رفتار حرکتی (پژوهش در علوم ورزشی)
سال:1395 | دوره:8 | شماره:25 |تعداد مقالات:10

هدف از این پژوهش، مقایسه دو روش تمرینی برای ایجاد انعطاف پذیری حرکتی در مهارت پرتاب آزاد بسکتبال می باشد. بدین منظور، 12 نفر از دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد انتخاب شدند و به صورت تصادفی به دو گروه متغیر و ثابت تقسیم گردیدند. شایان ذکر است که افراد پس از پیش آزمون به تمرین مهارت مربوطه پرداختند، بدین شکل که گروه متغیر در طول تمرین می بایست هر بار به صورت تصادفی توپ را از بالای مانعی با ارتفاع متفاوت پرتاب می کرد، اما برای گروه ثابت، ارتفاع مانع همواره ثابت بود. علاوه براین، پس از هفت روز تمرین متوالی، آزمودنی ها دو آزمون انتقال و یادداری را انجام دادند که یکی مشابه با شرایط گروه ثابت و دیگری مشابه با شرایط گروه متغیر بود. این آزمون ها یک هفته بعد نیز تکرار شدند. نتایج نشان می دهد که عملکرد آزمودنی ها در طول مرحله اکتساب پیشرفت معنا داری داشته است، اما بین گروه ها در آزمون های انتقال و یادداری فوری و تاخیری، تفاوت معنا داری مشاهده نمی شود. به نظر می رسد که تمرین گونه های مختلفی از یک تکلیف، فایده ای برای ایجاد انعطاف پذیری در حرکت ندارد.

هدف از پژوهش حاضر، مقایسه اثر دو نوع تمرین ایروبیک و پیلاتس بر عملکرد شناختی زنان سالمند می باشد. بدین منظور، 54 سالمند به صورت دردسترس انتخاب گردیدند و به شکل تصادفی به سه گروه تمرین ایروبیک (با میانگین سنی 67.78±4.85 سال)، تمرین پیلاتس (با میانگین سنی 66.50±5.49 سال) و بدون تمرین (کنترل) (با میانگین سنی 68.58±6.27 سال) تقسیم شدند. گروه های تجربی به مدت 12 هفته، سه جلسه در هفته و 60 دقیقه در هر جلسه در تمرینات مربوطه شرکت کردند و شرکت کنندگان گروه کنترل نیز ملزم شدند که در هیچ گونه تمرینات سازمان یافته ای شرکت نکنند و تنها به فعالیت های روزانه خود مشغول باشند. شایان ذکر است که عملکرد شناختی، قبل و بعد از دوره مداخله اندازه گیری شد. همچنین، به منظور سنجش عملکرد شناختی از آزمون دسته بندی کارت ویسکانسین استفاده شد و جهت تحلیل داده ها، تحلیل واریانس یک راهه با کمک نرم افزار اس. پی. اس. اس (نسخه 16) به کار رفت. یافته ها نشان می دهد که هم تمرینات ایروبیک و هم تمرینات پیلاتس باعث بهبود عملکرد شناختی در مولفه خطای درجاماندگی (شکل گیری مفاهیم، سودبردن از تصحیح و انعطاف پذیری شناختی) می شود (P<0.001). همچنین، برمبنای یافته ها، اختلاف معناداری به لحاظ آماری بین گروه های تحت مطالعه از منظر مولفه تعداد طبقات تکمیل شده (نگهداری مفاهیم) مشاهده نمی شود (P=0.052). علاوه براین، نتایج بیانگر این است که تمرینات پیلاتس نسبت به تمرینات ایروبیک، به لحاظ اثر گذاری بر عملکرد شناختی در مولفه خطای درجاماندگی مفیدتر می باشد (P<0.05). به طورکلی، می توان گفت که استفاده از تمرکزهای ذهنی مکرر که ماهیت ورزش پیلاتس می باشد ممکن است عامل برتری این ورزش نسبت به ایروبیک در بهبود بیشتر عملکرد شناختی باشد.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثر سطح مهارت و موقعیت های قابل پیش بینی و غیر قابل پیش بینی بر زمان بندی تکواندوکاران می باشد. بدین منظور، 23 نفر از تکواندوکاران نخبه حاضر در اردوی تیم ملی و 23 نفر از تکواندوکاران غیر نخبه از سطح باشگاه های موجود در سطح شهر تهران به ترتیب به شیوه نمونه گیری در دسترس و تصادفی انتخاب گردیدند و در آزمایشگاه روان شناسی دانشگاه تربیت مدرس تهران آزمون شدند. به منظور سنجش دقت زمان بندی، از تکلیف رایانه ای زمان بندی در موقعیت های قابل پیش بینی و غیر قابل پیش بینی استفاده شد. جهت تحلیل داده ها نیز آزمون مانووا مورداستفاده قرار گرفت. یافته ها نشان می دهد که بین دقت زمان بندی تکواندوکاران نخبهوغیر نخبه، نه تنها در موقعیت های مذکور، بلکه در بازه های زمانی موقعیت قابل پیش بینی نیز تفاوت معناداری وجود دارد (سطح معناداری بازه های موقعیت قابل پیش بینی و غیر قابل پیش بینی به ترتیب عبارت هستند از: P=0.00001، P=0.019، P=0.005، لذا، می توان نتیجه گرفت چناچه تکواندوکاران از دقت پردازش زمانی دقیقی برخوردار باشند، در اجرای مهارت های حرکتی و پاسخ به محرک هایی که نیازمند پیش بینی زمانی هستند موفق تر عمل خواهند نمود، بنابر این، می توان زمان بندی را به عنوان یکی از توانایی های ادراکی حرکتی دخیل در نخبگی و گزینش تکواندوکاران برتر لحاظ نمود.

هدف از پژوهش حاضر، تعیین تاثیر تکلیف دوگانه، مجرد و ترکیبی بر راه رفتن زنان سالمند با تجربه افتادن و بدون تجربه افتادن می باشد. بدین منظور، 120 زن سالمند شهرستان بابل که در دامنه سنی 8060 سال قرار داشتند به صورت داوطلبانه انتخاب شدند و به شکل تصادفی در گروه های کنترل و تمرینی دوگانه، مجرد و ترکیبی جای گرفتند. جهت سنجش کیفیت راه رفتن سالمندان از آزمون برخاستن و حرکت کردن زمان دار استفاده شد. پس از مرحله پیش آزمون، گروه های مختلف تمرینی بر اساس برنامه مشخص با توجه به گروه خود، به تمرین راه رفتن با شرایط تکلیف مجرد، دوگانه و ترکیبی پرداختند و پس از دوماه، مجددا در آزمون برخاستن و حرکت کردن زمان دار حضور یافتند. شایان ذکر است که آزمون در دو شرایط تکلیف مجرد و تکلیف دوگانه برای تمام گروه ها انجام پذیرفت. نتایج آزمون تحلیل واریانس مختلط نشان می دهد که اثر مداخله و اثر تعاملی مداخله در گروه در دو شرایط آزمون با اجرای تکلیف مجرد و تکلیف دوگانه معنادار می باشد (P£0.05)، اما تفاوت بین این دو شرایط در پس آزمون معنادار نیست. این احتمال وجود دارد که افزایش قابلیت شناختی و جسمانی زنان سالمند، زمینه ساز بهبود امتیازات کیفیت راه رفتن آن ها بوده است.

هدف از پژوهش حاضر، تعیین ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی "مقیاس کوتاه کارآمدی افتادن، فرم بین المللی" در بیماران تصلب چندگانه می باشد. بدین منظور و جهت تایید روایی سازه، 170 نفر از افراد مبتلا به تصلب چندگانه (95 مرد و 75 زن) شهرستان مشهد (با میانگین سنی 46.02 سال) به شکل نمونه در دسترس انتخاب شدند و نسخه فارسی "مقیاس کوتاه کارآمدی افتادن" فرم بین المللی را تکمیل کردند. ابتدا با استفاده از روش ترجمه باز ترجمه، روایی صوری و صحت ترجمه نسخه فارسی مقیاس کوتاه کارآمدی افتادن فرم بین المللی تایید شد. در ادامه، برای تعیین روایی سازه مقیاس از تحلیل عاملی تاییدی مبتنی برمدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. همچنین، جهت تعیین همسانی درونی مقیاس، ضریب آلفای کرونباخ مورد استفاده قرار گرفت و به منظور تعیین پایایی زمانی گویه ها نیزضریب هم بستگی درون طبقه ای در روش آزمون آزمون مجدد به کار رفت. یافته ها نشان می دهند که شاخص های برازندگی (TLI=0.99، CFI=1، RMSEA=0.067)، همسانی درونی (0.94) و پایایی زمانی (0.83) از مقدار قابل قبولی برخوردار هستند که بیانگر روایی و پایایی مطلوب نسخه فارسی مقیاس کوتاه کارآمدی افتادن فرم بین المللی می باشد. با توجه به این نتایج، نسخه فارسی مقیاس کوتاه کارآمدی افتادن فرم بین المللی می تواند به عنوان ابزاری روا و پایا جهت مطالعه و ارزیابی خودکارآمدی افتادن در افراد مبتلا به تصلب چندگانه ایرانی استفاده شود.

هدف از پژوهش حاضر، مقایسه تاثیرارائه انواع محرک دومساده، افتراقی و انتخابی در فاصله های زمانی مختلف بر زمان واکنش محرک اول در الگوی دوره بی پاسخی روان شناختی می باشد. بدین منظور، 36 دانشجوی دختر با دامنه سنی 2418 سال ( با میانگین سنی 3±21 سال) به صورت در دسترس انتخاب شدند و به شکل تصادفی به سه گروه 12نفره ساده، افتراقی وانتخابی تقسیم گردیدند. شایان ذکر است که برای هر یک از گروه ها، پنج حالت اندازه گیری برحسب فاصله ارائه بین دو محرک (50، 100، 200، 400 و1000 هزارم ثانیه) وجود داشت. علاوه براین، داده ها با استفاده از آزمون های آماری تحلیل واریانس عاملی مرکب سه در پنج (فاصله زمانی×گروه) و تحلیل واریانس با اندازه های تکراری تحلیل شدند. نتایج آزمون تحلیل واریانس عاملی مرکب نشان می دهد که در زمان واکنش محرک اول، اثر اصلی گروه (F2.33=15.40، P=0.001)، اثر اصلی فاصله زمانی (F2.33=19.79، P=0.001) و اثر تعاملی فاصله زمانی در گروه (F5.93=2.42، P=0.03) معنا دار می باشد. در زمان واکنش محرک دوم نیز اثر اصلی گروه (F2.33=12.04، P=0.001) معنا دار است، اما اثر اصلی فاصله زمانی (F2.33=2.57، P=0.05) و اثر تعاملی فاصله زمانی در گروه (F3.100=1.63، P=0.14) معنا دار نمی باشد. به طورکلی، یافته ها بیانگر این است که نوع محرک در تکلیف دوم و نیز فاصله ارائه بین دو محرک، نه تنها بر میزان تاخیر زمان پاسخ محرک دوم تاثیر می گذارد، بلکه بر زمان پاسخ محرک اول نیز اثرگذار می باشد.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر انگیختگی ناشی از حضور تماشاگر بر ادراک عمق و حافظه فضایی دانشجویان دختر ورزشکار می باشد. جامعه آماری این پژوهش را تمامی دانشجویان دختر دانشکده تربیت بدنی دانشگاه تهران تشکیل دادند که از این میان، 30 نفر (با میانگین سنی 20.47±1.38 سال) به صورت داوطلبانه در پژوهش شرکت نمودند. شایان ذکر است که پژوهش حاضر به روش نیمه تجربی انجام شد. ابتدا از تمامی آزمودنی ها پیش آزمون ادراک عمق (آزمون گر الکتریکی ادراک عمق) و حافظه فضایی (با استفاده از دستگاه حرکت خطی) به عمل آمد. سپس، آزمودنی ها به صورت تصادفی به دو گروه کنترل (بدون حضور تماشاگر) (15 نفر) و تجربی (با حضور تماشاگر هم جنس) (15 نفر) تقسیم شدند. قابل ذکر است که شاخص ضربان قلب برای سنجش سطح انگیختگی آزمودنی ها مورداستفاده قرار گرفت. همچنین، پس از اعمال مداخله مربوط به گروه تجربی، از شرکت کننده ها پس آزمون به عمل آمد. نتایج تحلیل کوواریانس در ادراک عمق نشان می دهد که بین ادراک عمق دو گروه تجربی و کنترل تفاوت معناداری وجود دارد (P=0.001). به عبارت دیگر، افزایش سطح انگیختگی (حضور تماشاگر هم جنس) موجب افزایش خطای ادراک عمق آزمودنی ها شده است. تحلیل کوواریانس در حافظه فضایی نیز بیانگر این است که گرچه محیط انگیزشی سبب افزایش خطای حافظه فضایی شده است، اما بین انگیختگی ناشی از حضور تماشاگر و حافظه فضایی دانشجویان دختر ورزشکار در گروه تجربی و کنترل تفاوت معناداری وجود ندارد (p=0.1)، لذا، پیشنهاد می شود با توجه به تضعیف ادراک عمق از طریق افزایش میزان انگیختگی، ورزشکاران از راهبردهای موثر و مناسب کنترل میزان انگیختگی بهره مند گردند.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی یک دوره برنامه تمرینی بسکتبال بر توجه پایدار کودکان مبتلا به کمبود توجه/ بیش فعالی می باشد. بدین منظور، 19 کودک پسر 9 تا 12 ساله مبتلا به اختلال کاستی توجه و بیش فعالی، به صورت نمونه گیری دردسترس از بین مراجعه کنندگان به یکی از کلینیک های واقع در شهر تبریز انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه (گروه تجربی 10 نفر و گروه کنترل نه نفر) جای گرفتند. گروه تجربی به مدت 12 جلسه تحت یک دوره برنامه تمرینی بسکتبال قرار گرفت، اما گروه کنترل هیچ مداخله ای را دریافت نکرد. شایان ذکر است که آزمودنی ها قبل و بعد از مداخله به وسیله آزمون رایانه ای عملکرد پیوسته کانرز ارزیابی شدند. جهت تجزیه و تحلیل آماری نیز از آزمون تحلیل کواریانس استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که مداخله صورت گرفته به شکل معناداری باعث کاهش خطای ارتکاب و افزایش پاسخ صحیح بر محرک های غیرهدف شده است، اما در خطای حذف، در پاسخ صحیح بر محرک های هدف و زمان واکنش، تفاوت معناداری در گروه تجربی در مقایسه با گروه کنترل یافت نشد. در نهایت، با توجه به نتایج می توان اظهار کرد که تمرینات بسکتبال می تواند شرایط بهبود برخی اختلالات شناختی در کودکان مبتلا به کمبود توجه/ بیش فعالی را در درازمدت فراهم سازد.

هدف از پژوهش حاضر، مقایسه تمرین در یادگیری حرکات هماهنگ درون مرحلهو برون مرحلهدست و پا می باشد. بدین منظور، 12 دانشجوی دختر از دانشگاه فرهنگیان اصفهان (با میانگین سنی 5±22 سال) که هیچ گونه سابقه فعالیت در رشته های ورزشی ریتمیک نداشتند، به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شدند و به مدت شش ماه تحت نظر مربی هیپ هاپ آموزش دیدند و مهارت های مختلف هیپ هاپ و در خلال آن، تکالیف مدنظر پژوهش را آموخته و تمرین کردند. شرکت کنندگان در طول این شش ماه، سه بار به فاصله های یک، سه و شش ماه، در آزمایشگاه حضور یافتند که هر حضور به منزله یک سطح مهارتی در نظر گرفته شد و هر مرتبه با استفاده از دستگاه تجزیه و تحلیل حرکت، از اجرای چهار تکلیف ورزشی درون مرحله و برون مرحله منتخب با هفت دوربین با فرکانس 60 هرتز به صورت سه بعدی فیلم برداری شد. شایان ذکر است که داده های حاصل به کمک برنامه نویسی در نرم افزار مت لب، پردازش شده و خطای متغیر اجرای شرکت کنندگان محاسبه گشت. سپس، با استفاده ازآزمون تحلیل واریانس، اندازه گیری های مکرر در سطح (P=0.005) تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان می دهد که تفاوت معنا داری بین خطای متغیر اجرا در سطوح مهارتی وجود دارد و حرکات هماهنگ در هر سطح، استوارتر از سطح قبل اجرا می شو د.بررسی اثر تعاملی الگو، سطح و اندام نیز بیانگر آن است که در تمام سطوح و هر دو اندام، خطای متغیر الگوی برون مرحله به صورت معناداری بیشتر از خطای متغیر الگوی درون مرحله می باشد. درمجموع، یافته ها حاکی از آن است که تمرین، اجرای الگوهای حرکت درون مرحله و برون مرحله را در دست ها و پاها به یک نسبت بهبود می بخشد.

هدف از پژوهش حاضر، تعیین ت‍اثیر تمرین بدنی و مشاهده ای بر ویژگی های الکترومیوگرافیک عضلات فعال منتخب در اجرای سرویس بلند بدمینتون می باشد. بدین منظور، 30 نفر از دانشجویان دختر در رشته های غیر تربیت بدنی (با میانگین سنی 20.80±0.93 سال) پس از پیش آزمون و به صورت تصادفی در سه گروه ده نفری تمرین بدنی، مشاهده ای و ترکیبی جای گرفتند. شایان ذکر است که حین انجام سرویس بلند بدمینتون در پیش آزمون، از عضلات دوسر، سه سربازویی و قسمت میانی دلتوئید، الکترومیوگرافی سطحی انجام شد. همچنین، هنگام مشاهده در گروه تمرین مشاهده ای و پس از چهار جلسه تمرین، از آزمودنی های تمام گروه ها (مشابه با پیش آزمون) تست الکترومیوگرافی به عمل آمد. از آزمون آماری تحلیل واریانس مختلط سه در دونیز جهت تحلیل داده ها استفاده شد.یافته ها نشان می دهد که زمان فعالیت، میانگین و اوج فعالیت نرمال سازی شده در عضلات دوسربازویی و دلتوئید در پس آزمون نسبت به پیش آزمون تغییر معنا داری داشته است. همچنین، از دیدگاه عصب فیزیولوژیک، مشاهده فعالیت فرد دیگر، مکانیسمی آینه ای را فعال می کند و تحریک زیر بیشینه عمل ادراک شده، منجر به تسهیل حرکتی برای رفتار تقلیدی می شود.