مجله غدد درون ریز و متابولیسم ایران
سال:1379 | دوره:2 | شماره:1 (مسلسل 5) |تعداد مقالات:10

حیات مغز نیازمند تامین مداوم گلوکز می‏باشد. چرا که گلوکز سوخت اصلی مورد مصرف دستگاه عصبی مرکزی و بخصوص مغز است و مغز گلوکز را تولید یا ذخیره نمی‏کند. هیپوگلیسمی نه تنها توانایی ایجاد اختلال حاد در دستگاه عصبی مرکزی را دارد، بلکه می‏تواند ضایعه دایمی در مغز ایجاد کند یا به مرگ فرد منتهی گردد. به همین سبب پیشگیری یا اصلاح سریع افت قند خون برای حیات بسیار ضروری است. شیوع دیابت در جامعه ما نسبتا بالاست و از آنجایی که عمده‏ترین قربانیان هیپوگلیسمی این بیماران هستند، آشنایی پزشکان با این اختلال اهمیت ویژه‏ای دارد.

مطالعه حاضر جهت بررسی ارزش بالینی فروکتوز آمین برای ارزیابی بیماران دیابتی نوع دو و مقایسه آن با هموگلوبین گلیکوزیله انجام گرفت. در این مطالعه 100 بیمار مبتلا به دیابت ناوابسته به انسولین (50 مرد، 50 زن) و 100 فرد کنترل (60 مرد، 40 زن) انتخاب شدند. از هر فرد مورد مطالعه، در حالت ناشتا خون وریدی تهیه گردید. نمونه ها از لحاظ قند خون ناشتا، هموگلوبین گلیکوزیله، آلبومین و فروکتوزآمین ارزیابی گردیدند. در گـروه مـورد، در میـان قنـد خـون ناشتـا با هموگلوبیـن گلیکوزیله (P<0.001، r=0.64) و فروکتوز آمین (P<0.001، r=0.64) رابطه قوی دیده شد. رابطه قوی ای نیز بین هموگلوبین گلیکوزیله و فروکتوزآمین سرم وجـود داشـت (P<0.001، r=0.99) در گـروه کنتـرل، ارتبـاط بیـن فـروکتـوزآمیـن و قنـد خـون نـاشـتا (P<0.001، r=0.5) هموگلوبین گلیکوزیله (P<0.001، r=0.3) در حد ضعیف دیده شد. نتایج این مطالعه نشان میدهند که در افراد دیابتی ناوابسته به انسولین، اندازه گیری فروکتوز آمین یک پارامتر مناسب برای کنترل بیماری دیابت است.

آن دسته از سرطان های پستان که دارای گیرنده های استروئیدی می باشند و به درمانهای هورمونی پاسخ می دهند، پیش آگهی بهتری نسبت به سرطان های بدون گیرنده های استروئیدی دارند. این مطالعه به منظور بررسی ارتباط بین گیرنده های استروژن و پروژسترون از یک طرف و سن بیماران، نوع و درجه بدخیمی سرطان از طرف دیگر بر روی نمونه های 140 بیمار مبتلا به سرطان پستان که بین سال های 1376 تا 1378 به بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شیراز مراجعه نموده اند، با استفاده از روش ایمونوهیستوشیمی روی بلوک پارافین انجام شد. فراوانی موارد مثبت گیرنده های استروژن و پروژسترون در افراد زیر 50 سال (95 نفر) و بالای 50 سال (45 نفر) به ترتیب 46% و 41% و 48% و 44% بود. کارسینوم لوبولار بیشترین میزان مثبت شدن گیرنده ها (66.7%) و کارسینوم مدولاری کمترین میزان مثبت شدن (21.4%) را بروز داد.فراوانی گیرنده های استروئیدی با افزایش درجات تمایز کارسینوم داکتال (114 بیمار) روند نزولی از خود نشان می داد. در هر صورت روش ایمنو هیستوشیمی به عنوان روش قابل اعتمادی برای بررسی وضعیت گیرنده های استروئیدی جهت براورد پیش آگهی و تصمیم گیری در مورد هورمون درمانی سرطان سینه در بیماران ایرانی می تواند کاربرد بسزایی داشته باشد

به منظور مقایسه اثر سیمواستاتین ساخت ایران (سیمواستاتین، شهر دارو) با مشابه خارجی  Zocor (Simvastatin, Merch Sharp and Dohme)،20  بیمار (14 زن، 6 مرد) با میانگین سنی 4/9±9/53 سال مبتلا به هیپرلیپیدمی که بر اساس راهنماییهای National Cholesterol Education Program اندیکاسیون دریافت دارو را داشته، کنترااندیکاسیونی برای مصرف "استاتین ها" نداشتند، بصورت دوسوکور، به دو گروه تقسیم شدند. میانگین کلسترول تام بیماران 326±38mg/dl و میانگین LDL کلسترول آنها 245±47mg/dl بود. تعداد 11 بیمار، سیمواستاتین ساخت ایران و 9 بیمار، مشابه خارجی را به میزان 20 میلی گرم روزانه، مصرف نمودند. بیماران، 4 هفته و 8 هفته پس از شروع درمان جهت تکرار آزمایشها و بررسی بالینی، مراجعه نمودند. بین دو گروه از نظر نسبت مرد به زن، میانگین سنی، مقادیر پایه لیپیدهای سرم و میزان پیگیری مراجعه ها، تفاوت معنی دارآماری وجود نداشت. در 4 هفته بعد از درمان، کاهش کلسترول تام در گروه سیمواستاتین 8/4±9/24% (P<0.001 و 83±54mg/dl) و در گروه 24.9±3.8Zocor (P<0.001،81±34mg/dl) بود؛ تقریبا تمام این کاهش مربوط به کاهش LDL کلسترول میشد که در گروه سیمواستاتین 34.2%±5.5 (P<0.001، 85±47mg/dl) و در گروه %32±4.8 Zocor (P<0.001، 79±39mg/dl) کاهش یافته بود. در 8 هفته بعد از درمان، کاهش کلسترول تام نسبت به قبل از درمان در گروه سیمواستاتین 3/4±8/26 (P<0.01، 87±39mg/dl) و در گروه (77±28mg/dl, P<0.01) %24.4±3.3 Zocor، بود. تقریبا تمام این کاهش مربوط به کاهش LDL کلسترول میشد که در گروه سیمواستاتین 3/4±6/34% (P<0.001، 82±29mg/dl) و در گروه(65±42md/dl, P<0.05) %27.8±6.5 Zocor کاهش یافته بود. در هیچ یک از دو گروه، تغییرات غلظت HDL کلسترول و تری گلیسیرید در 4 هفته و 8 هفته بعد از درمان تفاوت معنی دار آماری نداشت. تغییرات غلظت هیچ یک از لیپیدهای سرم در بین دو گروه تفاوت معنی دار آماری نداشت. این بررسی نشان می دهد که توانایی داروی سیمواستاتین ساخت ایران در کاهش کلسترول تام و LDL کلسترول، با مشابه خارجی آن مطابقت دارد.

در این مطالعه، ارتباط غلظت آپولیپوپروتیین های A-I و(apo A-I, apo B) B، و فعالیت پاراکسوناز (PON) که یک آنزیم مستقر بر HDL است، با بیماری عروق کرونر (CAD) تایید شده توسط آنژیوگرافی در بیماران دیابتی و غیر دیابتی دچار CAD در مقایسه با گروه شاهد بررسی شده است. انسداد بیشتر از 50% در یک یا چند شریان کرونر به عنوان CAD+ و انسداد کمتر از 10% به عنوان CAD- طـبقه بندی شد. بیمارانی که در دو آزمایش متوالی قند خون ناشتا برابر یا بیشتر از 140mg/dl و یا سابقه مصرف داروهای کاهنده قند خون داشتند به عنوان بیماران دچار دیابت ملیتوس مورد بررسی قرار گرفتند. مقادیر آزمایشگاهی کلسترول (TC)، تری گلیسیریدها (TGs)، LDL، HDL، apo A-I،apo B  و فعالیت PON در 251 بیمار 30 تا 70 ساله که برای آنژیوگرافی کرونر معرفی شده بودند، اندازه گیری شد. اطلاعات مربوط به عوامل خطرزای غیرلیپیدی توسـط پرسشنـامه گرداوری گردید. مقادیر کلسترول تام (TC) (212±38 در مقابل 45±196 میلی گرم در دسی لیتر P<0.05)، تری گلیسیرید TG (209±187 در مقابل 113±150 میلی گرم در دسی لیتر، P<0.005)، apo B (99±21.5 در مقابل 5/23±2/93 میلی گرم در دسی لـیتر، P<0.0001)، نســبت TC بهHDL-C (4.8±1 در مقابل 4.1±1.3، P<0.001) و نسبت LDL-C به HDL-C (2.9±1.1 در مقابل 1/1 ± 4/2،P<0.05) در گروه CAD+DM+ بیشتر از گروه شاهد بود. ولی نسبت apo A-I به apo-B (1.7±0.4 در مقابل2.0±0.69، P<0.01) در گروه CAD+DM+ کمتر از گروه شاهد بود. هیچ تفاوت معنی داری در HDL-C، LDL-C،apo A-I  و میزان فعالیت PON/arylesterase بیـن گروه ها دیـده نشـد. در بیمـاران CAD+ غیردیابتی، تنها سطوح apo B (96±24 در برابر 18±85 میلیگرم در دسی لیتر،P<0.01) و نسبت apo A-I به apo B (1.8±0.4 در برابر 6/0±0/2،P<0.01) نسبت به گروه شاهد تفاوت معنی دار نشان داد. در آنالیز رگرسیون لجستیک چند متغیری، بهترین معیار برای افتراق بین گروههای CAD+ وCAD- ، نسبت apo A-I به apo B در بیماران دیابتی و میزان apo B در بیماران غیردیابتی بود. در بیماران ایرانی دیابتی و غیردیابتی مبتلا به CAD مقدار آپولیپوپروتیین ها نسبت به دیگر لیپیدهایی که معمولا سنجیده میشوند، شاخص بهتری برای تشخیص بیماریهای عروق کرونر است. عدم اختلاف معنی دار در فعالیت سرمی آنزیم پاراکسوناز بین گروه های تحت مطالعه، تایید کننده یافته های دیگر مطالعه هایی است که بیانگر اختلاف های نژادی در توزیع پلی مورفیسم ژنتیکی پاراکسوناز و توزیع تک نمایی (unimodal) فعالیت این آنزیم در جمعیتهای غیر اروپایی هستند.

در مطالعه کشوری که به منظور پایش برنامه مبارزه با IDD در سال 1375 انجام شد، میزان ید ادراری در استان ایلام در گروه استانهای با بالاترین میزان ید ادراری قرار داشت. مطالعه حاضر به منظور تعیین تکرارپذیری یافته های سال 1375 و مقایسه بین مناطق شهری و روستایی شهرستان ایلام در سال 1378 انجام شد. مطالعه به شیوه مقطعی و در جمعیت بالای 2 سال صورت گرفت. 75 خانوار در شهر و 61 خانوار در روستاهای تابعه شهرستان ایلام به شیوه نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند (352 نفر در شهر و 292 نفر در روستا). غلظت ید، سدیم و پتاسیم دفعی ادرار در یک نمونه تصادفی ادرار اندازه گیری شد. نمک مصرفی کل اعضای خانوار در طی دو هفته تعیین و با تقسیم بر تعداد اعضای خانوار، میزان نمک مصرف شده افراد محاسبه گردید. نمونه خون غیرناشتا جهت انجام تستهای تیروییدی گرفته شد. همچنین پرسشنامه تکرر مصرف غذای ماهانه (FFQ) برای برخی از خوراکی های غنی از نمک جهت خانوار تکمیل شد. متوسط سن در شهر 27.3±19.0 و در روستا 6/19±0/26 سال بود NS. ید و سدیم ادراری افراد خانوارهای شهری و روستایی به ترتیب عبارت بودند از ید: 6/8±1/19 و 20.6±9.0 میکروگرم در دسی لیتـر (P<0.05) و سدیم 49±157 و 47±166 میلی اکی والان در لیتر (P<0.05). متوسط نمک دریافتی روزانه هر فرد (بدون محاسبه خوراکیهای غنی شده از نمک) در شهر 9.0±4.3 و در روستا 3/4±6/11 گرم بود. متوسط T3 در خانوارهای شهری 29±141 و در خانوارهای روستایی 25±129 نانوگرم در دسی لیتر بود (P<0.001)؛ سایر آزمونهای تیروییدی در خانوارهای شهری و روستایی تفاوت معنی داری نداشتند. متوسط ید ادراری در شهرستان ایلام نسبت به سال 75 کاهش قابل ملاحظه ای یافته است، اما همچنان در حد مطلوب بوده است. متوسط ید ادراری ساکنین روستاهای شهرستان ایلام به طور معنی داری بالاتر از ید دفعی ادرار در خانوارهای شهری بوده است؛ دلیل این اختلاف، دریافت بیشتر نمک در خانوارهای روستایی است. همچنین بین خانوارهای شهری و روستایی تفاوت معنی داری در آزمونها و عملکرد تیرویید بجز T3 دیده نشد.

به منظور بررسی نقش یکبار اندازه گیری پروژسترون سرم در پیش بینی آینده آبستنی در بیمارانی که اوایل آبستنی با خونریزی واژینال مراجعه می کنند، مطالعه ای آینده نگر بصورت شاهد موردی در 100 خانم آبستن زیر 18 هفته که با خونریزی واژینال به درمانگاههای بیمارستان میرزاکوچک خان مراجعه کرده بودند، انجام شد و میزان پروژسترون سرم این افراد با گروه کنترل که شامل 53 خانم آبستن زیر 18 هفته که جهت مراقبت دوران بارداری به بیمارستان میرزا کوچک خان مراجعه کرده و آبستنی آنها به حد قابل حیات (30 هفته) رسیده بود، مقایسه گردید. گروه تحت مطالعه بصورت آینده نگر به دو گروه تقسیم شدند: گروه یک شامل 65 نفر که آبستنی آنها بصورت سقط ختم شد و گروه دو شامل 35 نفر که آبستنی آنها به حد قابل حیات رسید. گروههای مورد مطالعه با گروه شاهد از سن، تعداد زایمان، تعداد آبستنی و سابقه سقط همسان شدند. سطح پروژسترون به طور مشخص در گروه یک مطالعه 7±8ng/ml پایین تر از گروه شاهد (12±34ng/ml) و گروه دو (27±9ng/ml) مطالعه بود. (P<0.05) و مقدار پروژسترون 10ng/ml به عنوان یک مرز برای تفاوت بین آبستنی قابل حیات و آبستنی از بین رفته یافت گردید. به طوری که تمام افراد مورد مطالعه با آبستنی قابل حیات پروژسترون سرم بیشتر از 10ng/ml داشتند. برای این مرز میزان حساسیت برابر 77%، ویژگی و ارزش اخباری مثبت برابر 100% بدست آمد. بنابراین میتوان از یکبار اندازه گیری پروژسترون سرم در زنانی که اوایل آبستنی با خونریزی واژینال مراجعه می کنند، جهت پیش بینی آینده آبستنی استفاده کرد.

از آنجایی که عارضه پای دیابتی شیوع قابل توجهی در بیماران دیابتی دارد و استئومیلیت در آن می‏تواند عواقب غیرقابل جبرانی داشته باشد، یافتن روشی بالینی جهت تشخیص سریع و ارزان استئومیلیت در این بیماران از اهمیت زیادی برخوردار است، با توجه به اینکه نحوه گرفتاری استخوان در زخم پای دیابتی از طریق مجاورتی و نه از طریق خونزاد می‏باشد، بنابراین در معرض بودن استخوان، استخوان را مستعد به ابتلا به استئومیلیت می‏گرداند. در این طرح، زخمهای پای دیابتی توسط پروب استریل سر پخ، از نوع D/E، از نظر وجود استخوان در معرض در عمق زخم بررسی شد و نتایج با نتایج عدم وجود استئومیلیت در این زخمها که توسط روشهای دیگر بالینی یا پاراکلینیکی تشخیص داده می‏شد، مقایسه گردید. مطالعه بر روی 35 بیمار بستری شده در بیمارستان امام خمینی (ره)، با مجموع 37 مورد زخم پای دیابتی، در فاصله زمانی اول مرداد ماه سال 1377 تا پایان اسفند همان سال، انجام گرفت. در 37 زخم مورد مطالعه، 17 مورد از نظر پروبینگ مثبت و در 20 مورد از نظر پروبینگ منفی تشخیص داده شدند. از 17 مورد پروب مثبت، 13 زخم واجد استئومیلیت بودند و در 4 مورد وجود استئومیلیت رد گردید. تنها 5 مورد از 20 مورد زخمی که پروبینگ منفی داشتند با مطالعه های انجام گرفته مبتلا به استئومیلیت تشخیص داده شدند. بنابراین، برخورد پروب با استخوان جهت تشخیص استئومیلیت دارای حساسیت، ویژگی و ارزشهای اخباری مثبت و منفی به ترتیب 2/72، 9/78، 76.4 و 75% بود. در نتیجه، برخورد پروب با استخوان در عمق زخم پای فرد مبتلا به دیابت، رابطه تنگاتنگی با وجود استئومیلیت دارد.