مهندسی بهداشت حرفه ای
سال:1394 | دوره:2 | شماره:4 |تعداد مقالات:8

مقدمه: فولادسازی یکی از صنایع مهم هر کشور می باشد. آلودگی صدا در صنایع فولادسازی به علت وجود تجهیزات مولد صدای زیان آور همچون کوره قوس الکتریکی به عنوان یک معضل بهداشتی محسوب می شود. شناخت الگوی مواجهه می تواند به اهداف کنترل صدای شغلی کمک نماید. هدف از انجام این مطالعه ارزیابی صدا در واحدهای مختلف یک صنعت فولاد به منظور تعیین الگوی مواجهه کارگران آن بوده است.روش کار: این مطالعه توصیفی - تحلیلی و مقطعی در واحدهای مختلف یک صنعت فولاد با توجه به اطلاعات اولیه از نظر وجود آلودگی صدا انجام گردید. توزیع صدای محیطی مطابق با استاندارد 9612 ISO و با استفاده از دستگاه تراز سنج Casella –Cel مدل 450 در شبکه A و در سرعت Slow اندازه گیری و داده ها جهت تهیه نقشه صوتی در نرم افزار Surfer V.10 وارد گردید. آنالیز فرکانس یک اکتا و باند همزمان با اندازه گیری محیطی در شبکه C انجام گردید. داده های آنالیز فرکانس جهت تهیه نمودار وارد نرم افزار Excel 2010 گردید. در فاز سوم مطالعه از دستگاه دزیمتر مدل TES 1345 برای اندازه گیری مواجهه فردی استفاده گردید.یافته ها: نتایج ارزیابی صدای محیطی نشان داد 56% از مجموع ایستگاه های اندازه گیری در محدوده خطر بود. بیش ترین تراز صدا مطابق با نقشه صوتی در محوطه کوره قوس الکتریکی و کوره پاتیلی به ترتیب برابر با 112.2 db (a)و 97 db (a) ثبت شد. میانگین دز دریافتی در 3 گروه شغلی نظافتچی صنعتی، ذوب چی و ریخته گری به ترتیب برابر با %2133، %514، %577 بود. فرکانس غالب صدای واحد کوره قوس الکتریکی و کوره پاتیلی به ترتیب در دو فرکانس مرکزی Hz 125 و Hz250 ثبت گردید.نتیجه گیری: با توجه به نتایج ارزیابی مواجهه فردی با صدای شغلی واحدهای مورد مطالعه این صنعت معلوم گردید که اغلب شاغلین در معرض صدای پیوسته با فرکانس غالب کمتر از 500 هرتز قرار داشته اند و تجهیزات حفاظت فردی نیز در این محدوده کارایی چندانی ندارد و با توجه به دز دریافتی صدا بیش از 500% و عدم امکان کاهش زمان مواجهه، طرح کنترل فنی باید در اولویت اقدامات صنعت قرار گیرد.

مقدمه: بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و زایلن (BTEX) از ترکیبات مهم خانواده آلاینده های آلی فرار هستند که استفاده گسترده ای در فرایندهای صنعتی دارند. این ترکیبات در گروه های مختلف مواد سرطان زا طبقه بندی شده و دارای سمیت عصبی هستند، بنابراین پایش و ارزیابی کیفیت هوای محیط های کاری جهت تعیین غلظت این آلاینده ها مساله ای ضروری به نظر می رسد.روش کار: به منظور اندازه گیری غلظت ترکیبات BTEX در هوای محیط کار سالن هیدرومتالورژی مجتمع مس سرچشمه، 6 ایستگاه نمونه برداری انتخاب گردید. با استفاده از روش شماره 1501 سازمان NIOSH، نمونه برداری و آنالیز ترکیبات BTEX صورت پذیرفت. نمونه برداری با استفاده از لوله های جاذب کربن فعال انجام و آنالیز ترکیبات با استفاده از گازکروماتوگرافی مجهز به آشکارساز یونش شعله ای انجام پذیرفت.یافته ها: بیشترین غلظت اندازه گیری شده مربوط به ترکیب اتیل بنزن با غلظت 0.8 پی پیام در ایستگاه نمونه برداری شماره 1 بود. غلظت بنزن در این واحد 0.05 پی پیام گزارش گردید. بالاترین غلظت ترکیب تولوئن در ایستگاه نمونه برداری شماره 4 (0.15 پی پیام) ثبت گردید. کمترین غلظت تولوئن در ایستگاه نمونه برداری شماره 6 نیز 0.02 پی پیام گزارش گردید.نتیجه گیری: ترکیبات BTEX موجود در هوای داخل محیط های کاری بر کیفیت هوای محیط کار موثر هستند. نتایج به دست آمده از اندازه گیری غلظت ترکیبات BTEX در ایستگاه های نمونه برداری حاکی از غلظت های پایین این ترکیبات در هوای داخل سالن هیدرومتالورژی مجتمع مس سرچشمه بود.

مقدمه: ارزیابی ریسک فرایندهای خطرناک یکی از اولویت های مدیریت ریسک می باشد. یکی از روش های مورد استفاده در ارزیابی ریسک، آنالیز لایه های حفاظتی (LOPA) است. به دلیل ناکافی بودن و یا عدم قطعیت اطلاعات موجود در مورد نرخ نقص (PFD) لایه های حفاظتی، ارزیابی ریسک به روش سنتی LOPA همواره دارای خطا می باشد. لذا هدف از این مطالعه، استفاده از تئوری فازی جهت ارزیابی ایمنی مخازن شارژ آمونیاک با استفاده از روش آنالیز لایه های حفاظتی می باشد.روش کار: ابتدا با استفاده از نظر متخصصین، نرخ نقص لایه های حفاظتی به صورت فازی بدست آمد. سپس با استفاده از عملگرهای فازی، امکان فازی به احتمال فازی تبدیل شده و در نهایت به نرخ نقص قطعی تبدیل شد. در مرحله بعد با استفاده از سیستم منطق فازی شدت، شدت رویداد به صورت فازی محاسبه شده و در انتها با استفاده از ماتریس ریسک، شاخص ریسک فازی محاسبه گردید.یافته ها: در سناریوی آزاد شدن آمونیاک، شدت، احتمال و ریسک محاسبه شده با روش کلاسیک و فازی LOPA به ترتیب برابر با (احتمال: کم، شدت: بالا، و ریسک: (قابل تحمل- غیر قابل قبول)) در روش کلاسیک و احتمال فازی = 2.66، شدت فازی= 3.99 و ریسک فازی = 3.79 (0.8 غیر قابل قبول، 0.2 قابل تحمل- غیر قابل قبول) در روش فازی تعیین گردید. هم چنین پس از اضافه شدن لایه حفاظتی، شاخص ریسک فازی از 3.79 (0.8 غیر قابل قبول، 0.2 قابل تحمل- غیر قابل قبول) به 1.9 (0.1 قابل قبول، 0.8 قابل قبول- قابل تحمل، 0.1 قابل تحمل) تغییر یافت.نتیجه گیری: در شرایط عدم قطعیت و یا موجود نبودن اطلاعات مر بوط به احتمال و شدت سناریوی ریسک، می توان با استفاده از نظرات متخصصین در قالب متغیرهای زبانی و روابط مجموعه های فازی، تا حد امکان خطای محاسباتی را در ارزیابی ریسک کاهش داد.

مقدمه: خستگی ناحیه شانه از مهمترین فاکتورهای آغازگر اختلالات اسکلتی-عضلانی (Musculoskeletal Disorders: MSDs)در اندام فوقانی است و در بین قالی بافان، شایعترین MSDها در این ناحیه به وقوع می پیوندد. هدف از این مطالعه یافتن تاثیر قالی بافی در ایستگاه کاری پیشنهادی بر خستگی عضله ذوزنقه ای فوقانی (Upper Trapezius: UTr) طی یک چرخه وظایف شغلی است.روش کار: در این مطالعه مقطعی 9 زن و 3 مرد مشارکت داشتند. طی 80 دقیقه قالی بافی در یک چرخه از وظایف قالی بافی، امواج الکترومایوگرافی (Electromyography: EMG) عضله UTr راست و چپ به طور پیوسته ثبت شد. پس از پردازش امواج، پارامترهای RMS و MPF به عنوان پارامترهای دامنه و طیف فرکانس امواج تعیین گردیدند. برای آنالیز آماری از روش مدل سری های زمانی استفاده و نتایج در دسته بندی های نمودار جاسا قرار گرفتند.یافته ها: بر اساس روش جاسا در UTr راست، درصد افرادی که خستگی عضلانی، افزایش تولید نیرو، کاهش تولید نیرو و بازیابی را تجربه کرده بودند، به ترتیب برابر با 58%، 16%، 8% و 8% بودند. همچنین نقطه جاسا برای یک شرکت کننده بر روی محور x واقع شد. به همین ترتیب 50%، 25%، 8% و 16% قالی بافان در UTr چپ خود خستگی عضلانی، افزایش تولید نیرو، کاهش تولید نیرو و بازیابی را تجربه کرده بودند.نتیجه گیری: به طور خلاصه یافته های این مطالعه نشان داد بیشتر قالی بافان در ایستگاه کاری پیشنهادی، خستگی عضلانی را در عضله UTr تجربه کردند. اهمیت کاربردی این نتایج در طراحی بهینه و ارگونومیک ایستگاه های کاری قالی بافی مورد توجه می باشد. مطالعات آینده، باید بر دیگر عضلات و در بازه های زمانی بزرگتر تمرکز کنند.

مقدمه: رانندگان تاکسی به طور مکرر با ارتعاش تمام بدن مواجهه دارند که موجب کمردرد، اختلالات گوارشی می گردد. به دلیل وابستگی این نوع ارتعاش از وضعیت اجزاء خودرو، این مطالعه باهدف تاثیر مشخصه های تایر بر کاهش مقدار ارتعاش وارده بر تمام بدن راننده تاکسی پژو 405 انجام گرفت.روش کار: در این مطالعه تجربی، درحالی که میزان باد لاستیک، دور موتور، شیب جاده، تعداد سرنشین، سرعت خودرو، نوع فنرها و کمک فنرها ثابت می باشد، مقدار مشخصه های ارتعاش تمام مطابق با استاندارد ISO2631-1 در هر یک از حالت های: لاستیک بدون تیوب ثابت و سیال درون آن متغیر (هوای معمولی یا گاز نیتروژن) و همچنین نوع باد لاستیک ثابت و وضعیت وجود تیوب متغیر (تیوب دار یا بدون تیوب) در جاده آسفالت اندازه گیری و محاسبه گردید. سپس تاثیر تغییرات با استفاده از آزمون آماری مناسب بررسی گردید.یافته ها: بعد از جایگزینی نیتروژن به جای هوای معمولی و لاستیک بدون تیوپ به جای تیوب دار، میانگین شتاب rms در محور (Z محور غالب)، شتاب rms معادل 8 ساعته (8) A و فاکتور قله کاهش یافت (P<0.05). همچنین میانگین مقدار A (8) از ناحیه خطرات بهداشتی (m/s2<0.9) به ناحیه احتیاط (m/s2 0.9-0.45) کاهش یافت و مقدار آن (m/s2 0.8) می باشد.نتیجه گیری: مقدار ارتعاش وارده بر تمام بدن راننده تاکسی پژو 405 به وضعیت وجود تیوب و نوع باد لاستیک حساس می باشد و می توانیم با تغییر این مشخصه های تایر، میزان ارتعاش تمام بدن را به کمتر از حد بالای خطرات بهداشتی (m/s2 0.9) کاهش دهیم.

مقدمه: خطاهای انسانی علت بسیاری از حوادث اعم از صنعتی و پزشکی می باشند، به همین دلیل پیدا کردن رهیافت هایی برای شناسایی و کاهش آنها بسیار حائز اهمیت است. از آنجائیکه تاکنون در زمینه خطاهای دندانپزشکی مطالعات اندکی انجام شده است، لذا تصمیم بر آن شد تحقیقی با هدف شناسایی و ارزیابی خطاهای انسانی در دستیاران تخصصی اندودونتیکس دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمان با استفاده از تکنیک SHERPA انجام شود.روش کار: این تحقیق کیفی و بصورت مقطعی در سال 1393 انجام شد. اطلاعات با استفاده از مشاهده مستقیم فعالیت ها و مصاحبه با دستیاران تخصصی اندودونتیکس جمع آوری گردید. در مجموع 10 وظیفه بحرانی که در آنها احتمال ایجاد آسیب به بیماران زیاد بود، شناسایی شدند. پس از تجزیه و تحلیل سلسه مراتبی وظایف (HTA)، شناسایی خطاها به روش SHERPA انجام و برگه های کار مربوطه تکمیل گردید.یافته ها: با تجزیه و تحلیل برگه های کار SHERPA، 90 خطا شناسایی شد که از این تعداد، %67.7 خطاها از نوع عملکردی، %0.3 خطاها از نوع بازدید، %8.8 خطاها از نوع انتخابی، %5.5 خطاها از نوع بازیابی، %4.4 خطاها از نوع ارتباطی بودند. در نتیجه بیشترین نوع خطاها از نوع عملکردی، کمترین آنها از نوع ارتباطی بود.نتیجه گیری: نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که بیشترین درصد فراوانی خطاها و همچنین بیشترین درصد سطح ریسک مربوط به خطاهای عملکردی با سطح ریسک نامطلوب می باشد، لذا برای کاهش وقوع این قبیل خطاها و محدود کردن پیامدهای آنها، لازم است راهکارهای کنترلی از جمله آموزش های ادواری روش صحیح انجام کار، تهیه چک لیست های نظارتی، تدوین دستورالعمل و ایجاد یک سیستم گزارش دهی منظم و استاندارد، عملیاتی ارائه گردد. با توجه به نتایج بدست آمده از این مطالعه، کنترل خطاهای بازیابی که بیشترین درصد خطاهای با سطح ریسک نامطلوب، و خطاهای عملکردی که بیشترین درصد فراوانی کل خطاها را به خود اختصاص دادند باید در اولویت قرار گیرند.

مقدمه: آلودگی صوتی بر فیزیولوژیی بدن، کارایی و بر روی سیستم شنوایی تاثیر منفی می گذارد. هدف از این مطالعه ارزیابی عملکرد روش غربالگری صدا جهت برآورد ریسک صدا در کارگاه های کوچک سطح شهر همدان می باشد.روش کار: این پژوهش یک مطالعه مقطعی- تحلیلی می باشد که در 22 کارگاه بالای 20 نفر در همدان انجام پذیرفت. ابتدا غربالگری صدا توسط فرم غربالگری انجام شد. در مرحله بعد اندازه گیری صدا با روش شبکه ای منظم از صدا سنج مدل4001SL استفاده گردید. تراز معادل صوت برای هرکدام از گروه ها بر اساس استاندارد 9612ISO اندازه گیری گردید. جهت آنالیز داده ها از آزمون های پیرسون و رگرسیون خطی استفاده شد.یافته ها: تراز فشار صوت کارگاه های مورد مطالعه 80.12±7.277 دسی بل و میانگین نمره حاصل از فرم غربالگری 60.50±8.964 به دست آمد. بین نمره فرم غربالگری و اندازه گیری تراز فشار صوت رابطه معنی داری وجود داشت (P<0.046). درصد کارگران در معرض خطر و در محدوده ایمن به ترتیب 29.32 و 3.63 بود که بیش ترین درصد مربوط به کارگران در محدوده احتیاط 67.04 بود.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که انطباق مناسبی در نتایج ارزیابی صدای کارگاه های بالای 20 نفر با دو روش اندازه گیری تراز فشار صوت تراز سنج صوت و استفاده از فرم غربالگری صدا وجود داشته و استفاده از این روش جهت شناسایی کارگاه های که احتمال آلودگی صوتی در آنها وجود دارد موثر است.

مقدمه: مواجهه شغلی با میدان های مغناطیسی با فرکانس بی نهایت کم در راهبران قطار بخشی جدایی ناپذیر از این وظیفه بوده و همین امر نگرانی هایی را از نظر سلامت شغل راهبری به وجود آورده است. مطالعه حاضر باهدف بررسی مواجهه شغلی راهبران متروی تهران با میدان های مغناطیسی در فرکانس بی نهایت کم طراحی شد.روش کار: به منظور سنجش مواجهه راهبران، از دو نوع قطار AC و DC داخل شهری و AC بین شهری از هر خط شامل خط 1، 2، 4 و 5 نمونه ای به طور تصادفی انتخاب شد و پس از ایستگاه بندی، اندازه گیری چگالی شار مغناطیسی با فرکانس بی نهایت کم به وسیله دستگاه سه جهته TES– 1394و با توجه به استاندارد 1994-644 IEEE std انجام شد. سپس مواجهه راهبران در هر یک از قطارها با حدود مواجهه شغلی کشوری مقایسه گردید.یافته ها: بیش ترین میانگین مواجهه در قطارهای AC بین شهری (1.1±2.5mT) و کمترین مقدار مربوط به قطارهای DC (0.0±31.2mT) بود. حداکثر مقدار مواجهه در راهبران قطارهای AC خط 5 (9mT) و حداقل مقدار مربوط به همین خط (0.01mT) بود. حداکثر مقدار مواجهه در خطوط داخل شهری در قطار AC خط 1 (5.4mt) و حداقل آن مربوط به همین خط و قطار (0.08mT) بود.نتیجه گیری: نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که در این مطالعه، همچون مطالعات مختلف در دیگر کشورها، هیچ یک از حالات مواجهه در قطارهای مختلف، میزان مواجهه از حدود مجاز مواجهه کشوری و بین المللی فراتر نرفته بود. هرچند این موضوع نباید مبنایی بر بی خطر بودن این میدان ها قرار بگیرد.