پژوهش نامه جغرافیای انتظامی
سال:1393 | دوره:2 | شماره:8 |تعداد مقالات:6

نوع و میزان کاربری اراضی و نحوه استفاده از زمین در سطح شهرها تاثیر غیرقابل انکاری در شکل گیری الگوهای رفتاری هنجار و نابهنجار دارد. در بسیاری از موارد کمبود یا نبود یک کاربری خاص تسهیل کننده یا مانع بروز بزهکاری است. بنابراین، شناسایی ارتباط نوع و میزان کاربری با وقوع جرایم نقش تعیین کننده ای در فرایند برنامه ریزی پیشگیری از جرم دارد. در پژوهش حاضر با هدف تحلیل نوع کاربری اراضی در فضاهای شهری و وقوع بزهکاری ارتباط بین نوع و میزان وجود کاربری های مسکونی، تجاری و بانک ها با ارتکاب بزه شرارت مورد سنجش قرار گرفته است. این پژوهش از نوع کاربردی است که به شیوه توصیفی - تحلیلی انجام شده است. داده های پژوهش به دو روش اسنادی و میدانی گردآوری و به منظور تحلیل مکانی ارتباط بین متغیرهای مورد بررسی از مدل آنتروپی محلی استفاده شده است. نتایج حاصل از خودهمبستگی مکانی متغیرهای پژوهش نشان دهنده الگوهای خوشه ای معنادار در زمینه وقوع بزه شرارت در شهر تهران است. با توجه به تراکم بزهکاری در مناطق خاصی از شهر تهران انطباق و ارتباط معنادار جرایم و کاربری های مورد پژوهش در برخی از محدوده ها بسیار قوی است و بیانگر معناداری بسیار بالایی (در سطح بونفرونی) است. هر چند تمامی کاربری ها تاثیر یکسانی بر وقوع بزه – شرارت - ندارد. یافته های پژوهش بر ضرورت انجام پژوهش های بیشتر به منظور تشخیص عوامل بروز بزهکاری تحت تاثیر نوع کاربری های خاص تنها در محدوده لکه های شناسایی شده و سعی در کاهش تاثیر این عوامل به منظور پیشگیری و کنترل بزهکاری در این محدوده های خاص را نشان می دهد.

یکی از دغدغه های مهم و همیشگی بشر در طول تاریخ تامین امنیت به ویژه امنیت مرزهای سرزمین بوده است. برقراری امنیت امروزه یک پدیده مجرد نیست که بتوان آن را با تکیه بر قدرت نظامی تامین کرد بلکه متاثر از عوامل سیاسی، اقتصادی، نظامی و فرهنگی است. در این چارچوب برقراری امنیت در مرزها مستلزم طراحی و تدوین برنامه ها و سیاست های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی می باشد. راهکار اقتصادی و توجه به معیشت و بهبود وضعیت اقتصادی مرزنشینان از جمله این راهکارها است که مصداق بارز آن ایجاد و فعالیت بازارچه های مرزی در این مناطق می باشد. فعالیت و رونق این بازارچه ها موجب روی آوردن مردم به فعالیتهای سالم اقتصادی و دور شدن از مشاغل کاذب و غیرقانونی همچون قاچاق کالا و مواد مخدر می شود. از طرفی، فعالیت این بازارچه ها زمینه بیش از پیش ارتباطات دوسویه مرز را فراهم می کند تا همکاری های بین المللی هم به نحوی شکل گیرد. این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای و یافته های میدانی به بررسی تاثیر بازارچه مرزی ماهیرود سربیشه بر امنیت مناطق مرزی مزبور پرداخته است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که با فعالیت بازارچه مرزی ماهیرود سربیشه از میزان قاچاق سوخت،کالا و قاچاق مواد مخدر بهنحو چشمگیری کاسته شده است. از سویی، فعالیت این بازارچه منجربه تحکیم روابط سیاسی – اقتصادی - امنیتی دو استان خراسان جنوبی و ولایت فراه افغانستان و در نهایت منجربه بهبود توسعه و امنیت در مناطق مرزی این استان شده است.

نابهنجاری ها در قالب های مختلفی مانند سرقت، اعتیاد، فرار از خانه، فحشا و... که ناشی از طلاق، اختلافات والدین، ستیز خانوادگی و غیره اند در جامعه ظهور پیدا می کنند. یکی از این نابهنجاری ها گرایش به تخریب اموال عمومی و به عبارتی رفتارهای وندالیستی می باشد. وقوع بیش از حد رفتارهای وندالیستی در محیط های شهری نه فقط با اصول مسلم نظم اجتماعی تعارض دارد بلکه همراه خود اثرات منفی سنگین روحی و مالی را برای شهروندان به همراه دارد. در این پژوهش به بررسی ارتباط بین کیفیت محیط شهری و رفتارهای وندالیستی در شهر مشهد پرداخته شده است. بدین منظور پس از شناسایی عوامل موثر بر رفتارهای وندالیستی و کیفیت محیط های شهری با استفاده از مطالعات کتابخانه ای داده های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه از سطح مناطق مورد مطالعه جمع آوری گردید. سپس با استفاده از محیط نرم افزاری SPSS و آزمون های آماری داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که مناطق مورد مطالعه دارای سطوح متفاوتی از نظر کیفیت محیط و بروز رفتارهای وندالیستی هستند. به طوریکه منطقه 11 دارای بالاترین کیفیت محیط شهری و کمترین رفتارهای وندالیستی و منطقه 4 به علت پایین بودن کیفیت محیطی دارای بیشترین میزان رفتارهای وندالیستی است. همچنین، نتایج پژوهش نشان داد که علاوه بر وجود رابطه منفی و معنادار بین سن و تحصیلات و میزان بروز رفتارهای وندالیستی رابطه معکوسی بین میزان بروز رفتارهای وندالیستی و کیفیت محیط شهری وجود دارد بدین معنی که هر چه میزان کیفیت محیط شهری بالاتر باشد میزان بروز رفتارهای وندالیستی پایینتر می باشد.

حضور مردم در فضای عمومی شهر مستلزم احساس امنیت از سوی آنان است که انسانها برای دستیابی به زندگی سالم و تداوم روابط اجتماعی نیازمند آن هستند. احساس ناامنی مانع ایجاد رشد فرهنگی، اجتماعی و مشارکت عمومی مردم در ساختارهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی میشود و هزینه هایی بر جامعه تحمیل می کند. از آنجایی که پلیس تامین کننده امنیت جانی و مالی شهروندان است نقش آن در رضایت مندی مردم بسیار حائز اهمیت است. مبانی نظری پژوهش بنا به تناسب موضوع به این حوزه مورد بررسی می پردازد. لذا، این پژوهش با هدف تعیین نقش پلیس در احساس امنیت اجتماعی بین شهروندان شهر دهگلان در سال 1393 پرداخته است. روش تحقیق توصیفی - پیمایشی است. ابزار گردآوری داده ها به صورت پرسشنامه محقق ساخته و دارای قابلیت اعتبار و اعتماد است. جامعه آماری پژوهش تمامی شهروندان 15-54 ساله ساکن در شهر دهگلان و حجم نمونه 164 نفر می باشد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که بین نقش پلیس و احساس امنیت در بین شهروندان شهر دهگلان رابطه معناداری وجود دارد. همچنین، بین سه شیوه (توانایی، عملکرد، جدیت) پلیس و احساس امنیت اجتماعی شهروندان رابطه معناداری وجوددارد.ضریب همبستگی پیرسون و آزمون فریدمن نیز نشان می دهد که عملکرد پلیس، توانایی و جدیت به ترتیب بیشترین تاثیر را بر احساس امنیت اجتماعی شهروندان دارند.

توسعه پایدار از اصول و مبانی پیشرفت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در جهان محسوب می شود و به دلیل نقشی که گردشگری می تواند در این زمینه به ویژه در کشورهایی مانند ایران ایفا نماید، لزوم و ضرورت توجه به گردشگری پایدار حائز اهمیت فراوان است. موفقیت و رشد پایدار گردشگری در گرو عملکرد مناسب و هماهنگ عناصر و فاکتورهای متعددی است که با هم ارتباط تنگاتنگی دارند. یکی از مهمترین این فاکتورها «امنیت گردشگران و مقصدهای گردشگری» است. امروزه در جهان امنیت به عنوان مهمترین فاکتور در تدوین استراتژی های توسعه گردشگری در جهان به شمار آمده و با مقوله گردشگری رابطه مستقیم دارد. هدف از این پژوهش تحلیل توسعه پایدار گردشگری شهر تهران با استفاده از هرم مزلو و پاسخ به این پرسش ها است که مهمترین عوامل تاثیرگذار بر احساس امنیت گردشگران شهر تهران چیست؟ و چه رابطه ای بین احساس امنیت گردشگران و وفاداری گردشگران وجود دارد؟ روش پژوهش توصیفی - تحلیلی و پیمایشی است که با بهره گیری از هرم مزلو به اهمیت امنیت در گردشگری می پردازد و با ابزار پرسشنامه 130 نفر از گردشگرانی که در پاییز 1393 به تهران وارد شده اند به روش تصادفی ساده انتخاب و پرسشنامه نزد آنها توزیع و تکمیل گردید. برای تحلیل داده ها از آزمون آماری همبستگی پیرسون و تحلیل عاملی استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که چهار عامل در عدم احساس امنیت گردشگران شهر تهران تاثیرگذار هستند: ضعف سرمایه اجتماعی میزبان و گردشگران، طراحی نامناسب شهر و تراکم جمعیت، عدم ایمنی جانی و عدم نظارت مردمی و انتظامی. همچنین نتایج نشان داد بین احساس امنیت گردشگران و وفاداری آنها همبستگی مستقیم وجود دارد بدین معنی که هر چه احساس امنیت در گردشگران قویتر شود وفاداری (تکرار سفر، ماندگاری در سفر، تبلیغ شهر گردشگری) افزایش می یابد. لذا با توجه به هرم مزلو و در جهت رسیدن به توسعه گردشگری پایدار در تهران باید احساس امنیت و ضریب ایمنی گردشگران را افزایش داد تا سطح دوم هرم مزلو را پشت سر گذاشته و به مرحله پنجم هرم مزلو یعنی خودشکوفایی یا همان توسعه پایدار گردشگری رسید.

تبیین نقش و جایگاه مدیریت لجستیک در مدیریت بحران مستلزم طراحی الگویی منسجم و کاربردی است. لذا، طراحی الگویی برای ترسیم اقدامات لجستیکی پلیس در مراحل چهارگانه زمانی بحران (قبل، شروع، حین و بعد) به منظور مدیریت بحران گام مهمی برای اعمال اثربخش مدیریت پلیس در لجستیک بحران و استانداردسازی اقدامات لجستیکی پلیس ضروری است به نحویکه در آن تمامی الزامات و فرایندهای حاکم بر مدیریت لجستیک را در شرایط بحرانی، با لحاظ اصول فرماندهی و کنترل و با تفکری سیستمی و ساختارمند بدون اعمال سلیقه شخصی مبتنی بر اسناد بالادستی، یکپارچه و منسجم می سازد. هدف اصلی مطالعه حاضر، ارایه الگویی مرحله محور برای استانداردسازی اقدامات لجستیک پلیس در مدیریت بحران های طبیعی و اعمال مدیریت اثربخش آن مبتنی بر زمان است به نحوی که بتوان با بهره گیری از مدیریت لجستیک به سطح مطلوبی از هوشیاری موقعیتی به منظور کیفی سازی سطح خدمات لجستیکی و ایجاد هماهنگی و هدایت عملیاتی در فرماندهی و کنترل اثربخش بحران به منظور استقرار امنیت پایدار، ابلاغ شده از سوی سلسله مراتب فرماندهی دست یافت. روش تحقیق در این مطالعه کتابخانه ای و اسنادی و بهره جستن از منابع معتبر علمی و تجربیات موفق خبرگان است. نتایج این مطالعه منجربه تصحیح فرایندهای لجستیک پلیس در بحران های طبیعی می شود که در نهایت بر اساس آن، نظام مدیریت لجستیک پلیس (چهار میم) مشتمل بر چهار اصل بنیادین موجودی ها و انبارداری، مکان یابی نیروها و تجهیزات، مسیریابی و حمل و نقل، و مدیریت اطلاعات در راستای مراحل چهار گانه بحران (شناسایی یا ردگیری علایم، آمادگی و پیشگیری، مقابله و مهار ویرانی و بهبود و یادگیری) با اعمال فرماندهی و کنترل مناسب در هر یک از مراحل آن ارایه می شود.