مجله بین المللی خشکبار
سال:1392 | دوره:4 | شماره:4 |تعداد مقالات:8

خشکی از مهم ترین عوامل محدود کننده تولید محصولات گیاهی در دنیا است. پژوهش حاضر به منظور ارزیابی پاسخ پنج ژنوتیپ بادام و هیبرید هلو x بادام GF677 به تنش اسمزی درون شیشه ای و غربال تحمل به خشکی انجام شد. در این راستا ریزنمونه-های این گیاهان در محیط کشت MS تحت تنش اسمزی پلی اتیلن گلیکول -PEG) صفر، 3.5 و 7.0 درصد وزنی) قرار داده شدند. افزایش سطح PEG در محیط کشت به صورت معنی داری وزن تر و شاخص های رشد برگ ریزنمونه ها را کاهش داد. غلظت کلروفیل، آنتوسیانین ها و کاروتنوئیدها نیز در شرایط تنش اسمزی به صورت معنی داری کم شد. ژنوتیپ های ‘B-124’، ‘سپید’، ‘مامایی’ و ‘فرگنس’ در شرایط تنش اسمزی رشد محدودتر و ریزش برگ بیشتری داشتند. محتوای آب برگ، پایداری غشاء سلولی و غلظت رنگیزه ها در برگ ژنوتیپ های ‘سوپرنوا’ و GF677 تحت شرایط تنش اسمزی به صورت معنی داری بیشتر از سایر ژنوتیپ ها بود. داده های به دست آمده نشان دادند که کاروتنوئیدها و آنتوسیانین ها احتمالا در حمایت از بادام در مقابل تنش اسمزی نقش دارند. ژنوتیپ های بادام بر اساس پاسخ به تیمارهای تنش اسمزی به صورت متحمل (‘سوپرنوا’ و GF677)، نیمه حساس ‘B-124’) و ‘سپید’) و حساس به خشکی (‘مامایی’ و ‘فرگنس’) طبقه بندی شدند.

اثرات به کاربردن کائولین روی تنش آبی در پسته رقم اوحدی مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش در یکی از سایت های تحقیقاتی موسسه تحقیقات پسته رفسنجان (استان کرمان) در سال 2009 صورت گرفت. نتایج نشان داد که اثرات منفرد و متقابل همه تیمارها روی جذب عناصر در برگ معنی دار می باشد، اگرچه این اثرات در تمام این عناصر مورد آزمایش هماهنگ نمی باشد. در اکثر فاکتورها، شاهد با 30 روز دوره آبیاری و کائولین کمتر، اثر بیشتری در جذب در برگ ها داشته است. آبیاری کمتر و غلظت بالاتر محلول پاشی کائولین مقدار قندهای جامد محلول را افزایش داده است. افزایش غلظت پرولین بیشتر با تیمار اثر متقابل کائولین 2.5% و آبیاری کم اثر پذیرفته است و همچنین سطح برگ با تیمار منفرد کائولین روند کاهشی نشان می دهد، اما اثر متقابل کائولین و آبیاری کمتر باعث افزایش سطح برگ شده است. دوره های آبیاری کمتر باعث کاهش تولید کل میوه، درصد پوکی، و باعث افزایش وزن تازه (تقریبا تا 50%)، درصد خندانی فندقه ها، درصد زودخندانی فندقه ها، درصد ترک نامنظمی فندقه ها و شاخص اونس شده است. غلظت بالاتر کائولین وزن تازه، درصد فندقه های بسته را افزایش داده و تولید کل پسته، پوکی، زود خندانی فندقه ها را کاهش داده است. اثر متقابل این تیمارها سبب افزایش وزن تازه، درصد فندقه-های بسته، اونس فندقه شده و میزان کل میوه پسته تولید شده، فندقه های ترک خورده، پوکی و زود خندانی را کاهش داده است.

در این تحقیق ابتدا به بررسی وضعیت پسته ایران با تاکید بر پسته صادراتی استان کرمان و عملکرد آن طی چند سال اخیر پرداخته شد و وضعیت کانال های توزیع پسته صادراتی استان کرمان بررسی گردید. اهداف تحقیق حاضر شامل تعیین مهمترین نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای پیش روی کانال های توزیع پسته صادراتی استان کرمان و پیشنهاد استراتژی های مناسب با توجه به وضعیت فعلی می باشند. برای انجام تحقیق حاضر از روش پیمایشی استفاده گردید. به همین منظور اطلاعات لازم از طریق مصاحبه حضوری و تکمیل پرسشنامه از صادر کنندگان پسته استان کرمان جمع آوری شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون آماری میانگین یک دامنه ای (آزمونt تک نمونه ای) ، ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و خارجی و مدل SWOT استفاده گردید. با استفاده از آزمون آماری t به شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید کانال توزیع پسته استان کرمان پرداخته و سپس با استفاده از وزن نسبی نقاط قوت, ضعف, فرصت ها و تهدیدات تایید شده، الویت بندی گردیدند. سپس با استفاده از تحلیل SWOT راهبردها و راهکارهایی جهت بهبود کانال های توزیع پسته صادراتی استان کرمان ارائه گردیده و در نهایت بر اساس ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و خارجی وضعیت فعلی کانال های توزیع پسته استان کرمان مشخص و بهترین استراتژی برای اجرا انتخاب و پیشنهاد می گردد. بر اساس نتیجه تحقیق، در حال حاضر بهترین استراتژی برای اجرا استراتژی دفاعی (WT) می باشد.

منابع ژنتیکی یا ذخایر توارثی گیاهی به دلیل اهمیت فراوانی که دارند یکی از ارزشمندترین ثروت های ملی و منابع پایه ای در هر کشور محسوب می شوند. به منظور گروه بندی و مقایسه 92 هیبرید بادام حاصل از تلاقی شاهرود1 x شاهرود 12 و مقایسه آنها به لحاظ تعیین توارث پذیری با والدین آن ها،‏ 15 صفت مربوط به فنولوژیکی درخت، بر اساس توصیف نامه جهانی بادام اندازه گیری شد. با استفاده از تکنیک چرخش عامل ها و حداکثر واریانس، تفکیک عامل ها انجام شد. فراوانی صفات مهم نظیر زمان گلدهی و زمان برگ دهی در تمامی نتاج و مقایسه آن ها با والدین، نشان از توزیع نامتقارن آن ها در بین نتاج بود. همچنین ضرایب همبستگی ساده بین صفات نشان داد که بین برخی از صفات اندازه گیری شده همبستگی مثبت یا منفی معنی دار وجود دارد. از طرفی مقادیر ویژه، درصد واریانس و واریانس تجمعی نشان داد که در بین صفات اندازه گیری شده 3 عامل اصلی و مستقل که مقادیر وی‍ژه آنها بیشتر از هفت بودند توانستند مجموعا حدود 60 درصد واریانس کل را توجیه نمایند. همچنین نتایج حاصل از تجزیه کلاستر نتاج مورد مطالعه را در سه گروه مجزا تقسیم کرد. برخی نتاج مشابه شاهرود 1 در گروه سوم قرار گرفتند. برخی دیگر در گروه دوم مشابه والد شاهرود 12 بودند. برخی از نتاج که درگروه نخست قرارگرفتند بر اساس صفات فنوتیپی نسبت به والدین خود حالت افزایشی، غالبیت ناقص یا فوق غالبیت نشان دادند.

صادرات محصولات کشاورزی نقش عمده ای در صادرات غیر نفتی داشته است. از این بین پسته به عنوان یک محصول استراتژیک، یکی از مهم ترین اقلام صادرات غیرنفتی ایران است. در این تحقیق به تعیین مهمترین نقاط ضعف، قوت، فرصت ها و تهدیدهای پیش روی تبلیغات پسته صادراتی استان کرمان با استفاده از روش تحلیل عاملی (PFA) و در ترکیب با SWOT پرداخته شده است. ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بوده و حجم نمونه شامل 30 نفر از دست اندرکاران صادرات پسته استان کرمان بوده اند. یافته-های تحقیق نشان داد که مهم ترین عامل های SWOT تاثیرگذار بر تبلیغات در صادرات پسته مربوط به "نیروی انسانی ماهر و متخصص در زمینه تبلیغات و صادرات پسته در سطح استان"، "عدم وجود نام تجاری مناسب برای صادرکننده"، "عدم اختصاص بودجه مناسب به بخش تبلیغات از طرف صادرکنندگان" و "ایجاد تسهیلات برای تبلیغات و بازاریابی از محل مشوق های صادراتی بخصوص در مجلات تخصصی" بودند که به ترتیب دارای ضریب همبستگی 0.78، 0.78، 0.88 و 0.85 با SWOT می باشند. در بین این عوامل نیز، عامل " نیروی انسانی ماهر و متخصص در زمینه تبلیغات و صادرات پسته در سطح استان"حائز بالاترین رتبه و بیشترین تاثیر در تبلیغات برای صادرات پسته می باشد. در نهایت، با تحلیل نتایج تحقیق پیشنهادهای اجرایی و کاربردی زیر برای بهبود وضعیت تبلیغات پسته صادراتی استان کرمان پیشنهاد می شود: کاهش صادرات فله پسته و حرکت به سمت بسته بندی مطابق با استانداردهای بین المللی، و سامان دهی سیستم انبارداری و حمل و نقل.

در این آزمایش شدت فتوسنتز شش رقم پسته شامل اوحدی، کله قوچی، اکبری، احمدآقایی، رضایی زودرس و هراتی مورد مطالعه قرار گرفت. اندازه گیری بر روی شاخه های بارور و غیربارور و در مراحل مختلف رشد و نمو میوه شامل: 1- شروع رشد آندوکارپ؛ 2- سخت شدن مغز؛ 3-شروع رشد سریع آندوسپرم؛ 4- پایان نمو جنین؛ 5- زمان رسیدن و برداشت؛ 6- پس از برداشت انجام گرفت. آزمایش به-صورت اسپیلت پلات و در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 72 تیمار و 3 تکرار اجرا شد، که هر تکرار شامل 10 شاخه بارور و غیر بارور بود. نتایج نشان داد که حداکثر فعالیت فتوسنتزی با رقم رضایی زودرس (4.15) بدست آمد و به ترتیب در ارقام اکبری (4.08)، اوحدی (3.79)، احمدآقایی (3.7)، کله قوچی (3.58)، و هراتی (3.42) ادامه یافت. به علاوه در طول آزمایش، بیشترین (5.65) و کمترین (2.27) مقدار فتوسنتز به ترتیب در مراحل شروع رشد آندوکارپ و زمان رسیدن و برداشت مشاهده شد. این داده ها آشکار کرد که بازده تبادل گازی می تواند در انتخاب و کشت بهترین ارقام در رفسنجان و نواحی مشابه مورد توجه قرار گیرد.

پژمردگی ورتیسلیومی یکی از بیماری های بسیار جدی در درختان پسته می باشد که به دلیل ماهیت خاک زاد بودن عامل بیماری، کنترل آن بسیار مشکل است. یکی از روش های کنترل بیماری های گیاهی استفاده از گونه های Trichoderma برای کنترل بیولوژیکی عامل بیماری می باشد. در این مطالعه تاثیر چند گونه تریکودرمای جدا شده از خاک باغ های پسته بر رشد رویشی Verticillium dahliae جدا شده از درختان پسته مورد ارزیابی قرار گرفت. تاثیر 5 جدایه از گونه T. harzianum و یک جدایه از گونه هایT. koningii ,T asperellum و T.scraum با روش های کشت متقابل، تولید ترکیبات فرار و تولید متابولیت های ثانویه روی V.dahliae مورد ارزیابی قرار گرفت. همه جدایه های مورد استفاده توانایی تولید ترکیبات فرار و غیر فرار موثر بر کاهش رشد شعاعی V.dahliae را داشتند که جدایه Th30 و T. koningii بیشترین درصد بازدارندگی از رشد شعاعی و  harzianum T. 42و T. crasum کمترین درصد بازدارندگی از رشد شعاعی V. dahliae در آزمایش متابولیت های غیرفرار را نشان داد. بهترین زمان برای مطالعه تاثیر متابولیت های غیر فرار شش روز بعد از مایه-زنی با پاتوژن است. در آزمایش متابولیت های فرار جدایه های 85 Thو T.koningi بیشترین تاثیر را در کاهش رشد V. dahliae داشت. در مجموع می توان گفت که T. koningii  وجدایه های Th85وTh30   ازT. harzianum دارای بیشترین قدرت بازدارندگی از رشد رویشی V. dahliae بودند.

بلایت باکتریایی  (anthomonas arboricola pv. Juglandis) یکی از بیماری های مهم گردو است که هرساله باعث کاهش تولید گردو در غرب، مرکز و شمال ایران می شود. این بیماری اولین بار در سال 1327 توسط اسفندیاری از قزوین و مازندران گزارش گردید سپس، به طور وسیع از استان های شمالی، مرکزی و غربی کشور گزارش شد. جهت شناسایی عامل بیماری بلایت باکتریایی گردو در استان های مختلف در طی فصل بهار و تابستان سال 1390 از برگ های آلوده درختان گردو از استان های لرستان، کردستان و البرز نمونه برداری به عمل آمد و طبق روش های مرسوم باکتری شناسی، باکتری های نارنجی رنگ عامل بیماری جدا، خالص سازی و شناسایی شد. اثبات بیماری زایی جدایه هاروی برگ های نهال سه ساله و میوه گردو جدا شده به اثبات رسید. بر اساس نتایج آزمون های بیوشیمیایی، این جدایه ها به عنوان Xanthomonas arboricola pv. juglandis شناسایی شدند. از نظر تنوع ژنتیکی، بر اساس نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل خوشه ای الگوی حاصل از روش rep-PCR، جدایه های مورد بررسی با 56% تشابه، در سه گروه قرار گرفتند. تعیین توالی ژن RNA پلی مراز زیر واحد بتا و ترسیم دندروگرام به روش نیبرجوینینگ، جدایه های منتخب را در یک گروه مجزا قرار داد و جدایه های 10، 11 و 12 که از استان لرستان و کردستان جداسازی شده بودند، کاملا متمایز از سایر گونه های زانتوموناس در یک گروه مستقل قرار گرفتند.