یافته های نوین در علوم زیستی (نشریه علوم)
سال:1396 | دوره:4 | شماره:1 |تعداد مقالات:9

ترخون (.Artemisia dracunculus L) خواص آنتی اکسیدانی، ضددیابت، ضدباکتریایی و ضدالتهابی دارد. هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثر عصاره هیدروالکلی ترخون بر اضطراب و افسردگی در موش های صحرایی نر مواجه شده با استرس مزمن بی حرکتی است. 48 سر موش صحرایی به 6 گروه 8 تایی تقسیم شدند: 1) کنترل، 2) استرس، 3) ترخون 100، 4) ترخون 500، 5) استرس - ترخون 100 و 6) استرس - ترخون 500. گروه های 3، 4 و 6، هرروز 6ساعت به مدت 21 روز متوالی در مقیدکننده قرار گرفتند. گروه های 3 و 5 عصاره ترخون را با دوز 100mg/kg و گروه های 4 و 6 نیز عصاره را با دوز 500mg/kg به مدت 21 روز به صورت گاواژ دریافت نمودند. در پایان دوره آزمون ماز بعلاوه مرتفع و تست شنای اجباری برای سنجش اضطراب و افسردگی حیوانات مورد استفاده قرار گرفت. تجزیه و تحلیل نتایج با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه انجام گرفت و p<0.05 به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد. درصد ورود به بازوی باز و درصد زمان سپری شده در بازوی باز در گروه های استرس - ترخون به طور معنی داری بیشتر از گروه استرس بود (p<0.05). عصاره ترخون موجب کاهش معنی دار زمان بی حرکتی در گروه های استرس - ترخون در مقایسه با گروه استرس در تست شنای اجباری شد (p<0.01). نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که عصاره هیدروالکلی ترخون، احتمالا به علت داشتن ترکیبات آنتی اکسیدانی، اضطراب و افسردگی را در موش های تحت استرس بی حرکتی کاهش داد.

دانه گرده 7 گونه سرده Rubus L. متعلق به زیرسرده Rubus از ایران با میکروسکوپ نوری (LM) و میکروسکوپ الکترونی نگاره (SEM) تحت بررسی قرار گرفت. طی این مطالعه چهارده خصوصیت مختلف گرده شناسی سنجیده و اندازه گیری شدند. تمامی دانه های گرده منفرد، سه شیار منفذی، جورقطب، از نظر اندازه متوسط بودند. سه شکل دانه گرده شامل prolate،perprolate  و prolate spheroidal در نمونه های یکسان تشخیص داده شد. ساختار شکاف ها معمولا سه شیار (ectocolpi) و سه منفذ درونی(endoporus)  را نشان می دهد. منفذ درونی در ناحیه میانی شیار قرار دارد. سطح تزئینات اگزین نشان داده که تمام گونه ها دارای الگویی شیاردار یا مخطط هستند که در برخی گونه ها از جمله R. hyrcanus Juz.، R. persicus Boiss. و R. sanctus Schreb. این شیارها تا حدودی مستقیم اند (striate) و برجستگی کمتری دارند ولی در دیگر گونه ها این شیارها به صورت برجسته و چندشاخه(scabrate-striate)  در طول محور قطبی گرده ها هستند. صفات دانه گرده شاخصی مفید برای جدایی آرایه ها در سطح گونه است. به نظر می رسد ارتباطی بین تنوع دانه گرده و رویشگاه های گونه ها نیز وجود دارد.

گونه های بخشه Batrachium در ایران با استفاده از خصوصیات ریخت شناسی و ریز ریخت شناسی بررسی شده اند. بررسی خصوصیات ریخت شناسی و ریزریخت شناسی برگ ها، گلبرگ و میوه همراه با خصوصیات دانه های گرده در چهارگونه از این سرده شامل R. rionii Lagger، R. sphaerospermus Boiss. & Blanche و .R. trichophyllus Chaix ex. Vill و R. peltatus Schrank است. دانه های گرده با استفاده از SEM و LEM تحت بررسی قرار گرفتند. هفت خصوصیت ریخت شناسی با استفاده از روش های آماری و نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفته اند. دانه های گرده در گونه های تحت بررسی دارای گرده های سه شیاری بوده و شکل آن بین گونه های مختلف، متفاوت بود. آرایش و تزئین اگزین (لایه بیرونی گرده) به صورت خارهای ریز بوده و این امر بین چهارگونه مشترک است. نتایج بررسی های آماری مستقل بودن R. sphaerospermus را مورد تایید قرار داد و شباهت آن با R. peltatus را نیز مشخص کرد. همچنین تنوع درون گونه ای R. trichophyllum در نتایج آماری تایید شده است.

در اکثر نقاط ایران به دلیل وجود شوری آب و خاک مشکلات زیادی در زمینه پرورش چمن در فضای شهری وجود دارد. یکی از راهکارهای مناسب جهت حل این مشکل استفاده از کند کننده های رشد گیاهی از جمله ترینگزاپک اتیل در مدیریت چمن است که بسیار مرسوم و معمول شده است. براین اساس پژوهشی به منظور بررسی کاربرد ترینگزاپک اتیل در شرایط تنش شوری روی سه گونه چمن سردسیری آگروستیس، آگروپایرون و فستوکا در شرایط گلخانه ای با خاک لوم شنی انجام شد. نتایج نشان داد محلول پاشی برگی چمن ها با ترینگزاپک اتیل سبب افزایش ویژگی های رشدی، محتوای کلروفیل، کاروتنوئید و میزان پرولین در اندام هوایی شد. در حالی که افزایش میزان شوری (سدیم کلراید) آب آبیاری منجر به کاهش صفات اندازه گیری فوق بجز کاروتنوئید و پرولین در مقایسه با شاهد شد. هر دو تیمار ترینگزاپک اتیل و شوری سبب کاهش معنادار ارتفاع رشد، وزن تر و خشک اندام هوایی شد. چمن آگروستیس بیشترین تحمل به شوری را در بین چمن های تحت مطالعه نشان داد. نتایج این پژوهش نشان داد کاربرد ترینگزاپک اتیل باعث افزایش تحمل به شوری از طریق بهبود کیفیت چمن و درصد برگ سبز، افزایش محتوای کلروفیل و میزان پرولین و کاهش میزان سرزنی چمن ها شد.

آنزیم کوتیناز جزء خانواده آنزیمی سرین هیدرولازها بوده که توانایی هیدرولیز انواع استرها و پلی استرهای کوچک مانند کوتین را دارد. کوتین گیاهان از ترکیبات پلی استری هیدروکسی و اپوکسی اسید چرب تشکیل شده است که در مقابل آب نفوذناپذیر است و تنها باکتری های بیماری زای گیاهی قادر به تجزیه آن هستند. به منظور شناسایی این مقاومت، در ابتدا میوه های خیار (Cucumis sativus-'C. sativus')، سیب زرد (Golden Delicious apple 'Malus domestica')، سیب قرمز (Red Delicious apple 'Malus domestica') و گوجه فرنگی (Solanum lycopersicum Mill. Commun' S. lycopersicum') تهیه و از پوست این میوه ها به روش کلرفرم متانول، کوتین استخراج و میزان آن در این میوه ها مقایسه شد. سپس، با استفاده از محیط کشتی اختصاصی حاوی کوتین و سنجش فعالیت آنزیمی، جداسازی سویه های تولیدکننده آنزیم انجام شد. از نمونه های غربال شده،DNA استخراج شد و واکنش PCR به کمک پرایمرهای یونیورسال بر اساس 16s DNA جهت شناسایی نمونه ها انجام گرفت. در ادامه مطالعات بیوانفورماتیک، شناسایی و ثبت نمونه ها در ژن بانک انجام شد. نتایج نشان می داد که درصد کوتین استخراج شده در سیب بیشتر است و احتمالا سیب در مقابل آفات و بیماری ها مقاوم تر است. همچنین، شش سویه تولیدکننده آنزیم کوتیناز از جنس Klebsiella و Enterobacter به کمک بررسی فعالیت آنزیمی و محیط کشت اختصاصی حاوی کوتین جداسازی و توالی کدکننده ناحیه 16s DNA این باکتری ها در ژن بانک ثبت شد.

مطالعه حاضر به منظور اندازه گیری گلوکز، کلسترول و هماتوکریت به عنوان شاخص ارزیابی اثر زیره سیاه بر سلامت و مقاومت کپورمعمولی نسبت به تنش شوری انجام شد. ماهیان (2.457±0.057 گرم) در چهار گروه با سطوح مختلف صفر، 0.5، 1 و %1.5 زیره سیاه تغذیه شدند. بعد از 56 روز تغذیه، به منظور سنجش گلوکز، کلسترول و هماتوکریت، خون گیری طی پنج مرحله انجام شد (یک بار قبل از تنش و چهار مرحله بعد از تنش). میزان گلوکز، کلسترول و هماتوکریت به طور معنی داری تحت تاثیر شوری قرار گرفت. در روز اول پس از استرس، میزان گلوکز و هماتوکریت در همه تیمارها در مقایسه با میزان آنها قبل از استرس به طور معنی داری افزایش یافت. بعد از استرس، میزان کلسترول در همه تیمارها در مقایسه با قبل از استرس به طور معنی داری کاهش یافت. میزان هماتوکریت در بین تیمارهای مختلف تفاوت معنی داری نداشت. در روز اول پس از استرس، میزان گلوکز در گروه های تغذیه شده با زیره سیاه در مقایسه با گروه شاهد به طور معنی داری افزایش یافت. سطوح گلوکز و هماتوکریت در همه تیمارها به تدریج از روز سوم کاهش یافت. بعد از استرس، تفاوت معنی داری در میزان بازماندگی در بین تیمارها مشاهده نشد. با این حال، بیشترین بازماندگی مربوط به ماهیان تیمارشده با زیره سیاه بود. نتایج نشان داد که مکمل غذایی زیره سیاه، اثر مثبتی بر گلوکز، هماتوکریت و مقاومت کپور معمولی نسبت به تنش شوری دارد.

ماهی کولیکورا، Alburnus filippii،از خانواده کپورماهیان است و از رودخانه های ارس و سفیدرود و تالاب انزلی دیده شده است. با توجه فقدان اطلاعات کافی در باب ویژگی های استخوان شناسی، گونه A. filippii این تحقیق با هدف توصیف ساختار اسکلتی آن به اجرا درآمد. برای این پژوهش تعداد 20 قطعه ماهی به وسیله دستگاه الکتروشوکر از رودخانه اهرچای صید و پس از تثبیت در فرمالین 10 درصد بافری، برای انجام مطالعات استخوان شناسی رنگ آمیزی و شفاف سازی شدند. سپس، ویژگی های استخوانی گونه A. filippii به تفصیل توصیف و با ساختارهای اسکلتی توصیف شده دیگر گونه های جنس Alburnus مقایسه شد. بر اساس نتایج، گونه A. filippii یافته ها نشان داد مجموعه ای از ویژگی های استخوانی شامل تیزبودن زائده میانی استخوان فکی، وجود تمایل به بالا در زائده کورونوئید، برآمده بودن حاشیه قدامی استخوان فکی لامی، بادبزنی شکل بودن بخش قدامی استخوان قاعده ای لامی، تیزبودن بخش خلفی استخوان پیش ومر، کوچک بودن چهارمین قطعه استخوان زیرچشمی و وجود تعداد 11 استخوان پتریگیوفور در ساختار باله پشتی از دیگر گونه های این جنس در ایران تشخیص پذیر است.

در این بررسی، آرایه شناسی سرده Lappula Moench از تیره گاوزبانیان دراستان های خراسان بر اساس نمونه های وسیع موجود در هرباریوم دانشگاه فردوسی مشهد (FUMH) تحت مطالعه و بازنگری قرارگرفت. مطالعه حاضر وجود شش گونه از این سرده را در منطقه تایید می کند که عبارتند از: Lappula barbata، L. microcarpa،L. semiglabra، L. sessiliflora،L. sinaica و.L. spinocarpos ، همچنین، بررسی نمونه هایی از این سرده در خراسان که قبلا تحت عنوان گونه L. drobovii به عنوان گزارشی از این منطقه برای فلور ایران ذکرشده بود نشان داده می شود که با ویژگی های آن و با توجه به یک ساله بودن، متعلق به گونه L. sessiliflora است. بدین سبب وجود گونه L.drobovii در ایران رد می شود. کلید شناسایی گونه ها، نقشه انتشار و تصاویرمیوه های آنها نیز در این مقاله ارائه شده است.

تغییرات اساسی برپایه مطالعات متعدد تبارشناختی در رده بندی نهان دانگان، بازنگری و به روزرسانی مجموعه های فلور هر منطقه را اجتناب ناپذیر می کند. در این مقاله، وضعیت فلور افغانستان مطالعه می شود و ترکیب فلور آن با فلور ایران مقایسه می شود. طبق جمع بندی آخرین مطالعات صورت گرفته تاکنون، مطابق با نظام APG IV، فلور افغانستان شامل 40 راسته، 130 تیره، حدود 1030 سرده و حدود 5065 گونه نهان دانه است و فلور ایران 42 راسته، 139 تیره، حدود 1252 سرده و حدود 8090 گونه نهان دانه را دربر می گیرد که از این بین، 39 راسته، 124 تیره، 844 سرده و حدود 1800 گونه بین دو کشور مشترک هستند. پرتیره ترین راسته در افغانستان راسته نعناسانان و در ایران راسته میخک سانان است. تیره کاسنیان دارای بیش ترین تعداد سرده در هر دو کشور است. به لحاظ تعداد گونه، بزرگ ترین تیره افغانستان تیره کاسنیان ولی بزرگ ترین تیره ایران تیره باقلائیان است. پرگونه ترین سرده های هر دو کشور نیز به ترتیب سرده گون و سرده هزارخار هستند. بازدانگان در افغانستان 2 راسته، 4 تیره، 7 سرده و 22 گونه دارند و در ایران 2 راسته، 3 تیره، 5 سرده و 17 گونه را شامل می شوند. با افزودن 58 گونه از نهان زادان آوندی برای افغانستان و 60 گونه برای ایران و 311 گونه از خزه گیان برای افغانستان و 534 گونه از خزه گیان برای ایران، در مجموع، تعداد رویان داران در حدود 5460 گونه برای افغانستان و حدود 8700 گونه برای ایران است.