مهندسی بهداشت حرفه ای
سال:1394 | دوره:2 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف: جیوه یک آلاینده سمی با قابلیت تجمع پذیری زیستی بوده که اثرات مخربی بر محیط زیست و سلامت انسان دارد. تلاش های بسیاری برای حذف جیوه در محیط زیست انجام شده است. نانوذرات نقره یکی از موادی است که برای جذب جیوه و تشکیل آمالگام جیوه از پتانسیل بالائی برخوردار است. هدف از این مطالعه، حذف بخار جیوه از هوای مطب های دندان پزشکی با استفاده از یک سیستم پالایشگر مبتنی بر نانوذرات نقره می باشد.روش بررسی: در این مطالعه، ابتدا نانوذرات نقره بر روی بستری از جنس فوم پوشش داده شده، و ویژگی های شیمیائی و ساختاری آن با استفاده از روش های طیف سنجی UV-VIS-NIR و میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) متصل به ط یف سنجی X-ray انتشار انرژی (EDS) تعیین گردید. سپس راندمان پالایشگر از نظر حذف بخار جیوه در شرایط شبیه سازی شده در آزمایشگاه و شرایط واقعی در مطب دندان پزشکی، توسط روش طیف سنجی جذب اتمی بخار سرد (CVAAS) مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته ها: تصاویر SEM، حاکی از سنتز نانوذرات نقره با اندازه ~30nm در محلول کلوئیدی، و توزیع یکنواخت و مناسبی از نانوذرات نقره پوشش داده شده بر فوم بود. طیف EDS مرتبط با SEM نیز وجود نانوذرات نقره پوشش داده شده بر فوم را تایید نمود. بین غلظت بخار جیوه در حالات خاموش (9.43±0.342mg.m-3) و روشن (0.51±0.031mg.m-3) بودن سامانه پالایش گر اختلاف معنی دار مشاهده شد. راندمان حذف جیوه سامانه پالایش گر نیز 95% محاسبه گردید.نتیجه گیری: پالایش گر مبتنی بر فوم پوشش داده شده با نانوذرات نقره، به علت سهولت بهره برداری، ظرفیت جذب عملیاتی بسیار کارآمد و مقرون به صرفه بودن، جهت حذف بخار جیوه از هوای مطب های دندان پزشکی از قابلیت بالائی برخوردار می باشد.

زمینه و هدف: اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار یکی از بزرگترین نگرانی های بهداشت حرفه ای امروز است. هدف این مطالعه ارزیابی ریسک فاکتورهای اختلالات اسکلتی عضلانی با استفاده از روش تحلیل وظایف تکراری ART و اجرای برنامه مداخله ارگونومی و تاثیر آنها برکاهش سطح ریسک بود.مواد و روش ها: در این مطالعه مداخله ای 60 نفر از کارگران خط تولید به طور تصادفی انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه دموگرافیک و با روش تحلیل وظایف تکراری ART از کارگران گردآوری شدند. در ایستگاه کاری 39 نفر از کارگران مداخله انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss تحلیل شد.یافته ها: ارزیابی اولیه نشان داد که (%21.7) در سطح پایین ریسک، (%48.3) در سطح متوسط ریسک و (%30) در سطح ریسک بالا قرار داشتند. بعد از انجام مداخلات، ارزیابی مجدد انجام شد. فراوانی افراد در سطح ریسک پایین قبل از مداخلات ارگونومی (%30.70) بود و بعد از انجام مداخلات به (%53.85) افزایش پیدا کرد. فراوانی افراد در سطح ریسک متوسط قبل از مداخلات ارگونومی (%64.10) بود و بعد از انجام مداخلات به (%43.59) کاهش یافت. و فراوانی افراد در سطح ریسک بالا قبل از مداخلات ارگونومی (%5.2) بود بعد از انجام مداخلات به (%2.56) تغییر یافت و تفاوت معنادار بودن مداخله مشاهده شد (PValue>0.05).نتیجه گیری: سطح ریسک ارزیابی اولیه ارگونومیکی اکثر فعالیت ها در سطح قابل قبولی نیست و بیشتر افراد در سطح خطر متوسط قرار داشتند. با توجه به این نکته که در صنعت مونتاژ کشور کارگران بسیاری از اختلالات اسکلتی عضلانی رنج می برند، با اقدامات کنترلی مدیریتی و مهندسی کم هزینه می توان سطح خطر را کاهش داد.

زمینه و هدف: فرسودگی شغلی یکی از علل کاهش عملکرد و بهره وری شغلی است. این سندرم در مشاغلی که در برخورد مستقیم با مردم هستند بیشتر از سایر حرفه ها ممکن است مشاهده شود. این پژوهش به منظور بررسی ارتباط بین متغیرهای دموگرافیک، بهره وری و فرسودگی شغلی در کارکنان یک بیمارستان انجام گرفته است.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی تمامی کارکنان بیمارستان مورد نظر که تعداد آنها 100 نفر بود، مورد مطالعه قرارگرفتند. این افراد توسط فرم اطلاعات دموگرافیک، پرسشنامه بهره وری و فرسودگی شغلی ماسلاچ (MBI) مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آماری توصیفی و استنباطی انجام شد.یافته ها: آزمون همبستگی نشان داد بین میزان فراوانی مقیاس خستگی عاطفی و کاهش عملکرد فردی (از مقیاس های فرسودگی) با بهره وری ارتباط معنادار وجود دارد. فرسودگی شغلی در مقیاس خستگی عاطفی، افراد 41 تا 50 ساله و در مقیاس کاهش عملکرد، افراد 20 تا 30 ساله بالاترین نمره را داشتند. بین نمره مقیاس مسخ شخصیت و بهره وری افراد برحسب تحصیلات تفاوت معنادار یافت شد، بطوری که افراد با تحصیلات لیسانس بالاترین نمره مسخ شخصیت و افراد با تحصیلات فوق لیسانس و بالاتر بیشترین بهره وری را داشتند. پاسخگویانی که ساعات کار روزانه شان کمتر از 8 ساعت بود بهره وری شان به گونه معناداری بالاتر بود. در مقیاس مسخ شخصیت، پرستاران نمره بالاتری داشتند و همچنین بهره وری افرادی که شغلشان بیهوشی بود به گونه معناداری بالاتر از سایر گروه های شغلی بوده است.نتیجه گیری: پیشنهاد می گردد با توجه به وجود سطوح مختلف فرسودگی شغلی و اثرات مخرب آن بر سلامت کارکنان، کاهش بهره وری و کیفیت مراقبت از بیماران، ضمن انجام تحقیقات بیشتر در زمینه روشن شدن علل، بخصوص عوامل سازمانی، با اتخاذ روشهای تعدیل کننده و پیشگیری به کاهش این پدیده اقدام شود.

زمینه و هدف: صدا یکی از شایع ترین عوامل زیان آور فیزیکی و هم چنین از مهم ترین ریسک فاکتورهای محیط های کار می باشد که سلامت شاغلین را در معرض مخاطره قرار می دهد. بنابراین اقدامات مختلفی جهت کاهش مواجهه با آن در محیط های کار صورت می گیرد که یکی از این روش ها استفاده از وسایل حفاظت شنوایی می باشد. هدف مطالعه حاضر بررسی درک ریسک کارگران از صدای صنعتی و استفاده از وسایل حفاظت شنوایی می باشد.روش بررسی: مطالعه مقطعی حاضر در پنج واحد صنعتی با تراز فشار صوت بالای 85 دسی بل با مشارکت 340 نفر انجام گرفت. جهت جمع آوری اطلاعات از دو پرسشنامه، ارزیابی ریسک فردی و پرسش نامه محقق محور استفاده گردید. پس از جمع آوری داده ها از آنالیزهای آماری شامل آلفای کرونباخ، رگرسیون جهت تحلیل داده ها استفاده شد.یافته ها: میزان استفاده کارگران از وسایل حفاظت شنوایی در طول نوبت کاری به ترتیب برابر با %50.4 گاهی اوقات، %31.58 هیچ وقت و %18.02 در کلیه اوقات بود. همچنین نتایج بیان گر اختلاف معنادار بین خصوصیات فردی با استفاده از وسایل حفاظت شنوایی می باشد.نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که درک ریسک فردی به عنوان یک عامل مهم می تواند نقش معناداری در پیش بینی رفتار افراد در راستای استفاده از وسایل حفاظت شنوایی ایفا نماید، که می بایست در هر گونه طراحی و اجرای برنامه های حفاظت شنوایی در نظر گرفته شود.

زمینه و هدف: دردهای اسکلتی- عضلانی یک موضوع مهم در دنیای امروز و یکی از بزرگترین مشکلات بهداشت شغلی کشورهای رو به رشد است. در مشاغل اداری نیز، به علت حفظ فشارهای ناشی از پوسچرهای نادرست طولانی مدت، این دردها شایع است. از طرفی شیوع این دردها می تواند باعث کاهش رضایت شغلی در کارکنان شود و سازمان را در معرض خطر کاهش بهره وری قرار دهد. مطالعه حاضر با هدف تعیین فراوانی درد های اسکلتی- ماهیچه ای و رضایت شغلی کارکنان یکی از شرکت های گاز صورت گرفت.روش بررسی: این مطالعه مقطعی روی همه کارکنان اداری یکی از شرکت های گاز کشور (142نفر) صورت گرفت. ابزار های اندازه گیری دربردارنده پرسشنامه گردآوری اطلاعات دموگرافیک، دو پرسشنامه برای گردآوری دردهای اسکلتی-عضلانی (نوردیک) و پرسشنامه رضایت شغلی مینه سوتا بود. داده های گرد آوری شده در SPSS13 و با استفاده از آزمون آماری کای دو تحلیل گردید.یافته ها: بیش ترین شکایات از دردهای اسکلتی-عضلانی در یک سال گذشته به ترتیب برای گردن 52درصد، کمر 35.2 درصد و پشت 33.8 درصد بود. 40.4 درصد کارکنان، میزان رضایت شغلی بالایی را ابراز داشته اند. با این وجود آزمون های آماری ارتباط معناداری را میان آموزش درباره پوسچر کاری مناسب و رضایت شغلی (PValue=0.023) و نیز وجود درد شانه و رضایت شغلی نشان دادند (PValue=0.02).نتیجه گیری: با توجه به میزان شیوع بالای دردهای اسکلتی-عضلانی و ابراز 50.4 درصدی رضایت شغلی متوسط توسط کارکنان این مجموعه، لزوم مداخله ارگونومیک برای اصلاح ایستگاه های کار ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: جاذب های بیولوژیک در شرایط محیطی نامطلوب از کارآیی مطلوبی برخوردار نیستند. برای غلبه بر این مشکل کاربرد فناوری پلیمرهای قالب ملکولی (MIPs)، پیشنهاد شده است. در این مطالعه با هدف جذب اختصاصی علف کش های کم مقدار تریازینی از پلیمر قالب ملکولی سنتز استفاده و بهینه سازی شده و به عنوان یک فاز استخراجی جامد نوین (MISPE) مورد بررسی قرار گرفت.روش بررسی: در این مطالعه، پلیمرهای آترازین و آمترین با روش چیدمان طراحی ترکیبی مرکزی، سنتز و به همراه نمونه های شاهد از نظر مقدار منومر عاملی، ملکول الگو، اتصال دهنده جانبی، آغازگر، حلال و دمای پلیمریزاسیون مورد تحلیل قرار گرفت. سپس کارتریج مناسب انتخاب و استخراج فاز جامد بر اساس مقدار جاذب، غلظت نمونه، حجم نمونه، سرعت جریان نمونه و pH نمونه، با استفاده از متدولوژی سطح پاسخ بهینه سازی شد. در نهایت فاکتور تغلیظ و تکرارپذیری مصرف کارتریج نیز مورد آزمون قرار گرفت.یافته ها: بر اساس نتایج، برای آمترین و آترازین به ترتیب دما، 40.86 درجه سانتیگراد، حلال 6.41 و 5.03 میلی لیتر، اتصال دهنده جانبی 27.070 و 21.32، آغازگر 2.03 و 2.27 میلی مول، منومر 5.41 و 4.73 میلی مول، ملکول الگو 1.204 و 0.811 میلی مول حاصل آمد. نتایج بهینه سازی فاز جامد آمترین و آترازین نیز نشان داد که امکان بازیافت بالای 90 درصد برای نمونه های آب آشامیدنی و ادرار وجود دارد.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که روش طراحی ترکیبی مرکزی، می تواند به عنوان یک ابزار عمومی برای سنتز و بهینه سازی پلیمر و پروتکل استخراج فاز جامد قالب ملکولی به کار برده شود. پلیمرها هم با توجه به عملکرد عالی خود می توانند نقش مهمی در پایش محیط کار بر عهده گیرند.

زمینه و هدف: خطاهای انسانی نقش فراوانی در بروز حوادث صنعتی دارند. یکی از عملیات های مهم مستعد خطای انسانی در معادن، عملیات آتش باری می باشد. به همین منظور هدف از این مطالعه شناسایی و ارزیابی ریسک خطاهای انسانی درعملیات آتش باری یک معدن سنگ آهن می باشد.روش بررسی: مطالعه حاضر، یک مطالعه پژوهشی از نوع پژوهش کیفی می باشد که به منظور شناسایی و ارزیابی خطای انسانی شغل آتش باری در یک معدن انجام شد. با مشاهده مستقیم فعالیت ها و اسناد، زیروظایفی انتخاب و با روش تجزیه و تحلیل سلسه مراتبی، وظایف شغلی تحلیل شدند و نتایج در قالب چارت های وظایف شغلی ارائه گردید. انواع خطاهای انسانی ممکن در مراحل کاری وظایف، شناسایی شده و با روش نظام یافته پیش بینی وکاهش خطای انسانی SHERPA بررسی شدند. در پایان راهکار های کنترلی مناسب برای کاهش ریسک خطا ها ارائه شد.یافته ها: نتایج نشان داد از مجموع 42 خطای مورد شناسایی، 0.11 ریسک غیر قابل قبول، 0.42 نامطلوب، 0.4 قابل قبول ولی نیازمند تجدید نظر و 0.04 قابل قبول و بدون نیاز به تجدید نظر پیش بینی شده اند. علاوه براین خطاها شامل 55 درصد خطای عملی، 14 درصد خطای بازیابی، 21 درصد خطای چک کردن، 6 درصد خطای گزینش و 1.6 درصد خطای ارتباطی می باشد.نتیجه گیری: بیش ترین درصد خطاها از نوع عملکردی و کمترین درصد خطاها از نوع ارتباطی بود. برای کاهش وقوع هر خطای شناسایی شده و محدود کردن پیامدهای ناشی از آن ها، اقدامات کنترلی مناسب در قالب طراحی فهرست بازبینی، نظارت، استفاده از وسایل حفاظت فردی مناسب، آموزش و تصویب قوانین و دستورالعمل ها مفید و موثر می باشد.

زمینه و هدف: عوامل مرتبط با کیفیت هوای محیط کار، عوامل فردی و فاکتورهای مرتبط با نوع کار از ریسک فاکتورهای ایجاد کننده سندرم ساختمان بیمار هستند. مطالعات اپیدمیولوژیک متعددی جهت تعیین شیوع علائم سندرم ساختمان بیمار در ساختمان های اداری صورت پذیرفته است، اما توجه کمتری به ارتباط آن با عوامل محیطی داخل ساختمان شده است. در مطالعه حاضر ارتباط میان علائم ساختمان بیمار با عوامل محیطی داخل دو ساختمان اداری مورد بررسی قرار گرفت.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی - مقطعی علائم ساختمان بیمار در بین کلیه کارکنان دو ساختمان مرکزی سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت مورد بررسی قرار گرفتند. جهت ارزیابی علائم سندرم ساختمان بیمار و تعیین ارتباط آن ها با فاکتورهای فردی و محیطی از یک پرسشنامه تلفیقی که روایی و پایایی آن تایید شد استفاده گردید. همزمان، عوامل محیطی تاثیر گذار شامل صدا، روشنایی، رطوبت، سرعت جریان هوا، دمای محیط و تراکم دی اکسید کربن توسط تجهیزات مناسب کالیبره شده اندازه گیری شد.یافته ها: نتایج نشان داد که بین پارامتر تراکم دی اکسید کربن به عنوان شاخص کیفیت هوا و برخی از علائم سندرم ساختمان بیمار همچون تهوع، سردرد، تحریک بینی، تنگی نفس و خشکی گلو ارتباط معنی داری وجود داشت (PValue<0.05). صدا سبب ایجاد علائمی مانند سردرد و سرگیجه گردید. بین فاکتور محیطی شدت روشنایی و علائمی همچون خشکی پوست، درد چشم و کسالت ارتباط معنی داری گزارش گردید (PValue<0.05).نتیجه گیری: شیوع علائم سندرم ساختمان بیمار در زنان بیش از مردان بود. عوامل محیطی و کیفیت هوای داخل ساختمان های اداری بر میزان شیوع علائم سندرم ساختمان بیمار موثر بودند.