآیند از دیدگاه کارشناسان سلامت روان مراکز بهداشتی درمانی بررسی شد. روش کار. پژوهش حاضر یک مطالعه کیفی از نوع تحلیل محتوای قراردادی است. گردآوری داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته با روانشناسان سیستم مراقبت های بهداشتی اولیه انجام شده است. 15 نفر از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. پس از پیاده سازی مصاحبه ها، داده ها براساس روش آنالیز گرانهایم و لاندمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها. تحلیل داده ها منجر به استخراج دو مقوله و دوازده طبقه شد. مقوله چالش های ارجاعی درون مرکز در برگیرنده طبقاتی از قبیل ضعف در غربالگری مراقبین سلامت و ارجاع پایین، عدم اعتماد مراجعین به مراقبین سلامت، عدم همکاری مراجعین، همکاری ضعیف پزشک، موانع تمایل مراجعین به ویزیت روانشناس بود. چالش های ارجاعی برون مرکز نیز شامل کمبود وجود مراکز برای ارجاع، عدم شفافیت در ارجاع، نبود ارجاع مستقیم، پیگیری ضعیف، وجود موانع رجوع مراجعین به سطح بالاتر و موانع ارجاع مراجعین به انستیتو بود. نتیجه گیری. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که ارتباطات درون بخشی و بین بخشی ضعیف از عمده ترین مسائلی است که در فرآیند ارجاع مراجعین حوزه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد خلل وارد کرده است. به نظر می رسد بسیاری از چالش ها از جمله کمبود مراکز مشخص شده جهت ارجاع، ضعف پیگیری به دنبال عدم بازخورد ارجاع، ناتوانی مالی مراجعین جهت مراجعه به سطح بالاتر، با تقویت ارتباطات بین بخشی مانند ارتباط دو طرفه با سازمان های حمایتی و مراکز روانپزشکی و روان درمانی قابل بهبود پیدا کردن باشد.