روانشناسی و روانپزشکی شناخت
سال:1402 | دوره:10 | شماره:4 |تعداد مقالات:12

مقدمه: اختلالات شخصیت تأثیرات گسترده ای بر زندگی فردی و اجتماعی افراد بر جای می گذارند. هدف: هدف مطالعه حاضر تعیین میزان افتراق اختلالات شخصیت خوشه B براساس مشکلات بین فردی بود. روش: طرح پژوهش حاضر توصیفی و از نوع علّی مقایسه ای بود. جامعه آماری شامل تمامی افراد مبتلا به اختلال شخصیت خوشه B در مناطق پنج­ گانه شهر اراک در سال 1401 بود. تعداد 120 نفر از افراد براساس تعداد گروه ها و متغیرهای پژوهش از بین مراجعه کنندگان به مراکز روانشناسی و ترک اعتیاد شهر اراک به روش در دسترس انتخاب و به مقیاس های چندمحوری بالینی میلون نسخه 4 (2015) و مشکلات بین فردی (1996) پاسخ دادند، همچنین افراد به وسیله مصاحبه بالینی ساختاریافته برای اختلالات شخصیت (2016) مورد ارزیابی قرار گرفتند. به منظور تحلیل داده ها از روش تحلیل تمایز در نرم افزار SPSS نسخه 26 استفاده شد. یافته­ ها: نتایج حاکی از تفاوت معنادار بین مؤلفه های مردم آمیزی (0/001=P)، جرئت ورزی (0/001=P)، پرخاشگری (0/001=P)، در نظر گرفتن دیگران (0/001=P)، وابستگی به دیگران (0/008=P)، حمایت از دیگران (0/001=P) و مشارکت با دیگران (0/001=P) در گروه های مورد بررسی بود، اما بعد گشودگی بین گروه های مورد بررسی، تفاوت معناداری نشان نداد (0/14=P). در مجموع براساس مؤلفه های مورد ارزیابی، 68/3% شرکت کنندگان به درستی در گروه های خود قرار گرفتند.

مقدمه: بازی یکی از روش هایی برای آموزش مهارت ­های مورد نیاز حرکتی، عاطفی، اجتماعی است، و بازی ساختارمند فرآیندهای یادگیری، ارتباط طبیعی و بهنجار کودکان را پایه ریزی می کند. هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی یک دوره برنامه حرکتی منتخب با ساختار، بی ساختار و ترکیبی بر رشد اجتماعی و روانشناختی کودکان 6-4 سال بود. روش: روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون بود. جامعه آماری پژوهش شامل کودکان 6-4 سال مهدهای کودک منطقه 5 شهر تهران در سال 1400 بود. نمونه آماری شامل 60 کودک بود که به طور هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه 20 نفری با ساختار، بی­ ساختار و ترکیبی قرار گرفتند. گروه های مورد مطالعه براساس پروتکل اجرایی خود طی 12 هفته، هفته ای دو جلسه و هر جلسه یک ساعت تمرین نمودند. گروه های تحقیق قبل و بعد از مداخله پرسشنامه رشد اجتماعی واینلند (1989) و پرسشنامه رشد روانشناختی کودکان (1391) را تکمیل نمودند. جهت تحلیل داده ­ها از آزمون تحلیل واریانس مرکب و آزمون تعقیبی بونفرونی استفاده شد. تحلیل­ های آماری توسط نرم افزار SPSS نسخه 26 در سطح معناداری 0/05>P انجام ­شد. یافته ها: نتایج نشان داد اثر اصلی مراحل آزمون و اثر تعاملی گروه-مراحل معنادار (0/05>P)؛ اما اثر اصلی گروه معنادار نبود (0/05P)؛ اما بین دو گروه بی ساختار و با ساختار و همچنین ترکیبی و بی­ ساختار تفاوت معناداری مشاهده نشد (0/05

مقدمه: نقص تنظیم هیجانات در کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم تأثیر زیادی بر تعاملات آن ها دارد. هدف: هدف پژوهش حاضر تدوین برنامه توانبخشی مبتنی بر ویبرواکوستیک و واقعیت مجازی و بررسی اثربخشی آن بر نیمرخ هیجانی کودکان مبتلا به اوتیسم بود. روش: روش پژوهش، از نوع تک آزمودنی A-B-A بود. جامعه آماری شامل همه کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم در کلینیک توانبخشی ذهن­ آرا شهر تهران، در نیمه دوم سال 1400 بود که 5 نفر با روش نمونه­ گیری هدفمند انتخاب شدند. ابتدا برنامه تلفیقی طی 10 جلسه 30 دقیقه­ ای، بر روی 2 آزمودنی که به صورت تصادفی از میان نمونه انتخاب شده بودند، اجرا و پس از مشخص شدن اعتبار برنامه، 3 آزمودنی دیگر وارد پژوهش شدند. در این پژوهش از پرسشنامه نیمرخ حسی 2 (2014) استفاده شد. در مرحله خط پایه، پایان هر جلسه مداخله و پیگیری 1 ماهه پرسشنامه­ ها تکمیل شد. جهت تحلیل داده­ ها از تحلیل دیداری، درصد بهبودی، درصد داده­ های همپوش و غیر همپوش استفاده شد. یافته­ ها: نتایج نشان داد با توجه به اندازه اثر بدست آمده، مداخله به ترتیب با 90%، 80%، 80%، 100% و 90% اطمینان بر روی تعدیل نیمرخ هیجانی آزمودنی­ های شماره 1 تا 5 مؤثر بوده است. همچنین براساس نتایج بدست آمده، درصد بهبودی ناشی از ارائه مداخلات در آزمودنی­ های 1 تا 5 به ترتیب 20/08%، 28/75%، 28/24%، 27/24% و 21/02% بوده ­است. نتیجه ­گیری: براساس یافته­ ها برنامه توانبخشی تلفیقی بر بهبود نیمرخ هیجانی کودکان اتیستیک مؤثر بود؛ لذا این رویکرد را می­ توان به عنوان مداخله­ ای مناسب برای این افراد معرفی نمود.

مقدمه: سوءمصرف مواد مخدر یکی از مشکلات بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی مهم در بسیاری از کشورها است، که جهان در سه دهه اخیر با آمارهای تکان­ دهنده شیوع آن در جامعه مواجه شده است. هدف: هدف این مطالعه بررسی اثربخشی آموزش مهارت های زندگی بر بهزیستی روانشناختی افراد دارای سوءمصرف مواد مخدر بود. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش ­آزمون-پس ­آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه افراد دارای سوءمصرف مواد مخدر در مراکز ترک اعتیاد طی سال­ های 1396 الی 1398 در شهر کرمانشاه بود. تعداد 60 نفر به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 30 نفر) به صورت تصادفی جایدهی شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف (1989) و مداخله 8 جلسه ای آموزش مهارت­ های زندگی خلیلان و افلاکی­ فر (1395) بود. داده ها با استفاده از نرم ­افزار SPSS نسخه 28 و تحلیل کواریانس چندمتغیره تحلیل شد. یافته ­ها: یافته ­ها نشان داد که آموزش مهارت­ های زندگی بر ابعاد بهزیستی روانشناختی در مراحل پس آزمون و پیگیری تأثیر معنادار داشته است (0/05>P). براساس نتایج برای شش بعد بهزیستی روانشناختی یعنی استقلال، تسلط بر محیط، رشد شخصی، ارتباط مثبت با دیگران، هدفمندی در زندگی و پذیرش خود به ترتیب 0/24، 0/30، 0/31، 0/49، 0/67 و 0/39 در تفاوت میانگین گروه ­ها ناشی از اثر مداخله بوده است. نتیجه­ گیری: براساس نتایج آموزش مهارت­ های زندگی سبب افزایش تسلط بر خود و کاهش نگرش مثبت به مصرف مواد مخدر در افراد شد؛ بنابراین با فراگیری آموزش مهارت­ های زندگی می­ توان تسلط محیطی، استقلال و سایر سازه­ های بهزیستی روانشناختی در افراد را ارتقا داد.

مقدمه: یکی از مهم­ترین نگرانی­ های حیطه روانشناسی مدرسه، فهم چگونگی تلاش دانش­ آموزان برای رسیدن به موفقیت تحصیلی است. هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه جو عاطفی خانواده، انگیزش و سرزندگی تحصیلی در دانش ­آموزان ممتاز و عادی انجام شد. روش: روش پژوهش علی-مقایسه­ ای بود. جامعه آماری دانش ­آموزان پسر مقطع متوسطه اول مناطق 5، 18 و 22 شهر تهران در سال تحصیلی 1401-1400 بود، که با روش نمونه­ گیری خوشه­ ای چندمرحله ­ای تعداد 300 نفر از دانش ­آموزان این مناطق (هر گروه 150 نفر) انتخاب گردید. جهت جمع ­آوری داده ­ها از پرسشنامه جو عاطفی خانواده هیل برن (1964)، مقیاس انگیزش تحصیلی هارتر (1980) و پرسشنامه سرزندگی تحصیلی مارتین و مارش (2008) استفاده شد. داده­ های پژوهش با آزمون خی­ دو، تحلیل رگرسیون و تی مستقل و از طریق نرم افزار SPSS نسخه 21 تحلیل گردید. یافته ­ها: نتایج نشان داد بین دو گروه در متغیرهای جو عاطفی خانواده و مؤلفه ­های آن شامل محبت (0/001>P)، نوازش (0/002>P)، تأیید کردن (0/003>P)، تجارب مشترک (0/003>P)، هدیه دادن (0/002>P)، تشویق کردن (0/001>P)، اعتماد (0/001>P) و احساس امنیت (0/002>P)، متغیر انگیزش تحصیلی (0/001>P) و سرزندگی تحصیلی (0/001>P) تفاوت معناداری وجود دارد و میانگین دانش ­آموزان ممتاز از گروه عادی بالاتر بود. نتیجه ­گیری: در گروه دانش ­آموزان ممتاز جو عاطفی خانواده، میزان انگیزش و سرزندگی تحصیلی بالاتر از گروه عادی بود؛ بنابراین، تقویت روابط اعضای خانواده با دانش ­آموزان و قرار دادن برنامه­ های مهارتی با تأکید بر تقویت انگیزش و سرزندگی در دروس پرورشی مدارس می­ تواند بر موفقیت تحصیلی دانش ­آموزان مؤثر باشد.

مقدمه: در دو دهه اخیر، ادبیات حوزه رفتار مصرف­ کننده به موضوع خرید وسواس ­گونه توجه بسیاری نشان داده است؛ اما شکاف هایی وجود دارد. هدف: هدف پژوهش، طراحی مدل رفتار روانشناختی خریداران وسواس ­گونه در ارتباط با برندها براساس رویکرد کیفی بود. روش: در پژوهش از رویکرد کیفی مبتنی بر نظریه داده بنیاد استفاده گردید. جامعه مورد مطالعه شامل ساکنین شهر تهران در سال 1400 با دامنه سنی 16 تا 50 سال که دارای اختلال خرید وسواس ­گونه بودند و متخصصان دکترای روانشناسی و روانپزشکی و مدیران بازاریابی شهر تهران با حداقل 10 سال سابقه است. به منظور جمع ­آوری داده ­ها از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه تشخیص خرید وسواس­ گونه ماکارون و شوفیلد (2017) استفاده شد. جهت تحلیل داده­ ها از کدگذاری باز، محوری، انتخابی، نرم ­افزار مکس کیودی­ ای نسخه 20 و SPSS نسخه 26 استفاده شد. یافته ­ها: مدل بدست آمده نشان داد، شرایط زمینه ­ای (عوامل روانشناختی و جامعه شناختی)، همراه با شرایط مداخله ­گر (مفاهیم مربوط به برند، نمایش سبک زندگی، درآمد، تشدید کننده احساسات منفی)، در شکل­ گیری رفتار خریداران وسواس­ گونه در ارتباط با برندها مؤثر و مزایای اجتماعی و احساسی حاصل از خرید برند، علت این رفتار بودند. در این میان رفتاری که خریداران وسواس ­گونه در ارتباط با برندها از خود نشان می­ دهند (شناوری در میان برندها و گوش به زنگی نسبت به برندها) منجر به پیامدهای نامطلوبی از منظر بازاریابی می­ شود. نتیجه ­گیری: براساس نتایج بدست آمده شکل گرفتن احساس تنفر از برند، لطمه ­ای جبران ناپذیر بر برند وارد می کند و با توجه به حضور شبکه­ های اجتماعی این احساسات در میان مصرف ­کنندگان، به سرعت قابل انتقال است و منجر به صدمه دیدن شهرت برند می گردد.

مقدمه: اختلال اضطراب اجتماعی بر محور ترس از ارزیابی منفی قرار دارد. این سازه روانشناسی، باعث عملکرد ضعیف فرد می شود. هدف: هدف پژوهش حاضر، مقایسه تأثیر درمان شناختی-رفتاری و درمان ذهن آگاهی، بر ترس از ارزیابی منفی در افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی بود. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون همراه با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل مراجعه کنندگان به کلینیک­ های روانشناختی شهر شیراز در سال 1398 با علائم اضطراب اجتماعی بود. شیوه نمونه گیری در این پژوهش در دسترس و 45 نفر پس از ارزیابی های اولیه به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل تقسیم شدند. جهت اجرای مداخلات از پروتکل شناختی-رفتاری هافمن و اوتو (2008) 12 جلسه دو ساعته و پروتکل پذیرش و ذهن آگاهی فلمینگ و کوکوفسکی (2007) 12 جلسه دو ساعته، همچنین شرکت کنندگان پرسشنامه های اضطراب اجتماعی کانور و همکاران (2000) و ترس از ارزیابی منفی لیری (1983) را قبل و بعد از مداخله تکمیل نمودند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم ­افزار SPSS نسخه 24 و تحلیل کوواریانس چندمتغیره انجام شد. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که بین نمرات گروه گواه و گروه های آزمایش تفاوت معناداری وجود دارد (0/001>P). در مقایسه با گروه گواه، در گروه های آزمایش ترس از ارزیابی منفی کاهش یافت. با وجود اینکه بین دو رویکرد درمانی تفاوت معناداری وجود نداشت (0/05

مقدمه: اختلال طیف اوتیسم یک اختلال عصب روانشناسی است که به وسیله نقص در تعاملات اجتماعی، زبان و رفتارهای تکراری مشخص می شوند. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر تحریک مستقیم الکتریکی فرا جمجمه ای مغز بر زبان بیانی کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم انجام شد. روش: این مطالعه به صورت نیمه ­آزمایشی همراه با پیش آزمون-پس آزمون و گروه گواه انجام شد. جامعه شامل کودکان طیف اوتیسم 6-4 ساله مراجعه­ کننده به کلینیک های توانبخشی شهرستان یزد در سال 1401 بود، که از بین آن ها 30 نفر به شکل تصادفی ساده انتخاب شد. نتایج آزمون سنجش رشد نیوشا (1388) در سه نوبت زمانی قبل و بعد از تحریک مغزی و پیگیری مورد مقایسه قرار گرفت. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه ­گیری مکرر و SPSS نسخه 21 انجام شد. یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که بین میانگین نمرات زبان بیانی در گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری وجود دارد (0/05>P). میزان اندازه اثر درمان تحریک مغزی برای نمرات زبان بیانی نیز 0/421 برآورد شد. نمرات آزمون سنجش رشد نیوشا در گروه آزمایش و بعد از دریافت تحریک مغزی و مرحله پیگیری در مقایسه با گروه کنترل به ­طور معناداری افزایش پیدا کرد. (0/001=P) نتیجه گیری: نتایج نشان داد که درمان تحریک مستقیم الکتریکی فرا جمجمه ای مغز منجر به بهبود زبان بیانی کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم شد. لذا توصیه می­ شود این نوع درمان، به عنوان یکی از درمان های مکمل در توانبخشی بیماران اوتیسم استفاده شود.

مقدمه: شناخت عوامل مؤثر بر فرایندهای انگیزشی مشارکت کودکان در فعالیت جسمانی از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی روابط ساختاری خودکارآمدی، تصویر بدن و ذهن­ آگاهی با تنظیم رفتاری دانش آموزان در زمینه فعالیت جسمانی بود. روش: روش انجام پژوهش حاضر از نوع توصیفی-همبستگی به روش معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان پسر مقطع ابتدایی شهر تبریز در سال تحصیلی 1401-1400 بود. نمونه آماری شامل 384 دانش آموز بود که به صورت نمونه­ گیری در دسترس انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه های خودکارآمدی (پندر و همکاران، 2002)، تصویر بدن (کش و همکاران، 2004)، ذهن­ آگاهی (آهرن و همکاران، 2011) و تنظیم رفتاری (رایان و همکاران، 2019) استفاده شد. از آزمون همبستگی پیرسون و معادلات ساختاری با استفاده از نرم ­افزارهای SPSS نسخه 26 و لیزرل نسخه 8 برای تحلیل داده­ ها استفاده شد. یافته ­ها: نتایج نشان داد بین خودکارآمدی با تصویر بدن، ذهن­ آگاهی و تنظیم رفتاری ارتباط مستقیم و معنادار (0/001>P)، تصویر بدن با ذهن آگاهی و تنظیم رفتاری ارتباط مستقیم و معنادار (0/001>P) و ذهن­ آگاهی با تنظیم رفتاری ارتباط مستقیم و معناداری داشت (0/001>P). درنهایت، مدل نظری پژوهش از برازش مناسبی برخوردار بود. نتیجه ­گیری: نتایج نشان داد خودکارآمدی، تصویر بدن و ذهن­ آگاهی باعث بهبود تنظیم رفتاری دانش ­آموزان برای مشارکت آن ها در فعالیت جسمانی شد؛ بنابراین، ضروری است که استراتژی­ ها و مداخلات مناسبی به­ خصوص از طرف معلمین تربیت بدنی برای ارائه تکنیک های افزایش خودکارآمدی، تصویر بدن و ذهن­ آگاهی در کودکان اتخاذ شود.

مقدمه: اسکیزوفرنی یک اختلال روانی است که در آن واقعیت­ های پیرامون شخص، غیرعادی تفسیر می­ شوند. هدف از درمان، کاهش علائم و احتمال عود بیماری است. هدف: هدف این مطالعه بررسی اثربخشی اسپیرونولاکتون بر علائم اسکیزوفرنی بود. روش: در این مطالعه تحلیلی و بالینی دوسوکور، 44 بیمار در دو گروه به صورت تصادفی توزیع شدند. مطالعه در بیمارستان قدس و مراکز نگهداری بیماران روانپزشکی شهر سنندج طی سال­ های 1398 و 1399 انجام شد. در پی بروز عوارض دارویی و عدم تمایل به ادامه درمان، تعداد بیماران به 32 نفر کاهش یافت. ابزار مورد استفاده مقیاس علائم مثبت و منفی اسکیزوفرنی (1986) بود. داده­ ها با استفاده از آزمون­ های کای دو، آنوا با اندازه گیری مکرر و t مستقل، توسط نرم افزار SPSS نسخه 23 تحلیل شدند. یافته­ ها: نتایج نشان داد از 44 نفر بیمار مورد مطالعه، 37 نفر (84/1%) مرد و 7 نفر (15/9%) زن بودند، که عدم تعادل به دلیل کم بودن حجم نمونه بود. از نظر توزیع جنسی، سطح سواد، وضعیت تأهل، سابقه شغلی و مصرف داروهای زمینه ­ای، دو گروه تفاوت معناداری با هم نداشتند (0/05

مقدمه: نقص در روابط بین فردی در کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال اوتیسم از مهم­ترین مشکلات در این افراد است. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی­ های روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه تنظیم هیجان و مهارت­ های اجتماعی در کودکان و نوجوانان مبتلا به اوتیسم انجام شد. روش­: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش­ شناسی در زمره پژوهش­ های توسعه­ ای و از نوع روانسنجی بود. جامعه شامل تمام بیماران مبتلا به اوتیسم شهر تهران در سال 1400-1399 بود، که تعداد 222 کودک و نوجوان مبتلا به اختلال اوتیسم به صورت در دسترس انتخاب شدند. جهت جمع­ آوری داده ­ها از پرسشنامه تنظیم هیجان و مهارت­ های اجتماعی (2015)، ارتباط اجتماعی (2003) و مهارت اجتماعی (1983) استفاده شد. جهت تحلیل داده­ ها از میانگین، انحراف معیار، تحلیل عاملی اکتشافی، تاییدی، روایی همگرا، پایایی و نرم افزارهای SPSS نسخه 24 و Amos نسخه 19 استفاده شد. یافته ­ها: نتیجه تحلیل عاملی نشان دهنده تائید تک عاملی بودن پرسشنامه که در مجموع 0/54 آن را تبیین می­ کرد. پایایی به روش میزان آلفای کرونباخ برای کل مقیاس 0/97، اعتبار همگرای فرم والدین این مقیاس با مهارت اجتماعی 0/63 و ارتباط اجتماعی 0/49 بدست آمد، که نشان­ دهنده روایی ملاک و همزمان این پرسشنامه بود. نتیجه ­گیری: نتایج این مطالعه نشان ­دهنده کفایت ویژگی­ های روانسنجی پرسشنامه تنظیم هیجان و مهارت­ های ارتباطی از نظر تشخیص ویژگی­ های هیجانی و اجتماعی کودکان مبتلا به اوتیسم بود. پژوهش­ های آینده­ می­ توانند از این ابزار برای اهداف تشخیصی و درمانی در بیماران مبتلا به اوتیسم استفاده نمایند.

مقدمه: جدایی بین زوجین یکی از ویژگی های پیوندهای زناشویی است. پس از جدایی برای زوجین شرایطی متفاوت و آمیخته با تنش شکل می گیرد که ممکن است برای زنان کمی شدیدتر باشد. شناخت عوامل تعدیل کننده این شرایط می تواند به مدیریت این دوران کمک شایانی نماید. هدف: این پژوهش با هدف تبیین فرایند شکل ­گیری امنیت­ روانی زنان مطلقه به روش کیفی انجام شد. روش: روش پژوهش حاضر کیفی و به شیوه پدیدارشناسی انجام شد. جامعه­ آماری زنان مطلقه شهرستان الشتر در سال 1401-1400 بود، که حداقل شش ماه و حداکثر 4 سال از طلاق آن­ ها گذشته باشد. تعداد 18 نفر به روش نمونه ­گیری هدفمند انتخاب و از مصاحبه نیمه­ ساختاریافته جهت ­گردآوری داده ­ها استفاده شد. به منظور تسهیل در فرآیند کدگذاری و تحلیل­ از نرم ­افزار مکس ­کیودی ای استفاده شد. یافته ­ها: مطابق یافته ها عوامل تاثیرگذار در شکل­ گیری امنیت روانی زنان مطلقه عبارتند از: الف) عوامل زمینه­ ساز ب) عوامل آشکارساز ج) عوامل تدوام ­بخش د) عوامل تثبیت کننده که در مجموع این عوامل باعث ایجاد تاثیرات بدنی و جسمی، تاثیرات روانی و خلقی، تاثیرات شناختی و تاثیرات رفتاری شده که زمینه ایجاد امنیت روانی در زنان مطلقه را ایجاد می کند. نتیجه ­گیری: امنیت روانی در زنان مطلقه یک متغیر چند بعدی است و عوامل متعددی در فرایند شکل­ گیری این فرایند نقش دارند. شناسایی این عوامل در محیط ها، فرهنگ ها و جوامع مختلف می تواند متفاوت باشد که می توان با شناخت آن ها اقدامات لازم و موثر در راستای بهبود و ارتقای امنیت روانی زنان مطلقه را تنظیم و ایجاد نمود.