پژوهش های علوم شناختی و رفتاری
سال:1391 | دوره:2 | شماره:1 (پیاپی 2) |تعداد مقالات:7

پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی (پایایی و روایی) پرسشنامه خشم نواکو انجام شده است. در این پژوهش 100 نفر از دانشجویان دانشگاه اصفهان به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و پرسشنامه خشم نواکو بر روی آن ها اجرا شد. داده ها تجزیه و تحلیل شد و روایی آزمون با استفاده از سه روش همبستگی نمره های آزمون با آزمون پرخاشگری باس و پری، روش بررسی روایی محتوایی و روش تحلیل عاملی پرسشنامه بررسی شد. همچنین، پایایی آزمون با استفاده از دو روش آلفای کرونباخ و بازآزمایی به دست آمد. نتایج نشان داد که پایایی این آزمون با روش آلفا برابر با 0.86 و با روش بازآزمایی برابر با 0.73 و روایی آزمون (همبستگی با آزمون باس و پری) برابر با 0.78 است؛ ضمن اینکه روایی محتوایی مورد تایید پنج متخصص روان شناس، مشاور و جامعه شناس قرار گرفت و با تحلیل عوامل نیز تایید شد. پرسشنامه خشم نواکو از روایی و پایایی مطلوبی برخوردار است و برای سنجش خشم افراد سودمند است. همچنین، این پرسشنامه برای بررسی خشم، به ویژه در موارد کلینیکی قابلیت خوبی دارد.

پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین بعد شخصیتی برون گرایی- درون گرایی نوجوانان و پردازش اطلاعات چهره های هیجانی شاد و خشمگین طرحواره ای پرداخته است. 51 نفر دانش آموز دختر و پسر 11 تا 15 ساله شامل 24 نفر برون گرا و 27 نفر درون گرا بر اساس نمره هایشان در بعد شخصیتی برون گرایی- درون گرایی پرسشنامه شخصیت نوجوانان آیزنک (JEPQ) و انجام یک مصاحبه بالینی نیمه ساختار یافته به عنوان نمونه برگزیده شدند و سپس تکلیف رایانه ای دات-پروب اصلاح شده تصویری بر روی آن ها اجرا گردید. از تحلیل رگرسیون و آزمون T برای تحلیل نتایج استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که بعد شخصیتی برون گرایی- درون گرایی پیش بینی کننده سوگیری توجه نسبت به چهره هیجانی شاد است؛ به طوری که با افزایش میزان برون گرایی در نوجوانان گوش به زنگی توجهی آن ها نسبت به چهره شاد افزایش پیدا می کند ((P=0.0001. نتایج این پژوهش نشان داد که شخصیت به صورت نظام داری بر ادراک افراد از چهره های هیجانی دیگران تاثیر گذار است و صفت برون گرایی با پردازش اطلاعات هیجانی خوشایند مرتبط است.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین مولفه های مزاج و تعامل آنها با ادراک پذیرش و طرد پدر با رفتارهای پرخاشگرانه نوجوانان شنوا و ناشنوا بود. روش تحقیق حاضر از نوع رابطه ای (علی پس از وقوع) است. در همین راستا 60 نفر دانش آموز (30 نفر دختر و 30 نفر پسر) ناشنوا و 100 نفر دانش آموز (50 نفر دختر و 50 نفر پسر) شنوا در مقاطع اول، دوم و سوم در دو مدرسه راهنمایی عادی و دو مدرسه راهنمایی استثنایی به صورت نمونه گیری خوشه ای (تصادفی) انتخاب شدند. به منظور جمع آوری اطلاعات از سه پرسشنامه: پرخاشگری باس و وارن، طرد و پذیرش والدین ویژه کودک و مزاج کودکی میانه استفاده شد. در ابتدا رابطه مولفه های مزاج با عامل های پرخاشگری بررسی شد. یافته ها نشان دهنده آن بود که بین مولفه های مزاج با عامل های پرخاشگری در گروه دانش آموزان شنوا رابطه معناداری وجود دارد (p<.01). سپس رابطه تعامل بین مولفه های مزاج و ادراک طرد و پذیرش پدر با مولفه های پرخاشگری بررسی شد نتایج پژوهش نشان داد که: 1- تعامل حواس پرتی با ادراک طرد و پذیرش پدر پیش بینی کننده پرخاشگری جسمی در دانش آموزان شنواست؛ (p<.01) -2 تعامل فراخنای توجه با ادراک طرد و پذیرش پدر پیش بینی کننده پرخاشگری کلامی و خصومت در دانش آموزان ناشنواست؛ (p<.01) -3 تعامل حواس پرتی با ادراک طرد و پذیرش پدر پیش بینی کننده خصومت و پرخاشگری غیر مستقیم در دانش آموزان ناشنواست (p<.01). نتایج نشان داد که در دانش آموزان شنوا مزاج سخت، چه به تنهایی و چه در تعامل با طرد و پذیرش پدر، می تواند پیش بینی کننده پرخاشگری باشد، (p<.01) ولی در دانش آموزان ناشنوا مزاج فقط در تعامل با طرد و پذیرش پدر پیش بینی کننده پرخاشگری است (p<.01).

در این پژوهش اثربخشی معنا درمانی به شیوه گروهی بر میزان احساس تنهایی مردان بازنشسته کانون بازنشستگان شهرستان ممسنی، بررسی شد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه بازنشستگان عضو کانون بازنشستگان شهرستان ممسنی بودند. نمونه متشکل از 40 نفر بود که به روش نمونه گیری تصادفی ساده از بین داوطلبان شرکت در این طرح، که نمره های آن ها در آزمون احساس تنهایی یک انحراف معیار پایین تر از میانگین بود، انتخاب و بطور تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه گمارده شدند. ابزار مورد استفاده، مقیاس تجدید نظر شده احساس تنهایی راسل، پپلائو و کرتونا (1980) بود. طرح پژوهش از نوع شبه تجربی با پیش آزمون، پس آزمون و گروه گواه بود، که پس از انتخاب تصادفی گروه های آزمایشی و گواه، مداخله درمانی (معنا درمانی گروهی) بر روی گروه آزمایش به مدت 10 جلسه 90 دقیقه ای و یک بار در هفته اجرا گردید. پس از اتمام مداخله از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد و آزمون پیگیری به فاصله یک ماه از اجرای پس آزمون اجرا شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس چند متغیری (مانوا) استفاده شد. نتایج نشان داد که تفاوت معناداری در میانگین نمرات گروه آزمایش و کنترل وجود دارد و معنا درمانی گروهی موجب کاهش احساس تنهایی گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه شد (p<0.05). به علاوه، سودمندی معنا درمانی گروهی بر میزان احساس تنهایی در مرحله پیگیری هم چنان تداوم دارد.

این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین جهت گیری مذهبی (درونی، بیرونی) و جنسیت، با اضطراب مرگ در بین دانشجویان انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی بود. 400 نفر (200 نفر زن، 200 نفر مرد) به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب، و مقیاس اضطراب مرگ و پرسشنامه جهت گیری مذهبی آلپورت را تکمیل کردند. برای تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از روش های آماری تحلیل واریانس دو راهه استفاده شد. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان داد که بین جنسیت و اضطراب مرگ رابطه معنی داری وجود دارد (0.01<p). همچنین، نتایج تحلیل واریانس نشان دهنده معنی دار نبودن تعامل بین وضعیت جهت گیری مذهبی و جنسیت بر اضطراب مرگ بود (0.05>p)، اما اثر اصلی وضعیت جهت گیری مذهبی بر اضطراب مرگ معنی دار بود (0.001<p)؛ به این معنی که دانشجویان با جهت گیری مذهبی درونی نسبت به دانشجویان با جهت گیری مذهبی بیرونی، دارای اضطراب مرگ پایین تر و دانشجویان زن نسبت به مرد دارای اضطراب مرگ بالاتری بودند. با توجه به نقش جهت گیری مذهبی درونی در کاهش اضطراب مرگ، می توان از آن به عنوان یک عامل مهم؛ با تقویت و افزایش آن؛ و همچنین آموزش جهت گیری مذهبی به منظور کاهش اضطراب مرگ در بین دانشجویان بهره برداری نمود.

این مطالعه با هدف تعیین تاثیر برخی از شاخص های حروف چینی، مانند فاصله بین خطوط، اندازه فونت، و شکل فونت بر یادآوری محتوای درسی الکترونیک و سرعت خواندن انجام شد. در این مطالعه 70 نفر از دانشجویان به صورت تصادفی به دو گروه مساوی تقسیم شدند. در آزمایش 1، گروهی، یک فصل از یک کتاب الکترونیک را با فاصله بین خطوط 1.5 و گروه دیگر همان محتوای را با فاصله بین خطوط 2 از روی صفحه نمایشگر مطالعه کردند. زمان خواندن ثبت شد و پیش و پس آزمون هایی از دانشجویان گرفته شد. آزمایش 2 نیز مانند آزمایش 1 صورت گرفت؛ با این تفاوت که دو گروه فصل دیگری را با فونت تاهومای فارسی 10 و 12 مطالعه کردند. آزمایش 3 نیز به همین روش با فونت تاهومای فارسی (بدون دندانه) و با فونت تایمز نیورومن فارسی (دندانه دار) تکرار شد. نتایج نشان می دهد که میانگین نمره ها و سرعت خواندن در سه آزمایش تفاوت معنی داری نداشت. طراحان متون الکترونیک می توانند شاخص های حروف چینی ذکر شده را در محدوده ذکر شده تغییر داده، اثر مخربی بر یادآوری محتوای درسی و سرعت خواندن مشاهده نکنند.

فرم کوتاه خودکارآمدی سیاهه کروی فردی به عنوان کوتاه ترین ابزار مبتنی بر کامل ترین مدل خودکارآمدی مسیر شغلی می تواند برای پژوهش ها و مداخلات مشاوره مسیر شغلی ابزاری بسیار مفید باشد. با هدف هنجاریابی و تعیین پایایی و روایی این ابزار، 320 نفر دانشجوی دانشگاه اصفهان (137 نفر مرد و 183 نفر زن) به صورت تصادفی انتخاب، و به فرم رجحان به فعالیت ها و فرم کوتاه خودکارآمدی سیاهه کروی فردی پاسخ دادند (45 نفر زن و 5 نفر مرد در دو مرحله). ضرایب آلفای کرونباخ، بجز در دو مورد از ده زیر مقیاس، همسانی درونی خوبی نشان داد (=0.70<r)، اما ضرایب بازآزمایی پایایی خوبی را در همه زیر مقیاس ها نشان داد (min=0.71، 0.87=max؛ m=0.79، SD=0.06). زیر مقیاس های این ابزار روایی سازه همگرا و روایی ملاکی پیش بین خوبی را در ارتباط با نمره های رغبت های شغلی نشان دادند. آزمون آرایش تصادفی نیز از اعتبار ساختاری این ابزار حمایت کرد (0.55<CI،  sig=0.02برای مدل هالند، 0.50<CI، 0.001> sigبرای مدل تریسی). جداول هنجاری نمره های استاندارد T نیز ارایه شد. نتایج از کفایت فرم کوتاه خودکارآمدی سیاهه کروی فردی و همچنین، اعتبار مدل هالند، مدل هشت تیپی تریسی، و مدل کروی در سنجش خودکارآمدی مسیر شغلی حمایت کرد. سایر یافته ها نیز مورد بحث قرار گرفت.