اخلاق زیستی
سال:1393 | دوره:4 | شماره:14 |تعداد مقالات:7

اخلاق حرفه ای، موضوعی است که امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته است، به طوری که اکثر حرفه ها، از جمله حرفه تدریس نیز، با درک ضرورت و اهمیت آن و نیز توجه به جایگاه والای معنوی این حرفه، نیازمند تدوین منشور اخلاقی حرفه ای مخصوص به خود هستند.در همین راستا پژوهش حاضر درصدد پاسخ به این پرسش است که با توجه جامعیت قرآن کریم (نحل/89) آیا می توان با تدبر در سلوک رفتاری آموزگاران الهی، به استخراج الگویی الهی و اخلاقمند در امر آموزش و تعلیم پرداخت؟ در منشور اخلاقی معلمان الهی، مهم ترین الزامات و تکالیف اخلاقی حرفه تدریس کدامند؟نتایج پژوهش حاکی از آن است که در الگوی تدریس حضرت خضر (ع)، نکات فراوان و ظریفی مورد تاکید قرار گرفته که می توان از آن ها به عنوان الگویی جامع و الهی در امر تدریس بهره برد و در تدوین منشور اخلاق حرفه ای معلمان از آن ها استفاده کرد. مهم ترین این اصول اخلاقی عبارتند از: نیازسنجی شاگرد، استفاده از مثال های عینی نه ذهنی، ارزیابی در خلال تدریس، عدم سخت گیری و سایر موارد. توجه به هر یک از این اصول، می تواند به معلمان در نیل به اهداف آموزش کمک بسیار موثری نماید و بشر را در بعد معرفتی به تکامل معنوی خویش رهنمون سازد.

مقدمه: مذهب و ارزش های اخلاقی هر جامعه ای، تاثیر قابل ملاحظه ای بر روی سلامتی، آموزش و خط مشی های اجتماعی و به تبع آن بر روی مراقبت سلامتی یا مدل های ارائه مراقبت به بیماران دارد. ریشه غنی فرهنگی و مذهبی مردم ایران به سیستم های بهداشتی درمانی تسری یافته و به موضوعات فرهنگی و مذهبی و اخلاقی توجه ویژه ای می شود. هدف از انجام این مطالعه تعیین ارزش های اخلاقی پرستاری در قرآن و متون اسلامی می باشد.روش ها: یک مطالعه تحلیلی دو مرحله ای مشتمل بر بررسی تفسیر قرآن و سایر متون اسلامی برای شناسایی و تعریف ارزش های اخلاقی پرستاری و توافق درباره تعریف ارزش های اخلاقی از دیدگاه متون اسلامی است. در این مطالعه با استفاده از رسانه های نرم افزاری و پایگاه های اطلاع رسانی معتبر موجود، تفسیرالمیزان، تفسیر نور و مجموعه کتاب های شهید مطهری و سایر متون اسلامی معتبر، ارزش های شناسایی شده مورد جستجو قرار گرفتند. سپس از طریق بحث گروهی درباره ارزش های اخلاقی و تعاریف به دست آمده از دیدگاه متون اسلامی توافق به عمل آمد.نتایج: در این مطالعه دوازده ارزش اخلاقی شامل کرامت انسان، وجدان کاری، همدلی، ارتباط انسانی، دقت و درستی عمل، امانت و رازداری، صداقت، عدالت، حفظ و ارتقای شایستگی، معنویت، مسوول بودن و استقلال و اختیار به عنوان ارزش های اخلاقی پرستاری شناسایی و تعریف شدند.بحث: ارزش های اخلاقی اسلامی به دست آمده در این مطالعه نشان دهنده ارزش های اخلاقی پرستاران از منظر قرآن و متون اسلامی است. در نظر گرفتن این ارزش ها و بکاربستن این ارزش های اخلاقی در تمامی اقدامات پرستاری، نه تنها منجر به ارزشمندی پرستار و پرستاری شده بلکه به تبع آن می تواند به ارتقای حرفه پرستاری نیز کمک نماید.

مقدمه: فضای اخلاقی جزء مهمی از فرهنگ سازمانی می باشد. درک پرستاران از این فضا می تواند بر عملکرد آنان تاثیر بگذارد.هدف: هدف از این مطالعه بررسی فضای اخلاقی حاکم بر بیمارستانهای تامین اجتماعی و خصوصی شهر کرمان در سال 1391 می باشد.روش کار: این مطالعه از نوع توصیفی است. نمونه های شرکت کننده 204 نفر از پرستاران شاغل در بیمارستانهای تامین اجتماعی و خصوصی شهر کرمان می باشد. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه خصوصیات دموگرافیک، پرسشنامه فضای اخلاقی بیمارستان اولسون است. روایی و پایایی ابزار مورد اندازه گیری قرار گرفته است (ضریب آلفای کرونباخ ابزار مورد نظر 0.84 به دست آمد). تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار spss و با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی انجام پذیرفته است.نتایج: تجزیه و تحلیل داده ها نشان داده است که نمره فضای اخلاقی پرستاران در حیطه مدیران (3.42±0.66)، بیمارستان (3.32±0.60)، همکاران (3.26±1.11)، بیماران (3.10±0.79)، پزشکان(2.80±0.62) می باشد. همچنین میانگین کلی فضای اخلاقی 3.12±0.75 به دست آمد.بحث و نتیجه گیری: مطالعه حاضر فضای اخلاقی محیط کار پرستاران مورد پژوهش را ترسیم می کند که در آن حیطه مدیریتی غالب است و ارتباط پزشکان با پرستاران در پایین ترین سطح قرار دارد (حیطه پزشکان). لذا از آنجایی که جو اخلاقی بر عملکرد شغلی و نحوه مراقبت پرستاران از بیمار تاثیر می گذارد، پیشنهاد می شود مدیران با برنامه ریزی های لازم روحیه همکاری و تعامل بین پزشک و پرستار را تقویت نمایند.

یوژنیک، جنبشی علمی که با حذف ژن های نامطلوب و تکثیر ژن های مطلوب درصدد اصلاح نژاد انسان است، از اواخر سده نوزدهم مورد توجه بسیاری از دانشمندان قرار گرفت. این علم جهت رسیدن به هدف خود یعنی اصلاح نژاد انسان، دوره های زمانی مختلفی را تا به امروز تجربه کرده و برنامه های مختلفی در راستای آن اجرایی شده است. از جمله مهمترین اقدامات عملی و البته تکان دهنده در این راستا، عقیم سازی است که دلیل اصلی آن، اقتصادی، یعنی کاهش هزینه های پزشکی و اجتماعی مراقبت از افراد فقیر و بیماران عقب مانده جسمی و ذهنی بوده است. اما بعدها، اصول و عقاید یوژنیک به لحاظ پایه علمی، نژادی و نقض حقوق بشر شدیدا مورد انتقاد قرار گرفت. برخی معتقدند که امروزه، یوژنیک به صورت منفی در جریان است و برنامه هایی در این راستا صورت می گیرد. در حال حاضر، از زاویه نگاه جرم شناسی، جامعه شناسی، سیاست جنایی، سیاست اجتماعی اقتصادی و غیره، انتقادهایی بر یوژنیک و علوم مرتبط وارد شده که از جمله آنها حق ثبت ژن های انسانی است. این مقاله، ترجمه اثری اخیر از دانیل کولس، استاد تاریخ علم دانشگاه ییل، در بررسی سیر تحولات یوژنیک و تغییر مفاهیم آن، امروزه، به صورت علوم نوین بیولوژی مولکولی و بیوتکنولوژی است و به نکاتی در خصوص حق ثبت ژن های انسانی می پردازد.

سلامت اجتماعی از مفاهیم نسبتا جدیدی است که هنوز اجماع کامل و جهان شمول بر مولفه ها، ابعاد، محورها و شاخص های آن به وجود نیامده است. علاوه بر جذابیت مفهومی یکی از دلایل اقبال زیاد به سلامت اجتماعی در ایران و جهان این است که نوعی جمع بندی از شرایط اجتماعی جامعه ارایه می دهد که می تواند شاخص و ابزار تحلیلی خوبی برای جامعه شناسان کاربردی، آسیب شناسان مسایل اجتماعی و برنامه ریزان توسعه باشد. در این مطالعه پس از تعریف مفاهیم اصلی و کلیدی به واکاوی ادبیات نظری و پیشینه تحقیقات انجام شده در جهان و ایران با استفاده از کلمات کلیدی سلامت اجتماعی، جامعه سالم و عوامل اجتماعی موثر بر سلامت و همچنین کتب و مقالات می پردازیم و مولفه ها و شاخص های سلامت اجتماعی را که توسط مراجع شناخته شده مطرح و معرفی شده اند مرور می کنیم و در نهایت با یک دسته بندی جدید جدول جامعی از ابعاد و محورهای عمده در ادبیات سلامت اجتماعی ارائه می دهید.

مقدمه: میزان سلامتی اعضای جامعه به ویژه جوانان یکی از مهمترین عامل اصلی توسعه پایدار تلقی می شود و تحقق توسعه پایدار در گرو وجود جامعه سالم و افراد سالم است. در همین راستا، در مقاله حاضر تلاش بر این است که میزان سلامت عمومی جوانان و تاثیر سرمایه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بر آن مشخص شود.روش: تحقیق به روش پیمایشی در سال 1391 انجام شده و جامعه آماری پژوهش جوانان 15 تا 30 ساله استان آذربایجان شرقی است که بالغ بر 1253187 نفر بودند. از این تعداد، 388 نفر بر اساس روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چند مرحله ای برای مطالعه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود. تحلیل پایایی متغیرهای پرسشنامه نیز نشان دهنده پایایی بالایی است. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده از نرم افزار spss نسخه 22 استفاده شده است.یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد که میزان سلامت عمومی جوانان در سطح بالایی قرار داشته (71.2 از 100) و متغیرهای سرمایه اجتماعی، سرمایه اقتصادی و سرمایه فرهنگی با آن همبستگی مثبت و معنی داری دارند.با افزایش در میزان سرمایه ها سلامت عمومی جوانان تقویت می شود. در این تحقیق بین سن و سلامت عمومی جوانان همبستگی معنی داری مشاهده نشد. در مجموع، نتایج نشان داد که متغیرهای سرمایه اجتماعی، اقتصادی و سرمایه فرهنگی توانسته اند 13.2 درصد از تغییرات متغیر سلامت عمومی را در بین جوانان مورد تبیین قرار دهند.نتیجه گیری: سرمایه اجتماعی، سرمایه اقتصادی و سرمایه فرهنگی تعیین کننده های مناسبی برای میزان سلامت عمومی جوانان محسوب می شوند. در میان اشکال سه گانه سرمایه، سرمایه اقتصادی در زمره عمده ترین و مهمترین عامل تقویت سلامت عمومی جوانان به شمار می رود.

ادراک از مرگ در بین افراد مختلف با توجه به زمینه ی فرهنگی و اجتماعی زندگی شان، زمان و مکان رخداد مرگ، ارزش های فردی، فلسفه و شیوه عملکردشان در زندگی، تفاوت های اساسی دارد. از آنجایی که مرگ یک مرحله غیر قابل اجتناب و حتمی در زندگی بشری محسوب می شود، لذا چگونگی فهم، پذیرش و باورداشت آن یکی از مقولات رشد انسان تلقی می گردد. هدف اصلی این مطالعه با اتخاذ رویکرد تفسیری و راهبرد نظریه زمینه ای آن است که با نگاهی از درون به موضوع مرگ و مردن در جامعه بپردازد. مشارکت کنندگان این مطالعه متشکل از هجده تن از افرادی می باشند که به تازگی فردی از اعضای نزدیک خانواده خویش را از دست داده و در غم وی سوگوار بوده اند. جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه عمیق بوده است. مصاحبه کیفی عمیق به طور خاصی با شیوه های نظریه زمینه ای تناسب دارد. در این پژوهش چهار مقوله اصلی تحت عنوان: «ارزش گذاری فرایند مرگ»، «مدیریت احساسات»، «انتخاب شیوه برون رفت» و «جهت گیری ذهنی نسبت به مرگ» تعیین گردید و در نهایت مقوله بنیانی تحت عنوان «جایابی مفهوم مرگ در نظام معنایی» استخراج گردید. تجربه فرد از مواجهه با واقعه مرگ یکی از عزیزان از طریق عناصر کلیدی ارزش گذاری مرگ، مدیریت احساسات، انتخاب شیوه برون رفت و جهت گیری ذهنی نسبت به مرگ می تواند به تجدید ساختار معنای ذهنی فرد در خصوص مرگ منجر شود و این مفهوم بازسازی شده در نظام معنایی فرد در کنار سایر عناصر قرار گیرد.