مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی
سال:1401 | دوره:14 | شماره:4 |تعداد مقالات:13

مقدمه: پیشرفت های فناوری های نوین ارتباطی زمینه مناسبی را برای ارایه خدمات گوناگون ایجاد کرده است. به دلیل اهمیت استفاده از فناوری های نوین ارتباطی در مراقبت های درمانی و بهداشتی، این مطالعه با هدف شناسایی فرصت ها، تهدیدها و قوت و ضعف استفاده از این فناوری ها در حوزه سلامت با محوریت بیماران خاص انجام شد. روش کار: این مطالعه یک تحقیق کیفی است که با شرکت 40 نفر از صاحب نظران و متخصصان حوزه ارتباطات و سلامت و بیماران خاص انجام شد. روش نمونه گیری هدفمند از نوع گلوله برفی بود و برای جمع آوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. برای دقت در تحلیل داده ها از نرم افزار مکس کیو دی ای (MAXQDA) نسخه 12 استفاده شد. یافته ها: نتایج این پژوهش درباره فرصت ها، چالش ها و عوامل تهدیدکننده و راهکار های استفاده از فناوری های نوین ارتباطی در حوزه سلامت منجر به شکل گیری و شناسایی 379 کد اولیه شامل 45 طبقه شد که درنهایت 4 درون مایه فرصت ها، تهدیدها، قوت و ضعف استخراج شد. نتیجه گیری: فناوری های نوین ارتباطی باتوجه به قابلیت هایشان می توانند به شکل گیری ارتباطات سلامت موثر کمک کنند و راه حل های دیجیتالی بهتری را برای بیماران خاص برنامه ریزی کنند؛ بیمارانی که هم از نظر زندگی اجتماعی و مسایل روحی و روانی و هم از نظر نیازهای اطلاعاتی با طیف گسترده ای از مشکلات و مسایلی در حین درمان روبه رو هستند. پیشنهاد می شود با شناسایی ظرفیت ها، چالش ها و موانع به کارگیری فناوری های نوین ارتباطی در حوزه سلامت، به کارگیری دانش و الگوی بومی، استفاده از فناوری های ارتباطی و همچنین برنامه ریزی و تدوین استانداردها و قوانین مورد نیاز سریعا در دستور کار قرار گیرد.

مقدمه: بر اساس گزارش نماینده سازمان بهداشت جهانی در ایران و ابراز تاسف از روند افزایشی و هشداردهنده آسیب ها و مرگ ومیر ناشی از تصادفات رانندگی در ایران، تلفات جاده ای در ایران از سال 2017 روند افزایشی داشته است و تصادفات جاده ای یکی از 5 علت مهم مرگ ومیر در ایران به شمار می رود. پژوهش حاضر با هدف مکان یابی پایگاه های اورژانس در جاده های منتهی به شهر بجنورد به منظور کاهش آسیب ها و مرگ ومیر و ارایه خدمات رسانی به موقع در زمان طلایی به مصدومان و حادثه دیدگان انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر از نوع کاربردی با جهان بینی اثبات گرایی بود. این پژوهش با استفاده از اسناد کتابخانه ای، مراجع تخصصی و مطالعات پیشین، برداشت میدانی و مشاهده و مصاحبه انجام شد. 10 فاکتور برای مکان یابی با استفاده از روش های تصمیم گیری چندمعیاره بر اساس نظر کارشناسان برای وزن دهی انتخاب شد. سپس، نقشه ریز پهنه بندی مکان های مناسب در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی با منطق فازی ارایه شد. یافته ها: در این مطالعه، به منظور مکان یابی پایگاه های اورژانس در جاده های استان از داده های کالبدی و فیزیکی، داده های جمعیتی و اجتماعی و داده های جغرافیایی استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده، 4 مکان مطلوب در نقاط جغرافیایی مختلف برای احداث پایگاه های اورژانس در جاده های منتهی به شهر بجنورد مشخص شد. نتیجه گیری: انتخاب درست مکان احداث ایستگاه های اورژانس در کاهش زمان رسیدن خودروی اورژانس به بالین بیمار نقش بسزایی دارد. لذا، مکان یابی، محل قرارگیری مراکز اورژانس، چیدمان این خدمات در سطح جاده ها و توزیع بهینه این مراکز تاثیر بسزایی در نوع عملکرد و کیفیت خدمت رسانی دارد.

مقدمه: با توجه به اینکه پلی مورفیسم ها در بروز بیماری های تنفسی موثر شناخته شده اند، به نظر می رسد که این تغییرات ژنتیکی در گیرنده های ویروسی و میکروبی در بروز و پیشرفت بیماری موثر باشند. مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط پلی مورفیسم C-159T موجود در پروموتور ژن CD14 با شدت بیماری در مبتلایان به کروناویروس 2019، طی سال های 1400-1399 انجام شد. روش کار: نمونه ها از بین مراجعه کنندگان برای انجام تست PCR به صورت تصادفی و در دسترس انتخاب شدند و در 5 گروه افراد سالم، مبتلایان سرپایی، مبتلایان بستری غیربدحال، مبتلایان بستری بدحال و فوتی بررسی شدند. از تمامی افراد 3 میلی لیتر خون محیطی تهیه و DNA استخراج شد. سپس، با انجام PCR-RFLP، پلی مورفیسم C-159T موجود در پروموتور ژن CD14 مشخص شد. فراوانی ژنوتیپی نمونه ها از نظر هتروزیگوتی، هموزیگوتی و موتانت در پلی مورفیسم تعیین شد. داده ها در نرم افزار SPSS نسخه 21 با آزمون های آماری در سطح معناداری 05/0

مقدمه: توکسوپلاسما گوندی تک یاخته انگلی با شیوع نسبتا زیاد در جوامع انسانی است. به دلیل کمبود اطلاعات در زمینه عفونت توکسوپلاسموزیس در کودکان سنین مدرسه در بجنورد، مطالعه حاضر شیوع سرمی توکسوپلاسموزیس را در دانش آموزان سنین مدرسه و میزان کمبود ویتامین D3 را در آن ها در بجنورد به طور هم زمان بررسی کرد. روش کار: در این مطالعه توصیفی-مقطعی، شیوع سرمی آنتی بادی های ضدتوکسوپلاسما گوندی به روش الیزا در بین 361 دانش آموز ساکن شهر بجنورد بررسی و میزان ویتامین D3 در این دانش آموزان ارزیابی شد. یافته ها: از 361 نفر شرکت کننده در این مطالعه، 175 نفر (5/48 درصد) پسر و 186 نفر (5/51 درصد) دختر بودند. محدوده سنی شرکت کنندگان بین 7 تا 18 سال بود. 22 نمونه (6 درصد) آنتی بادی IgG داشتند. هیچ موردی از آنتی بادی IgM مشاهده نشد. بین آلودگی به توکسوپلاسما گوندی و سن، جنسیت افراد شرکت کننده، محل سکونت و داشتن تماس با گربه رابطه آماری معنی داری در این مطالعه مشاهده نشد (05/0>p). کمبود ویتامین D3 تنها در 8 دانش آموز با آنتی بادی ضدتوکسوپلاسما مشاهده شد. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد شیوع توکسوپلاسموزیس در بین کودکان سنین مدرسه در بجنورد نسبتا کم است. با این حال کمبود ویتامین D3 در افراد مبتلا به توکسوپلاسموزیس مشاهده شده است. برنامه های کنترلی و آموزش بهداشت در راستای پیشگیری از توکسوپلاسموزیس در کودکان ضروری است.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر، طراحی و اعتباربخشی الگوی آموزش فلسفه زندگی برای دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز از دیدگاه اساتید بود. روش کار: این پژوهش ازجمله طرح های پژوهش کیفی است. مشارکت کنندگان شامل 8 نفر از اساتید دانشگاه بودند که به روش هدفمند انتخاب شدند. در بخش کیفی برای جمع آوری داده ها از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته در سطح اشباع نظری استفاده شد. روش تحلیل داده های کیفی، کدگذاری باز، محوری و انتخابی بود که روایی و پایایی آن از طریق سنجش روایی (تحلیل عامل) و پایایی (آلفای کرونباخ) با روایی 87/0 و پایایی 83/0 تایید شد. یافته ها: در خصوص الگوی مولفه های فلسفه زندگی اجتماعی، فلسفه زندگی فردی، فلسفه زندگی دینی و فلسفه زندگی اخلاقی، در مجموع 33 مفهوم به دست آمد که 10 مفهوم کلیدی برای مولفه های فلسفه زندگی اجتماعی، 9 مفهوم کلیدی برای فلسفه زندگی فردی، 6 مفهوم کلیدی برای فلسفه زندگی دینی و 8 مفهوم کلیدی برای فلسفه زندگی اخلاقی بود. نتیجه گیری: در بررسی تحلیل کیفی طراحی و اعتباربخشی الگوی آموزش فلسفه زندگی برای دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز از دیدگاه اساتید، مولفه های شرایط علی شامل 4 مولفه اصلی و 13 مولفه فرعی است که تایید شد. نتایج حاکی از اعتبار یافته های تحقیق و الگوی ارایه شده در پژوهش بود.

مقدمه: جراحی کاتاراکت بیشتر در افراد مسن انجام می شود و انتخاب داروی بیهوشی در این افراد اهمیت ویژه ای دارد. در حال حاضر چندین روش آرام بخشی با میزان موفقیت و عوارض جانبی متفاوتی وجود دارد. در این مطالعه آثار میدازولام، پروپوفول و دکسمدتومیدین برای آرام بخشی طی جراحی کاتاراکت تحت بی حسی موضعی بررسی شد. روش کار: در این مطالعه 90 بیمار که کاندید جراحی کاتاراکت بودند، براساس بیهوشی کلاس 2 و 3 (براساس معیارهای ASA) وارد مطالعه شدند و به صورت تصادفی دوسوکور، به سه گروه تخصیص یافتند. گروه اول میدازولام، گروه دوم پروپوفول و گروه سوم دکسمدتومدین دریافت کردند. حین عمل و ریکاوری، مقادیر فشارخون، اشباع اکسیژن خون شریانی، ضربان قلب و بروز عوارض ثبت شد. داده ها پس از جمع آوری با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 23 و سطح معنی داری 05/0 تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: میانگین سطح اشباع اکسیژن خون شریانی (SPO2) در سه گروه از بیماران بررسی شده در اتاق عمل تفاوت معنی داری نداشت (05/0P). اندازه گیری فشارخون دیاستولیک در سه گروه از بیماران حین عمل تفاوت معنی داری نداشت (05/0P). تغییرات ضربان قلب در سه گروه از بیماران هنگام عمل و ریکاوری تفاوت معنی داری نداشت (05/0

مقدمه: استفاده از روش های نوین آموزشی در تربیت بهورزان، آنان را برای ایفای نقش خود توانمند می کند. هدف مطالعه حاضر مقایسه اثربخشی الگوی تدریس اعضای تیم با روش های رایج بر میزان آگاهی جامعه تحت پوشش بهورزان درباره دیابت است. روش کار: این مطالعه نیمه تجربی روی 24 بهورز و 192 نفر از جمعیت تحت پوشش آنان انجام شد. نمونه های پژوهش به روش تصادفی ساده در دو گروه آزمون و کنترل قرار گرفتند. آموزش محتوای دیابت در جمعیت تحت پوشش برای گروه آزمون به روش الگوی تدریس اعضای تیم و برای گروه کنترل به روش رایج ارایه شد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه پژوهش گرساخته بررسی میزان آگاهی از روش الگوی تدریس اعضای تیم و نیز دیابت به صورت مجزا در دو جامعه آماری طرح استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS (نسخه 20) و آزمون های آماری پارامتری تی مستقل، تی زوجی و تحلیل واریانس با مقادیر تکراری تحلیل شد. یافته ها: بین میانگین نمره آگاهی بهورزان گروه کنترل و آزمون نسبت به الگوی تدریس اعضای تیم پس از مداخله آموزشی تفاوت معنی داری وجود داشت (001/0>P)، به طوری که، میانگین نمره آگاهی بهورزان گروه آزمون (44/1±, 08/12) نسبت به گروه کنترل (166/0±, 577/0) افزایش داشت. همچنین، میانگین نمره آگاهی جامعه تحت پوشش گروه های کنترل و آزمون در زمینه دیابت بعد از مداخله آموزشی (30/1±, 23/13 به نسبت 89/1±, 37/10) و مرحله پیگیری (49/1±, 42/12 به نسبت 79/1±, 96/9) تفاوت معنی داری وجود داشت (001/0>P). نتیجه گیری: الگوی تدریس اعضای تیم باعث افزایش بیشتر آگاهی جامعه تحت پوشش بهورزان درباره دیابت نسبت به روش تدریس رایج شده است.

مقدمه: بیسفنول A(BPA) مونومری است که در ساخت لایه رزینی محافظ در قوطی مواد غذایی و پلاستیک های پلی کربناته کاربرد دارد. BPA ماده تخریب کننده سیستم اندوکرین است و بر سیستم عصبی اثر می گذارد. کروسین از ترکیبات فعال و اصلی زعفران (Crocus sativus L. ) است که اثرات متفاوتی بر سیستم عصبی ازجمله اثرات ضدتشنج، ضدافسردگی، افزایش دهنده حافظه و محافظت عصبی دارد. هدف مطالعه حاضر بررسی اثر کروسین بر اختلال حافظه ناشی از BPA و ارزیابی سطح پروتیین های CaMKII (پروتیین کیناز وابسته به کالمودولین/کلسیم)، ERK (Extracellular signal-regulated kinases) و CREB (پروتیین متصل شونده به عامل واکنش دهنده به آدنوزین مونوفسفات حلقه ای) و انواع فسفریله آن ها در هیپوکامپ رت است. روش کار: دز BPA، 100 میلی گرم بر کیلوگرم در روز (به صورت گاواژ) با دزهای مختلف کروسین (10، 20 و 40 میلی گرم بر کیلوگرم تزریق داخل صفاقی) به مدت 28 روز به رت های بالغ تجویز شد. برای ارزیابی حافظه از آزمون ماز آبی موریس و برای بررسی سطح پروتیین ها از روش وسترن بلات استفاده شد. یافته ها: تجویز BPA باعث اختلال حافظه و یادگیری و کاهش سطح پروتیین های ERK، p. ERK، CaMKII و p. CREB در مقایسه با گروه کنترل شد. کروسین در دز 20 میلی گرم بر کیلوگرم باعث بهبود عملکرد حافظه و افزایش سطح پروتیین هایERK، p. ERK و CaMKII در هیپوکامپ در مقایسه با گروه BPA 100 میلی گرم بر کیلوگرم شد. نتیجه گیری: تجویز 20 میلی گرم بر کیلوگرم کروسین، اختلال حافظه ناشی از BPA را بهبود می بخشد. افزایش سطح پروتیین هایERK، p. ERK و CaMKII در هیپوکامپ در اثرات محافظتی کروسین نقش مهمی دارد.

مقدمه: MicroRNAها به عنوان نشانگرهای زیستی بالقوه مفیدی برای بیماری های مختلف ازجمله دیابت، بیماری های قلبی، بیماری های عصبی و بیماری های مرتبط با سن گزارش شده اند. هدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیر 8 هفته تمرین تناوبی شدید بر بیان mir146a، قندخون، انسولین و مقاومت به انسولین در هیپوکامپ رت های نر دیابتی سالمند است. روش کار: در این مطالعه 40 سر موش صحرایی نر 18 تا 21 ماهه نژاد ویستار با میانگین وزن 20±, 280 گرم انتخاب شدند. موش ها پس از دیابتی شدن از طریق محلول استرپتوزوتوسین، به روش تصادفی به چهار گروه تمرین (HIIT) سالم، کنترل سالم، تمرین (HIIT) دیابتی و کنترل دیابتی (هر گروه 10 سر) تقسیم شدند. گروه های تمرینی 5 روز در هفته مطابق با برنامه های تمرینی HIIT به مدت 8 هفته به تمرین ورزشی پرداختند. داده ها با استفاده از نرم افزار GraphPad Prism نسخه 8 در سطح معناداری 05/0

مقدمه: هدف از تحقیق حاضر تحلیل عوامل موثر بر توسعه کیفیت زندگی سالمندان استان خراسان شمالی با تاکید بر نقش مشارکت در فعالیت های بدنی بود. روش کار: روش انجام پژوهش، آمیخته (کیفی-کمی) بود. جامعه آماری در بخش کیفی تعدادی از افراد آگاه و خبره شامل مسیولان ورزش استان، اساتید مدیریت ورزشی، روان شناسی، جامعه شناسی، سالمندشناسی و مسیولان ادارات بهزیستی و بهداشت (25 نفر) و در بخش کمی، سالمندان مراجعه کننده به مراکز ورزشی (247 نفر) بودند. نمونه گیری به صورت هدفمند و در دسترس انجام شد. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی، مصاحبه و در بخش کمی، پرسش نامه پژوهشگرساخته بود. روایی پرسش نامه با نظر 8 نفر از اساتید و متخصصان تایید شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی به کمک نرم افزار لیزرل و پی ال اس انجام شد. یافته ها: بر اساس نتایج، عوامل موثر بر مشارکت سالمندان در فعالیت های بدنی که در توسعه کیفیت زندگی موثر هستند، به ترتیب اولویت عبارت بودند از: مدیریت، تبلیغات و اطلاع رسانی، مالی و اقتصادی، فردی، فرهنگی-اجتماعی و اماکن و تجهیزات. نتیجه گیری: با توجه به یافته های تحقیق، مسیولان باید به عوامل تاثیرگذار بر مشارکت سالمندان در فعالیت های بدنی توجه ویژه داشته باشند و با فراهم کردن شرایط مناسب برای مشارکت افراد در فعالیت های بدنی، به توسعه کیفیت زندگی آنان کمک کنند.

پاندمی بیماری کووید 19 به معضل سلامتی بزرگی تبدیل شده که بر ابعاد مختلف زندگی افراد تاثیرات منفی داشته است. هدف از این مطالعه مروری، روایتی از مطالعات مروری است که به اثرات اجتماعی ناشی از همه گیری کووید 19 پرداخته اند. برای رسیدن به این هدف، پایگاه اطلاعاتی پابمد با استفاده از کلیدواژه های مربوط به حوزه عوارض اجتماعی، کووید 19 و مطالعات مروری جست وجو شد. درنهایت، از 61 مقاله به دست آمده، 20 مقاله تایید و نتایج آن ها بررسی شد. در حوزه آموزش به چالش هایی مانند نابرابری و نبود دسترسی به امکانات لازم به منظور بهره وری از آموزش مجازی، افزایش حجم کاری، ناکافی بودن آموزش های مجازی، تاثیر منفی بر سلامت روان، کاهش کیفیت ارتباطات بین آموزش دهنده و آموزش گیرنده، نداشتن دانش فناوری در آموزش دهندگان، کاهش مشارکت، فعالیت و انگیزه دانش آموزان و دانشجویان و مشکلات ارگونومیکی ناشی از استفاده از وسایل آموزشی دیجیتال اشاره شده است. در حیطه خشونت، سه بعد خشونت علیه زنان، کودکان و کارکنان بهداشت و درمان بررسی شده است که ازجمله عوامل موثر بر این حیطه می توان به افزایش وابستگی اقتصادی زنان، محدودیت دسترسی به سرپناه، افزایش فشار اقتصادی در مردان به دلیل بیکاری و از دست دادن شغل اشاره کرد. از مشکلات دیگری که از این همه گیری ناشی شده است می توان به از دست رفتن نان آور خانواده، بیکاری، کاهش واردات و صادرات، کاهش تولید ناخالص داخلی، کاهش دسترسی و ایجاد ناامنی غذایی اشاره کرد.

مقدمه: به طورکلی، طراحی ساختمان بیمارستان به عنوان یک کار پیچیده در ابعاد عملکردی پذیرفته شده است. این مقاله تاثیر نور روز را در طراحی فضاهای درمانی برای ایجاد محیط درمانی کارآمد بررسی می کند. هدف این مقاله آشنا کردن برنامه ریزان فضاهای درمانی نسبت به نقش تعیین کننده نور روز و چالش های مربوط به آن است. روش کار: به منظور تجسم الگوهای فکری، ساختاری و پویایی پیشینه های کتاب شناختی در این حوزه تحقیقاتی، 121 پژوهش مرتبط به موضوع از بین مقالات پایگاه های معتبر اطلاعات علمی بررسی شدند. یافته ها: تحقیقات به 4 طبقه اصلی تقسیم شد؛ گروه اول تحقیقاتی که تمرکز خود را بر نقش نور طبیعی در بهبود عملکرد ساختمان (تامین کیفیت محیط داخلی و کاهش مصرف انرژی) قرار داده اند. تحقیقات گروه دوم بر نقش نور طبیعی در بهبود سلامت بیماران (سلامت روانی-ذهنی و جسمانی) تمرکز دارند. گروه سوم نقش نور طبیعی را در بهبود کارایی کادر درمان و گروه چهارم نقش نور طبیعی را در بهبود آلودگی های محیطی مدنظر قرار داده اند. نتیجه گیری: بررسی متون نشان می دهد افزایش دسترسی به نور روز در فضاهای درمانی، با کاهش مصرف انرژی، بهبود کارایی ارایه مراقبت های بهداشتی و کوتاه کردن مدت بستری بیمار همراه است. بهینه سازی فضاهای درمانی بر این اساس علاوه بر اینکه موجب رضایتمندی کاربران می شود، به طور قابل توجهی هزینه های مراقبت های بهداشتی را کاهش می دهد و تاثیرات مثبتی بر پایداری اقتصادی این فضاها دارد.

یکی از مهم ترین عبادات اسلامی که در قرآن کریم آمده است و پیامبر اکرم صلی االله علیه، بزرگان و امامان علیهم السلام سفارش زیادی بر آن کرده اند، روزه است. روزه داری تاثیر شگرفی بر جنبه های مختلف انسان ازجمله سلامت جسمی و روحی انسان، کنترل سطح کلسترول، کنترل سطح تری گلیسرید، کاهش ابعاد افسردگی، روان پریشی، اضطراب، وسواس، حساسیت بین فردی، فوبی، خصومت و افکار پارانوییدی دارد. یکی از مهم ترین تاثیرات روزه بر بدن انسان، تاثیر آن بر عملکرد سیستم ایمنی بدن است. به طور قابل توجهی مشخص شده است که نشانگرهای زیستی التهابی مانند IL-6 و پروتیین واکنشی C با روزه داری متناوب کوتاه مدت و طولانی به طور معنی داری سرکوب می شود. در بزرگسالان دارای اضافه وزن، محدودیت کالری (CR) باعث بهبود یافته های بالینی برای بیماران مبتلا به آسم متوسط وکاهش نشانگرهای استرس اکسیداتیو و التهابی و کاهش نشانگرهای خطر بیماری متابولیک می شود.