علم سنجی کاسپین
سال:1395 | دوره:3 | شماره:1 |تعداد مقالات:6

سابقه و هدف: در عصر حاضر سرعت دستیابی به اطلاعات جهت تصمیم سازی و تصمیم گیری از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی وب سایت دانشگاه های علوم پزشکی ایران با ابزار جی تی متریکس است.مواد و روش ها: این پژوهش پیمایشی است که در آن تعداد 49 وب سایت دانشگاه های علوم پزشکی با ابزارهای وب سنجی مورد ارزیابی قرار گرفتند. در ارزیابی کیفیت ویژگی های وب سایت های دانشگاه های علوم پزشکی، از ابزار ارزیابی مرتبط و رایگان جی تی متریکس (Gtmetrix) استفاده گردید.یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که 55 درصد وب سایت های دانشگاه های علوم پزشکی ایران از لحاظ سرعت دانلود در وضعیت ضعیف و حتی خیلی ضعیف قرار دارند و از بین 49 وب سایت مورد ارزیابی، عملکرد زمان دانلود وب سایت دانشگاه علوم پزشکی بیرجند بر اساس شاخص های جی تی متریکس در رتبه A قرار داشته است.نتیجه گیری: وب سایت های دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی علوم پزشکی سرعت لازم و مورد نیاز را ندارند، بنابراین ضروری است تا مدیران و طراحان وب سایت با شناخت عوامل تاثیرگذار بر سرعت دانلود وب سایت ها، برای ارتقاء کیفی وب سایت های خود برنامه ریزی نمایند.

سابقه و هدف: در مسیر توسعه و پیشرفت علمی، اولین گام برای وصول به مقصد شناخت کافی و دقیق از موقعیت علمی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی جایگاه علمی کشور جمهوری اسلامی ایران در حوزه کشاورزی و علوم زیستی در بین کشورهای عضو سازمان همکاری های اسلامی در فاصله سال های 2014-1996 انجام شده است.مواد و روش ها: این پژوهش از نوع کاربردی و به روش توصیفی و با استفاده از فنون علم سنجی انجام شده است. رتبه علمی کشورهای عضو سازمان همکاری های اسلامی در حوزه کشاورزی و علوم زیستی با مراجعه به پایگاه نمایه نامه استنادی اسکوپوس سنجیده شد. رتبه علمی بر اساس شاخص های «فراوانی تعداد مدارک»، «فراوانی تعداد استنادها به مدارک»، «تعداد استنادها به ازای مدرک»، «نرخ خود استنادی» و «شاخص هرش» مورد بررسی قرار گرفت. تحلیل نهایی رتبه علمی کشورها بر اساس شاخص هرش (H-Index) صورت گرفت.یافته ها: بر اساس یافته ها، ایران در میان 57 کشور عضو سازمان همکاری های اسلامی با شاخص هرش 79، بعد از ترکیه با شاخص هرش 119، مالزی با شاخص هرش 89 و اندونزی با شاخص هرش 80 در رتبه چهارم قرار گرفت. همچنین بر اساس فراوانی تعداد مدارک علمی تولید شده، ترکیه، جمهوری اسلامی ایران، مالزی، پاکستان و نیجریه به ترتیب 5 رتبه برتر را به خود اختصاص دادند.نتیجه گیری: بر مبنای تحلیل استنادی انجام شده در پایگاه نمایه نامه استنادی اسکوپوس، حوزه کشاورزی و علوم زیستی جمهوری اسلامی ایران در میان کشورهای عضو سازمان همکاری های اسلامی در رتبه نسبتا مطلوبی قرار دارد. توجه بیشتر به کیفیت مقالات و در نتیجه بالا رفتن «استناد به ازای هر مدرک» می تواند رتبه حوزه کشاورزی و علوم زیستی ایران را ارتقا دهد.

مقدمه و هدف: داده های برگرفته از پایگاه های اطلاعاتی موسسه اطلاعات علمی (ISI) و شاخص های علم سنجی حاصل از این داده ها، مبنای قضاوت در مورد توسعه و اثرگذاری علمی است. هدف از این مقاله، تبیین تفاوت های بین علوم تجربی، علوم اجتماعی و علوم انسانی از منظر شاخص های علم سنجی ISI است.مواد و روش ها: با بازتحلیل یافته های آماری برخی متون علم سنجی، استخراج آمارهایی از وب سایت ISI و مرور برخی متون مربوط تفاوت های علم سنجی سه قلمرو علوم تجربی، علوم اجتماعی و علوم انسانی بررسی شده است.یافته ها: محدودیت های ناشی از پایگاه های استنادی، از جمله پایگاه های اطلاعاتی ISI از یک سو و تفاوت های ماهوی و درونی رشته ها و حوزه های مختلف علوم، کاربرد یکسان و تفسیر بی ملاحظه شاخص های علم سنجی را زیر سوال می برد. عواملی چون تفاوت میزان تحت پوشش قرار گرفتن علوم تجربی، علوم اجتماعی و علوم انسانی در ISI، یکسان نبودن جهت گیری های ملی (یا بین المللی) مجلات نمایه شده در ISI بر حسب قلمروها، حوزه ها و رشته های مختلف علوم، تفاوت در کم وکیف تکوین و توسعه نظریه ها و متعاقب آن، تنوع الگوهای نشر و استناد و رفتارهای ارجاع دهی پژوهشگران حوزه های علوم، تفاوت در محمل های نشر و مخاطبان هدف، مانع زبان (غالب بودن زبان انگلیسی در نمایه نامه های ISI)، گرایش بیشتر به تالیف فردی در برخی رشته ها نسبت به برخی دیگر و استناد به رسانه های مختلف ارتباطی مکتوب در علوم اجتماعی و انسانی در مقایسه با علوم تجربی و... تفاوت هایی را در کارکردهای علم سنجی برای این رشته ها و حوزه ها سبب شده است.نتیجه گیری: با توجه به محدودیت و نامتوازن بودن علم سنجی برای همه رشته های علمی با تکیه صرف بر پایگاه های اطلاعاتی ISI، روش شناسی پیشنهادی جدیدی برای علم سنجی، به ویژه در حوزه های علوم انسانی و حوزه های کیفی علوم اجتماعی لازم است که تلفیقی از روش های کنونی علم سنجی و داوری کیفی خبرگان هر حوزه باشد.

سابقه و هدف: مهم ترین عنصر و شاخص ارزیابی علمی میان محققان، دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی، استناد است. هدف از انجام این مطالعه مقایسه استنادات پژوهشگران حوزه مهندسی در پایگاه های اسکوپوس، گوگل اسکالر و گوگل بوکس است.مواد و روش ها: این پژوهش با استفاده از روش تحلیل استنادی به بررسی ارتباط میان استنادها پرداخته و داده های مورد نیاز از طریق پایگاه اسکوپوس در بازه زمانی 5 ساله (2008-2012) استخراج گردید و با استفاده از نرم افزار Webometric Analyst تعداد 100 عنوان بصورت تصادفی انتخاب شد و بعد از به دست آوردن تعداد استنادات مقالات منتخب، به محیط نرم افزاری SPSS منتقل و با توجه به اهداف پژوهش، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها : یافته ها نشان داد که میانه استناد به مقالات در اسکوپوس 4 و در گوگل اسکالر 6 و در گوگل بوکس 1 می باشد. علی رغم آن که میانگین گوگل اسکالر تفاوت چندانی با میانگین اسکوپوس ندارد ولی با توجه به مقادیر واریانس، مشخص گردید که استنادها دارای پراکندگی زیادی است. بیشترین استنادها مربوط به مقالات در گوگل اسکالر به تعداد 1061 استناد و در رتبه دوم اسکوپوس با تعداد 652 استناد و گوگل بوکس با 72 استناد در رتبه آخر قرار گرفته است.نتیجه گیری: ارتباط مستقیم و معنی داری بین استنادهای پایگاه اسکوپوس و گوگل اسکالر وجود دارد، بنابراین در ارزیابی بروندادهای علمی، استفاده از هر سه پایگاه صرف نظر از هم پوشانی مقالات، نتایج بهتری را به دست خواهد داد و حتی می توان در صورت عدم دسترسی به اسکوپوس، ارزیابی بروندادهای علمی پژوهشگران را از طریق گوگل اسکالر نیز انجام داد.

سابقه و هدف: سنجش و ارزیابی بروندادهای علمی از ضروریات است. بر این مبنا هدف پژوهش حاضر ارزیابی مدارک علمی نمایه شده پژوهشگاه رویان در Web of Science (WoS) از ابتدای سال تاسیس پژوهشگاه یعنی سال 1997 تا پایان سال 2014 است.مواد و روش ها: پژوهش حاضر با استفاده از روش های علم سنجی انجام شده است. داده ها از پایگاه WoS جمع آوری شد و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار Bibexcel و مصورسازی داده ها با استفاده از نرم افزار VOSviewer انجام شده است.یافته ها: پژوهشگاه رویان با 892 مدرک در کل، در سال 2014 حدود نیم درصد از مدارک علمی کل کشور را تولید کرده و میانگین نرخ رشد سالیانه آن 43% بوده است. سه حوزه زنان و زایمان، زیست شناسی تولید مثل و زیست شناسی سلولی، اصلی ترین محورهای پژوهشی این پژوهشگاه را تشکیل می دهند. شاخص هرش این پژوهشگاه 37 به دست آمد و 40 درصد مدارک علمی آن در مجلات Q1 و Q2 منتشر می شوند. متوسط استناد به هر مدرک علمی حاصل از هم تالیفی خارجی 14، هم تالیفی داخلی 6 و بدون همکاری خارج از پژوهشگاه 4 بوده است.نتیجه گیری: پژوهشگاه رویان یکی از موفق ترین موسسات پژوهشی ایران در حوزه پزشکی است و با شتاب بیش تری از کل کشور در حال انجام تحقیق و پژوهش است. بررسی شاخص های کیفیت مدارک علمی این پژوهشگاه نیز نشان دهنده کیفیت نسبی مدارک علمی آن می باشد و مدارک حاصل از هم تالیفی در این موسسه، از کیفیت استنادی بالاتری برخوردار بوده است.

سابقه و هدف: امروزه بسیاری از پایگاه ها، نرم افزارهای مدیریت استناد را برای سهولت در امر تحقیق در اختیار پژوهشگران قرار می دهند. هدف از این مطالعه تعیین میزان بهره گیری از نرم افزارهای مدیریت استناد در پایگاه های قابل دسترس دانشگاه علوم پزشکی تهران است.مواد و روش ها: این مطالعه از نوع کاربردی و با استفاده از روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را 20 پایگاه قابل دسترس دانشگاه علوم پزشکی تهران تشکیل داده است. داده ها با استفاده از مشاهده مستقیم جمع آوری و در نرم افزار آماری اکسل وارد و با توجه به اهداف پژوهش مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که از میان 20 پایگاه مورد بررسی، پایگاه Oxford Journals با 100% کاربرد، رتبه اول را در میزان بهره گیری از نرم افزارهای مدیریت استناد کسب نمود و پایگاه های Pubmed، Thieme Medical Journals، Cochrane Library کم ترین کاربرد را در میزان بهره گیری از نرم افزارهای مدیریت استناد داشتند (14%). از بین انواع نرم افزارهای مورد استفاده، Ref Works و EndNote با کسب رتبه اول، بیشترین کاربرد (65%) را در بین پایگاه های مورد بررسی داشتند، اما نرم افزارهای Mendeley و Zotero فقط در سه پایگاه مورد استفاده قرار گرفت (15%).نتیجه گیری: میزان کاربرد نرم افزارهای مدیریت استناد در پایگاه های مختلف، متفاوت بود. در اکثر پایگاه ها نرم افزار های مدیریت استناد به کار برده شده بود، اما در برخی از پایگاه ها، نرم افزارهای مدیریت استناد به کار برده نشده بود.