توسعه آبزی پروری (علوم زیستی)
سال:1394 | دوره:9 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

در این پژوهش تاثیر شدت نورهای مختلف بر رشد و تولیدمثل روتیفر Brachionus rotundiformis مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور ویال های 10 میلی لیتر را که هر یک حاوی 3 میلی لیتر ریز جلبک دریایی Nonnochloropsis oculata با غلظت 106×12 سلول در میلی لیتر بود، به وسیله روتیفر با تراکم 10 عدد در میلی لیتر (30 عدد در هر ویال) تلقیح شدند و تحت تابش شدت نورهای مختلف (5000-4000-3000-2000-1000-200 و 7000 لوکس)، شرایط یکسان (دما بین 28o-32o، شوری pH, ppt 25 بین 7.9 تا 8.1، تراکم غذایی با غلظت 106×12 سلول در میلی لیتر و هوادهی به وسیله تکان دادن دستی ویال ها) کشت شد. نتایج آزمایش نشان داد میان تراکم های روتیفر در تیمارهای رشد یافته با شدت نورهای مختلف در زمان 12 ساعت پس از کشت، اختلاف معنی داری وجود نداشت (P>0.05). پس از 24 ساعت بیشترین تراکم روتیفر در تیمار رشد یافته در شدت نور 3000 لوکس (34±8.71 عدد در میلی لیتر) مشاهده شد، که به جز تیمار 4000 لوکس با سایر تیمارها اختلاف معنی دار بود (P<0.05). نتایج نشان داد بیشترین تراکم روتیفر در زمان های 36، 48، 60 و 72 ساعت در شدت نور 3000 لوکس بود (P<0.05). به طوری که پس از گذشت 72 ساعت میزان آن به 19 ± 255 عدد در میلی لیتر رسید. همچنین محاسبات آماری حاصل از شمارش تخم روتیفر نشان داد، طی زمان های 12 تا 72 ساعت میان تیمارها، اختلاف معنی دار بود (P<0.05). بیشترین تعداد تخم تولید شده در واحد حجم در تیمار 3000 لوکس (122±41.5 عدد در میلی لیتر) و کمترین آن مربوط به تیمار 7000 لوکس (1±4 عدد در میلی لیتر) به دست آمد. در پایان آزمایش نتایج بیان داشت، شاخص های طول لوریکا و قطر تخم، میان تیمارهای مختلف آزمایش اختلاف معنی داری نشان نداد (P>0.05). پس از گذشت 72 ساعت، کمترین تراکم روتیفر در شدت نور 7000 لوکس (57.6±20.5 عدد در میلی لیتر) و بیشترین تراکم روتیفر در شدت نور 3000 لوکس (19 ± 255 عدد در میلی لیتر) محاسبه گردید. در نتیجه با افزایش میزان شدت نور (تا 3000 لوکس) تراکم روتیفر افزایش و در شدت نورهای بالاتر، این تراکم کاهش یافت.

هدف از این مطالعه شناسایی منابع طبیعی آرتمیا در ایران طی سال های 1379 الی 1389 زیست سنجی سیست و ناپلیوس آرتمیا و وضعیت تولیدمثلی آن ها است نمونه برداری توسط تور با مش 150 میکرون انجام گرفت. مشخصات سیست های آرتمیا جمع آوری شده شامل اندازه گیری قطر، ضخامت لایه کوریون و همچنین مشخصات ناپلیوس (Instar I) بر اساس طول کل به دست آمد. جمعیت های آرتمیا در 18 منطقه جغرافیایی پراکنده در 12 استان کشور یافت شدند که به جز گونه دو جنسی آرتمیا ارومیانا (Artemia urmiana)، بقیه جمعیت ها بکرزا بودند. مطالعه بیومتری قطر سیست و ناپلیوس آشکار ساخت که تفاوت هایی بین جمعیت ها وجود دارد که می تواند در تمایز جمعیت ها کاربرد داشته باشد. دامنه متوسط اندازه قطر سیست از 243.2 (بکرزا ارومیه) تا 285.4 میکرومتر (بکرزا ورمال) بود. در آرتمیا بکرزا، قطر سیست کوچک ترین قطر در بین جمعیت ها بکرزای جهان را داراست. دامنه متوسط طول کل ناپلیوس آرتمیا از 455.5 (بکرزا ارومیه) تا 529.8 میکرومتر (دو جنسی ارومیه) می باشد.

تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر پرورش توام میگوی سفید غربی (Litopenaeus vannamei) و ماهی کفال خاکستری (Mugil cephalus) بر تنوع و شیوع باکتری های بیماری زای جنس ویبریو در استخرهای خاکی پرورش میگو طی چهار ماه پرورش انجام شد. بدین منظور تعداد نه استخر 600 متر مربعی در قالب سه تیمار پرورشی و هر کدام با سه تکرار آماده سازی، آبگیری و با تراکم 20 پست لارو (میانگین وزنی 0.007±0.001 گرم) در هر مترمربع ذخیره سازی شدند. چهل روز پس از ذخیره سازی میگو، بچه ماهیان کفال خاکستری (میانگین وزنی 35±5.5 گرم) با تراکم های 0 قطعه (گروه کنترل)، 2 قطعه (تیمار 1) و 4 قطعه (تیمار 2) در هر 100 مترمربع استخرها رهاسازی شدند. جهت شناسایی آلودگی باکتریایی، هر ماه از هر استخر 10 قطعه میگو به صورت تصادفی صید و سپس توسط ظروف استریل همراه با هواده به صورت زنده به آزمایشگاه مرکز تحقیقات شیلاتی آب های دور منتقل شدند. در آزمایشگاه از بافت های آبشش، هپاتوپانکراس و همولنف نمونه برداری و نمونه ها در محیط های کشت مخصوص کشت شدند. طبق نتایج کشت باکتریایی، در مجموع شش گونه ویبریو شامل ویبریوآلجینولیتیکوس (Vibrio alginoliticus)، ویبریو فلویالیس (Vibrio fluvialis)، ویبریو کاستیکولا (Vibrio costicula)، ویبریو اسپلندیدوس (Vibrio splendidus)، ویبریو نرتس (Vibrio nerets)، ویبریو ناتریجنز (Vibrio natrigenes) شناسایی شدند. درصد شیوع آلودگی باکتریایی در میگوهای تیمار 1 (%2.46) و 2 (%3.7) به طور معنی داری کمتر از گروه کنترل (%23.47) بود (P<0.05). همچنین گونه های ویبریو شناسایی شده در هر گروه آزمایشی عبارت بودند از: (گروه کنترل): ویبریوآلجینولیتیکوس، ویبریو فلویالیس، ویبریو کاستیکولا، ویبریو اسپلندیدوس، ویبریو نرتس، ویبریو ناتریجنز، (تیمار 1): ویبریوآلجینولیتیکوس، ویبریو فلویالیس (تیمار 2): ویبریو ناتریجنز. در مجموع نتایج این تحقیق نشان می دهد که ماهی کفال خاکستری به عنوان یک گونه پرورشی ثانویه می تواند تاثیر مثبتی در کنترل بیماری های ناشی از باکتری ویبریو میگوی سفید غربی داشته باشد. احتمالا این تاثیر به صورت غیرمستقیم و از طریق کاهش بار مواد آلی آب و بهبود کیفیت آب محیط پرورش می باشد.

اردک ماهی Esox lucius (Linnaeus, 1758) یکی از ماهیان اقتصادی حوضه آبریز دریای مازندران است که در برخی مناطق آن مثل رودخانه های دارای گیاهان آبزی و تالاب ها زیست می کند. تولیدمثل این ماهی نیز در اکوسیستم های آب شیرین صورت گرفته که اطلاعات کمی راجع به آن در دسترس می باشد. در این بین مطالعه هورمون های استروئیدی گنادی مولدین اردک ماهی یکی از شاخص های مهم بیولوژی تولیدمثل می باشد. به همین دلیل بررسی هورمون های استروئیدی گنادی مولدین اردک ماهی تالاب انزلی از فصل پاییز 1389 تا تابستان 1390 انجام گرفت. در مجموع 50 قطعه اردک ماهی صید شدند. سپس زیست سنجی شده و پس از خون گیری مولدین و انتقال آن به لوله های CBC، با استفاده از سانتریفیوژ نمودن آن ها پلاسمای خون استخراج شد. سپس اندازه گیری هورمون های 17- بتا استرادیول، 17- آلفا هیدروکسی پروژسترون و تستوسترون انجام شد. طبق نتایج به دست آمده در بین ماهیان مولد، سطوح استروئیدهای جنسی پلاسما نشان دهنده افزایش میزان هورمون 17- بتا استرادیول در فصل پاییز و افزایش میزان هورمون تستوسترون در فصل زمستان و افزایش میزان هورمون 17- آلفا هیدروکسی پروژسترون در پاییز و زمستان می باشد (P<0.05).

سمیت حاد و اثرات سم سوین بر ضایعات ایجاد شده در برخی بافت های بچه ماهیان سفید، در شرایط کیفی ثابت آب و دمای 2±20 درجه سانتی گراد مورد مطالعه قرار گرفت. در این آزمایش میانگین وزنی بچه ماهیان سفید 2.98±0.46 گرم بود. میزان 96LC50 ساعته این سم برای ماهی سفید 3.0654 میلی گرم در لیتر به دست آمد. هم چنین حداکثر غلظت مجاز سم سوین در محیط های طبیعی بر گونه سفید 0.3065 میلی گرم در لیتر محاسبه شد. بر اساس طبقه بندی جدول سطوح سمیت حشره کش ها، سم سوین برای ماهی سفید جزء سموم با«سمیت متوسط» طبقه بندی شد. در بررسی ضایعات ناشی از سم، ماهیان مسموم از نظر بالینی علایمی از قبیل شنای غیر عادی، چرخش، از دست دادن تعادل را از خود نشان دادند. هم چنین ماهیان مسموم رنگ پریده تر بوده و دچار اختلال تنفسی شدند. برای انجام مطالعات بافت شناسی ماهیان با میانگین وزنی 3.1±0.23 گرم در معرض غلظتی کمتر از 96LC50 ساعته (3 میلی گرم در لیتر) به مدت چهار روز قرار گرفتند، نمونه برداری ها از بافت های کبد، کلیه، آبشش و روده در دو گروه شاهد و در معرض سم انجام شد. از نظر آسیب شناسی بافتی نیز پرخونی، التهاب، ادم و هیپرتروفی در بافت آبشش و پرخونی، ادم و التهاب در بافت روده و کبد مشاهده شد. در بافت کلیه علاوه بر ضایعات فوق الذکر نکروز و اتساع فضای بومن نیز مشاهده شد. از نتایج این تحقیق می توان این طور نتیجه گیری نمود که، بررسی ضایعات بافتی بچه ماهیانی که در معرض غلظت هایی از مواد سمی آلاینده محیط قرار می گیرند می تواند در شناسایی نحوه عملکرد این سموم و اندام های هدف آنها بسیار مفید باشد.

توسعه مزارع پرورش ماهی مستلزم مطالعه در خصوص تعیین فاصله اطمینان فی مابین مزارع می باشد. فاصله اطمینان بیانگر حداقل فاصله مورد نیاز جهت به حداقل رساندن اثرات نامطلوب انتشار آلودگی ها بین مزارع است. در این مقاله نتایج مدل Mike21FM به منظور بررسی فاصله اطمینان فی مابین مزارع پرورش حصاری در خلیج گرگان مورد بحث قرار گرفته است. اثرات مولفه های تابش امواج ناشی از بادهای غالب در 7 سناریو با اجرای مدل موج Mike21NSW به مدل هیدرودینامیک Mike21FM اعمال گردید. مدل سازی انتقال و پراکنش آلودگی های لحظه ایی در 4 نقطه از خلیج تحت 14 سناریو مختلف و با جفت نمودن مدل هیدرودینامیک Mike21FM و انتقال - پخش انجام شد. در مدل سازی ها از میانگین سالانه بارش، تبخیر و ورودی 13 رودخانه و اثر بادهای غربی، شمالی و شمال غربی با دو سرعت 2.5 و 5 متربرثانیه در شرایط آرام جوی و باد غالب غربی با سرعت 15 متر بر ثانیه تحت شرایط توفانی استفاده شد. از مقادیر میانگین دبی ورودی و خروجی 1000 متر مکعب برثانیه در دهانه آشورآده - بندرترکمن جهت اعمال مرز باز استفاده شد. نتایج مدل سازی ها نشان داد که فاصله اطمینان در خلیج گرگان از 45 تا 1097 متر متغیر می باشد. با کاهش عمق میزان فاصله اطمینان و مدت زمان لازم جهت رقیق شدن آلاینده در خلیج افزایش می یابد و بالعکس. با افزایش سرعت باد میزان فاصله اطمینان افزایش یافته ولیکن مدت زمان لازم جهت رقیق شدن آلاینده در خلیج به موجب افزایش فرآیند اختلاط کاهش می یابد و بالعکس. خروج آب از طریق دهانه آشورآده - بندرترکمن سبب افزایش میزان فاصله اطمینان و مدت زمان رقیق شدن آلاینده ها می گردد و بالعکس.

یکی از مهم ترین مسائل پرورش ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio)، تکثیر مصنوعی و مطالعه وضعیت هم آوری به عنوان شاخص کمی در تولیدمثل می باشد. به این دلیل بررسی اثر سن مولدین ماده کپور معمولی، بر روی شاخص های مورفولوژیک و تولیدمثلی شامل وزن، طول، ضریب چاقی، وزن تخمک، هم آوری، تعداد تخمک در گرم، هم آوری نسبی به ازای وزن و طول انجام پذیرفت. برای این منظور 2 گروه از مولدین ماده (2 و 3 ساله) به صورت جداگانه مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند. ماهیان 3 ساله میانگین وزن (4536.7±713.0 گرم)، طول کل (64.9±3.1 سانتی متر)، مقدار تخمک استحصالی (664.3±69.9 گرم)، میزان هم آوری کاری (600847.3±91984.4 عدد تخمک) و هم آوری نسبی به ازای طول (74748.8±2194.2 عدد تخمک) بالاتری را نسبت به ماهیان 2 ساله نشان دادند (P<0.05). همچنین میانگین ضریب چاقی (1.8±0.2)، تعداد تخمک در هر گرم (1000.7±137.8) و هم آوری نسبی به ازای وزن (1646943.3±51362.9 عدد تخمک) در ماهیان 2 ساله بیشتر از ماهیان 3 ساله بود (P<0.05). مقایسه 2 گروه سنی ماهیان نشان داد که در کلیه پارامترهای اندازه گیری شده اختلاف معنی داری مشاهده شد. افزایش سن، وزن و طول مولدین کپور معمولی اثر مثبتی بر هم آوری، وزن و اندازه تخمک های استحصالی داشت و ماهی های مسن تر، سنگین تر و با اندازه بزرگ تر تعداد تخمک در گرم کم تر اما با اندازه بزرگ تر را نشان دادند. بر طبق نتایج به دست آمده، مولدین ماده کپور معمولی که دارای سنین، وزن ها و سایزهای بالاتری هستند از جهت تکثیر مصنوعی مناسب تر می باشند.

هدف از انجام این مطالعه مقایسه ارزش غذایی ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) در دو دوره استراحت جنسی (فصل پاییز) و رسیدگی جنسی (فصل بهار) و مقایسه آن بین دو منطقه بندر انزلی و بهشهر بود. در مجموع 20 عدد ماهی کپور معمولی بالغ در دو دوره رسیدگی جنسی (فصل بهار) و استراحت جنسی (فصل پاییز) از دو منطقه انزلی و بهشهر نمونه گیری شد. نمونه ها به حالت انجماد به آزمایشگاه منتقل و مورد زیست سنجی قرار گرفتند. نتایج حاصل از زیست سنجی ماهی کپور معمولی نشان داد که بین دو منطقه بندر انزلی و بهشهر تفاوت معنی داری در وزن و طول کل دیده نمی شود. در مقایسه دو دوره، وزن کل در دوره رسیدگی جنسی بیشتر از استراحت جنسی بود (P<0.05). اما در طول کل اختلاف معنی داری دیده نشد. نتایج بررسی آنالیز لاشه بین دو منطقه، میزان چربی تفاوت معنی داری نداشت. اما میزان پروتئین، رطوبت و خاکستر بین دو منطقه متفاوت بود (P<0.05). میزان پروتئین، رطوبت و خاکستر در مقایسه بین دو دوره رسیدگی جنسی و استراحت جنسی، متفاوت بود (P<0.05). اما تفاوتی در میزان چربی دیده نشد. به طوریکه میزان خاکستر و رطوبت در دوره استراحت جنسی بیشتر از دوره رسیدگی جنسی بود ولی این تفاوت معنی دار بود (P<0.05). میزان پروتئین و چربی در دوره رسیدگی جنسی بیشتر از دوره استراحت جنسی بود و تفاوت در میزان پروتئین معنی دار بود (P<0.05). اما در میزان چربی این تفاوت از نظر آماری معنی دار نبود. بنابراین به نظر می رسد مصرف این ماهی در زمان استراحت جنسی با پروتئین بالاتری همراه است.