یافته های نوین در علوم زیستی (نشریه علوم)
سال:1394 | دوره:2 | شماره:3 |تعداد مقالات:8

بادیان رومی متعلق به تیره چتریان است. با توجه به اهمیت شناخت مراحل تکوینی در گسترش دانش زیست شناسی، بادیان رومی که ارزش دارویی و اقتصادی زیادی دارد، انتخاب شد. نمونه های اندام های رویشی و زایشی در مراحل متفاوتی از تکوین انتخاب و با استفاده از روش های سلول-بافت شناسی بررسی شدند. مشاهده ساختار تشریحی اندام های رویشی نشان داد در بین بافت پارانشیمی برگ مجرای ترشحی قرار دارد. برش غنچه های گل نشان داد که بساک ها دارای چهار کیسه گرده بوده و تقسیم سلول های مادرگرده از نوع هم زمان، تترادهای میکروسپور از نوع چهاروجهی و لایه مغذی از نوع ترشحی است. بررسی فراساختار دانه گرده با میکروسکوپ الکترونی نگاره نشان داد که دانه گرده سه شیاری و تزئینات سطح اگزین از نوع مشبک منفذ دار است. تخمدان دو برچه و دو خانه، تخمک واژگون و تک پوسته ای است. نمو کیسه رویانی نیز الگوی عمومی دو لپه ای ها را دارد. در بررسی رویا ن زایی، رویان های کروی، لپه ای، اژدری و گذر از رویان کروی به رویان قلبی مشاهده شد. اندام های رویشی بادیان رومی دارای ساختار عمومی دو لپه ای ها است. الگوهای تکوین تخمک و کیسه رویانی از نهان دانگان و تیپ پلی گونوم تبعیت می کنند. تترادهای میکروسپور از نوع تتراهدرال است. فراساختار دانه گرده شبیه به جنس Smyrnium تیره چتریان است. در بررسی رویان زایی نیز کلیه مراحل رویانی مشاهده شد.

هدف از این پژوهش، بررسی امکان استفاده از سبوس برنج به منزله جاذبی طبیعی برای حذف اسیدسیتریک از محلول های آبی و تاثیر پارامترهای موثر نظیر دما، زمان، غلظت اولیه اسید و مقدار جاذب بر فرایند جذب سطحی آن است. برازش تجربی جذب اسیدسیتریک از محلول های آبی با استفاده از چندین مدل جذبی انجام شد. همچنین ترمودینامیک و سینتیک جذب آن تحت بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی اثر زمان بر فرآیند جذب اسید سیتریک روی سبوس برنج نشان داد که پس از 60 دقیقه فرآیند جذب به تعادل می رسد. همچنین نتایج نشان داد که با افزایش دما و غلظت اولیه اسیدسیتریک، میزان جذب اسیدسیتریک کاهش یافت و در مقابل، با افزایش مقدار جاذب و زمان، میزان جذب نیز افزایش نشان داد. در ضمن مقدار بهینه جاذب 4 گرم به دست آمد. نتایج بررسی معادلات لانگ مویر، فروندلیش و تمکین نشان داد که بهترین مدل تطبیق یافته با داده های این آزمایش، مدل جذب سطحی فروندلیش است. همچنین منفی بودن تغییر انرژی آزاد گیبس (DGo) و تغییرات آنتالپی (DGo) نشان دهنده خود به خودی بودن و گرمازا بودن واکنش است. بنابراین، براساس نتایج این مطالعه، سبوس برنج کارآیی خوبی در حذف اسید سیتریک از محیط های آبی دارد.

پارک ملی بوجاق با داشتن اکوسیستم آبی شامل مانداب های بوجاق و کیاشهر، مساحتی بالغ بر 3477.3 هکتار دارد. به منظور بررسی عوامل موثر بر پوشش گیاهی در رویشگاه های آبی و مرطوب پارک ملی بوجاق 44 قطعه نمونه در منطقه پیاده شد و برای آزمایش ویژگی های شیمیایی آب موجود از 22 قطعه نمونه آب برداشت شد. نتایج حاکی از تحلیل دو طرفه گونه های شاخص اصلاح شده نشان داد که چهار گروه گیاهی در منطقه حضور دارند. گیاهان گروه اول غوطه ور و شناور و گیاهان گروه سوم و چهارم بیشتر هلوفیتیک هستند. گیاهان گروه دوم در مناطقی با ماسه و لای حضور دارند. نتایج حاصل از تحلیل تطبیقی متعارف متغیرهای آب (اسیدیته، عمق، فسفر، ازت، کلر، کربنات، بی کربنات، هدایت الکتریکی، سدیم، پتاسیم) ارتباط معنی داری با گروه های گیاهی نشان داد. مهم ترین عامل موثر در پراکنش و تفکیک گروه های گیاهی نیز عمق آب بوده است. همچنین نقشه پوشش گیاهی مانداب بوجاق و کیاشهر بر پایه گروه های گیاهی تهیه شد.

این تحقیق به منظور ارزیابی توانایی تولید هورمون Indole acetic acid (IAA) به وسیله باکتری های جداسازی شده از خاک های متاثر از خشکی و شوری اجرا شد. به همین منظور ضمن جداسازی 400 باکتری از خاک های با درجات مختلف قابلیت هدایت الکتریکی و نسبت سدیم تبادلی، تغییرات تولید IAA، اثر مقادیر مختلف تریپتوفان و تنش های خشکی و شوری بر تولید این هورمون تحت بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر تنش های خشکی و شوری بر تغییرات تولید IAA از نظر آماری معنی دار بود. گونه باکتری Arthrobacter siccitolerans (جداسازی شده از خاک های شور-سدیمی)، مولد هورمون IAA است و مقایسه میانگین داده ها نشان داد که این باکتری در وضعیت تنش خشکی به میزان 84.3 درصد نسبت به جدایه RS11، هورمون بیشتری تولید کرد. در حالی که جدایه RS11 در شرایط بدون تنش خشکی در مرحله اول غربالگری، بیشترین مقدار IAA (10.41 mg.ml-1) را نسبت به سایر باکتری ها تولید کرد. همچنین A.siccitolerans تا قابلیت الکتریکی برابر با 40 دسی زیمنس بر متر و پتانسیل اسمزی 25- بار همچنان به تولید IAA ادامه داد. مقدار تولید هورمون IAA به ازای مصرف هر واحد تریپتوفان، در این باکتری برابر با 0.1 و در باکتری های دیگر، کمتر از 0.1 بود. با توجه به آزمون های انجام شده، برتری نسبی باکتری یاد شده محرز شد و برای انجام آزمون های مزرعه ای در تنش های موجود در خاک های متاثر از خشکی، شوری و شور- سدیمی پیشنهاد شد.

با توجه به کاربرد روغن های گل مغربی و گاوزبان در پزشکی سنتی و با توجه به فقدان گزارش درباب اثرات ضد میکروبی این روغن ها، اثر این دو روغن بر Staphylococcus aureus، Staphylococcus epidermidis، Pseudomonas aeruginosa، Candida albicans و Aspergillus niger بررسی شد. به این منظور عصاره دانه گیاهان فوق با کلروفرم:متانول (2:1) استخراج و پس از حذف حلال در دما و فشار کم، روغن ها تهیه شد. حداقل غلظت بازدارنده رشد میکروارگانیسم ها در محدوده 10-1000 mg/l با استفاده از محیط های کشت مولر هینتون براث و سابورود دکستروز براث اندازه گیری شد. نتایج حاصل نشان داد که روغن گل مغربی، حتی در غلظت 1 mg/l، رشد S. Aureus، S. epidermidis و P. aeruginosa را مهار می کند ولی فاقد اثر ضدمیکروبی بر C. albicans و A. niger بوده و حتی موجب افزایش رشد آنها نیز گردید. روغن گاو زبان نیز باعث رشد A. niger و S. epidermidis شد. ولی غلظت 1 mg/l این روغن مانع از رشد P. aeruginosa و C. albicans گردید. این روغن در تمام غلظت های آزموده شده بر S. aureus بی اثر بود. نتایج حاصل از این پژوهش برای اولین بار مبین اثرات ضدمیکروبی روغن های گل مغربی و گاوزبان است.

ماهی زبرا دانیو (Danio rerio Hamilton, 1822) یکی از ماهیان زینتی تجاری آب شیرین است که در مناطق گرمسیری زندگی می کند و در کشور ما ارزش اقتصادی بسیاری دارد. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر جیره غذایی حاوی ریزجلبک اسپیرولینا (Spirulina sp.) بر شاخص های رشد و تغذیه ماهی زبرا دانیو (Danio rerio) انجام شد. تعداد 360 قطعه ماهی زبرا دانیو به طور تصادفی با چهار تیمار و سه تکرار در 12 آکواریوم تقسیم شدند که تیمارهای غذایی شامل تیمار 1 یا شاهد (غذای تجاری فاقد مکمل جلبک اسپیرولینا)، تیمار 2 (غذای تجاری به همراه 0.5 درصد مکمل جلبک اسپیرولینا)، تیمار 3 (غذای تجاری به همراه 1 درصد مکمل جلبک اسپیرولینا) و تیمار 4 (غذای تجاری به همراه 1.5 درصد مکمل جلبک اسپیرولینا) بودند. به طور کلی، استفاده از جلبک اسپیرولینا در جیره غذایی ماهی زبرا دانیو سبب افزایش وزن بدن و ضریب رشد ویژه این گونه شد، اما افزایش میزان پودر جلبک اسپیرولینا در جیره غذایی ماهی زبرا دانیو طی دوره پرورش 60 روزه تاثیری بر شاخص ضریب تبدیل غذایی نداشت. با توجه به اینکه درباره شاخص های رشد بین تیمار 1 و 1.5 اختلاف معنی داری وجود ندارد، تیمار 1 درصد پودر جلبک اسپیرولینا بهترین تیمار جهت رشد ماهی زبرا دانیو بود.

میدان الکترومغناطیسی فاکتور استرس زایی است که موجب تغییر عملکرد دستگاه های بدن می شود. هدف پژوهش حاضر بررسی اثر حفاظتی عصاره آبی خیار دریایی گونه خلیج فارس در آسیب های ناشی از میدان های الکترومغناطیسی با فرکانس کم بر غدد جنسی موش نر نژاد Balb/C است. موش ها به گروه های شاهد، شاهد آزمایشگاهی و تجربی 1 و 2 و 3 و 4 و 5 تقسیم بندی شدند. گروه های تجربی به مدت 10 روز، روزانه 4 ساعت در-معرض میدان قرار گرفتند. همچنین نمونه های گروه های تجربی 5-2، 6 ساعت قبل از تیمار با میدان الکترومغناطیسی عصاره خیار دریایی دریافت کردند. نمونه ها پس از طی دوره تیماری تثبیت و جهت مطالعات بافت شناسی آماده و با روش H&E رنگ آمیزی شدند. سپس قطر و تعداد لوله های منی ساز، قطر بیضه، وزن بیضه و اپیدیدیم، ضخامت تونیکا آلبوژینه، تعداد سلول های اسپرماتوژنیک شامل اسپرماتوگونی ها، اسپرماتوسیت ها، اسپرماتیدها، سلول های سرتولی و سلول های لایدیگ اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که تیمار با میدان بر وزن اپیدیدیم، قطر لوله های منی ساز و ضخامت تونیکا آلبوژینه اثر معنی دار ندارد اما باعث کاهش معنی دار در وزن و قطر بیضه، تعداد لوله های منی ساز و سلول های اسپرماتوژنیک در گروه تجربی 1 نسبت به شاهد می شود. همچنین نمونه های گروه های تجربی که قبل از تیمار با میدان الکترومغناطیسی عصاره خیاردریایی دریافت کرده بودند افزایش معنی دار نسبت به گروه تجربی 1 نشان دادند. یافته ها نشان می دهد که میدان الکترومغناطیسی بر پارامتر های بافت بیضه اثر تخریبی دارد، اما عصاره خیاردریایی دارای اثر پیشگیری کننده بر آسیب های القایی توسط میدان الکترومغناطیسی بر غدد جنسی نر می باشد.

سرطان پستان شایع ترین سرطان در دنیا و دومین علت مرگ و میر پس از سرطان ریه در زنان می باشد. میزان شیوع سرطان پستان در کشورهای آسیایی مانند ایران رو به افزایش است. در طول چند سال گذشته نقش بسیاری از میکروRNAها (miRNA) در بروز انواع سرطان ها مشخص شده است. چند شکلی تک نوکلئوتیدی (SNP) در طول توالی miRNA در ارتباط با خطر ابتلا به انواع سرطان ها از جمله سرطان پستان بررسی شده است. هدف این مطالعه بررسی ارتباط میان چندشکلی تک نوکلئوتیدی rs11614913 در mir196a2 و استعداد ابتلا به سرطان پستان می باشد. این مطالعه به بررسی rs11614913 در hsa-mir196a2 در 100 مورد مبتلا به سرطان پستان و 100 مورد کنترل در جمعیت زنان جنوب ایران می پردازد. روش مورد استفاده برای تعیین این چند شکلی، روش RFLP- PCR بود. محصول PCR تحت اثر آنزیم محدودکننده TaaI قرار گرفت و باند هایی به طول 187 و 197 جفت باز مشاهده شد. این مطالعه مورد- شاهدی به وسیله نسبت شانس (ORs) با فاصله اطمینان %95 (CI) برای آشکار ساختن ارتباط این SNP در mir196a2 با استعداد ابتلا به سرطان پستان تحلیل گردید. فراوانی الل C در mir196a2 در گروه بیماران 0.74 و در گروه کنترل 0.75 و فراوانی ژنوتیپی TT، TC و CC به ترتیب 0.05، 0.42 و 0.53 در گروه بیمار و در گروه کنترل 0.06، 0.38 و 0.56 برآورد شد. در ضمن بررسی آماری نشان دهنده وجود تعادل هاردی- واینبرگ بین دو الل این ژن در جمعیت مورد مطالعه بود (p>0.05). با توجه به مطالعه انجام شده مشخص شد هیچ گونه ارتباط معناداری میان این پلی مورفیسم و استعداد ابتلا به سرطان پستان وجود ندارد.