آموزش و سلامت جامعه
سال:1395 | دوره:3 | شماره:3 |تعداد مقالات:7

سابقه و هدف: سرطان پستان شایع ترین نوع بدخیمی در زنان است که تشخیص به موقع آن در درمان موفقیت آمیز بیماری تاثیر بسزایی دارد. هدف از این مطالعه بررسی انجام خودآزمایی پستان و عوامل تاثیرگذار بر آن بر اساس نظریه رفتار برنامه ریزی شده در زنان شهر کرمان بود.مواد و روش ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی-تحلیلی از نوع مقطعی بود که بر روی 300 نفر از زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر کرمان انجام شد. روش نمونه گیری بصورت خوشه ای و در دسترس بود. ابزار اندازه گیری پرسشنامه ای مشتمل بر اطلاعات دموگرافیک، متغیر آگاهی و سازه های نظریه رفتار برنامه ریزی شده بود. داده ها توسط نرم افزار SPSS نسخه 21 و با استفاده از آزمونهای توصیفی و آزمون همبستگی پیرسون، اسپیرمن، کای اسکوئر، رگرسیون لجستیک، تی مستقل و من ویتنی یو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانگین سن نمونه ها 8.18±30.26 بود. 12.7 درصد زنان بطور ماهیانه و مرتب معاینه پستان را انجام می دادند. مهمترین علت عدم انجام خودآزمایی پستان فقدان مهارت در این زمینه گزارش شد. آگاهی مهمترین پیش بینی کننده انجام خودآزمایی پستان بود (OR=0.896 ،P<0.001). میانگین نمرات آگاهی، نگرش، کنترل رفتاری درک شده و قصد رفتاری زنان دارای سابقه انجام خودآزمایی با زنان بدون سابقه انجام خودآزمایی اختلاف معنی داری داشت (P<0.05).نتیجه گیری: مداخلات آموزشی با بهره گیری از نظریه رفتار برنامه ریزی شده در جهت ارتقاء سطح آگاهی و توانمند سازی زنان در تشخیص و درمان به موقع سرطان پستان اجرا گردد.

سابقه و هدف: ارتباط زناشویی به عنوان عمیق ترین نوع ارتباط همواره مورد توجه انسان بوده است. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر آموزش مهارت های ارتباطی بر افزایش رضایتمندی زناشویی زوجین در زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر بهار بر مبنای تئوری حمایت اجتماعی انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه تجربی در بین 100 نفر از زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر بهار در استان همدان در سال 1395 انجام گردید. جهت نمونه گیری، ابتدا از 3 مرکز بهداشتی درمانی شهر بهار 100 نفر به طور تصادفی انتخاب و در ادامه شرکت کنندگان به تصادف به دو گروه آزمون و کنترل (هر گروه 50 نفر) تقسیم شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل سه پرسشنامه رضایتمندی زناشویی Enrich، پرسشنامه حمایت اجتماعی و پرسشنامه مهارتهای ارتباطی Burton بود که به روش خودگزارش دهی توسط زوجین تکمیل گردید. 3 جلسه آموزشی و 2 جلسه مشاوره در طی زمان 2 هفته تنها برای گروه آزمون برگزار و به فاصله یکماه پرسشنامه های پس آزمون تکمیل گردید. داده ها با استفاده از آزمون های آماری تی مستقل، تی زوجی، آزمون دقیق فیشر و آنالیز کوواریانس در نسخه 16 نرم افزار SPSS تحلیل گردید. یافته ها: میانگین نمرات مهارتهای ارتباطی، رضایت زناشویی و حمایت اجتماعی گروه آزمون نسبت به گروه کنترل در مرحله پس از آزمون به طور معناداری افزایش یافته بود (0.05>P). نتیجه گیری: آموزش مهارت های ارتباطی می تواند تاثیر بسزایی در ارتقاء رضایتمندی زناشویی داشته باشد. یکی از مهمترین علت های آن، حمایت های اجتماعی توسط خانواده می باشد، لذا می توان از آن به عنوان یک رویکرد مداخله ای موثر استفاده نمود.

 سابقه و هدف: موضوع تغذیه در کودکان و سنین بالندگی علاوه بر نقش سلامت ساز و حیات بخش خود، می تواند در بهبود جریان رشد و پیشگیری از بروز عفونت ها موثر باشد. لذا، این مطالعه با هدف بررسی تاثیر مداخله آموزشی بر ارتقای رفتارهای سالم تغذیه ای در دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر کرمانشاه در سال 95 انجام گردید.مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی بود که تعداد 135 دانش آموز مقطع ابتدایی از طریق نمونه گیری تصادفی در دو گروه آزمون و کنترل در آن شرکت کردند. اطلاعات مطالعه حاضر توسط یک پرسشنامه روا و پایا در دو مرحله قبل و بعد از مداخله در حیطه های آگاهی، نگرش، عملکرد و متغیرهای جمعیتی جمع آوری شد. داده ها توسط نسخه 13 نرم افزار آماری SPSS و با استفاده از آزمون آماری تی زوجی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج مطالعه در خصوص مقایسه نمرات متغیرهای آگاهی، نگرش و عملکرد گروه آزمون قبل و بعد از مداخله آموزشی حاکی از افزایش معنی دار نمرات بود (0.001>P)، ولیکن اختلاف معنی داری در این نمرات قبل و بعد از مداخله گروه کنترل مشاهده نشد (0.05<P).نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که مداخله آموزش موجب تغییر مثبت و فزآینده بر آگاهی، نگرش و به ویژه رفتار دانش آموزان در موضوع تغذیه سالم شده است. با توجه به بستر مناسب آموزش در مدرسه و کم هزینه و اثربخش بودن آموزش تغذیه ای، لزوم تعمیم این گونه برنامه های آموزشی ضروری به نظر می رسد.

 سابقه و هدف: فن آوری نوین، اوقات زیادی از فرصت های نوجوانان را پر می کند. برنامه های این رسانه ها، حاوی الگوهای فرهنگی و اخلاقی ویژه ای است که می تواند بر روی نوجوانان تاثیر فوق العاده ای داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه میزان استفاده از بازی های رایانه ای و پرخاشگری در دانش آموزان پسر مقطع راهنمایی شهر تهران صورت پذیرفت. مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی بود که جامعه آماری پژوهش را تمامی دانش آموزان پسر مقطع راهنمایی شهر تهران که در سال تحصیلی 95-94 مشغول به تحصیل بودند، تشکیل می دادند. از میان جامعه آماری 120 دانش آموز پسر که 60 نفر رفتار پرخاشگری و وابستگی به رایانه و 60 نفر نیز دارای رفتار عادی و عدم وابستگی به رایانه بودند به روش تصادفی چندمرحله ای از مناطق (شمال، جنوب، شرق و غرب) تهران انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه پرخاشگری (AGQ) و پرسشنامه محقق ساخته شامل 10 سوال چندگزینه ای که استفاده یا عدم استفاده از بازی های رایانه ای را می سنجید، استفاده گردید. داده ها وارد نسخه 19 نرم افزار SPSS شده و با استفاده از آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و تی مستقل تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که بین انجام بازی های رایانه ای و پرخاشگری دانش آموزان و همچنین بین مدت زمان استفاده از بازی های رایانه ای و میزان پرخاشگری رابطه معنی داری وجود دارد (0.05>P). نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش، به نظر می رسد که با مدیریت و کنترل مدت زمان و نوع استفاده از بازی های رایانه ای می توان از اثرات تخریبی این رسانه کاست.

 سابقه و هدف: سواد سلامت نشان دهنده مهارت های شناختی و اجتماعی است که انگیزه و توانایی افراد برای کسب، دسترسی و درک روش های استفاده از اطلاعات جهت حفظ و ارتقاء سلامتی را تعیین می کند. این مطالعه با هدف سنجش میزان سواد سلامت در دانشجویان و شناسایی عوامل موثر بر آن در سال تحصیلی 95-94 انجام گرفت. مواد و روش ها: مطالعه توصیفی-تحلیلی به روش مقطعی بر روی 360 نفر از دانشجویان خوابگاهی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران که از طریق نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شده بودند، انجام گردید. داده ها با استفاده از پرسشنامه سنجش سواد سلامت جمعیت شهری ایرانی (HELIA) جمع آوری گردید. داده های به دست آمده به کمک نسخه 21 نرم افزار SPSS و با به کارگیری آمارهای توصیفی و آزمون کای دو تحلیل شدند. یافته ها: میانگین و انحراف معیار سن دانشجویان 4.05±22.93 سال بود. 9.2 درصد (31 نفر) سواد سلامت ناکافی، 27.6 درصد (94 نفر) سواد سلامت نه چندان ناکافی، 42.6 درصد (145 نفر) سواد سلامت کافی و 19.7 درصد (67 نفر) سواد سلامت عالی داشتند. سواد سلامت ارتباط معنی داری با جنسیت و درآمد ماهیانه خانواده دانشجویان داشت (P<0.001). نتیجه گیری: با توجه به محدود بودن سواد سلامت در تعداد زیادی از دانشجویان، لازم است برنامه های آموزشی متناسب با سطح سواد سلامت و علائق رسانه ای آنان، طراحی شوند.

سابقه و هدف: زخم پای دیابتی و مشکلات چشمی از جمله شایع ترین عوارض بیماری دیابت محسوب می شوند که با مراقبت و کنترل می توان از بروز یا ناتوانی ناشی از آن جلوگیری نمود. مطالعه حاضر با هدف بررسی وضعیت مراقبت از پا و چشم در بیماران دیابتی نوع دو بر اساس نظریه برنامه ریزی شده در شهر فسا انجام گرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی 151 نفر از بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 مراجعه کننده به کلینیک دیابت بیمارستان شریعتی فسا بصورت تصادفی ساده در سال 1395 انتخاب و وارد مطالعه شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه ای مشتمل بر اطلاعات جمعیت شناختی و سنجش سازه های نظریه رفتار برنامه ریزی شده (نگرش، هنجار انتزاعی، کنترل رفتاری درک شده و قصد رفتاری) و عملکرد مراقبت از پا و چشم جمع آوری شد. داده ها وارد نسخه 20 نرم افزار SPSS شده و با استفاده از آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و آنالیز رگرسیون خطی تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: میانگین سنی افراد مورد مطالعه 12.4±52.17 سال بود. میزان آگاهی و عملکرد مراقبت از پا و چشم در بین بیماران در سطح پایین و میزان نگرش، هنجار انتزاعی و قصد افراد در سطح متوسط ارزیابی گردید. سازه های آگاهی، نگرش، کنترل رفتاری درک شده، هنجار انتزاعی و قصد رفتاری پیش بینی کننده عملکرد مراقبت از پا و چشم در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 بودند و بطور کلی سازه های مورد بررسی 31.6 درصد از عملکرد مراقبت از پا و 28.4 درصد از عملکرد مراقبت از چشم را پیشگویی می نمودند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه، طراحی و اجرای برنامه های آموزشی نظریه محور بر ارتقاء عملکرد مراقبت از پا و چشم در بیماران دیابتی پیشنهاد می گردد.

سابقه و هدف: افزایش روز افزون جمعیت سالمندان و گسترش بیماری های دوران سالمندی ضرورت توجه به سلامت این قشر از جامعه را دو چندان می کند. تغذیه یکی از تعیین کننده های عمده در پیشگیری از بیماری های مزمن دوران سالمندی است. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت رفتارهای تغذیه ای سالمندان شهر ایلام انجام گردید.مواد و روش ها: تعداد 200 نفر از سالمندان بالای 60 سال با میانگین سنی 2.37±61.15 به روش نمونه گیری در دسترس در این مطالعه مقطعی وارد شدند. داده ها با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته که شامل دو قسمت بود، گردآوری شد. قسمت اول پرسشنامه مربوط به اطلاعات جمعیت شناختی از قبیل سن، جنسیت، وضعیت تاهل و وضعیت شغلی سالمندان بود و بخش دوم در ارتباط با رفتارهای تغذیه ای سالمندان مانند مصرف شیر و لبنیات، حبوبات، غلات، میوه و سبزیجات بود. روایی پرسشنامه با نظر پانل خبرگان و پایایی آن با محاسبه آلفای کرونباخ تایید شد. داده ها بصورت خودگزارشی تکمیل و با استفاده از نسخه 19 نرم افزار SPSS و آزمون های همبستگی پیرسون، تی تست و آنالیز واریانس یک طرفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: افراد مورد مطالعه به طور میانگین نمره 5.46±32.59 از دامنه نمره قابل اکتساب عملکرد تغذیه ای افراد بین 10 تا 40 را کسب کردند. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که بین گروه های جنسی، تحصیلی و همین طور شغلی از نظر انجام رفتارهای تغذیه ای اختلاف معنی داری وجود ندارد (P>0.05). بین سن سالمندان و رفتارهای تغذیه ای آنان همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت (P=0.002، (r=0.215 همچنین مقادیر مصرف میوه و سبزیجات، حبوبات، انواع گوشت و شیر و لبنیات ناکافی گزارش شد.نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان دهنده دریافت ناکافی گروه های مهم غذایی در سالمندان از جمله میوه و سبزیجات، حبوبات و لبنیات بود. بنابراین پیشنهاد می شود برنامه ریزی لازم جهت ارتقاء رفتارهای تغذیه ای سالمندان توسط مسئولان و کارشناسان سلامت صورت گیرد.