پژوهش های جانوری
سال:1392 | دوره:26 | شماره:3 |تعداد مقالات:14

متفورمین سالهاست که جهت کنترل دیابت نوع 2 استفاده می شود. این دارو همچنین در بهبود بیماران سندرم پلی کیستیک تخمدان (PCOS)، اعاده سیکلهای قاعدگی و القای اوولاسیون موثر بوده است. مطالعات نشان می دهد متفورمین از طریق فعال کردن پروتئین کیناز فعال شونده توسط آدنوزین مونو فسفات  (AMPK)می تواند موجب پیشروی بلوغ میوزی تخمکهای موش در محیط in vitroگردد. زهرزنبور ترکیبی پیچیده از آنزیمها، پروتئین، پپتید و سایتوکین ها است. مطالعات in vivo ما در تحقیقات قبلی حاکی از اثرات درمانی زهرزنبور بر بیماران PCOS و تکوین فولیکولهای تخمدان می باشد. با فرض تاثیر این دو بر رشد و میزان ماندگاری فولیکولهای تخمدان موش و نیز نرخ بلوغ تخمکها هدف این تحقیق بررسی اثر توأم متفورمین و زهرزنبور بوده است. بدین منظور فولیکولهای نابالغ از تخمدان موشهای 14 روزه خارج و در محیط کشت قطره ای a-MEM تحت روغن مینرال به مدت 14 روز کشت داده شد. متفورمین و زهرزنبور به طور جداگانه و نیز به صورت همزمان به محیط کشت فولیکول اضافه شد. قطر فولیکولها تا روز چهارم کشت و نیز میزان ماندگاری آنها به صورت هر دو روز یکبار بررسی و مورد سنجش میکروسکوپی قرار گرفتند. در روز دوازدهم به منظور القای اوولاسیون از hCG و rEGF استفاده شد و وضعیت تخمکهای اووله شده بررسی گردید. یافته ها نشان داد که قطر فولیکولها در روز دوم کشت در اثر تیمار با متفورمین (P<0.001)، زهر زنبور (P<0.05) و در گروه توأم (P<0.05) به طور معنی داری افزایش یافت. در روز چهارم کشت نیز رشد فولیکولها در گروه متفورمین (P<0.001)، زهر زنبور (P<0.05) و در گروه توأم (P<0.01) افزایش معنی داری را نشان داد. درصد ماندگاری فولیکولها در هیچکدام از گروههای تیمار شده معنی دار نبود. درصد تخمکهای GV در گروه متفورمین (P<0.001)، زهر زنبور (P<0.01) و در گروه تیماری توأم (P<0.01) به طور معنی داری کاهش یافت و در مقابل بر تعداد تخمکهای MІ و MІІ (مرحله متافاز І وІІ ) در هر سه گروه تیماری افزوده شد؛ هرچند که این افزایش معنی دار نبود. در ضمن اختلاف معنی داری در میزان تشکیل حفره آنتروم میان گروهها مشاهده نشد. بنابراین یافته های این تحقیق می تواند موید تاثیر همزمان متفورمین و زهر زنبور بر افزایش رشد فولیکولهای تخمدان در محیط in vitro و نیز افزایش پیشروی و بلوغ میوزی تخمک باشد که بر روی هم موجب آمادگی بیشتر آن برای لقاح می شود.

در این مطالعه غلظت عنصر کادمیوم در بافت عضله و هپاتوپانکراس ماهی مرکب ببری (Sepia pharaonis) و اسکوئید هندی (Uroteuthis duvauceli) اندازه گیری شد. برای انجام این تحقیق تعداد 30 عدد از هر گونه در دی ماه 1387 از آبهای دور از ساحل استان هرمزگان به روش صید ترال کف جمع آوری گردید. برای هضم شیمیایی نمونه ها از ترکیب اسید نیتریک و اسید پرکلریک استفاده گردید و برای اندازه گیری کادمیوم از روش جذب اتمی استفاده شد. بر اساس نتایج حاصله، میانگین غلظت کادمیوم در بافت عضله و هپاتوپانکراس ماهی مرکب به ترتیب 0.58mg/g و 417.22 و در عضله و هپاتوپانکراس اسکوئید هندی به ترتیب 0.35mg/g و 25.9 به دست آمد. همچنین نتایج نشان داد که غلظت کادمیوم در هر دو گونه به صورت معنی داری در هپاتوپانکراس بیشتر از عضله می باشد (P<0.001) و بیشترین غلظت کادمیوم نیز در هپاتوپانکراس ماهی مرکب مشاهده شد که علت آن را میتوان به کفزی بودن این گونه نسبت داد.

پری بیوتیک ایمنواستر در سطوح صفر، 2 و 4 درصد با هدف بررسی مشخصه های وزن و طول و تغییرپذیری لوکوسیت های خونی بچه ماهی سفید با وزن اولیه 0.35±0.02 گرم به مدت 8 هفته مطالعه شد. آزمایش با استفاده از طرح کاملا تصادفی در قالب 1 گروه شاهد و 2 تیمار آزمایشی هر یک با 3 تکرار و به تعداد 150 عدد بچه ماهی در هر تانک انجام شد. غذادهی 20-15 درصد توده زنده متغیر بود. در پایان آزمایش اگرچه میانگین وزنی و طولی بین شاهد و تیمارهای آزمایشی اختلاف معنی-دار نداشت (P>0.05)، اما تفاوت مثبت و معنی داری در تشخیص افتراقی لوکوسیت ها مشاهده شد(P£0.01) . لذا، با افزایش سطح ایمنواستر در جیره درصد لنفوسیت افزایش و بترتیب درصد مونوسیت، نوتروفیل و ائوزینوفیل کاهش معنی داری یافت. بطوری که، سطح ایمنواستر 4 درصد دارای بیشترین میزان لنفوسیت و کمترین مقدار مونوسیت، نوتروفیل و ائوزینوفیل بود  .(P£0.01)نتایج حاصله مشخص ساخت سطوح مورد مطالعه پری بیوتیک ایمنواستر تاثیر قابل توجهی بر عملکرد رشدی در بچه ماهیان سفید نداشته، در حالی که بعنوان یک محرک ایمنی قادر است تاثیر مثبت و معنی داری را بر لوکوسیت های خون و افزایش راندمان لنفوسیت ها بعنوان یکی از شاخص های مهم ایمنی اختصاصی سلولی ایفا نماید.

با توجه به اهمیت تغذیه اولیه در رشد، بازماندگی و کیفیت لارو آبزیان و نقش ناپلی آرتمیا به عنوان یک غذای زنده کیفی با قابلیت حمل مواد مغذی، در این تحقیق امکان جایگزینی روغن ماهی با روغنهای گیاهی برای غنی سازی ناپلی آرتمیا جهت تغذیه لارو ماهی قزل آلای رنگین کمان مورد بررسی قرار گرفت. لارو قزل آلا از ابتدای تغذیه خارجی تحت شش تیمار غذایی به مدت دو ماه پرورش داده شدند. تیمارهای غذایی طی 10 روز اول تحقیق شامل 1- غذای کنسانتره تجاری، 2- ناپلیوس غنی شده با روغن ماهی، 3- ناپلیوس غنی شده با روغن آفتابگردان، 4- ناپلیوس غنی شده با روغن کلزا، 5- ناپلیوس غنی شده با روغن سویا، 6- ناپلیوس تازه تخم گشایی شده بود. ولی از روز یازدهم تا پایان دوره کلیه ماهیها فقط با غذای کنسانتره تغذیه شدند. درصد بازماندگی در لاروهایی که با ناپلی غنی شده با روغن کلزا و روغن آفتابگردان تغذیه شده بودند به طور معنی داری بیشتر از لاروهایی بود که از غذای کنسانتره استفاده کرده بودند. رشد طولی، وزن تر و وزن خشک لاروها در کلیه تیمارهایی که با ناپلی آرتمیا تغذیه شده بودند به طور معنی داری بیشتر از ماهیانی بود که کنسانتره مصرف کرده بودند و لاروهایی که از ناپلی غنی شده با روغن کلزا تغذیه کرده بودند از رشد بیشتری برخوردار بودند. نتایج تحقیق نشان داد که روغنهای گیاهی می توانند نقش بسیار برجسته ای در غنی سازی ناپلی آرتمیا و تغذیه لارو قزل آلا ایفاء نمایند.

دافنی Daphnia magna یک گونه مرغوب جهت تغذیه ماهیان آب شیرین است. در تحقیق حاضر، تاثیر دو گونه جلبک سبز آبی آنابنافلوس-آکوا (Anabaena flos-aquae) و اسیلاتوریا آفریکانوم (Oscillatoria africanum) بر میزان بلعیدن، نرخ فیلتر کردن و تغذیه دافنی ماگنا (Daphnia magna) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در سه تکرار و با شرایط یکسان برای هر دو جلبک انجام شد. نرخ فیلتر کردن، بلعیدن و تغذیه دافنی ماگنا از این دو جلبک بر اساس روش محاسبه شد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که میزان فیلتر کردن، بلعیدن و تغذیه دافنی ماگنا از جلبکهای سبز آبی با افزایش غلظت آنها بطور معنی داری کاهش می یابد (P<0.05). بطوریکه حداکثر مقدار این شاخصها (بترتیب 798±60.2، 70861±992 و 0.4±0.02) در غلظت 3 میلی گرم در لیتر و حداقل مقدار آنها (بترتیب 100±17.7، 10683±492 و 0.2±0.01) در غلظت 12 میلی گرم در لیتر مشاهده گردید. این بدان معنی است که دافنی ها توانایی فیلترکردن جلبکهای رشته ای سبز آبی را علی الخصوص در مواقعی که تراکم آنها بالا باشد، ندارند زیرا این جلبکها بدلیل رشته ای بودن ممانعت هایی را برای تغذیه توسط دافنی بوجود می آورند. حداکثر نرخ رشد ویژه (Specific Growth Rate) دافنی ها (0.5±0.02) در اثر تغذیه با جلبک آنابنافلوس- آکوا (در غلظت 4.25 میلی گرم در لیتر) مشاهده شد (P<0.05) و میزان بازماندگی دافنی ها در بین تغذیه با دو جلبک مذکور، اختلاف معنی داری وجود نداشت (P>0.05). با توجه به نتایج حاصل از تحقیق حاضر می توان بیان نمود که شکوفائی هایی که توسط جلبک های سبز آبی بوجود می آیند، قابل کنترل بیولوژیکی توسط دافنی نمی باشند.

روند تولیدمثلی گونه Neogobius pallasi (Berg, 1916) در طی دوره یک سال (آبان 1385 – مهر 1386) در تالاب گمیشان مورد بررسی قرار گرفت. از تخمدان ماهیان ماده بالغ نمونه برداری صورت گرفت. نمونه های تخمدان در محلول فرمالین بافر فسفات تثبیت شدند و سپس با استفاده از روش پارافینه کردن و رنگ آمیزی هماتوکسیلین- ائوزین از آنها مقاطع بافتی تهیه شد. در این مرحله تعداد ائوسیت های تمایز نیافته، ائوسیت مرحله پیش زرده ای، ائوسیت مرحله زرده سازی، ائوسیت مرحله پس زرده ای و تخمک گذاری نهایی بررسی و شمارش شد. قطر تخمدان، تعداد هستک، هسته و قطر هستک و هسته همگی اندازه گیری شد. سپس با کمک برنامه آنالیز آماری Systat بررسی شد و مشاهده گردید: در گونه pallasi Neogobius (P<0.05 تغییرات معنی دار) ائوسیت پیش زرده سازی، ائوسیت مرحله زرده سازی اولیه و ثانویه، قطر ائوسیت، قطر لایه کوریونی و با توجه به اندازه گیری GSI، اوج رسیدگی جنسی این گونه در خرداد ماه می باشد.

جرد بزرگ بومی بخشی از فون ترکمنستان است که به تدریج از طریق نواحی انتشار به داخل فلات ایران نفوذ کرده است و سپس در نواحی شمال شرقی، شرق و مرکز گسترش یافته است. هدف این پژوهش مطالعه تغییرات درون گونه ای جرد بزرگ و همچنین بررسی زیرگونه های موجود در نواحی مورد مطالعه با استفاده از صفات جمجمه ای است. 10 متغیر جمجمه ای 80 نمونه متعلق به گروه پژوهشی جونده شناسی دانشگاه فردوسی مشهد گردآوری شده ازمناطق سرخس، ترکمن صحرا (غرب، شرق و مرکز)، درگز، بجنورد (رباط قره بیل) ویزد مورد بررسی قرار گرفت. نتایج مطالعات آماری تک متغیره و چندمتغیره نزدیکی جمعیتهای درگز، مرکز وشرق ترکمن صحرا و از سوی دیگر جمعیتهای سرخس، بجنورد وغرب ترکمن صحرا را تایید می کند. نمونه های یزد را می توان به زیر گونهR.opimus sodalis  و بقیه جمعیتها را به زیر گونه R.opimus sargadensis نسبت داد.

محدوده گسترش جغرافیایی، ژنتیک و جغرافیای تکاملی جمعیتها از نظر منشأ و همچنین نحوه مهاجرت و کلونیزاسیون گونه Mus macedonicus Petrov & Ruzic, 1983 در شرقی ترین قلمرو این گونه، در ایران، بررسی شد. در این مطالعه تعداد 22 موش مقدونیه دم کوتاه از استانهای همدان، آذربایجان شرقی و غربی مطالعه شد. بررسی ترادف ژنوم میتوکندری در ناحیه D-Loop نشان داد که ایران آخرین محدوده شرقی قلمرو این جانور است و جمعیت موشهای مقدونیه دم کوتاه در آن کمی ایزوله به نظر می رسد. تعداد 17 هاپلوتیپ جدید به وسیله این پژوهش شناسایی و معرفی شدند. مقدار Tajima D و Fu`s Fs مشاهده شده تفاوت معنی داری با مقدار مورد انتظار نشان نداد که نمایانگر رشد اخیر این جمعیتها و درتعادل نبودن روندهای جهش/ رانش ژنتیکی می باشد. تنوع هاپلوتیپی پایین و موقعیت انتهایی جمعیتهای ایران بر روی درخت فیلوژئوگرافی علاوه بر تایید نتایج مطالعات پیشین در مورد نحوه گسترش این گونه در ایران و کشورهای همسایه غربی نکاتی را آشکار ساخت.

نیاز غذایی جوامع در حال رشد انسانی‏ مصرف بی رویه آفت کشهای کشاورزی را افزایش داده است. هدف از این تحقیق، بررسی میزان سمیت کاربوکسین (قارچ کش رایج در کشاورزی) بر جنین جانور مدل و کشت سلول کبدی حاصل از آن (اندام اصلی متابولیزه کننده ترکیبات خارجی) می باشد. در این تحقیق، با توجه به تراکم بیولوژیک این گونه ترکیبات در بافتهای جانوری، تاثیر تراتوژنی کاربوکسین بر جنین جوجه 18 روزه مورد بررسی قرار گرفت. در روز صفر انکوباسیون غلظتهای 20، 100، 200 و 400 میکروگرم از کاربوکسین (محلول در استون) بر هر تخم مرغ به داخل کیسه زرده تزریق گردید (n=7) و این آزمون برای هر غلظت در 4 تکرار انجام گرفت. نتایج حاصل از رنگ آمیزی اسکلت جنین نشانگر عدم کلسیفیه شدن مهره های دمی، کجی وکوتاهی استخوانهای بلند و حذف مهره های دمی بود. تزریق 200 و 400 میکروگرم نیز ناهنجاری ظاهری، عمدتا پا چنگکی ایجاد کرد. نتایج حاصل از بررسی اثرات سمیت کاربوکسین بر سلولهای کبدی جنین جوجه 12 روزه نشان داد که غلظتهای 5، 10، 25، 50 و 100 میکروگرم / میلی لیتر به ترتیب 20، 24، 35، 40 و 48 درصد بقای سلولی را کاهش داده و  50 ICآن برابر با 102 میکروگرم / میلی لیتر است. تجمع بیولوژیکی سموم شیمیایی در بافتها باعث اختلال در فرآیندهای فیزیولوژیکی و رشد می گردند ولی سلولهای کبدی به دلیل فعالیت سم زدایی بالایی که دارند تا حدی نسبت به تاثیر این گونه ترکیبات مقاومت نشان می دهند.

در این پژوهش تعیین سن 80 ماهی سرخوی چمن (Lutjanus malabaricus) با استفاده از اتولیت (سنگ گوش) در آبهای خلیج فارس در محدوده آبهای هرمزگان (26.56 درجه شرقی و 27.17 درجه شمالی) انجام پذیرفت. تعیین سن بر اساس وجود دوایر رشد سالانه (لایه های مات و شفاف) موجود بر روی مقاطع اتولیت صورت گرفت. همچنین پارامترهای ریخت سنجی اتولیت و زیست سنجی ماهی اندازه گیری شد. روابط بین طول و سن و همچنین وزن و سن ماهی نیز بررسی شد. بیشترین سن بدست آمده 7 سال متعلق به ماهی سرخوی چمن با میانگین وزن 4080±18 گرم و طول 71.3±2.3 سانتی متر بود و رابطه معنی داری بین طول کل و سن ماهی و همچنین وزن کل و سن ماهی مشاهده شد (p<0.05). همچنین رابطه معنی داری بین وزن اتولیت راست و چپ و وزن ماهی، طول اتولیت راست و چپ و وزن ماهی و طول میانی اتولیت ها با طول استاندارد ماهی مشاهده شد (p<0.05). نتایج نشان داد که که میانگین وزن اتولیت راست و چپ به ترتیب 0.30±0.001 و 0.29±0.001 گرم و میانگین طول اتولیت راست و چپ به ترتیب 13.66±0.01 و 13.60±0.01 میلی متر می باشد.

به منظور مطالعه فون هیره های لانه و بدن جوندگان، از خاک لانه و سطح بدن جوندگان انباری، از سیلو، انبار کارخانه ها و آسیابهای آرد و گندم موجود در استان تهران نمونه برداری انجام شد. این اولین تحقیق در مورد فون هیره های لانه و بدن جوندگان و همچنین تعیین فون جوندگان در انبارهای گندم ایران می باشد. در این مطالعه سه گونه جونده شامل=Mus musculus موش خانگی، =Rattus rattus موش سیاه و =Rattus norvegicus موش قهوه ای و 27 گونه هیره متعلق به 21 جنس و 11 خانواده از دو راسته پیش استیگمایان و بی استیگمایان شناسایی شدند. تنوع گونه ای و تعداد هیره ها در آسیابها بیشتر از سیلوها و کارخانه ها بود. در مقایسه جوندگان به دام افتاده در تمامی مناطق نمونه برداری، گونه Mus musculus از نظر انتشار و پراکندگی گونه غالب بوده است. تنوع گونه ای و تعداد جوندگان در کارخانه ها بیشتر از انبارها، سیلوها و آسیابها بوده است.

در این تحقیق اثرات ترکیب پذیری عمومی و خصوصی بر روی برخی از صفات اقتصادی کرم ابریشم، شامل وزن پیله، وزن قشر پیله، درصد قشر پیله، طول الیاف، شاخص قطر و نسبت پیله به ابریشم خام به صورت طرح دای آلل بررسی شد. والدین با یکدیگر تلاقی و به همراه نتاج (F1) در قالب طرح کاملا تصادفی و در سه تکرار مقایسه گردیدند. با توجه به معنی دار بودن واریانس ژنوتیپ ها، از میانگین های موجود شامل 4 والد (2 والد دو نسله (Bivoltine) و 2 والد چند نسله ((Multivoltine) ، 6 تلاقی مستقیم و 6 تلاقی معکوس در شرایط استاندارد پرورشی به منظور تخمین ترکیب پذیری صفات پیله با استفاده از مدل 1 روش 1 گریفینگ تجزیه دایآلل بعمل آمد. ترکیب پذیری عمومی ژنوتیپ ها از نظر تمامی صفات به جزء شاخص قطر بسیار معنی دار بود (P<0.01) که این امر دلالت بر تاثیر واریانس ژنتیکی افزایشی بر توارث این صفات دارد. نتایج حاصل از ترکیب پذیری خصوصی برای تمامی صفات به غیر از صفات شاخص قطر و نسبت پیله به ابریشم خام بسیار معنی دار بود (P<0.01). این نتایج حاکی از این است که اثر غالبیت برای این دو صفت نیز مهم می باشد. برای صفات وزن پیله و وزن قشر پیله مشخص شد که تاثیر تلاقی معکوس معنی دار است و معنی دار بودن تلاقی معکوس مرتبط با نقش اثر پایه مادری در بروز این صفات است. رتبه بندی والدین بر اساس مقادیر ترکیب پذیری عمومی برای هر صفت یکسان با رتبه بندی همان والدین بر اساس مقدار میانگین آن صفت می باشد که می تواند برای تخمین ترکیب پذیری والدین بر اساس میانگین هر صفت استفاده شود.

این تحقیق با هدف مقایسه تغییرات استروئیدهای جنسی، پارامترهای هماتولوژیک و شاخص های استرس در ماهی سوف سفید Sander lucioperca در مرحله نهایی تخمریزی انجام گردید. در این بررسی از 25 مولد ماده و 9 مولد نر سوف سفید، قبل و پس از تخمریزی، به منظور تعیین شاخص های استرس، استروئیدهای جنسی و پارامترهای هماتولوژی خونگیری به عمل آمد. در مولدهای ماده، پروژسترون و در مولدهای نر، تستوسترون تفاوت معنی داری را در مراحل قبل و پس از تخمریزی نشان دادند. این در حالی بود که هورمون استرادیول در بین دو جنس نر و ماده تفاوت معنی داری را در قبل از تخمریزی نشان داد. از نظر شاخص های استرس (کورتیزول، گلوکز، لاکتات)، تنها گلوکز خون در ماهیان نر تفاوت معنی داری را در قبل و پس از تخمریزی نشان داد. در خصوص پارامترهای هماتولوژیک، تعداد گلبول های سفید در مولدهای ماده و تعداد گلبول های قرمز در مولدهای نر اختلاف معنی داری در قبل و پس از تخمریزی داشت. نتایج این تحقیق نشان داد با اینکه بسیاری از شاخص های اندازه گیری شده قبل و پس از تخمریزی تغییر یافت اما بیشتر تغییرات در سطح استروئیدهای جنسی ملاحظه گردید. به نظر می رسد تغییرات مشاهده شده در جنس نر و ماده و همچنین قبل و پس از تخمریزی، به دلیل تفاوت های فیزیولوژیک و نوع عمل هورمون ها در مرحله نهایی تکثیر می باشد.

در بررسی زیست شناسی سوسک Lilioceris faldermanni (Guerin-.Meneville,1829) در شرایط آزمایشگاهی، دوره های مختلف رشد و نمو، میزان بقاء، تخمگذاری، نحوه خسارت و زمستانگذرانی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشان داد که حشرات کامل این آفت، بالپوشهایی برنگ قرمز، شاخکها، چشم ها، قفس سینه، شکم و پاهایی برنگ سیاه دارند. این آفت دارای 4 سن لاروی است و لاروها از نوع اروسیفرم می باشند. مرحله شفیرگی در زیرخاک گیاه میزبان و در داخل پیله ابریشمی با استفاده از ذرات خاک سپری می شود. مراحل لاروی و حشره کامل این آفت روی برگ، گل، غنچه و کپسول بذر خسارت وارد می آورند. میانگین طول دوره های رشد و نمو سوسکL. faldermanni از تخم تا حشره کامل در دماهای ثابت 14، 18، 22 و 26 درجه سلسیوس به ترتیب 63.4±0.07، 46.15±0.09، 32.8±0.08، 27.28±0.1 روز بود و بیشترین درصد بقاء مراحل رشد و نمو آن در دمای 22 درجه سلسیوس بدست آمد. همچنین مقدار متوسط تخمگذاری روزانه در دمای 26 درجه سلسیوس (16.62±0.2 عدد) بیشتر از دماهای 14، 18 و 22 درجه سلسیوس (9.86±0.06، 12.71±0.08 و 14.95±0.06 عدد) بود.