غدد درون ریز و متابولیسم ایران
سال:1384 | دوره:7 | شماره:1 (مسلسل 25) |تعداد مقالات:12

رعایت اصول اخلاقی در طراحی و اجرای انواع پژوهش ها از اصول اولیه تحقیق است، ولی این به تنهایی کافی نیست و هنگام انتشار نتایج تحقیق نیز باید به دقت اصول اخلاقی مورد توجه محقق قرار گیرد. در طراحی و اجرای تحقیق، رعایت صداقت و امانت علمی، در نظر گرفتن باورهای رفتار و نظام اجتماعی، صداقت هنگام بازبینی مطالب موجود در پیشینه تحقیق و در نتایج پژوهش، دقت در حسن استفاده از بودجه، توجه به رفاه اعضای گروه تحقیق و اجتناب از ایجاد ناراحتی برای آنان ضروری است. در تجربیات انسانی و توجه خاص به اساس اصول الهی و بین المللی، معیارهای شغلی و حقوق فردی و انسانی ضروری است. مصادیق این اصول عبارت است از: رعایت آزادی فردی، حق انتخاب فردی، رعایت حفظ اسرار، حق آزادی اجتناب از آسیب های احتمالی در جریان پژوهش، حق تصمیم گیری و انتخاب بین خطر عدم انجام بررسی با خطراتی که ممکن است در نتیجه انجام تحقیق بر فرد وارد شود، رعایت حقوق افراد نابالغ یا بالغانی که از نظر روانی اختلال دارند و جلوگیری از صدمات احتمالی بر سلامت افراد تحت بررسی. تمامی این موارد در بیانیه هلسینکی و سایر بیانیه های جهانی مرتبط با اخلاق در پژوهش آورده شده است.

مقدمه: درباره بروز هیپوتیروییدی درپی عمل جراحی توافق نظر وجود ندارد. گاه پس از انجام جراحی ساب توتال تیروییدکتومی بدون تجویز هورمون جایگزین بیمار بی علامت باقی می ماند و گاه پس از لوبکتومی ـ ایسمکتومی تا 36%. هیپوتیروییدی دیده می شود. هدف از این مطالعه بررسی میزان بروز هیپوتیروییدی و عوامل خطرساز آن پس از تیروییدکتومی است. مواد و روش ها:102 بیمار که مبتلا به سرطان تیرویید نبودند و تحت جراحی های لوبکتومی ـ ایسمکتومی ساب توتال و نزدیک توتال (near total) تیروییدکتومی قرار گرفته بودند، به مدت یک سال بدون تجویز هورمون جایگزین تحت نظر گرفته شدند. پس از عمل جراحی، آزمایش عملکرد تیرویید به عنوان پایه و پس از آن هر 3 ماه تا یک سال بررسی شد و در صورت بروز هیپوتیروییدی، هورمون جایگزین تجویز شد تا آزمایش عملکرد تیرویید طبیعی شود. پس از طبیعی شدن TSH، برای 3 ماه دارو تجویز شد و سپس برای یک ماه دارو قطع شد تا گذرا یا پایدار بودن هیپوتیروییدی بررسی شود.یافته ها: در این مطالعه 30 مرد (29٪) و 72 زن (71٪) شرکت داشتند. متوسط سن تمامی افراد 39±13.6 سال (زنان 38.4±5.1 و مردان 40.5±14.2 سال) بود. 36 نفر از کل بیماران با زمان متوسط بروز حدود 5±3.2 ماه، به هیپوتیروییدی مبتلا شدند (35.2%). در میان متغیرهای مورد بررسی، افزایش سن، نوع عمل جراحی (تیروییدکتومی نزدیک توتال)، گزارش آسیب شناسی (گریوز و گواتر آدنوماتوز)، نوع بیماری اولیه (گواتر مولتی ندولر سمی و گریوز)، انفیلتراسیون لنفوستیک در لام پاتولوژی، افزایش طول مدت بیماری اولیه و مصرف لووتیروکسین قبل از عمل جراحی، موارد معنی دار در ارتباط با بروز هیپوتیروییدی پس از تیروییدکتومی بودند. در صورتی که جنس، درجه تیرومگالی قبل از عمل جراحی، عوارض پس از عمل و متوسط میزان TSH که بلافاصله پس از عمل چک شد، ارتباط معنی داری با بروز هیپوتیروییدی پس از عمل نداشت.نتیجه گیری: پس از تیروییدکتومی الزاما نیازی به تجویز هورمون تیرویید نیست؛ این در صورتی است که لزومی به درمان هیپوتیروییدی نباشد و بتوان با معاینات و آزمایش های متوالی بیمار را از نظر برگشت بیماری اولیه تحت نظر داشت. با توجه به درصد بالای هیپوتیروییدی در پی ابتلا به بیماری گریوز و انفیلتراسیون لنفوستیک در بررسی آسیب شناختی، این بیماران باید مورد توجه خاص قرار گیرند.

مقدمه: گره های تیرویید (Thyroid Nodule) از بیماری های شایع تیرویید هستند. در صورت وجود آنها بررسی جهت رد بدخیمی ضرورت دارد. روش های تشخیصی با ارزش دراین زمینه سونوگرافی و آسپیراسیون سوزنی ظریف (FNA) است. در این مطالعه این دو روش را با یافته های پاتولوژی بعد از عمل جراحی مقایسه می کنیم.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی ـ تحلیلی به صورت مقطعی طی 3 سال از سال 1379 تا 1381 در بیمارستان الزهرا (س)  دانشگاه اصفهان انجام گرفت. در 96 گره قابل لمس تیرویید یافته های سونوگرافی داپلر رنگی و آسپیراسیون سوزنی ظریف از نظر همخوانی با یافته های پاتولوژی پس از عمل جراحی مقایسه شدند. برای هر دو روش ارزش تشخیصی به صورت میزان همخوانی، حساسیت و ویژگی تشخیصی برآورد شد.یافته ها: از مجموع 96 نمونه، در 64 مورد (66.6%) جواب سونوگرافی و آسپیراسیون سوزنی ظریف با پاتولوژی بعد از عمل جراحی یکسان بوده است. میزان همخوانی سونوگرافی و سیتولوژی با پاتولوژی بعد از عمل به ترتیب 82.3% (79مورد) و 75% (72 مورد) بود. میزان همخوانی دو روش سونوگرافی و سیتولوژی با نتایج بعد از عمل برای ضایعات نئوپلاستیک به  ترتیب 17.7% و 23.9% و در ضایعات غیرنئوپلاستیک  به ترتیب 64/5% و 51% بود.نتیجه گیری: با روش های سیتولوژی، گواترهای آدنوماتوئید را از نئوپلاسم های فولیکولر نمی توان تمیز داد در حالی که در روش سونوگرافی داپلر رنگی با رویت هاله محیطی هیپواکوی کپسول محیطی و تعداد ضایعه این افتراق به سهولت انجام می گیرد.

مقدمه: چاقی مهمترین مشکل تغذیه ای ـ بهداشتی نوجوانان در کشورهای توسعه یافته است. امروزه در کشورهای در حال توسعه نیز به دلیل تغییر در شیوه زندگی، مدرنیزه شدن و توسعه شهرنشینی، شیوع چاقی رو به افزایش است. به دلیل محدودیت اطلاعات در زمینه شیوع چاقی در دوره نوجوانی در ایران، مطالعه حاضر با هدف تعیین رابطه چاقی و نحوه توزیع چربی بدن با الگوی مصرف مواد غذایی بر روی نمونه ای از دختران دانش آموز 17-14 ساله شهر لاهیجان در سال 80-1379 انجام گرفت.مواد و روش ها: در این بررسی توصیفی ـ تحلیلی، 400 دختر دبیرستانی به تفکیک مقطع تحصیلی با روش نمونه گیری طبقه ای و به طور تصادفی از 12 مدرسه انتخاب شدند. پرسشنامه های دموگرافیک، 24 ساعت یادآمد خوراک یک روزه، عادات غذایی و بسامد مصرف مواد غذایی برای تمامی نمونه ها تکمیل شد. وزن، قد، دور کمر و دور باسن اندازه گیری و BMI و WHR محاسبه شد. در این مطالعه BMI بیشتر یا مساوی صدکهای 85 و 95 استاندارد WHO برای سن و جنس به ترتیب به عنوان اضافه وزن و چاقی و WHR بیشتر یا مساوی 0.8 به عنوان چاقی شکمی در نظر گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS و آزمون های –t غیرمزدوج، کای دو، ضریب همبستگی پیرسون و آنالیز واریانس یکطرفه استفاده شد.یافته ها: براساس نتایج این بررسی شیوع چاقی و اضافه وزن در دختران نوجوان به ترتیب 5.3 و 14.8 درصد بود. 21.5 درصد کل نمونه های مورد بررسی و 66.7 درصد دختران چاق، چاقی شکمی داشتند. میانگین میزان دریافت انرژی، کربوهیدرات و چربی در دانش آموزان دارای اضافه وزن/ چاق در مقایسه با نمونه های کم وزن و طبیعی به مقدار معنی داری بیشتر بود (p<0.0001).نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که افزایش مصرف غذاهای پرچرب و حاوی مقادیر بالای کربوهیدرات نقش مهمی در افزایش دریافت انرژی و در نتیجه بروز چاقی در نوجوانان دارد. بعلاوه، در دختران چاق چربی بیشتر در نواحی مرکزی بدن ذخیره می شود. با توجه به اینکه چاقی شکمی عامل خطر انواع بیماری ها از قبیل بیماری های قلبی- عروقی، افزایش فشار خون و دیابت است، لزوم توجه به این گروه سنی و برنامه ریزی درجهت بهبود وضع تغذیه و تصحیح عادات غذایی آنان توصیه می شود.

مقدمه: مطالعات مختلفی در زمینه اثر تجویز مکمل روی بر وضعیت آن در شیر انجام شده است ولی هنوز اثر آن بر وضعیت روی شیر و بر رشد شیرخواران به خوبی، به ویژه در نواحی دچار کمبود حاشیه ای روی مشخص نیست. هدف این مطالعه تعیین اثر تجویز روی تکمیلی در شش ماهه اول شیردهی بر غلظت روی شیر، روی پلاسمای مادران و وضعیت رشد طولی شیرخواران بوده است. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع کارآزمایی در فیلد بوده که به صورت دو سوکور در شهر یزد انجام گرفته است. 139 مادر شیرده در 5 تا 10 روز پس از زایمان به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. به یک گروه دو روز در هفته هر بار 250mg روی تکمیلی (سولفات روی) و به گروه دیگر دارونما به مدت شش ماه داده شد. در ماه اول و ششم شیردهی نمونه خون و هر ماه نمونه شیر گرفته شد. یادآمد خوراک 24 ساعته و مشخصات انتروپومتریک شیرخواران و برخی متغیرها ثبت شد. روی به روش اسپکتروفتومتری جذب اتمی اندازه گیری شد. یافته ها: پیروی مادران در مصرف کپسول ها، در کل 9/92 درصد و به تفکیک در گروه گیرندگان روی و دارونما به ترتیب 1/91 و 4/94 درصد بوده است. میانگین روی پلاسمای مادران در ماه اول و ششم شیردهی در گیرندگان روی تکمیلی به ترتیب 124.9±52.8 و (p=0.38) 121±27.1 و برای گیرندگان دارونما به ترتیب 134±49.1 و (p=0.005) μg/dL115.6±23 به دست آمد. میانگین غلظت روی شیر از ماه اول تا ششم در گیرندگان روی تکمیلی به ترتیب 310±138، 226±84، 182±79، 159±73، 111±54 و 118±64 و برای گیرندگان دارونما نیز به ترتیب 322±161، 212±90، 152±69،  129±57ریال 103±66 و μg/dL 109±70 به دست آمد. غلظت روی شیر تا ماه ششم در هردو گروه سیر نزولی داشت ولی این روند در گروه گیرنده دارونما شیب بیشتری داشت، به طوری که ماه سوم و چهارم تفاوت بین دو گروه معنی دار شد. متوسط رواداشت تامین شده انرژی و روی در مادران گیرنده روی به ترتیب 97 و 76.5 و برای گروه دارونما نیز به ترتیب 99 و 74 درصد حاصل شده است. به طور کلی برای شیرخواران گروه گیرنده روی 3.28 درصد و برای شیرخواران گروه دارونما 4.26 درصد از رواداشت روی تامین شد. در مدت شش ماه، شیرخواران مادران گیرنده روی، 3.6 سانتی متر رشد طولی بیشتری داشتند. مقادیر خطر نسبی بازماندگی از رشد در شیرخواران از ماه سوم به بعد معنی دار به دست آمد. نتیجه گیری: در این مطالعه مشابه برخی مطالعات، تجویز روی به مادران شیرده در افزایش روی پلاسما و شیر مادران نسبتا موثر بوده و سرعت و میزان رشد شیرخواران، به ویژه رشد طولی آنها را افزایش داده است. از این رو، تجویز روی تکمیلی به مادران شیرده در شش ماهه اول شیردهی پیشنهاد می شود.

مقدمه: هدف از این مطالعه مشخص کردن شیوع چاقی و اضافه وزن در نوجوانان و تغییرات شیوع چاقی در بزرگسالان ساکن شهر شیراز بوده است. مواد و روش ها: از دی ماه سال 1380 تا فروردین ماه سال 1381 یک مطالعه مقطعی بر روی جمعیت ساکن شهر شیراز انجام شد و با نمونه گیری سیستماتیک تصادفی 4048 نفر انتخاب شدند که شامل 803 نوجوان (18-13 سال) و 3245 بزرگسال (بیش از 18 سال) بودند. اندازه  گیری قد و وزن انجام شد و نمایه توده بدن مشخص شد؛ سپس میزان شیوع چاقی و اضافه وزن برای هر جنس در هرگروه سنی مشخص شد. یافته ها: شیوع چاقی در نوجوانان 2.9% و اضافه وزن 11/3% به دست آمد در حالی که میزان شیوع چاقی در بزرگسالان 11.7% و اضافه وزن 33.3% بود. شیوع چاقی و اضافه وزن در زنان شایع تر از مردان بود (p<0.001). در زنان و مردان بیشترین شیوع چاقی در گروه سنی 50 تا 59 سال و بیشترین شیوع اضافه وزن در گروه سنی 40 تا 49 سال مشاهده شد. متوسط نمایه توده بدن در دختران 20.6±3.8، در پسران 19.4±3.4، در زنان 25.3±3.6 و در مردان 23.8±3.8 به دست آمد. نتیجه گیری: این گزارش نشان داد که درصد قابل توجهی از نوجوانان در جمعیت شهرنشین شیراز دارای اضافه وزن بوده شیوع چاقی در بزرگسالان و نیز متوسط نمایه توده بدن در جمعیت بزرگسال شهرنشین جنوب ایران افزایش یافته است. به نظر می رسد باید راهکارها و برنامه های مشخص برای کاهش و کنترل وزن در اولویت های بهداشتی قرار گیرد.

مقدمه: محور هیپوتالاموس ـ هیپوفیز در انواع وابستگی های دارویی، به خصوص اعتیاد به مواد مخدر تحت تاثیر قرار می گیرد. با توجه به نقش کلیدی تیرویید در فعالیت های حیاتی انسان و ارتباط مستقیم تیرویید با محور هیپوتالاموس ـ هیپوفیز، این مطالعه به بررسی اثر مزمن مورفین (وابستگی به مورفین) بر ترشحات تیرویید پرداخته است. شاید بتوان از نتایج این مطالعه برای درمان بیماران معتاد که علاوه بر تغییرات روانی با تغییرات فیزیولوژیک بدن هم رو به رو هستند استفاده کرد. مواد و روش ها: این مطالعه بر روی موش های صحرایی نر نژاد ویستار انجام گرفت. اندازه گیری غلظت هورمون های T3، T4، و TSH در سرم جدا شده از خون رترو اوربیتال رت ها توسط کیت های هورمونی و به روش الیزا انجام پذیرفت (گروه شاهد n=50). سپس با مصرف 21 روزه مورفین (خوراکی و از طریق آب آشامیدنی) موش ها معتاد شدند. با خونگیری مجدد از موش ها اندازه گیری هورمون ها مجددا (گروه معتادn=50) انجام گرفت. در مرحله بعد موش های معتاد به دو گروه تقسیم شدند. در گروه اول با تزریق نالوکسان (2mg/kg) سندروم ترک فارماکولوژیک ایجاد شد (نالوکسان پس تیمار). در گروه دوم با قطع مصرف مورفین (بعد از 21 روز) علایم سندروم ترک فیزیولوژیک مشاهده و بررسی شد. پس از بروز علایم سندروم ترک در دو گروه فیزیولوژیک و فارماکولوژیک، خونگیری و اندازه گیری های هورمونی مجددا انجام گرفت. در گروه جداگانه ای قبل از مصرف مزمن مورفین، نالوکسان به صورت پیش تیمار تزریق و سپس مقادیر هورمونی اندازه گیری و با گروه های دیگر مقایسه شد (n=20). یافته ها: مقادیر T3،T4 و TSH طی مصرف مزمن مورفین به ترتیب 17.83 و 39.15 درصد کاهش یافت،TSH بدون تغییر بود و T3UP به میزان 18.16 درصد افزایش معنی دار یافت. مصرف نالوکسان پس تیمار (ترک فارماکولوژیک) سبب افزایش معنی دار اثر کاهشی مورفین بر T3 و کاهش اثر افزایشی مورفین بر T3UP گردید. تزریق نالوکسان پیش تیمار در هیچ یک از اثرات مورفین بر هورمون های مذکور تغییر معنی داری ایجاد نکرد.نتیجه گیری: کاهش T3 و T4 در دوره مصرف مزمن مورفین و عدم تغییر بارز میزان TSH در این دوره نشان دهنده عواملی است که خارج از محور هیپوتالاموس ـ هیپوفیز در تغییر این هورمون ها موثر است. با توجه به افزایش معنی دار T3UP در دوره مصرف مزمن مورفین، احتمال افزایش ساخت پروتیین های متصل شونده به هورمون های تیروییدی بالا رفته به این ترتیب می توان کاهش هورمون های مذکور را طی مصرف مزمن مورفین توجیه کرد.

مقدمه: در این مطالعه تاثیر پودر پسته وحشی (بنه) بر چربی ها و لیپوپروتیین های سرم خون خرگوش (به عنوان مدل حیوانی برای انسان) بررسی شد. مواد و روش ها: سی قطعه خرگوش نر سالم انتخاب و به طور تصادفی به 6 گروه مختلف تقسیم شدند. به هر گروه آزمایشی (شامل 5 قطعه خرگوش) درصدهای متفاوتی از پودر پسته وحشی (10% و 100%)، کلسترول، روغن نباتی و روغن دنبه داده شد. چربی ها و لیپوپروتیین های سرم خون به روش های متداول آزمایشگاهی مورد سنجش قرار گرفتند. یافته ها: پس از مصرف جیره های حاوی 10 و 100 درصد پودر پسته وحشی غلظت تری گلیسرید، کلسترول، لیپیدتام،HDL ـ کلسترول،VLDL ـ کلسترول و -LDL ـ کلسترول سرم در دفعات مختلف نمونه گیری اختلاف آماری معنی دار نشان دادند (P<0.05) به طوری که با پیشرفت زمان مصرف جیره های حاوی 10 و 100 درصد پودر پسته وحشی، روند کاهش معنی داری در غلظت تری گلیسرید، کلسترول، لیپیدتام، VLDLـ کلسترول وLDL ـ کلسترول و افزایش معنی داری در غلظتHDL ـ کلسترول سرم دیده شد (P<0.05). مصرف جیره حاوی 10% روغن نباتی در خرگوش های نر با افزایش معنی داری در غلظت تری گلیسرید، کلسترول و لیپوپروتیین های سرم (LDL، VLDL و HDL) همراه بود (P<0.05). مصرف جیره حاوی 10% روغن دنبه در خرگوش‏های نر منجر به کاهش معنی داری در غلظت HDL ـ کلسترول و لیپیدتام سرم شد (P<0.05). در این حالت، سایر چربی ها و لیپوپروتیین ها روند کاهش یا افزایش مشخصی نشان ندادند. مصرف جیره حاوی 1% کلسترول با کاهش معنی داری در غلظت تری گلیسرید،HDL ـ کلسترول و -VLDL کلسترول سرم و افزایش معنی داری در غلظت کلسترول و LDL ـ کلسترول سرم همراه بود (P<0.05). نتیجه گیری: به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که مصرف پودر پسته وحشی به دلیل داشتن درصد قابل توجهی از اسیدهای چرب غیراشباع و اسیدهای چرب ضروری، برای پیشگیری از بیماری های قلبی ـ عروقی و آترواسکلروز و کاهش مرگ و میر ناشی از این بیماری ها مفید و سودمند است. مصرف پودر پسته وحشی سبب کاهش LDL ـ کلسترول و افزایش HDL ـ کلسترول سرم می‏شود. این تغییرات در غلظت لیپوپروتیین های سرم برای پیشگیری از بروز بیماری های قلبی ـ عروقی اهمیت زیادی دارد.

مشخصات اصلی سندروم نئوپلازی متعدد آندوکرین نوع 1 (MEN1) عبارت است از درگیری پاراتیرویید، پانکراس و هیپوفیز قدامی؛ علاوه بر آن، تومورهایی همراه به صورت ضایعات آدرنوکورتیکال، کارسینویید، لیپوما و آنژیوفیبروما نیز در این بیماران دیده می شود. این سندروم می تواند نماهای بالینی متفاوتی را در هر زمان از سیر بیماری ایجاد کند. یکی از تظاهرات این سندروم هیپرکورتیزولیسم یا سندروم کوشینگ است. هیپرکورتیزولیسم در زمینهMEN1  می تواند ناشی از علل هیپوفیزی یا غیرهیپوفیزی (ضایعات آدرنال، تومورهای کارسینویید و پانکراس) باشد. کارسینویید تیموس یک بدخیمی نادر است که در یک چهارم موارد با سندروم نئوپلازی متعدد آندوکرین نوع 1 همراه است. در مقایسه با سایر نئوپلاسم های مرتبط با MEN1 اطلاعات اندکی درباره این بدخیمی در دست است. در این مقاله یک مرد 44 ساله مبتلا به MEN1 که درگیری پانکراس (انسولینوما و گاسترینوما)، درگیری هیپوفیز (پرولاکتینوما) و هیپرپاراتیروئیدی داشته است و در سیر بیماری خود دچار سندروم کوشینگ ناشی از تومور کارسینویید تیموس شده است، معرفی و مقالات موجود در این زمینه مرور می شود.

مقدمه: پیدایش گره های تیرویید مشکل بالینی شایعی است که به دلیل احتمال بدخیمی دارای اهمیت است. بررسی سیتولوژی آسپیراسیون سوزنی ظریف (FNAC) به عنوان یک روش ساده، ایمن و دقیق در ارزیابی گره های تیرویید، پذیرش گسترده ای یافته است. مطالعات متعدد در زمینه ارزش تشخیصی FNAC تیرویید، با به کار بردن روش های متفاوت، میزان حساسیت، ویژگی، ارزش اخباری مثبت و منفی و دقت تشخیصی متفاوتی را گزارش کرده اند.مواد و روش ها: در این مطالعه گذشته نگر، 1397 نمونه FNAC (1242 زن و 155مرد، نسبت زن به مرد=8) با محدوده سنی 85-7 سال، در یک دوره هشت ساله از مهر ماه 1375 تا پایان شهریور 1383 در گروه پاتولوژی دانشکده پزشکی بندرعباس بررسی شدند. نتایج سیتولوژی به 5 گروه ناکافی، زیر حد مطلوب، خوش خیم، بدخیم و مشکوک تقسیم شدند. در 101 مورد از بیماران (88 زن و 13 مرد، نسبت زن به مرد=7) با محدوده سنی 70-17 سال، امکان دسترسی به لام های نمونه تیروییدکتومی آنها وجود داشت. یافته ها: در بررسی نمونه های FNAC، 11.3% نمونه غیرتشخیصی (شامل موارد ناکافی 5.4% و زیر حدمطلوب 5.9%) وجود داشت. 75.2% از گره ها خوش خیم، 3.8% بدخیم و 9.7% مشکوک بودند. تشخیص هیستوپاتولوژیک نهایی در 65/3% موارد خوش خیم و در 34.7% موارد بدخیم بوده، شایع ترین ضایعات خوش خیم گواتر آدنوماتوز و گواتر کولویید و شایع ترین بدخیمی کارسینوم پاپیلاری بود. پس از مقایسه نتایج FNAC با تشخیص های هیستوپاتولوژی، با در نظر گرفتن موارد مشکوک و بدخیم FNAC به عنوان مثبت سیتولوژیک و تشخیص نهایی بدخیم (بدون موارد کارسینوم پاپیلاری نهفته) به عنوان مثبت هیستوپاتولوژیک، حساسیت 91% FNAC، ویژگی67%، ارزش اخباری مثبت و منفی 58% و 94% و دقت تشخیصی برابر 75% بود.نتیجه گیری: FNAC در ارزیابی گره های تیرویید و انتخاب مناسب بیماران برای جراحی دارای دقت تشخیصی قابل قبول است ولی در مناطقی که شیوع ضایعات فولیکولار بالاست، به دلیل محدودیت FNAC در افتراق دقیق ضایعات فولیکولار از یکدیگر، از میزان ویژگی و ارزش اخباری مثبت آن کاسته می شود. به هر صورت،FNAC تیرویید همواره در کنار قضاوت بالینی راهگشا بوده هرگز جایگزین آن نخواهد شد.

مقدمه: با گذشت یک دهه از مصرف همگانی نمک های یددار در کشور، بررسی حاضر به منظور ارزیابی شیوع گواتر در گرگان انجام شد. مواد و روش ها: از فروردین تا خرداد 1382، 1400 (500 دختر و 900 پسر) کودک 11-7 ساله از 12 مدرسه که به طور تصادفی از میان مدارس گرگان انتخاب شدند برای ارزیابی گواتر با روش لمس مورد معاینه بالینی قرار گرفتند. 183 نمونه ادرار صبحگاهی (101 دختر و 82 پسر) به طور تصادفی از کودکان دارای گواتر برای اندازه گیری غلظت ید با روش هضم کالتوف گرداوری شد. یافته ها: گواتر در 370 (26.4%) کودک، 173 (34.6%) دختر و 197 (21.9%) پسر شناسایی گردید. شیوع گواتر در دختران 9، 10 و 11 ساله به ترتیب 31، 37 و 52 درصد به دست آمد که بیش از شیوع آن در پسران 9، 10 و 11 ساله (به ترتیب 17.2، 20 و 23.3 درصد) بود (مقادیر p به ترتیب کمتر از 0.012 و0.003 و 0.0001) و بیشترین نسبت شانس برابر با 4/7 در جمعیت 11 ساله به دست آمد (فاصله اطمینان 2.71-8.00: 95%). میانه (محدوده؛ فاصله اطمینان 95%) مقادیر ید ادرار در کودکان 190μg/L (600-20؛ 230-190) بود. مقادیر مذکور در پسران 220μg/L (590-30؛ 261-212) و در دختران 170μg/L (600-20؛ 217-170) به دست آمد (P=0.001). مقادیر ید ادرار کمتر از50μg/L و 100 به ترتیب در 4 (2/2%) و 16 (8.7%) کودک دارای گواتر وجود داشت. مقادیر ید ادرار کمتر از 100µg/L در دختران 11-10 ساله بیش از پسران 11-10 ساله (P=0.02) و دختران 9-7 ساله (P=0.03) دیده شد. در میان کودکان دارای گواتر، 86 نفر (47%) دارای ید ادرار ≥200μg/L بودند. 9 نفر (22%) از دختران 11-10 ساله دارای گواتر، مقادیر ید ادرار کمتر از 100μg/L داشتند. نتیجه گیری: بر اساس مقادیر ید ادرار، گرگان منطقه ای عاری از کمبود ید است ولی به نظر می رسد هنوز تعدادی از دختران 11-10 ساله در معرض کمبود ید باشند. بررسی گواتر، میزان ید دریافتی و تغییرات هورمونی در نوجوانان توصیه می گردد.