مهندسی بهداشت حرفه ای
سال:1395 | دوره:3 | شماره:4 |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف: روش تحلیل تناظر به عنوان مناسب ترین روش برای بهینه سازی توابع ماتریس می باشد که با استفاده از این روش ماتریس ریسک- آسیب مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. این روش موجب کاهش اطلاعات موجود در جدول ریسک- آسیب و تعیین میزان همبستگی بین متغیرها در ماتریس می شود. هدف این مطالعه ارائه ابعاد حوادث و مخاطرات شغلی بر اساس وابستگی گروه های ریسک- آسیب می باشد، که با استفاده از آن می توان حوادث شغلی را مدیریت کرد.روش: در این مطالعه گزارش های حوادث شغلی ثبت شده در سازمان تامین اجتماعی در یک دوره زمانی ده ساله از ابتدای سال 1384 تا پایان سال 1393 (300,222 حادثه) جمع آوری شده و نوع ریسک و آسیب مربوط به هر یک از حوادث بر اساس معیارهای سازمان بین المللی کار مشخص شده و در یک ماتریس ریسک- آسیب (18×18) طبقه بندی گردید. با استفاده از تحلیل تناظر ابعاد به صورت جداگانه شناسایی می گردند، ابعاد مربوطه بیشترین وابستگی بین ریسک ها و آسیب ها را نشان می دهند که باعث تسهیل تصمیم گیری در مرحله ارزیابی ریسک در شرکت های تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی می گردند.یافته ها: معیار هیر پیشنهاد می کند ابعادی با اینرسی بالاتر از 0.2 برای مطالعه و تفسیر نتایج مناسب می باشند، بر این اساس در این مطالعه از میان ابعاد بدست آمده ابعادی با اینرسی (مقدار ویژه) بالاتر از 0.2 شامل بعد 1، بعد2 و بعد3 را در نظر می گیریم و میزان همبستگی بین متغیرها بر اساس مقدار تکین (فاصله متغیرها از مرکز ثقل) بدست می آید(مقدار تکین بعد1: 0.750، مقدار تکین بعد 2: 0.647 و مقدار تکین بعد 3: 0.521).نتیجه گیری: ابعاد بدست آمده باعث ایجاد فرصت های جدید در جهت توسعه برنامه های کاربردی به منظور تحلیل، تفسیر و مدیریت خودکار حوادث شغلی در راستای به حداقل رساندن عدم قطعیت و افزایش عینیت که با روش های فعلی قابل دست یابی نیست، می گردد. در این مطالعه ثابت شده است که این سه بعد بدست آمده، خلاصه ای از حوادث شغلی را نمایش می دهند.

زمینه وهدف: امروزه هرسازمانی برای ادامه حیات و توسعه خود به داشتن نیروی انسانی سالم و کارآمد و به کارگیری به جا و شایسته از این سرمایه نیازمند است و تحقق این امر تنها با اجرای برنامه هایی در قالب مدیریتHSE به صورت یکپارچه امکان پذیر است تا ضمن حذف فعالیت های موازی باعث ایجاد تعادل در امور سازمان شده و با ایجاد انگیزه در کارکنان به صرفه جویی در هزینه ها و افزایش بهره وری منجر شود. هدف اصلی آن بررسی اثربخشی برنامه های مدیریت HSE و ارتباط آن با رضایت شغلی در کارخانه نوش آذر می باشد.روش بررسی: روش تحقیق به صورت پیمایشی و تجزیه وتحلیل داده ها به صورت توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری آن، کارکنان نوش آذر که با استفاده از فرمول کوکران و با روش تصادفی تعداد 60 نفر تعیین گردید. ابزار سنجش، پرسشنامه محقق ساخته ای بود که روایی آن با استفاده از نظرات اساتید و اعضای هیات علمی تائید وپایایی آن با روش کرونباخ، مورد سنجش قرار گرفت. داده ها با نرم افزار spss 22 تجزیه وتحلیل گردید.یافته ها: نتایج نشان داد که بین نمره کلی برنامه های مدیریت HSE و نمره کلی رضایت شغلی و تمامی ابعاد آن قبل و بعد از مداخله رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد.در زمینه رتبه بندی شاخص های مدیریت HSE، شاخص «برنامه های کنترلی بهداشت حرفه ای» و در زمینه رتبه بندی شاخص های رضایت شغلی، شاخص«مدیریت فنی» دارای بیشترین نمره بود.نتیجه گیری: با توجه به معنی داری رابطه بین برنامه های مدیریت HSE و رضایت شغلی، هرچه این برنامه ها به صورت منسجم و دقیقتر و باکیفیت بیشتری اجرا شود اثر آن بر رضایت کارکنان بیشتر خواهد بود.

زمینه و هدف: این مطالعه به بررسی علل رویدادهای احتمالی ناشی از خطاهای انسانی در عملیات های تعمیر و نگهداشت صنعت پتروشیمی به کمک HFACS می پردازد و هدف آن پیش بینی و شناسایی این علل و ارائه اقداماتی به منظور کاهش و پیشگیری از آنهاست.روش بررسی: در این مطالعه اداره تعمیرات شرکت پتروشیمی زاگرس واقع در عسلویه جهت بررسی انتخاب شد. چک لیستی از علل بروز رویدادهای ناشی از خطای انسانی بر اساس سطوح 4 گانه و گروه های علتی 19 گانه در HFACS تهیه گردید. سپس به کمک تکنیک HTA فعالیت ها و وظایف کاری تعیین و با استفاده از چک لیست، علل 19 گانه در بروز خطاهای انسانی شناسایی و ثبت شد. سپس اولویت اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه تعیین شد.یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل برگه های کار 444 فعالیت تعمیراتی نشان داد که در سطوح 4 گانه HFACS، 37.6% از علل در سطح اعمال نا ایمن، 27.5% از علل در سطح نظارت و سرپرستی نا ایمن، 20.9% از علل در سطح پیش شرط های اعمال نا ایمن و 14% از علل در سطح تاثیرات سازمانی قرار دارند. در گروه های علتی نیز خطاها با 24.3%، سرپرستی و نظارت ناکافی با 14.8% و تخلفات با 13.2%، بیشترین میزان علل را به خود اختصاص می دهد.نتیجه گیری: بر طبق یافته ها، افزایش اثربخشی آموزش کارکنان و بهبود نظارت بر عملکرد کارکنان به ترتیب بیشترین نقش را در کاهش وقوع رویدادهای ناشی از خطای انسانی در عملیات های تعمیر و نگهداشت پتروشیمی دارند.

مقدمه: مراکز بهداشتی و درمانی از مهم ترین سازمان هایی هستند که با ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به مردم نقش مهمی در تامین سلامتی افراد جامعه بر عهده دارند. لذا توجه به کیفیت زندگی کاری و عملکرد شغلی شاغلین این مراکز دارای اهمیت می باشد. مطالعه حاضر باهدف بررسی کیفیت زندگی کاری، عملکرد شغلی و بررسی رابطه آن ها با عوامل دموگرافیک و زمینه ای انجام گرفت.روش: این مطالعه به صورت مقطعی روی 136 نفر از شاغلین مراکز بهداشتی درمانی و خانه بهداشت های شهرستان اسلام آباد غرب انجام گرفت. ابزار جمع آوری داده ها شامل سه پرسشنامه مشخصات دموگرافیک، کیفیت زندگی کاری و عملکرد شغلی بود. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون های تی مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه و ضریب همبستگی پیرسون آنالیز شدند.یافته ها: میانگین و انحراف معیار سنی شاغلین موردبررسی 36.42 (8) سال بود. بیشتر افراد شرکت کننده در مطالعه زن و متاهل بودند. میانگین و انحراف معیار امتیاز کیفیت زندگی کاری و عملکرد شغلی به ترتیب 76.91 (13.25) و 52.5 (9) بود. میان کیفیت زندگی کاری و عملکرد شغلی رابطه معنی دار یافت شد (p-value=0.001). کیفیت زندگی کاری با سطح تحصیلات و عملکرد شغلی با جنسیت و سطح تحصیلات رابطه معنی دار داشتند (p-value<0.05).نتیجه گیری: کیفیت زندگی کاری کارکنان متوسط به پایین و عملکرد شغلی متوسط به بالا می باشد. راهکارهایی چون افزایش حقوق، تشویق کارکنان به ادامه تحصیل و فراهم آوردن کلاس های بازآموزی مرتبط با شغل می توانند در بهبود وضعیت موجود موثر باشند.

مقدمه: یکی از عمده ترین مشکلات در بیمارستان که منجر به شیوع بالای اختلالات اسکلتی-عضلانی در بین کارکنان آن می شود مربوط به فعالیتهای حمل و جابجایی بیماران است. این تحقیق به منظور بررسی شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در افراد دارای وظیفه جابه جایی بیمار با استفاده از شاخص MAPO در سال 1394 در یکی از بیمارستان های نظامی شهر تهران انجام گرفت.روش کار: این پژوهش مقطعی در بین 230 نفر از پرستاران یکی از بیمارستان های نظامی 400 تختخوابی شهر تهران انجام گرفت. روش گردآوری اطلاعات پرسشنامه نوردیک، چک لیست های ارزیابی بار ناشی از جابجایی بیمار به روش MAPO و پرسشنامه ویژگی های دموگرافیکی بود. تجزیه و تحلیل آماری داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 انجام گرفت و برای بررسی ارتباط بین متغیرها از آزمون آماری کای دو استفاده گردید.یافته ها: از اهم نتایج می توان به بالا بودن شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در بین کارکنان به خصوص اختلالات کمر، شانه، مچ و غیره اشاره کرد که کمر درد (75%) بیشترین شیوع را در بین کارکنان داشت همچنین درصد فراوانی اختلالات اسکلتی عضلانی در کارکنان زن بیشتر از کارکنان مرد بود.نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در بین پرسنل پرستاری دارای وظیفه جابه جایی بیمار بالا می باشد و لذا نیاز به مداخله ارگونومیکی در طراحی محیط، ابزار و تجهیزات همزمان با مداخله آموزشی وجود دارد.

مقدمه: بروز شرایط اضطراری می تواند اثرات جبران ناپذیری به سازمان ها وارد نماید. چنین پیامدهایی در یک محیط دانشگاهی که تجمعی از سرمایه های علمی کشور حضور دارند می توانند شدیدتر شود. معمولا محیط های دانشگاهی به دلیل ماهیت غیرصنعتی که دارند کمتر به موضوعاتی مانند آمادگی و طرحریزی در برابر شرایط اضطراری پرداخته اند. در این مقاله سعی شده است که میزان آمادگی مجتمع آموزشی دانشگاه علوم پزشکی همدان در برابر شرایط اضطراری احتمالی سنجیده شود.روش کار: جهت تدوین چک لیست های ابتدایی از استاندارد ایزو 22399 استفاده شد. یک تیم ممیزی تشکیل شده و مجتمع آموزشی دانشگاه علوم پزشکی را بر اساس پنج سرفصل اصلی: طرحریزی، منابع، ساختار سازمانی، ارتباطات و شناسایی سناریوها مورد ارزیابی قرار داد. نحوه نمره دهی هم بر اساس یک مقدار عددی از 0 تا3 طراحی شد. اصول کلی مورد استفاده در نمونه برداری هم بر اساس جمع آوری شواهد و مقایسه آن با معیارهای ممیزی بود.نتایج: وضعیت آمادگی مجتمع آموزشی دانشگاه علوم پزشکی همدان در برابر شرایط اضطراری در هیچ یک از سرفصل های اصلی مورد بررسی مناسب قلمداد نشده و حداقل نمره هم کسب نگردید. کمترین نمره مربوط به شناسایی و ارزیابی سناریوها و بیشترین نمره هم به منابع موجود مربوط می شد.بحث: با توجه به نتایج کسب شده به نظر می رسد که به طراحی و استقرار یک سیستم مدیریت شرایط اضطراری، متناسب با محیط های دانشگاهی و آموزشی نیاز باشد. عملی ترین پیشنهاد ممکن، استقرار چنین سیستمی بر اساس استانداردهای مشابه در دسترس می باشد.

مقدمه: یکی از عوامل تاثیرگذار بر رفتار، عملکرد و کار آیی پرستاران در محیط کار، بارکار ذهنی می باشد. عوامل مختلفی می توانند بر میزان بار کار ذهنی موثر باشند. مطالعه حاضر با هدف بررسی بارکارذهنی و عوامل موثر بر آن در پرستاران یکی از بیمارستان های شهر کرمانشاه انجام گرفت.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی، 203پرستار شاغل در بخش های اطفال، اورژانس، جراحی، داخلی و مراقبت های ویژه بصورت تصادفی انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفتند. ابزارهای مورداستفاده در این مطالعه پرسشنامه دموگرافیک و پرسشنامه NASA-TLX بود. تجزیه و تحلیل داده ها با آزمون های آماری تی مستقل، آنالیز واریانس و ضریب همبستگی پیرسون و با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 انجام شد.یافته ها: میانگین و انحراف معیار بارکار ذهنی کل (69.73±15.26) بود. در میان ابعاد مختلف بارکارذهنی، بعد سعی و تلاش با میانگین و انحراف معیار (70.96±15.23) بیشترین و بعد احساس ناکامی و دلسردی با میانگین (44.93±25) کمترین میزان را به خود اختصاص دادند. بین حیطه بار فیزیکی با سابقه خدمت، سن، الگوی کاری، تعداد شیفت، نوع استخدام، حیطه فشار زمانی با شاخص توده بدن، سابقه خدمت، نوع استخدام و حیطه تلاش و کوشش با شاخص توده بدن رابطه معنی دار به دست آمد (P£0.05).نتیجه گیری: با توجه به اینکه میزان بارکار ذهنی در بخش های مورد مطالعه متفاوت می باشد، جا بجایی پرستان در بخش های مختلف در بهبود وضع موجود و افزایش تعداد پرستاران می تواند در کاهش بارکارذهنی موثر باشد.

مقدمه: مونومر استایرن یک ترکیبات آلی فرار می باشد که امروزه کاربرد های زیادی به ویژه در صنایع پلاستیک، لاستیک و رنگ سازی دارد. با توجه به اثرات مخرب انسانی و زیست محیطی این ترکیبات، کاهش و کنترل آنها امری ضروری به نظر می رسد، لذا در این مطالعه حذف استایرن با استفاده از فرآیند فتوکاتالیستی نانوذرات دی اکسید تیتانیوم تثبیت شده بر روی ZSM-5 مورد بررسی قرار گرفت.روش کار: پس از تثبیت نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم بر روی بستر زئولیت ZSM-5، به منظور تعیین ویژگی های آن از آنالیزهایBET ، SEM و XRD استفاده شد. آزمایشات در مقیاس آزمایشگاهی و در دمای محیط انجام شد. غلظت استایرن گازی تولید شده در آزمایشات 50 و ppm 300 می باشد. و دبی ورودی 1/min تنظیم شد.یافته ها: تصاویر و طیف های بدست آمده از دستگاه XRD و SEM-EDAX نشان داد که عمل تثبیت نانو کاتالیست ها به خوبی انجام شده است. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت ورودی استایرن از 50 به 300 پی پی ام کارآیی حذف فتوکاتالیستی کاهش می بابد، همچنین ظرفیت جذب برای بستر کاتالیستی تهیه شده در غظت های 50 و 300 پی پی ام به ترتیب برابر با 16.3 و 19.4 میلی گرم بر گرم جاذب  محاسبه شد.نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که استفاده از بسترهای هیبریدی می تواند باعث افزایش راندمان حذف آلاینده شود، و با توجه به هزینه های پایین استفاده از این سیستم ها نسبت به روش های مرسوم توصیه می شود که مطالعات جامع تری در خصوص بهینه سازی پارامترهای موثر بر فرایند حذف فتوکاتالیستی صورت پذیرد.