مدیریت پرستاری
سال:1393 | دوره:3 | شماره:3 |تعداد مقالات:7

مقدمه: آموزش بیمار حلقه فراموش شده مراقبت بالینی اثربخش در مراکز درمانی کشورمان است، نبود سیاست هماهنگ برای سازماندهی نیرو به منظور گسترش خدمات آموزش بیمار، منجر به عدم ارایه خدمات موثر به بیماران برای دستیابی به «مراقبت از خود» در راستای رسالت سازمان های بهداشتی – درمانی می شود.هدف: معرفی یک مدل سازمانی نیمه متمرکز برای سازماندهی خدمات آموزش بیمار با تاکید بر نقش محوری پرستاران است.مواد و روش ها: مطالعه بخشی از بازتاب اقدام پژوهی گسترش نقش پرستاران آموزش دهنده الزهرا (س) است که بر اساس مدل اقدام پژوهی ارتقادهنده رهایی بخش از دی ماه 1390 در مرکز آموزشی درمانی الزهرا (س) اصفهان آغاز شده است. سازماندهی تیم مرکزی و گروه های راهبردی و بازخوردی و استفاده از مهارت های رهبری تغییر با فرایند مشارکت جویانه، برنامه ریزی راهبردی و عملیاتی، منجر به گسترش خدمات آموزش بیمار شد. ساختار سازمانی، تعاملات و نقش های پرستاران در سازماندهی اقدامات فوق، از 115 مکاتبه اداری، بیش از 1000 رایانامه و 740 صفحه مستندات مشارکت بالین و دانشگاه، به صورت هدفمند جمع آوری و تحلیل محتوای کیفی مستمر داده ها به صورت قراردادی وتجمعی انجام شد.یافته ها: از تئوری زنده اقدام پژوهی با مضمون «پرستار در نقش رهبر و مدیر»، با تایید 10 متخصص طرحواره ای با عنوان «مدل سازمانی نزدیک تر کننده» برای سازماندهی خدمات آموزش بیمار در مرکز الزهرا (س) استخراج گردید. مدل فوق نشان دهنده درونمایه های ساختاری، برنامه های مشارکت جویانه و تعاملات نزدیک تر حوزه های سه گانه دانشگاهی و خدمات بهداشتی درمانی و تلاش سازماندهی شده پرستاران در استقرار ساختار تخصصی و نیمه متمرکز پروژه اقدام پژوهی دانشجویی، در بستر عناصر زمینه ای شامل منابع جامعه، گیرندگان و ارائه دهندگان خدمات بیمارستانی، به منظور جلب مشارکت عناصر اجرایی معاونت های آموزش، پژوهش، بهداشت و درمان است که به توسعه خدمات آموزش بیمار منتهی گردیده است.نتیجه گیری: مدل سازمانی نزدیک تر کننده چگونگی همکاری حوزه آموزشی-پژوهشی وحوزه های بهداشت و درمان با ایفای نقش موثر پرستاران در سازماندهی و گسترش خدمات آموزش بیمار طی یک پروژه اقدام پژوهی مشارکتی را تبیین می کند. با توجه به نتایج مثبت مطالعه و با شکل گیری معاونت پرستاری در نظام سلامت کشور ما ایران، آزمون این مدل برای گسترش خدمات آموزش بیمار و ارتقای نقش آموزشی پرستاران از طریق اقدام پژوهی در عرصه های مشابه یا محدوده وسیع تر پیشنهاد می شود.

مقدمه: با رشد پدیده حرفه ای شدن در پرستاری، مفهوم دانش پرستاری و تقویت بدنه دانش پرستاری اهمیت بیشتری پیدا کرده است پرستاری به عنوان یک حرفه علمی باید در ارائه خدمت به مددجویان، نگاهی عمیق به تولید، انتشار و استفاده از دانش داشته باشد.هدف: این پژوهش با هدف تبیین درک پرستاران از فضای دانش آفرینی در بالین پرستاری انجام شده است.مواد و روش ها: این پژوهش با رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوا انجام شده است. 17 مصاحبه با پرستار و سرپرستاران بیمارستان های آموزشی؛ امام خمینی و شریعتی شهرتهران با روش نمونه گیری مبتنی بر هدف درسال (1393) انجام شد. داده ها با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته گردآوری و سپس با روش تحلیل محتوای قراردادی تحلیل شدند.یافته ها: در این پژوهش 4 تم اصلی از تجارب مشارکت کنندگان به دست آمد که شامل «بحث علمی»، «اشتراک گذاری تجارب بالینی»، «غنی نمودن کنفرانس و راندهای بخش» و «بر قراری ارتباط بین فردی» بودند.نتیجه گیری: فضای دانش آفرینی در بالین پرستاری یک فضای تعاملی است. لذا، مدیران پرستاری باید شرایطی را فراهم نمایند تا پرستاران ضمن داشتن ارتباطات مناسب بین فردی، به داشتن بحث های علمی بیشتر در هنگام کنفرانس ها، راندهای بالینی، گزارش های پرستاری، تحویل گرفتن و تحویل دادن بیماران تشویق شده و تمایل بیشتری به اشتراک گذاری تجربیات بالینی خود داشته باشند.

مقدمه: خطاهای پزشکی ازچالش های مهم تهدید کننده ایمنی بیمار درتمامی کشورهاست. از شایع ترین خطاهای پزشکی شناخته شده می توان به خطاهای دارویی اشاره کرد.هدف: این مطالعه با هدف توسعه مدل نظری خطای انسانی با رویکرد تلفیقی با توجه به بستر فرهنگی و سیستم های مراقبتی در ایران انجام شده است.مواد و روش ها: این مطالعه به صورت تلفیقی (کمی – کیفی) در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در تهران (1392) انجام شده است. در بخش کمی، عوامل مرتبط با خطاهای دارویی در قالب مدلی که براساس مدل خطای انسانی ریزن (Reason)طراحی شده بود، آزمون گردید. نمونه ها، تعداد 150 پرستار شاغل بودند. ابزارهای پژوهش در این مطالعه پرسشنامه ای شامل اطلاعات جمعیت شناسی، ابزار های سنجش متغیر های مدل ریزن از جمله؛ پیچیدگی مراقبت پرستاری والسکوئیز (Velasquez) در سال 2005، پویایی کار سالیر (Salyer) در سال 1996، ارتباط پزشک- پرستار گیتل و همکاران (Gittell et al) در سال 2000، تعهد کاری مینیک و همکاران (Minick et al) در سال2003، جو یادگیری روبویک و همکاران (Rybowiak et al) در سال 1999 و گزارش خطای دارویی ویکفیلد و همکاران (Wakefield et al) در سال 2005 را برای تعیین عوامل فردی و سازمانی مرتبط با خطای دارویی براساس مدل خطای انسانی ریزن (Reason)تکمیل کردند. در بخش کیفی مطالعه، همزمان با استفاده از تحلیل محتوای هدایت شده، عوامل موثر بر بروز خطاهای دارویی از دیدگاه 20 پرستار، تبیین گردید. برای تحلیل داده از نرم افزارSPSS نسخه 16 وLISREL نسخه 8.8 با روش تحلیل مسیر در سطح معناداری 0.01 استفاده گردید و سپس از تلفیق نتایج دو بخش جهت توسعه مدل استفاده شد.یافته ها: اکثریت پرستاران (44.7%) در محدوده سنی 40-31 سال قرار داشتند و تجربه کاری آنها بین 10.10±6.80 سال بود. شاخص های برازش مدل نشان دادند که مسیرهای در نظر گرفته شده جهت ارتباط بین متغیرها مناسب پیش بینی شده است. همبستگی بین متغیر جو یادگیری با تعهد کاری با ضریب استاندارد شده (r=0.40) و جو یادگیری با ارتباط پزشک - پرستار با ضریب استاندارد شده (r=0.20) وجود داشت و بین بقیه متغیرها (عوامل محیط کار: پیچیدگی مراقبت و پویایی کار و عوامل فردی: سن و سابقه کار) ارتباط معنی دار ی مشاهده نشد. دربخش کیفی، مشارکت کنندگان در این مطالعه عوامل تاثیر گذار بر خطاهای دارویی را در 3 درون مایه اصلی عوامل فردی شامل «ویژگی های فردی - روانی پرستاران»، «خطای ناشی از دستورات پزشکی» و «عوامل سازمانی» شامل «شرایط کاری دربخش»، «اطلاعات دارویی پرستار»، «خطای ناشی از ماهیت حرفه پرستاری» و «عوارض خطاهای دارویی» و ویژگی های بیماران و فرهنگ سازمانی شامل «فرایند یادگیری» و «فرایند مدیریت خطر» را بیان کردند. مدل تلفیقی نشان دهنده ترکیب این متغیر ها در مدل ازمون شده است.نتیجه گیری: مدیران پرستاری با دانستن عوامل سازمانی و فرهنگ سازمانی در بروز این خطاهای مهم و قابل پیشگیری، اقدامات لازم در جهت از بین بردن این عوامل و کاهش بروز خطاهای دارویی را در اولویت برنامه های خود قرار دهند.

مقدمه: تنش های روانی جزء اجتناب ناپذیری از حرفه پرستاری بوده که می تواند پیامدهای مهمی را همانند نارضایتی پرستاران و افت کیفیت مراقبت به دنبال داشته باشند. در این میان توانمندی روانشناختی پرستاران از طریق افزایش کارایی، انگیزه شغلی و بروز رفتارهای خلاقانه در آن ها خواهد توانست نقش مهمی در کاهش تنش های روانی آن ها در محیط های درمانی داشته باشد.هدف: مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط بین توانمندی روان شناختی و تنش های روانی در پرستاران بیمارستان های آموزشی شهرکرد انجام شده است.مواد و روش ها: مطالعه حاضر پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده که بر روی 200 نفر از پرستاران بیمارستان های آیت الله کاشانی و هاجر شهرکرد در بهمن ماه (1392) انجام شده است. پرستاران به روش نمونه گیری سهمیه ای انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه های توانمندی روان شناختی اسپریتزر (Spreitzer,1995) و تنش روانی اوسیپو (Osipow,2001) که دارای پایایی محاسبه شده به روش آلفای کرونباخ (0.90) بودند؛ جمع آوری و توسط نرم افزار Spss16 و آزمون های آماری توصیفی و تحلیلی (تی تست، انالیز واریانس و ضریب همبستگی پیرسون) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: نتایج حاکی از آن است که فقط بعد «معنی داری کار» از میان ابعاد مختلف توانمندی روان شناختی با تنش روانی رابطه معنی داری داشته است.(P<0.05) میانگین نمره توانمندی روان شناختی و تنش روانی در پرستاران نیز در حد متوسط به بالابوده است.نتیجه گیری: با توجه به اهمیت بعد «معنی داری کار» از میان ابعاد مختلف توانمندی روان شناختی می توان گفت که ارتقاء احساس ارزشمند بودن در پرستاران و هم چنین در نظر گرفتن راهکارهایی برای افزایش این احساس می تواند در کاهش تنش های شغلی در آنان و اثر بخشی بیشتر آنان در سیستم های بهداشتی نقش مهمی داشته باشد.

مقدمه:حساسیت کار پرستاران، اضطراب در شغل و ارایه مراقبت با کیفیت از بیماران، لزوم رفتار داوطلبانه فراتر از نقش را در بین آنها برجسته می کند. لذا؛ شناخت عوامل موثر بر بروز این رفتار های فرا نقش در پرستاران مهم است، زیرا به مدیران پرستاری کمک می کند که در برنامه ریزی برای ارتقاء کیفیت مراقبت این عوامل را مورد توجه قرار دهند.هدف: بررسی رابطه بین هویت سازمانی با رضایت شغلی و رفتارهای شهروندی سازمانی یا فرانقش پرستاران است.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی و از نوع همبستگی بوده که در سال (1391) انجام شده است .جامعه مطالعه؛ کلیه پرستاران در بیمارستان امام خمینی (ره) شهر ارومیه بوده که با نمونه گیری به شیوه طبقه ای ساده متناسب با حجم جامعه آماری هر بخش با استفاده از جدول مورگان تعداد (201) نفر به عنوان حجم نمونه تصادفی انتخاب شدند. برای گرد آوری داده ها از پرسشنامه های: هویت سازمانی (آشفورت و مائل، 1989)، رضایت شغلی (برایفیلد و روت، 1951) و رفتار شهروندی سازمانی (پودساکوف و همکاران 2000) استفاده شده است که ضرایب پایایی این پرسشنامه ها با استفاده از روش آلفای کرونباخ بترتیب (0.75، 0.73 و 0.77) بوده است. داده ها با استفاده از آزمون همبستگی خطی و تحلیل مسیری در برنامهSPSS (19) تجزیه و تحلیل شده اند.یافته ها: هویت سازمانی با رضایت شغلی (0.48) و رضایت شغلی با رفتار شهروندی (0.57) در سطح (0.01) ارتباط مثبت و مستقیم داشتند، که بیشترین اثر در بین متغیرها بود و هویت سازمانی با رفتار شهروندی (0.28) در سطح (0.01) ارتباط مثبت و غیرمستقیم داشت. هویت سازمانی و رضایت شغلی در مجموع (0.29) از تغییرات رفتار شهروندی را پیش بینی می کنند و هویت سازمانی هم (0.20) از واریانس رضایت شغلی را تبیین می کند.نتیجه گیری: در راستای یافته ها به مدیران پرستاری و بیمارستان ها پیشنهاد می شود که به برنامه ریزی هایی بپردازند که با افزایش ادراک پرستاران از هویت سازمانی، رضایت شغلی آنها را بهبود دهند تا زمینه مناسبی برای رفتارهای شهروندی یا فرانقش آنان فراهم گردد.

مقدمه: جهت پاسخ گویی به نیازهای روزافزون و نوپدید مردم در بخش سلامت، ضروری است تا پرستاران دامنه کاری خود را از بیمارستان به جامعه توسعه داده و جهت ارائه نقش های کارآفرینی در سطوح مختلف مراقبتی آماده شوند. بی شک انتخاب مسیر کارآفرینی و به دنبال آن خطر کردن، تحمل ابهام و رویارویی با انواع موانع و مشکلات، نیاز به انگیزه ها و محرک های قوی دارد.هدف: مطالعه حاضر با هدف توصیف انگیزه های کارآفرینانه درک شده توسط پرستاران کارآفرین ایرانی انجام گردید.مواد و روش ها: این مطالعه یک تحقیق کیفی بود که بین سال های 1392- 93 انجام شد و در آن از روش آنالیز محتوای گرانهایم و لاندمن (2004) برای جمع آوری و آنالیز داده ها استفاده شد. 13 پرستار کارآفرین به صورت هدفمند انتخاب شده و داده ها توسط مصاحبه های بدون ساختار جمع آوری گردید.یافته ها: در نتیجه تجزیه و تحلیل داده ها، پنج تم اصلی شامل ارتقاء حرفه ای، خدمت رسانی به جامعه، دستاوردهای معنوی، کسب درآمد بیشتر و اشتغال زایی به دست آمد.نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان می دهد که پرستاران برای ورود به کارآفرینی پرستاری و رویارویی با چالش ها و مشکلات آن، به انگیزه های والایی نظیر ارتقاء حرفه ای، خدمت رسانی به جامعه و دستاوردهای معنوی نیاز دارند. از یافته های این پژوهش می توان جهت آشنایی پرستاران و دانشجویان پرستاری با انگیزه های پرستاران کارآفرین و تقویت گرایش آنها به کارآفرینی در حوزه سلامت استفاده نمود.

مقدمه: نظارت در آموزش از سازوکارهای بسیار مهم است که به بهبود اثربخشی و در نهایت ارتقای کیفیت آن در نظام آموزش عالی منجر می شود. اجرای یک نظارت ایده آل منطبق بر اهداف آموزشی، مستلزم شناخت واقعیت های حاکم بر آن و برنامه ریزی برای مدیریت بهتر آن است.هدف: شناسایی واقعیت های نظارتی است که می تواند در جو سازمانی دانشگاه به عنوان امتیاز یا محدودیت بر نظارت مدیران آموزشی اثر بگذارد.مواد و روش ها: مطالعه کیفی حاضر با روش تحلیل محتوی انجام شد. مشارکت کنندگان این پژوهش اعضای هیات علمی و مدیران گروه های آموزشی دانشکده پرستاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد بودند که به روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند. داده ها به کمک 10 مصاحبه نیمه ساختاریافته به دست آمد. مصاحبه ها ضبط و سپس با دقت پیاده و با استفاده از روش تحلیل محتوی قراردی تجزیه و تحلیل گردید.یافته ها: تحلیل محتوی توصیف های غنی مشارکت کنندگان منجر به استخراج (6) درون مایه اصلی شامل کمبود وقت، تعدد نقش، کمبود نیرو، ماهیت پیچیده نظارت، دشوار بودن نظارت بر فرد متخصص و نبود اختیارات کافی در نظارت بوده است.نتیجه گیری: به منظور بهبود کیفیت آموزش در پرستاری، باید استفاده از روش های متنوع دیگری از جمله نظارت مشارکت مورد تمرکز و توجه مدیران پرستاری در دانشگاه ها قرار گیرد تا مشکلات موجود رفع گردد.