پژوهش در علوم پزشکی
سال:1379 | دوره:5 | شماره:2 |تعداد مقالات:26

چرخش رحم عارضه نادر حاملگی ولی کشنده می­باشد. اولین بار در سال 1876 چرخش رحم توسط Lobbe بیان شد و تا سال 1992 تنها 218 مورد گزارش شده است. علت چرخش رحم مشخص نشده ولی اکثراً همراه با عارضه پاتولوژیک رحم می­باشد (فیبروم رحم یا انومالی رحم پرزانتاسیون غیرطبیعی، چسبندگی داخل لگن). شایعترین تظاهر کلینیکی آن درد شدید شکم همراه با تهوع استفراغ است که شدت علایم بستگی به درجه چرخش دارد. علایم دیگر مثل زجر جنین دیستوشی، خونریزی واژینال، علایم ادراری و گوارش را ذکر کرده­اند. تشخیص آن مشکل و اکثراً ضمن عمل جراحی داده می­شود. درمان در اوایل حاملگی اصلاح چرخش و در صورت امکان درمان ضایعه پاتولوژیک و در زمانی که جنین قابلیت حیات داشته باشد اصلاح چرخش و سیتولوژی رحم می­باشد بیمار گزارش شده در سه ماهه اول حاملگی همراه با میوم پایه­دار رحم مبتلا به چرخش رحم شده است.  

مطالعات اپیدمیولوژی کانسرها قسمت مهمی از تحقیقات در مورد سرطان ها را تشکیل می دهند. این مطالعات از چند جنبه انجام می گیرند: 1-       مطالعه شیوع کلی سرطان ها و انواع آن در جامعه 2-       پیدا کردن راه های جلوگیری از سرطان یا کاهش ریسک فاکتورها 3-       شناسایی میزان شیوع و بروز انواع سرطان ها در یک برای برنامه ریزی های درمانی و تهیه امکانات لازم برای مقابله با سرطان های شایع در یک جامعه ...  

سرطان به عنوان شایعترین علت مرگ و میر در گروه سنی کمتر از 65 سال بوده و در گروه سنی بالاتر از 65 سال به عنوان دومین علت مرگ و میر در کشور آمریکا به حساب می­آید. پیشگیری از سرطان در سه مقطع (اولیه، ثانویه و ثالثیه) در اولویت برنامه­های بهداشتی اکثر کشورها قرار گرفته است. متأسفانه در کشور ما و خصوصاً در استان اصفهان آمار جامعی از میزان ابتلای افراد به این بیماری و نوع سرطان از نظر وفور موجود نیست.روشها: این مطالعه از نوع توصیفی و گذشته نگر بوده، اطلاعات لازم درباره موارد ثبت سرطان، در مقطع زمانی شهریور 1369 تا پایان سال 1372 از مرکز بهداشت استان و اطلاعات باقیمانده مربوط به مقطع زمانی 1373 تا شهریور 1374 از مراکز پاتولوژی موجود در استان جمع­آوری گردیده است. موارد تکراری تا حد امکان حذف شده و در نهایت، اطلاعات مورد نیاز(نوع سرطان، محل درگیری، سن، جنس و محل سکونت) با توجه به سیستم بین المللی طبقه بندی تومورها و (ICD-R) کدگذاری شده است.نتایج: در مجموع بررسی پنج ساله، 8234 مورد ثبت جدید مورد بررسی قرار گرفته است که 58 درصد آنها را مردان و 42 درصد آنها را زنان تشکیل داده­اند ( 1: 1.4 = M:F). مجموع کل بیماران (زن و مرد) بدون احتساب سرطانهای ثانویه (متاستازها) 7634 مورد بوده و از رخداد بیماری 40 درصد هزار نفر جمعیت در سال 1373 بوده و از نظر فراوانی شایعترین سرطانها را در کل بیماران سرطانهای پوست، پستان و معده، در آقایان پوست، معده و مثانه و در خانمها پوست، پستان و لنفوم تشکیل داده­اند.بحث: با توجه به تفاوت ملاحظه شده در توزیع انواع بدخیمی­ها در جامعه استان اصفهان لازم است سیاستهای مناسب نسبت به ثبت دقیق موارد سرطان و ارایه پژوهشهای تکمیلی به منظور شناسایی عوامل خطر سرطانهای شایع در استان اتخاذ و عمل گردد. 

مقدمه: در ارتباط با جراحی گوشهای مرطوب و خشک اختلاف نظر زیادی وجود دارد. خشک کردن گوشهای دارای ترشح قبل از جراحی تمپانوماسوئید مستلزم صرف وقت و هزینه فراوان و ویزیتهای متعدد پزشک متخصص می­باشد و بعضی از گوشهای مرطوب هیچ گاه خشک نمی­شوند. هدف این مطالعه ارزیابی نتایح جراحی تمپانوماستوئید در دو زمینه خشک و مرطوب گوش می­باشد. روشها: در یک مطالعه بیماران با عفونت مزمن گوش میانی انتخاب شده و به دو گروه مرطوب (ترشح چرکی موکوئید) و خشک (بدون ترشح لااقل از سه ماه قبل از عمل) تقسیم شدند. بعد از جراحی بیماران به طور متوسط 5.5 ماه (از 4 تا 15 ماه) پیگیری شده و نتایج از نظر موفقیت گرافت، عوارض، ترشح و بهبود شنوایی بررسی گردید. نتایج: درصد موفقیت گرافت در گروه مرطوب 97.6 درصد و در گروه خشک 93.2 درصد بود (P>0.05). ترشح شدید بعد از عمل که نشانگر شکست عمل جراحی است بین دو گروه تفاوت نداشت (4 درصد در مقابل 6 درصد). متوسط بهبود شنوایی در گوشهای مرطوب 15.6±8.6 دسی­بل و در گوشهای خشک 8.8 ± 13.8 دسی بل بود (P>0.05). در 9 گوش مرطوب، عمل رادیکال بدون گرافت گذاری انجام شد که وقتی اطلاعات بر اساس پاتولوژی و گروه تحلیل شد، عمل رادیکال تنها به پاتولوژی حین عمل بستگی داشت (P<0.01) و نه به گروه بیمار. بحث: با توجه به مشابهت درصد موفقیت گرافت در گروه مرطوب و خشک، به نظر می­رسد جراحی گوش می­تواند بدون توجه به خشک یا مرطوب بودن گوش مبتلا در زمان مراجعه انجام گیرد. بهبود شنوایی بستگی به نوع پاتولوژی و نوع ترمیم داشته و با وجود یا فقدان ترشح گوش ارتباطی ندارد.  

مقدمه: محدودیت زمانی، بار کاری زیاد و محدود بودن اقدامات تشخیصی و فوریت در انتخاب درمان از ویژگیهای مهم کار در اورژانس است. این نکته، به همراه مشکلات خاص اورژانس مرکز پزشکی الزهرا (س)، به عنوان بزرگترین مرکز اورژانس و مهمترین اورژانس ارجاع پذیر در استان اصفهان، ما را بر آن داشت تا با استفاده اطلاعات و آمار، این نقاط ضعف را به صورت مستند بیان کرده، راهکارهایی برای بهبود کیفیت خدمت رسانی به بیماران ارایه نماییم. روشها: در یک مطالعه مقطعی به مدت یک ماه (تیرماه 1378 ) کیفیت خدمت رسانی به اتمام مراجعه کنندگان به بخش فوریتها (به غیر از فوریتهای اطفال و زنان – مامایی) مورد بررسی قرار گرفت. برای هر بیمار پرسشنامه حاوی شاخصهای مورد نظر توسط مشاهده­گر تکمیل شد و پس از ورود داده­ها به رایانه تحلیل آماری صورت گرفت. نتایج: تعداد مراجعات به بخش فوریتهای بیمارستان اورژانس الزهرا(س) در زمان انجام طرح 2212 نفر(به طور متوسط 71 نفر در روز) بود. از این تعداد 55.1 درصد مراجعین شخصی و 44.9 درصد موارد ارجاعی (از مراکز دیگر یا مطبها یا اورژانس شهر) بودند. 44.3 درصد بیماران بستری شده و 55.7 درصد آنها به طور سرپایی مورد درمان قرار گرفتند. متوسط زمان صرف شده برای هر یک از اقدامات تشخیصی و درمانی به شرح زیر بوده است: معطلی برای معاینه توسط کارورز اسکرین 2 دقیقه، معطلی برای معاینه توسط کارورز سرویس ارجاعی 7 دقیقه، معطلی برای معاینه توسط دستیار سرویس ارجاعی 37 دقیقه، ورود تا پذیرش بیمار 41 دقیقه، تشکیل پرونده 11 دقیقه، نوشتن دستورات لازم 14 دقیقه، ورود به اورژانس تا انتقال از پذیرش به سایر بخشها 189 دقیقه، ورود بیمار سرپایی تا اتمام اقدامات لازم (گچ­گیری، بخیه، خارج کردن جسم خارجی و ...) 95 دقیقه، ورود بیمار سرپایی تا تحویل نسخه به او (پس از انجام اقدامات تشخیصی و درمان سرپایی) 98 دقیقه، درخواست آزمایش تا آماده شدن نتیجه 117 دقیقه، درخواست EKG تا آماده شدن آن 10 دقیقه، درخواست سونوگرافی تا انجام آن 50 دقیقه، درخواست گرافی یا سی­تی اسکن تا انجام آن 36 دقیقه. در تیرماه 1378 بخشهای داخلی و داخلی اعصاب بیشترین تعداد موارد پذیرش را به خود اختصاص داده (به ترتیب 27.5 درصد و 19.4 درصد موارد پذیرش) دستیاران مقیم در اتاق اسکرین بخش فوریتها در اکثر روزها از بین دستیاران بیهوشی و جراجی بوده­اند و در مجموع فقط در 11.2 درصد موارد رشته تحصیلی دستیار اسکرین با حیطه تخصصی بیماری مراجعه کنندگان تطابق داشته است. متوسط موارد انجام CPR و مرگ در اورژانس به ترتیب 2.7 و 2.4 مورد در روز بوده است. تشخیص اولیه در 31 درصد موارد صحیح و در 6 درصد موارد غلط بوده است. در 41 درصد موارد، تشخیص نهایی با ارزیابی یک علامت یا نشانه به دست آمده است. در 22 درصد موارد، تشخیص نهایی بیمار مبهم بوده است. شلوغترین ساعات شبانه روز از نظر مراجعه به اورژانس 4 بعدازظهر تا 12 شب (48 درصد مراجعات) برآورد گردید. بحث: با توجه به نتایج، بیشترین مراحل وقت­گیر در گردش کار اورژانس الزهرا(س) عبارتند از : انجام تستهای تشخیصی، تصمیم گیری برای پذیرش بیمار، نوشتن دستورات لازم و تشکیل پرونده. نقایص دیگر اورژانس عبارتند از فضای فیزیکی کم و نامتناسب با تعداد مراجعات اورژانس، ناهمخوانی رشته دستیار اسکرین با شکایت و بیماری اکثریت مراجعه­کنندگان، و عدم ثبت واضح تشخیص نهایی بیماری در بعضی پرونده­ها.  

مقدمه: هدف از انجام این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر در تصادفات جاده­ای و شهری بوده که در آن فاکتورهایی مثل سن، شغل، میزان تحصیلات، آب و هوا، وضعیت جاده­ها، نحوه انتقال بیماران، نوع آسیب دیدگی و اقدامات درمانی انجام شده و نیز مرگ و میر مورد مطالعه قرار گرفته است.روشها: در این بررسی تعداد 2809 بیمار (79.4 درصد مذکر و 20.6 درصد مؤنث) که به علت حوادث (تروما) به سه مرکز ارجاعی در سطح استان اصفهان (بیمارستانهای الزهرا(س) – آیت الله کاشانی و دکتر شریعتی) مراجعه و یا بستری شده­اند به مدت یکسال از مرداد 76 مورد مطالعه قرار گرفته­اند. پرسشنامه­ها بر اساس طبقه­بندی بین المللی بیماریها نسخه 10 (ICD-10) تنظیم و توسط پژوهشگران کامل شده و سپس اطلاعات به دست آمده توسط رایانه با استفاده از آزمونهای آماری پردازش شد. تمامی روابطی که ارزش P آنها کمتر از 0.05 بود، معنی­دار تلقی گردید.نتایج: بر اساس نتایج حاصل، 45.1 درصد از حوادث را تصادفات رانندگی، 18.2 درصد سقوط از ارتفاع 6.6 درصد نزاع و 5.7 درصد را حوادث شغلی تشکیل می­دهند. بالاترین فراوان نسبی سنی 11 تا 20 سالگی بود. 57 درصد مصدومان بی­سواد و یا کم سواد (ابتدایی) و تنها 3.5 درصد موارد در خیابانها و یا جاده­های دوطرفه با مرگ و میر دو برابر نسبت به تصادفات خیابانهای یکطرفه اتفاق افتاده است.  دانش­آموزان (29.3 درصد)، کارگران خدماتی (24.5 درصد) گروههای شایع آسیب دیده­اند، این حوادث 71 درصد در هوای صاف و آفتابی، 5 درصد در هوای بارانی یا برفی اتفاق افتاده­اند. در 55.4 درصد موارد، بیماران توسط رهگذران و با اتومبیل شخصی حمل شده­اند. مرگ و میر در این حوادث 105 مرگ بوده که ضربه مغزی و نیز ضایعات مغزی، قلبی عروق توأماً مهمترین علل آن بوده­اند.بحث: با توجه به بیشتر در معرض خطر بودن جمعیتهای خاص در برابر حوادث، لازم است برنامه­های آموزشی و پیشگیری با لحاظ کردن فاکتورهای مؤثر انجام پذیرد.

مقدمه: شیوع و بروز سرطانها در نقاط مختلف جهان واجد الگوهای مشترک و متفاوتی هستند. شناخت فراوانی بدخیمی­ها در گروههای مختلف اجتماعی با توجه به شرایط اقلیمی متفاوت، از اجزای اولیه برنامه­ریزیهای پیشگیری در سطوح مختلف می­باشد. از سال 1360 تا 1375 در منطقه ایران مرکزی بررسی فاکتورهای اپیدمیولوژیکی بدخیمی­ها با استفاده از پرونده­های بیماران مرکز اونکولوژی اصفهان بررسی گردید. نتایج: بدخیمی­های مطالعه شده به ترتیب فراونی عبارت بودند از بدخیمی­های پوست با فراوانی نسبی 20.9 درصد اکثراً در مردها، خون 12.7 درصد در تمامی سنها و هر دو جنس، پستان 11.4درصد، دستگاه گوارش 8.26 درصد، لنفوم بدخیم غیرهوچکینی 8 درصد، سیستم ادراری 7.6 درصد اکثراً در مردها، سرو گردن 6.3 درصد، سیستم ژنیکولوژی 5.37درصد، سیستم اعصاب مرکزی 5.22درصد، ریه و مدیاستن 3.8 درصد، هوچکین 3.8درصد، هوچکین 3.7 درصد، سارکوم نسج نرم 3.28، سارکوم­های استخوان 2.7 درصد و بدخیمی­های سیستم آندوکرین با فراوانی نسبی 1.73 درصد. بحث: در بررسی حاضر وجود لوکمی حاد و نیز بروز سرطان غدد لنفاوی و بیماری هوچکین بیشتر از رتبه بندی آن در جهان قابل توجه بوده، به علاوه سرطانهای ریه برخلاف آمار جهانی از فراوانی کمتری برخوردار بوده است. فراوانی سایر بدخیمی­ها واجد رتبه بندی مشابه با مناطق مشابه جهانی بوده است. وجود اشعه مستقیم آفتاب به مدت طولانی در نحوه زندگیهایی که ضرورتاً باعث در معرض قرار گرفتن اشعه می­گردد می­تواند علت فراوانی بدخیمی­های پوست تلقی گردد، ولی اتیولوژی وجود لوکمی حاد در تمامی گروههای سنی جمعیّتی نیاز به بررسیهای بیشتری دارد.  

مقدمه: هدف از انجام این مطالعه مقایسه اثر بخشی روش Z پلاستی در ترمیم و درمان سینوس پیلونیدال می­باشد. روشها:برای این مطالعه، 60بیمار مبتلا به سینوس پیلونیدال مراجعه کننده به بیمارستان الزهرا «س» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انتخاب شدند. بیماران پس از آمادگی برای عمل مورد بیهوشی عمومی انتخاب شدند.بیماران پس از آمادگی برای عمل مورد بیهوشی عمومی قرار گرفته و سینوس پیلونیدال آنها به روش Zپلاستی ترمیم گردید.بیماران به مدت 6 ماه پیگیری شده و عوارض شامل نکروز محل زخم، سروما، عفونت و عود مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج:نتایج مطالعه حاضر نشان می­دهند که فراوانی موارد وجود سرومای زخم پس از عمل جراحی، 6.6درصد، فراوانی عفونت زخم 1.6درصد و فراوانی عود زخم 3.4 درصد بوده است. در هیچ مورد نکروز مشاهده نشد. بحث:نتایج این تحقیق نشان می­دهد که روش Z پلاستی روشی کاملاً مناسب در برای درمان سینوس پیلونیدال می­باشد.  

مقدمه: منزل درمانی (Hometherapy) در غالب بیماریهای مزمن و خوددرمانی در هموفیلی، به علت مزایای متعدد آن، از روشهای درمانی توصیه شده می­باشند. در کشور ما منزل درمانی علیرغم مزایای متعدد آن کمتر مورد استفاده قرار می­گیرد. برای موفقیت در این امر، همکاری و پذیرش بیمار شرط اساسی است. روشها: مطالعه به مدت شش ماه از آغاز سال 77 برای بررسی پذیرش خودرمانی از سوی بیماران مبتلا به هموفیلی بالای 5 سال سن و خانواده آنان در ارومیه به عمل آمد. در این بررسی از آموزش به عنوان وسیله­ای برای رساندن حداقل اطلاعات و همچنین افزایش میزان پذیرش خوددرمانی از طرف بیمار و یا خانواده مورد ارزیابی قرار گرفت. با توجه به اندازه جامعه مورد مطالعه، 21 نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند.اطلاعات مربوط به وضعیت اجتماعی و آگاهی بیمار و خانواده قبل و بعد از آموزش به وسیله پرسشنامه جمع­آوری و با آزمونهای آماری تجزیه و تحلیل گردیدند. نتایج: از مجموع 21 بیمار یا خانواده انتخاب شده، نهایتاً 16 مورد موفق به خوددرمانی شدند. موفقیت در پذیرش 75 درصد بوده، که با سطح سواد رابطه معنی­دار نشان داد (P<0.05) ولی رابطه­ای با تعداد بیماران خانواده، جنس فرد و مدت بیماری دیده نشد. بحث:با توجه به نتایج به دست آمده که پذیرش و همکاری بیماران در حد مطلوب است، توصیه می­شود در مراکز درمان بیماران از ابتدا آموزش خوددرمانی مورد توجه قرار گیرد.  

مقدمه: تهیه کمپوست از زباله خانگی یکی از روشهای بازیافت و دفع مواد زاید جامد می­باشد که علاوه بر جلوگیری از اشاعه بسیاری از بیماریها در جامعه، از اقدامات مفید برای زیباسازی محیط، جلوگیری از آلودگی سفره­های آب زیرزمینی، تهیه هوموس برای بهبود کیفیت خاکهای کشاورزی و افزایش بهره­وری کشاورزی می­باشد. کمپوست کردن مواد زاید جامد به دو روش کلی هوازی، بی­هوازی انجام می­گیرد. روش بی هوازی هنوز مراحل تحقیقاتی را می­گذراند. روشها:بر اساس آزمایشهای انجام شده بر نمونه­های زباله خانگی مورد استفاده در راکتورهای تهیه کمپوست بی هوازی، نمونه­های کمپوست بی­هوازی هم زمان و نمونه­های شیرابه زباله و کمپوست، اطلاعات لازم جمع­آوری و مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج:کیفیت کمپوست تولیدی، به نوع مواد زاید و درصد خلوص این مواد بستگی داشت.تعداد فلزات سنگین در کمپوست بی­هوازی کمتر از کمپوست هوازی هم زمان بود (P<0.05).مقادیر کربن، ازت و فسفر در کمپوست بی­هوازی بیش از کمپوست هوازی به دست آمد (P<0.05)به طور معنی­داری خواص ظاهری کمپوست بی­هوازی یکسان بود. بحث:اطلاعات به دست آمده نشان می­دهد که هر دو نوع کمپوست دارای مواد ناخالصی بیش از حد استاندارد می­باشند، مقادیر فلزات سنگین در زباله جداسازی شده در محدوده مقادیر استاندارد و در زباله مخلوط بیش از مقادیر استاندارد است. خواص ظاهری کمپوست بی­هوازی بهتر از هوازی می­باشد. جداسازی و تفکیک زباله در مبدأ تولید کمک مؤثری در بهبود کیفیت کمپوست می­نماید.  

مقدمه: مطالعه حاضر با هدف بررسی کارآیی موج عصب جلدی – داخلی بازو برای بررسی ریشه اول پشتی (T1) انجام شد. این موج احتمالاً مانند موج حسی عصب جلدی داخلی ساعد می­تواند در تمایز ضایعات طناب داخلی و تنه تحتانی از شبکه بازویی با ضایعات عصبی اولنار و بخش داخلی عصب مدیان کمک نماید. روشها: در این پژوهش پس از تأیید سلامت ریشه­های هشتم گردنی و اول پشتی (C8,T1) در تمام سیصد داوطلب، برای ثبت موج حسی عصب جلدی داخلی بازو، الکترود ثبات 2 سانتی متر بالاتر از اپی کندیل داخلی در سطح داخل بازو قرار داده شد و تحریک عصب از فاصله 10 سانتی متر بالاتر از محل ثبت در کناره داخلی بازو، در مسیر خطی که اپی کندیل داخلی را به اگزیلا وصل می­کند درست در محل اتصال عضله کوراکوبراکیالیس به بازو، در کناره داخلی عضله دو سر بازویی انجام شد و در نهایت با استفاده از خصوصیات موج به دست آمده، هدایت عصبی در عصب مزبور مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج: در تمام افراد موج حسی عصب جلدی داخلی بازو به صورت یک موج دو فازی با فاز منفی اولیه به دست آمد زمان تأخیر 0.3±2 میلی ثانیه با حداقل 1.4 و حداکثر 2.6 میلی ثانیه بود. سرعت هدایت عصبی (Never Conduction Velocity) 4±61 با حداقل 53 و حداکثر 69 متر در ثانیه تعیین گردید. بحث: این مطالعه نشان داد که می­توان موج حسی عصب به دست آورد. احتمال تداخل موج فوق با امواج ترکیبی  Compound nerve action Potential اعصاب اولنار و مدیان مطرح می­باشد. ولی با توجه به محل ثبت، شدت تحریک، دامنه تحریک و محل تحریک عصب، موج به دست آمده را مربوط به عصب جلدی داخلی بازو دانسته  و پیشنهاد می­کنیم به منظور بررسی ریشه اول پشتی (T1) ضایعات طناب داخلی و تنه تحتانی از آن استفاده شود.  

مقدمه: سرطان مثانه یکی از سرطانهای شایع دستگاه ادراری است و از آنجا که اولویت و شدت ارتباط این سرطان با عوامل خطر شناخته شده در جوامع مختلف تفاوتهایی داشته لذا لازم است این عوامل با توجه به شیوه زندگی و عادات و فرهنگ منطقه جغرافیایی خاص مورد بررسی قرار گیرد. روشها: در یک مطالعه مورد – شاهدی 142 بیمار مبتلا به سرطان مثانه ( بر اساس نتایج آسیب شناسی) با 142 شاهد بیمارستانی پس از همسان سازی سن، جنس و محل بستر، از نظر مواجهه با عوامل خطرساز مورد نظر مقایسه شدند.انتخاب شاهدها بر اساس عدم وجود هماچوری در آزمایش کامل ادرار بود.اطلاعات لازم از طریق مصاحبه و بررسی مدارک مستند توسط پرسشنامه جمع­آوری گردید و سپس با استفاده از روشهای آماری توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: میانگین سن تشخیص سرطان مثانه در نمونه­های مورد معادل 11.2±64.4 سال محاسبه شد.نسبت جنسی مرد به زن در گروه مورد 3.7 به یک بود. وضعیت تحصیل، محل سکونت، سابقه مواجهه با هیدروکربنهای چند حلقه­ای، سابقه مصرف سیگار، چای، مصرف غذای پرچربی، ابتلا به عفونتهای مکرر و مزمن ادراری ، سابقه فامیلی ابتلا به سرطان مثانه در دو گروه اختلاف داشت (P>0.05). بحث:نتایج این مطالعه بسیاری از عوامل خطرساز مطرح شده برای سرطان مثانه را تأیید نمود ولیکن در مورد ارتباط مصرف تریاک با سرطان مثانه به مطالعه وسیعتری نیاز می­باشد.  

مقدمه: اطمینان از مطابقت دُز منتقل شده به تومور با دُز تجویز شده، از اهداف اصلی در کلینیک می­باشد، به گونه­ای که اختلاف بین این دو کمتر از 2 درصد باشد. نظر به عمومی بودن روشهای محاسبه­ای ذکر شده در متون، لازم است کاربرد اختصاصی این روشها در شرایط بالینی بررسی شود. هدف از انجام این تحقیق مقایسه روشهای محاسبه­ای و تجربی تعیین دُز پرتو در میدانهای منظم و میدانهای نامنظم گردن، حنجره، مری، ریه و معده در پرتودرمانی بود. روشهای محاسباتی مورد بررسی عبارتند از: محاسبه دُز تومور در میدانهای منظم و نامنظم بدون استفاده از ضرایب پراکندگی کل Scp، محاسبه دُز تومور در میدانهای منظم با استفاده از ضرایب Scp و محاسبه دُز تومور در میدانهای نامنظم، با روش جداسازی Scp به ضریب پراکندگی کولیماتور، (Sc) و ضرایب پراکندگی فانتوم، (Sp). روشها: Sc در فانتوم استوانه­ای باریک ساخته شده در این تحقیق و Scp در فانتوم آب برای پرتوهای کبالت و MV12 اندازه­گیری شد. Sp از مقادیر Scp و Sc محاسبه شد.دُز تومور در میدانهای درمانی منظم و نامنظم با استفاده از اتاقک یونش NE2581 و الکترومتر NE2570 در فانتوم آب اندازه­گیری شد و با مقادیر دُز محاسبه شده مقایسه گردید. نتایج: دُز محاسبه شده در روش اول از 15+ درصد ( در بزرگترین میدان) تا 6- درصد(در کوچکترین میدان) با دُز اندازه­گیری شده تفاوت دارد. برای میدانهای منظم، استفاده از Scp برای میدان کولیماتور، تأیید گردید. برای محاسبه دُز در میدانهای نامنظم، صحت روش جداسازی Scp به Sc برای میدان کولیماتور و Sc برای میدان فانتوم تأیید شد (حداکثر انحراف از مقادیر تجربی 1.3 درصد بود). در این میدانها، در صورت استفاده از میدان فانتوم برای انتخاب Scp، دُز تومور از 2.4 درصد (برای بلوک 27 درصد) تا 7.8 درصد ( برای بلوک 90 درصد) بیشتر از دُز تجویز شده برای پرتو MV12 بود(خطا با افزایش بلوک و نزدیک شدن بلوک به مرکز میدان افزایش می­یابد). بحث: استفاده یکسان از روشهای عمومی محاسبات دُز برای میدانهای درمانی متفاوت، باعث عدم تطابق دُز منتقل شده با دُز تجویز شده در میدانهای نامنظم می­گردد. این اختلاف منجر به ایجاد عوارض بالینی، عدم درمان کامل و یا از بین بردن بافتهای سالم مجاور تومور خواهد شد. لذا محاسبه اختصاصی دُز در میدانهای نامنظم با استفاده از Sc برای میدان کولیماتور و Sp برای میدان فانتوم توصیه می­گردد.  

مقدمه: آنتی بادی آنتی استرپتوکیناز موجود در سرم افرادی که قبلاً با عفونتهای استرپتوکوکی برخورد داشته­اند ممکن است با اثر ترومبولیتیکی داروی استرپتوکیناز مداخله کند. داروی استرپتوکیناز به عنوان تنها داروی ترمبولیتیک مصرفی در ایران، به عنوان خط اول درمان انفارکتوس حاد میوکارد به شمار می­رود. با توجه به شیوع بالای عفونتهای استرپتوکوکی در ایران نسبت به کشورهای توسعه یافته و صنعتی این احتمال وجود دارد که سطح بالای آنتی بادی موجود در سرم مبتلایات، اثر استرپتوکیناز مصرفی را خنثی نماید. روشها: از 126 بیمار مبتلا به انفارکتوس حاد میوکارد مراجعه کننده به بیمارستان نور (وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان) قبل از تجویز استرپتوکیناز، آنتی بادی آنتی استرپتوکیناز سرم آنها به روش الیزا اندازه­گیری شد و سپس اثر دارو با توجه به تغییرات الکتروکاردیوگرامهای پی در پی که طی مدت بستری بیمار به عمل می­آمد بررسی و مقایسه شد. نتایج: در 17 نفر از 126 بیمار (13.5 درصد)، دارو اثری نداشت و عیار آنتی بادی موجود در سرم آنها بالا بود. این مقدار 2.5 برابر مقادیر ذکر شده در مراجع می­باشد. در 25 بیماری که دارو بر آنها مؤثر بود سه نفر سطح بالای آنتی بادی علیه استرپتوکیناز داشته­اند. بحث: با توجه به عدم وجود ارتباط بین سطح بالای آنتی بادی ضد استرپتوکیناز با اثر بخشی داروی استرپتوکیناز در درمان بیماران مبتلا به انفارکتوس قلبی در این مطالعه، پیشنهاد می­شود برای روشن شدن موضوع ضمن انجام مطالعات با حجم نمونه­های بیشتر معیارهای عینی­تر نظیر اندازه­گیری سطح فیبرینوژن سرم به عنوان شاخص اثربخشی داروی استرپتوکیناز مورد بررسی قرار گیرد.  

مقدمه: ارسنیک از خطرناکترین آلوده کننده­های محیطی است که همراه ذرات معلق اتمسفر در همه جای محیط زیست پراکنده است. با توجه به بالاتر بودن خاصیت سمی و سرطان زایی گونه ارسنیک سه ظرفیتی As(III) نسبت به نوع پنج ظرفیتی As(V)، اندازه­گیری غلظت گونه­های ارسنیک به تفکیک، امری ضروری است. روشها: برای اندازه­گیری گونه­های مختلف آرسنیک نمونه­ها، از روش تولید هیدرید گازی و متعاقب آن استفاده ازد دستگاه جذب اتمی استفاده شد. از نمونه­های مختلف جمع­آوری شده بر روی فیلترها آزمایشهای لازم به منظور تعیین بهترین روش هضم صورت گرفت. روشهای هضم عبارت بودند از هضم فیلتر با مخلوط اسید نیتریک و اسید سولفوریک، هضم فیلتر با اسید نیتریک و آب اکسیژنه، هضم فیلتر با اسیدکلریدریک یک نرمال و هضم فیلتر با اسید کلریدریک 4-10 نرمال، شرایط اندازه­گیری گونه­های مختلف آرسنیک به روش تولید هیدرید از نقطه و نظر حجم و غلظت سدیم بر هیدرید بهینه گردید. رابطه pH با جذب برای تفکیک As(III) و As(V) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: درصد ارسنیک استخراج شده در روشهای مختلف هضم تفاوت قابل توجهی نداشت و ساده­ترین روش، استفاده از اسید کلریدریک 4-10 نرمال بود که به عنوان روش هضم برتر انتخاب شد. میانگین غلظت ارسنیک کل در تیرماه، مردادماه و شهریورماه به ترتیب 3.309، 1.976، 2.5965 و میانگین غلظت ارسنیک کل در سه ماهه تابستان 2.63 نانوگرم در متر مکعب بود. بیش از 50 درصد ارسنیک کل را As(III) تشکیل می­داد. بحث: غلظت As(III) در هوا بیش از گونه As(V) بوده است. نظر به اینکه پتانسیل خطر As(V) است، لذا توجه به آن حایز اهمیت خاصی است. از طرفی محتوای ارسنیکی اتمسفر منبعی برای آلودگیهای خاک و آبهای سطحی منطقه محسوب می­گردد.  

مقدمه: زبان کوچک دو شاخ در اطفال مبتلا می­تواند نگرانیهایی برای والدین ایجاد نماید. وجود زبان کوچک دوشاخ چنانچه بدون علامت باشد یا همراه با شکاف زیر مخاطی نباشد مشکلی برای کودک ایجاد نمی­نماید. بررسی حاضر برای تخمین این پدیده در کودکان دبستانی شهر اصفهان انجام شده است. روشها: در یک مطالعه مقطعی 3000 دانش­آموزان دختر و پسر به روش نمونه­گیری چند مرحله­ای انتخاب شده و از نظر ساختمان زبان کوچک مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج: شیوع زبان کوچک دو شاخ در این مطالعه معادل 0.8 درصد بوده و در هیچکدام از اطفال شکاف کام زیرمخاطی وجود نداشت. بحث: شیوع زبان کوچک دوشاخ در جمعیت شهر اصفهان از شیوع آن در مقایسه با جمعیت کودکان اروپایی و آمریکایی که برابر با 1.4 تا 2.26 است، کمتر می­باشد.  

مقدمه: به علت اهمیت فاصله بین دو مردمک به عنوان یک بُعد آناتومیک و به ویژه برای تهیه فرام عینک برای استفاده عموم، تعیین شاخصهای استاندارد برای فاصله بین دو مردمک در گروههای سنی مختلف مورد بررسی قرار گرفت. روشها: فاصله بین دو مردمک 1500 نفر از مراجعه کنندگان به درمانگاه چشم که در محدوده سنی 80-5 سال بودند و طی سالهای 73-1372 به مرکز چشم پزشکی فارابی اصفهان مراجعه نمودند  توسط دستگاه Autorefractometer اندازه­گیری شد و سپس یافته­ها بر حسب جنس و گروههای سنی مختلف بررسی آماری شد. نتایج: میانگین فاصله بین دو مردمک در بالغین 3.73±62 میلی متر بود. این میانگین در زنان 61.13 میلی متر و در مردان 63.57 میلی متر به دست آمد. این میانگین در موارد زیر ده سال 55 میلی متر و در موارد ده تا بیست ساله 60 میلی متر بود. فاصله بین دو مردمک با بالا رفتن سن افزایش نشان داد. این فاصله در 96 درصد بالغین بین 55 تا 70 میلی متر می­باشد. بحث: فاصله بین دو مردمک در مردان بیشتر از زنان می­باشد. ضمناً افزایش فاصله بین دو مردمک با گذشت سن حتی بعد از 30 سالگی نیز ادامه دارد.  

مقدمه: آسم یکی از شایعترین بیماریهای مزمن دوره کودکی می­باشد، ولی اطلاعات دقیقی از شیوع آن در کشور ایران به خصوص در نوجوانان در دسترس نمی­باشد. هدف از این مطالعه تعیین شیوع این بیماری در بین نوجوانان مدارس راهنمایی شهرستان اصفهان در سال تحصیلی 78-1377 بود. روشها: بر اساس مطالعه مقطعی نمونه 3986 نفری از نوجوانان دوره راهنمایی اصفهان به روش نمونه­گیری خوشه­ای به طور تصادفی انتخاب گردید. پرسشنامه­ای بر اساس پیشنهاد کمیته بین المللی آسم و آلرژی با تغییراتی متناسب با وضعیت فرهنگی و اجتماعی ایران تنظیم و با توضیح و راهنمایی کارورزان پزشکی، پرسشنامه­ها توسط دانش­آموزان تکمیل گردید. از میان آنها کسانی که حداقل یک پاسخ مثبت به نفع بیماریهای تنفسی داشتند، برای معاینه و اسپیرومتری به بیمارستان الزهرا(س) اصفهان دعوت شدند. در صورت عدم مراجعه، در محل مدرسه مصاحبه و معاینه بالینی شدند. معیار تشخیص آسم، داشتن سابقه خس خس سینه همراه با تنگی نفس بود. نتایج: فراوانی نسبی آسم در این گروه سنی 19.6 درصد به دست آمد. این نسبت در پسران (24.8 درصد) بالاتر از دختران (14.4 درصد)بود (P<0.0001). فراوانی نسبی سابقه خس خس سینه، خس خس و نفس تنگی شبانه به ترتیب 31.7 و 9.5 درصد بود. سمع ویز و رونکای در نوجوانان معاینه شده به ترتیب 4.2 و 3.5 درصد بود. در بین نوجوانان اسپیرومتری شده 5.9 درصد نوجوانات FEV1 کمتر از 80 درصد، 20.5 درصد FEF75 کمتر از 70 درصد و 9.6 درصد FEF25-75 کمتر از 70 درصد داشتند که قویاً با سابقه خس خس سینه و نفس تنگی نوجوانان ارتباط معنی داری داشت (P<0.0001).بحث: شیوع آسم در جمعیت نوجوانان راهنمایی اصفهان بیش از حد متوسط گزارش شده جهانی است و این امر لزوم توجه بیشتر به این گروه سنی و کنترل عوامل خطرزای شناخته شده این بیماری به ویژه آلودگی هوا در شهر صنعتی اصفهان را بیش از پیش مطرح می­سازد.

مقدمه: کنترل تشنج کودکان در دقایق اول نه تنها از عوارض سیستمیک این اختلال مغزی جلوگیری می­کند، بلکه از اثرات غیرقابل برگشت بر روی مغز نیز می­کاهد. از آنجایی که دیازپام قدیمی­ترین و اولین داروی ضد تشنج می­باشد که به صورت وریدی در کنترل آن به کار می­رود، برای سهولت استفاده از این دارو از یک طرف و امکان کنترل سریع تشنج با دیازپام رکتال در خارج از اورژانس (درمانگاه – مطب پزشکان) و حتی در منازل با دیازپام وریدی در کنترل تشنج مطالعه شد. روشها: در یک مطالعه کارآزمایی بالینی از میان 80 بیمار 3 ماهه الی 12 ساله که با تشنج به اورژانس اطفال مراجعه کردند یا در بخش دچار تشنج شدند 40 بیمار با دیازپام وریدی (شاهد) و 40 بیمار دیگر با دیازپام رکتال(مورد) درمان شدند و کارآیی دو روش در کنترل تشنج مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. نتایج: در گروه تزریق وریدی یک نفر در گروه رکتال چهار نفر به دیازپام پاسخ ندادخ و بقیه در کمتر از 10 دقیقه کنترل شدند (P<0.01). میانگین زمان کنترل تشنج با دیازپان وریدی 1.5 دقیقه و در مورد دیازپام رکتال 4 دقیقه بود. مدت تشنج تا قبل از شروع درمان در گروه دیازپام وریدی در شش مورد و در گروه دیازپام رکتال در ده مورد بیش از 5 دقیقه بوده است. بحث: در کنترل تشنج کودکان ابتدا می­توان سریعاً از دیازپام رکتال استفاده نمود و در صورت عدم کنترل تشنج پس از ده دقیقه دیازپام وریدی را به کار برد. به نظر می­رسد پایین بودن درصد عدم جواب به تزریق دیازپام رکتال (نسبت به تحقیقات سایر پژوهشگران در مطالعات مشابه) به مقدار دوز انتخاب شده و عدم درمان سریع بلافاصله پس از شروع تشنج مرتبط باشد.  

مقدمه: به مخلوطی از مواد جامد و مایع به دست آمده طی فرآیند تصفیه فاضلاب، لجن گفته می­شود، که به علت خطرات آن برای سلامتی انسان و محیط زیست باید قبل از دفع در محیط آن را تصفیه (تثبیت) نمود. لجن تهیه شده در تصفیه­خانه فاضلاب جنوب اصفهان به روش هضم بی­هوازی تثبیت می­شود. این روش دارای بوی بد و مشکلات بهره­برداری فراوان می­باشد. امروزه روش هضم هوازی لجن به دلیل سادگی بهره­برداری و مزایای دیگر مورد توجه قرار گرفته است. روشها: این تحقیق یک مطالعه تجربی آزمایشگاهی است که به صورت طرح نمونه انجام شد. برای انجام آن یک بیورآکتور شیشه­ای ساخته شد و با 5 لیتر لجن مخلوط تهیه شده از تصفیه­خانه مذکور در آزمایشگاه بهداشت محیط دانشکده بهداشت بارگیری شد. عمل هضم هوازی لجن با هوادهی محتویات بیورآکتور برای پنج دوره سه هفته­ای ادامه یافت.در طول هر دوره 6 بار (هفته­ای 2 روز) از محتویات بیورآکتور نمونه برداری شد و برای ارزیابی و روند پیشرفت هضم هوازی و تعیین معیارهای طراحی، روند کاهش مقادیر پارامترهای جامدات کل (TS)، جامدات معلق کل (TSS)، جامدات فرّار کل (TVS)، جامدات معلق فرّار(VSS) و اکسیژن مورد نیاز شیمیایی (COD) در طول هضم هوازی مورد بررسی قرار گرفت و ارتباط هر یک از پارامترها با یکدیگر و زمان ماند هضم به وسیله آزمون همبستگی پیرسون و آزمون تفاوت ضرایب همبستگی مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج: مقادیر TS، TSS،VSS و COD پس از گذشت 18 روز از زمان ماند هضم به ترتیب 45.22 ، 49.3، 52.36، 52.28 و 43.03 درصد کاهش یافتند. ضریب همبستگی پیرسون بین این پارامترها بیش از 0.99 بوده است (P>0.0001). بحث: لجن مخلوط تصفیه­خانه مذکور به روش هضم هوازی به خوبی قابل تثبیت بوده و هاضم هوازی توانسته است بعد از گذشت حداقل 11 روز کاهش 40 درصدی موارد فرّار را که شاخص پایانی عملیات هضم است فراهم نماید. این میزان تثبیت با حداکثر بارگذاری برابر 1.45 کیلوگرم جامدات فرّار کل بر متر مکعب بر روز به دست آمد.  

مقدمه: بیماریهای بدخیم در کودکان وفور زیادی دارند. برای درمان این تومورها از رادیوتراپی استفاده می­شود که این امر سبب بروز مشکلات غددی می­گردد. در این میان غده تیرویید آسیب­پذیری خاصی در مقابل رادیوتراپی دارد. روشها: در یک مطالعه مقطعی 180 کودک 1 تا 20 ساله مبتلا به بدخیمی که از تاریخ 1/7/72 لغایت 1/7/77 برای پرتودرمانی به بخش رادیوتراپی بیمارستان سیدالشهدا(ع) در شهر اصفهان مراجعه نموده و زنده بودند انتخاب شدند. اطلاعات لازم (جنس، سن، دُز اشعه، تعداد جلسات، منطقه رادیوتراپی و نوع بدخیمی) از پرونده­ها استخراج گردید. از بیماران دعوت به عمل آمد و نمونه خون برای آزمایش T4، TSH،FT4 گرفته شد. T4، FT4 به روش RIA و TSH به روش IRMA اندازه­گیری شد. نتایج: فراوانی نسبی هیپوتیروییدی 12.2 درصد بود. اختلاف معنی­داری در دُز اشعه و تعداد جلسات رادیوتراپی بین گروه هیپوتیرویید و یوتیرویید مشاهده نشد (P>0.05). اختلاف سنی و جنسی بین افراد با یا بدون هیپوتیروییدی وجود نداشت (P>0.05). جلسات دریافت اشعه در گروهی که هیپوتیرویید نبودند 12.42±22.03 و افراد هیپوتیروئید 7.12±23.12 بود (P>0.05). 45.8 درصد افراد هیپوتیرویید شده رادیوتراپی به ناحیه گردن داشتند که این اختلاف در مقایسه با مطالعات مناطق دیگر معنی­دار بود (P<0.0001). بحث: هیپوتیروییدی می­تواند به علت رادیوتراپی ایجاد گردد ولی سن و جنس، دُز اشعه و تعداد جلسات رادیوتراپی در ایجاد آن نقشی ندارند و آنچه مهم است منطقه دریافت اشعه است. در پیگیری طولانی احتمالاً تعدادی از بیماران یوتیرویید، هیپوتیرویید خواهند شد. توصیه می­شود عملکرد تیرویید بیماران رادیوتراپی شده قبل از شروع درمان و سپس سالانه کنترل شود و در صورت ایجاد هیپوتیروییدی درمان گردند تا مانع یادگیری، رشد و بلوغ آنها نشود.