ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیت ها
سال:1397 | دوره:6 | شماره:4 |تعداد مقالات:8

سابقه و هدف حوادث ترافیکی جاده ای در ایران، مسئله بسیار مهمی است که توسعه اقتصادی را محدود و از عوامل اصلی تهدید سلامت و امنیت افراد جامعه می باشد. آمارهای ارائه شده نشان می دهد که پس از بیماری های قلبی و عروقی، حوادث ترافیکی دومین عامل مرگ در گروه های سنی مختلف است، که این امر پیش بینی در این حوزه را اهمیت بخشیده است. روش بررسی در این تحقیق با استفاده از آمار مصدومان ترافیکی بین فروردین 1388 تا اسفند 1394 که در استان های گلستان، مازندارن، گیلان و اردبیل، به پزشکی قانونی ارجاع شده اند و با استفاده از متدلوژی باکس جنکینز که یکی از پیشرفته ترین روش ها پیش بینی و آینده پژوهی در حوزه سیستم های سلامت است، به پیش بینی تعداد مصدومین به تفکیک استان ها، برای سال های 1395 تا 1398 پرداخته شد. یافته ها نتایج تحقیق نشان داد که الگوی سری زمانی مناسب برای پیش بینی مصدومین گلستان (ARIMA(4, 2, 4، مازندران (ARIMA(3, 1, 5، گیلان(ARIMA(3, 1, 4 و اردبیل(ARIMA(5, 1, 2 می باشد، همچنین درصد میانگین قدر مطلق خطا که برای استان گلستان 0. 114، استان مازندارن0. 064، استان گیلان0. 078 و استان اردبیل0. 1250 به دست آمد. که نشان از دقت بالای متدلوژی باکس جنکینز در پیش بینی تعداد مصدومان ترافیکی به خصوص در استان مازندارن و گیلان دارد. مقادیر پیش بینی شده برای سال های 1395 تا 1398 نشان داد تعداد مصدومان ترافیکی در استان گلستان در حال افزایش و در استان های مازندارن، گیلان و اردبیل در حال کاهش است. نتیجه گیری دقت بالای روش متدلوژی باکس جنکینز نشان می دهد که روشی مناسب در دست کارشناسان و مدیران برای پیش بینی ها در حوزه مصدومین ترافیکی در استان های گلستان، گیلان، مازندارن و اردبیل است. کاهش مصدومین در مازندارن، گیلان و اردبیل در آینده نشان دهنده حرکت رو به بهبود رفتار سیستم حمل ونقل در این استان ها می باشد، همچنین استان گلستان به سمت افزایش مصدومین حوادث ترافیکی حرکت می کند که نیازمند برنامه ریزی مجدد جهت کاهش تصادفات در این استان می باشد.

سابقه و هدف صدای کم فرکانس حتی در ترازهای پایین آزار دهنده بوده و عملکرد شناختی افراد را تحت تاثیر قرار می دهد. برخی از تفاوتهای فردی مانند حساسیت به صدا میتوانند تاثیر صدا بر عملکردهای شناختی را کاهش یا افزایش دهند. هدف این تحقیق بررسی اثر حساسیت به صدا بر عملکرد شناختی در حضور صدای فرکانس کم می باشد. روش بررسی پژوهش حاضر از نوع مداخله ای می باشد. جامعه پژوهش دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی همدان بودند که از میان آن ها تعداد 120 نفر به صورت داوطلب و پس از اخذ رضایت نامه کتبی به روش نمونه گیری هدفمند (60 نفر حساسیت بالا و 60 نفر حساسیت پایین) انتخاب شدند. با شبیه سازی محیط واقعی هر یک از افراد موردمطالعه در ترازهای صوتی 50، 60 و 70 دسی بل به مدت 40 دقیقه در معرض مواجهه قرار گرفتند. در حین مواجهه با استفاده از آزمون عملکرد پیوسته دیداری-شنیداری عملکردهای شناختی افراد موردبررسی قرار گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS20 و آزمون تی مستقل و تحلیل واریانس موردبررسی قرار گرفتند. یافته ها نتایج نشان داد که صدای فرکانس کم مولفه های عملکرد شناختی را به صورت منفی تحت تاثیر قرار می دهد و با افزایش تراز صوت از 50 تا 70 دسی بل و از 125 به 250 هرتز عملکردهای شناختی کاهش می یابند (p<0/05). بررسی اثر میزان حساسیت افراد نشان داد که در افراد دارای حساسیت بالا عملکردهای شناختی بیشتر از افراد دارای حساسیت پایین تحت تاثیر قرار می گیرند و تفاوت دو گروه از لحاظ آماری معنا دار می باشد (p<0/05). نتیجه گیری نتایج نشان داد که افزایش تراز فشار صوت باعث کاهش مولفه های شنیداری انواع توجه و کیفیت کاری می گردد و این تاثیر منفی در افراد دارای حساسیت بالا به صدای کم فرکانس بیشتر است.

سابقه و هدف تصادفات وسایل نقلیه و عابران نتیجه افزایش وسایل نقلیه بوده که عدم برنامه ریزی برای کاهش آنها موجب خسارات جبران ناپذیری خواهد شد. برنامه ریزی نیاز به مدل های پیش بینی داشته که تعیین تاثیر عوامل برای کنترل هزینه ها قبل از اجراء و سنجش و اولویت بندی آنها لازم است. خیابان دو طبقه امام خمینی (ره) اصفهان در رتبه اول تصادفات شهر اصفهان قرار داشته؛ لذا هدف پژوهش، تحلیل راهکارها و ترکیب آنها و اولویت-بندی برای کاهش و پیشگیری تصادفات و افزایش ایمنی با مدل سازی، است. روش بررسی از آمار تصادفات سال 1394 و جمع آوری جزئیات به روش میدانی و تعریف راهکارها و مدل-سازی در نرم افزار IHSDM که مختص تحلیل ایمنی است، استفاده شد. به جهت ملاحظات اخلاقی اطلاعات هویتی افراد درگیر در تصادفات توسط پلیس ارایه نشد. راهکار های حذف پارک حاشیه ای، کاهش دسترسی، افزایش فاصله و کاهش تعداد اجسام ثابت از لبه سواره رو و ترکیب آنها، تحلیل شدند. در پل امام خمینی (ره) افزایش تعداد و عرض خطوط عبور و فاصله گاردریل از لبه سواره رو، بررسی شدند. یافته ها لزوم کالیبره کردن نرم افزار IHSDM محرز شد و تحلیل نشان داد در صورت اعمال نکردن هیچ راهکاری، تصادفات %6/12 افزایش می یابد. در میان راهکارهای تکی و ترکیبی در خیابان امام خمینی (ره)، حذف پارک حاشیه ای و استفاده از 4 راهکار هم زمان؛ و در روی پل، افزایش فاصله گاردریل میانی از لبه روسازی بیشترین تاثیر را دارد. نتیجه گیری کاربرد مدل ها، ارایه راهکارها و بررسی تاثیر هر یک و اولویت بندی آنها و استفاده از تمام عوامل دخیل در تصادفات در پیشگیری و کاهش تصادفات، محرز است.

سابقه و هدف در معادن فلزی روباز سالیانه تعداد زیادی حادثه رخ می دهد که منجر به ناتوانی های دائمی و مرگ می گردد. پژوهش حاضر باهدف شناسایی گویه های مرتبط و ارائه پرسشنامه ای درزمینه ی بررسی علل این حوادث انجام گرفته است. روش بررسی در این تحقیق در ابتدا به بررسی 200 گزارش حادثه ناشی از کار در بازه سال های 1388 تا 1395 پرداخته تا مبانی اولیه در تدوین گویه های لازم برای سازه های این پرسشنامه فراهم آید. پرسشنامه در ابتدا شامل 4 سازه، 13 بعد و 81 سوال طراحی شد. برای بررسی روایی پرسشنامه، از روش های روایی صوری، محتوایی و سازه و جهت تعیین پایایی از دو شیوه همسانی درونی (آلفای کرون باخ) و آزمون-باز آزمون با استفاده از ضریب همبستگی درون-رده ای استفاده شد و توسط 377 نفر از کارکنان معادن فلزی روباز استان یزد و کرمان تکمیل گردید. تجزیه وتحلیل داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و LISREL صورت گرفت. ملاحظات اخلاقی هلسینکی در این مطالعه رعایت شد. یافته ها در بررسی روایی محتوایی 22 گویه حذف شد و با محاسبه روایی سازه به پرسشنامه ای با 4 سازه نقص قوانین و مقررات، رفتارهای ناایمن اپراتور، شرایط ناایمن تجهیزات و شرایط ناایمن محیطی، 13 بعد و 59 سوال دست یافته شد که دارای شاخص و پایایی 842/0 و مطلوب هست، همچنین گویه های پرسشنامه دارای روایی محتوایی (84/0CVI=) است. داده های پرسشنامه تنها برای تجزیه وتحلیل استفاده شده و استفاده دیگری نخواهد شد. نتیجه گیری پرسش نامه تهیه شده برای ارزیابی حوادث ناشی از کار در معادن فلزی روباز با 59 سوال دارای قابلیت اطمینان و پایایی مناسب بوده و یک ابزار بومی جهت ارزیابی حوادث ناشی از کار در معادن فلزی روباز با رویکرد نقش قوانین و مقررات با دقت و صحت مناسب می باشد.

سابقه و هدف سوانح ترافیکی و پیامد ترافیک ناهنجار نه تنها شامل مرگ و مصدومیت در جامعه می شود بلکه موجب گسیختگی روابط اجتماعی، برهم خوردن سلامت روان و پایین آمدن کیفیت زندگی مردم این جوامع می شود. رفتارهای خشونت آمیز در رانندگی علاوه بر آسیب جسمانی و مرگ، بر سلامت اجتماعی و روانی شهروندان نیز تاثیر می گذارد. این تحقیق باهدف شناسایی رفتارهای خشونت آمیز رانندگان وسایل نقلیه موتوری و اندازه گیری و توزیع این رفتارها در تهران انجام شد. روش بررسی این پژوهش با استفاده از یک پرسشنامه پژوهشگر ساخته با روایی و پایایی بالا در بازه زمانی شهریور تا آذر 1397 انجام شد. پرسشنامه دارای دو بخش اطلاعات دموگرافیک رانندگان و 20 سوال اختصاصی در مورد رفتارهای خشونت آمیز بود. سوالات اختصاصی در مقیاس 5 درجه ای لیکرت از کاملا مخالفم=1 تا کاملا موافقم = 5 طراحی شد. برای محاسبه روایی محتوایی از ضریب نسبت اعتبار محتوا استفاده شد که برای هر سوالات بالای 7/0 و برای کلیه سوالات 72/0 بود. با استفاده ازنظر 10 متخصص شاخص روایی محتوا نیز 8/0 محاسبه شد. برای پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. ضریب کرونباخ 7/0 بود. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 22 و آمار توصیفی و تحلیل آماری ناپارمتریک (من ویتنی و کروسکال) انجام شد. یافته ها رفتار عصبی شدن از گیر افتادن در ترافیک یا گیر افتادن پشت راننده ای که آهسته رانندگی می کند، بیشترین توزیع را در بین رانندگان داشت (2/11). کمترین میانگین نیز مربوط به عبور از چراغ قرمز و زبان یا شکلک درآوردن برای سایر رانندگان بود. بررسی ارتباط متغیرهای دموگرافیک با میزان خشونت در رانندگان نیز نشان داد، بین نوع وسیله نقلیه و میانگین خشونت(p=0. 001) و بین میانگین خشونت در دو گروه از رانندگان که سابقه درگیری و نزاع داشتند و گروهی که نداشتند، ارتباط معنادار دیده شد (p=0. 018). نتیجه گیری با توجه به اینکه رفتار خشونت آمیز در رانندگی می تواند عواقب منفی زیادی در جامعه داشته باشد، بهتر است برای افرادی که سابقه نزاع و درگیر شدن با افراد دیگر رادارند و صبر و تحمل کمتری در ترافیک دارند، آموزش و فرهنگ سازی در جهت اصلاح رفتار رانندگی، کنترل پرخاشگری رانندگی و احترام به قانون به کار گرفته شود.

سابقه و هدف رایج ترین اشکال خشونت علیه سالمندان خشونت مالی، روانی، فیزیکی و اجتماعی است. شیوع خشونت علیه سالمندان در کشورهای با درآمد بالا یا متوسط در بین 2. 2 تا 14 درصد متغیر است. مطالعه حاضر با هدف شناسایی تجارب خشونت علیه سالمندان شهر تهران در سال 1397 اجرا شد. روش بررسی مطالعه به صورت کیفی در سال 1397 با استفاده از مصاحبه بالینی نیمه ساختاریافته و جلسه مصاحبه گروهی بر روی تعداد 36 سالمند زن و مرد 60 سال و بالاتر ساکن در مناطق مختلف 22 گانه شهر تهران انجام شد. جهت رعایت ملاحظات اخلاقی و کدهای بیست وشش گانه حفاظت از آزمودنی، هدف مطالعه، محرمانه ماندن نام، اخذ رضایت آگاهانه، محفوظ ماندن حق خروج از مطالعه در هر مرحله از کار انجام شد. پس از کسب اطمینان از تمایل به شرکت در مطالعه و ایجاد فضای امن، جلسات مصاحبه گروهی برگزار شد. ابتدا اطلاعات جمعیت شناختی، اقتصادی و اجتماعی با پرسش از سالمند ثبت شد. سپس تجربیات مربوط به خشونت از بازه زمانی آغاز سالمندی 60 سالگی تا زمان مطالعه، ضبط و بلافاصله بعد از پایان جلسه پیاده سازی و با روش تحلیل محتوا، تحلیل شدند. روش نمونه گیری مبتنی بر هدف و اشباع محتوا بود. در مصاحبه ها از سوالات کلی و باز نیمه ساختاریافته طراحی شده بر اساس راهنمای موضوعی استفاده شد. اعتبار داده ها با استفاده از معیارهای مطالعه کیفی: مقبولیت، انتقال پذیری، همسانی و تایید پذیری تامین شد. اطلاعات جمع آوری شده از مصاحبه ها با استفاده از نرم افزار MAXQDA نسخه 2018 تحلیل شدند. یافته ها چهار شکل خشونت تجربه شده شامل خشونت جسمانی، روانی-عاطفی، مالی و اجتماعی در بین سالمندان موردمطالعه شناسایی شد. نتیجه گیری شناسایی تجارب خشونت علیه سالمندان می تواند زمینه ساز طراحی، برنامه ریزی و اعمال مداخلات لازم متناسب با ارتقای کیفیت زندگی و پیشگیری از آسیب در جامعه سالمندان باشد.

سابقه و هدف در میان این ابزارهای درون خودرویی، استفاده از تلفن همراه هنگام رانندگی نیز از منابع حواس پرتی در جهان شناخته شده است. به دلیل افزایش تصادفات و تلفات ناشی از استفاده از آن هنگام رانندگی، این موضوع از اهمیت بیشتری برخوردار است. هدف از انجام مطالعه حاضر بررسی رفتار راننده و تعیین عوامل موثر بر استفاده از تلفن همراه هنگام رانندگی بود. روش بررسی جهت رسیدن به اهداف از تئوری رفتار برنامه ریزی شده طرح استفاده گردید و سپس پرسشنامه ای بر اساس این تئوری طراحی و در شهر گرگان جمع آوری شد و از طریق روش « تحلیل عاملی» عوامل موثر بر استفاده از تلفن همراه هنگام رانندگی مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها یافته های تحقیق نشان داد که از میان پنج عامل مطرح شده در تعیین عوامل موثر بر استفاده از تلفن همراه هنگام رانندگی، کنترل رفتار درک شده با تبیین 23/25 تاثیرگذارترین عامل تئوری رفتار برنامه ریزی شده طرح بود. همچنین عوامل اعتیاد به تلفن همراه و مشخصات جمعیت شناختی (سن و جنسیت) به ترتیب در رتبه های بعدی قرار گرفتند. نتیجه گیری نتایج نشان دهنده این است که راننده تصور می کند بر رفتار خودکنترل داشته و قادر است در مقابل وقایع غیرمنتظره (مانند ترمز ناگهانی خودروی مقابل به هنگام استفاده از تلفن همراه) واکنش مناسب و سریع نشان دهد از میان سایر عوامل، مهم ترین عاملی است که موجب استفاده از تلفن همراه هنگام رانندگی می شود. لذا توجه مسئولین، به این کاستی ها و تلاش در راستای اصلاح و فرهنگ سازی رانندگان ضروری به نظر می رسد.

سابقه و هدف یکی از مواد سوختی که اخیرا موردتوجه قرارگرفته است، گاز طبیعی فشرده می باشد. باوجود تمام مزایای شناخته شده، ذخیره سازی، حمل ونقل و استفاده از گاز طبیعی به عنوان سوخت همواره خطراتی از قبیل انفجار و آتش سوزی را با خود به همراه دارند. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی پیامد حریق و انفجار مخازن گاز متان در یک جایگاه توزیع گاز طبیعی فشرده انجام پذیرفت. روش بررسی در این مطالعه، با توجه به نتایج حاصل از بررسی و بازدید از جایگاه مورد بررسی، بررسی مطالعات و حوادث گذشته و بررسی نظرات متخصصان، چهار سناریوی تخلیه، ترکیدگی فاجعه بار، آتش فورانی و انفجار در مخازن گاز متان فشرده مورد ارزیابی قرار گرفت. در ادامه هر یک از سناریوها با استفاده از نرم افزار، مدل سازی شده و پیامدهای محتمل هرکدام از سناریوها مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور واکاوی پیامد در مطالعه حاضر نیز نرم افزار PHAST. 6. 7 مورداستفاده قرار گرفت. یافته ها با توجه به نتایج مطالعات پیشین و همچنین بررسی پیامد سناریوهای مورد بررسی، دو سناریوی آتش فورانی و انفجار کامل مخازن به عنوان مخاطرات اصلی نشت گاز متان انتخاب گردید. نتایج حاصل از سناریو آتش فورانی نشان داد که بیشترین مساحت متاثر از آتش فورانی در این سناریو مقدار 13/135 مترمربع و در اندازه نشتی 150 میلی متر است. نتایج حاصل از مدل سازی انفجار مخازن نیز نشان داد که در فاصله 20 متری، میزان افزایش فشار حاصل از انفجار 1 بار بوده (احتمال مرگ افراد در این فشار 100 درصد است) و به تدریج با افزایش فاصله از مخزن کم شده تا جایی که در فاصله ی 400 متری به 01/0 بار می رسد که همان حریم ایمن می باشد. همچنین مشخص گردیدکه در شعاع 52، 69 و 232 متری مخزن به ترتیب مقدار 21/0، 14/0 و 02/0 بار، افزایش فشار وجود دارد. نتیجه گیری نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که با توجه به اینکه گاز متان، گازی قابل اشتعال و انفجار است، در صورت نشتی و آسیب مخزن و بروز حریق و انفجار، می تواند منجر به حوادث ناگواری شود. علل الخصوص در جایگاه های سوخت گیری دومنظوره که علاوه بر گاز متان فشرده، بنزین نیز مورداستفاده قرار می گیرد. لذا با توجه به موارد پیش گفت و افزایش روزافزون این جایگاه ها، انجام اقدامات کنترلی به منظور افزایش سطوح ایمنی در مورد مخازن گاز متان در جایگاه های سوخت گیری امری ضروری می باشد.