مطالعات علوم اجتماعی ایران
سال:1393 | دوره:11 | شماره:41 |تعداد مقالات:8

احساس نشاط یکی از مهمترین پشتوانه های ما برای مقابله با مشکلات است. نشاط واقعی به این بستگی دارد که انسان نیازهای درونی و پنهانی خود را از طریقی که جامعه و هنجارهای معمول آن را قبول دارد، برآورد. هدف اصلی این تحقیق عبارت بود از: بررسی رابطه بین میزان امنیت اجتماعی و میزان نشاط اجتماعی در بین کارکنان استانداری آذربایجان شرقی که برای مطالعه این هدف از روش پیمایش استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش، کارکنان سازمان استانداری آذربایجان شرقی اعم از زن و مرد متشکل از 447 نفر هستند. تعداد 205 نفر از جامعه آماری بر اساس جدول مورگان به صورت تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شد و بعد از جمع آوری داده ها نتایج زیر به دست آمد: بین میزان احساس امنیت اجتماعی و مولفه های آن؛ احساس امنیت روانی و شغلی و میزان نشاط اجتماعی رابطه معنی داری وجود دارد و به غیر از سن، تفاوت معناداری در میزان نشاط اجتماعی بر اساس جنس، وضعیت تاهل، وضعیت استخدامی و سابقه کاری وجود ندارد.

این تحقیق با هدف بررسی میزان مشارکت اجتماعی و سیاسی شهروندان شهر تبریز و عوامل موثر بر آن انجام یافته است. با توجه به اینکه مشارکت در فرآیندهای توسعه، دموکراسی، رشد سیاسی، افزایش مشارکت اجتماعی و فراهم آوردن زمینه لازم برای ورود گروه های مختلف به عرصه های سیاسی، اجتماعی و ... همچنین در کنترل دولت ها و مسوولیت پذیر نمودن شهروندان حایز اهمیت فراوان می باشد. جهت تبیین مشارکت سیاسی و اجتماعی شهروندان از چشم اندازهای نظری گوناگون نظیر کنشی متقابل نمادین، کارکردگرایی ساختاری و ... استفاده گردیده است. بر اساس یافته های تحقیق متغیرهای جنسیت با معنی داری 0.022، آگاهی سیاسی جامعه با معنی داری 0.01، عضویت در انجمن های داوطلبانه با معنی داری .0000، استفاده از وسایل ارتباط جمعی با معنی داری 0.000، همبستگی اجتماعی با معنی داری 0.000، پایبندی به باورهای دینی با معنی داری 0.000، همبستگی بین اعتماد اجتماعی با معنی داری 0.000، گرایش های سیاسی با معنی داری 0.000، ارضای نیازها با معنی داری 0.000، بیگانگی اجتماعی با معنی داری 0.000، پایگاه اجتماعی و اقتصادی با معنی داری 0.036 و محرومیت اجتماعی با معنی داری 0.097 تاثیر چندان بر مشارکت سیاسی ندارد، به عبارت دیگر رابطه معناداری بین متغیرهای مذکور و متغیر وابسته تحقیق به غیر از متغیر محرومیت اجتماعی وجود داشت. نتایج رگرسیونی تحقیق نشان می دهد که مشارکت سیاسی شهروندان بیش از هر متغیر دیگر از متغیرهای عضویت در انجمن های ارادی متاثر می باشد و پس از آن به ترتیب آگاهی سیاسی شهروندان قرار گرفتند.

به تناسب موضوع، رویکرد و سطح طرح تحقیق از روش پیمایش به عنوان روش اصلی و روش تاریخی به عنوان روش تکمیلی استفاده شد. از پرسشنامه و فن کتابخانه نیز به عنوان تکنیک های اصلی و تکمیلی بهره گرفته شده است. جهت پردازش و تجزیه و تحلیل داده ها از بسته نرم افزاری SPSS در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی استفاده گردید. به منظور بررسی ضریب همبستگی بین متغیرها از ضرایب پیرسن و اسپیرمن و برای شناخت همبستگی و پیش بینی تاثیر متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته از رگرسیون چندگانه به روش گام به گام استفاده شد و نهایتا از آزمون تحلیل مسیر برای تحلیل مسیر متغیرها بهره گرفته شد.از گردآوری اطلاعات به وسیله پرسشنامه به تعداد 305 ورزشکار مرد و 159 ورزشکار زن و در مجموع 464 قهرمان و ورزشکار مدال آور در مسابقات داخلی و خارجی و برآورد نتایج سنجش آزمون های آماری از طریق ضریب همبستگی پیرسن و اسپیرمن بین میزان انسجام اجتماعی با متغیر مستقل تفاهم و توافق با 0.785 بالاترین ضریب همبستگی و نشاط و شادابی با 0.295 کمترین ضریب همبستگی را داشته است. نتایج به دست آمده از رگرسیون چندگانه با توجه به مقدار آزمون F و معنی داری آن در سطح اطمینان بالای 95% نشانگر این است که معادله رگرسیون و نتایج آن قابل تحلیل می باشد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی جامعه شناختی رابطه بین دینداری با آشنایی به حقوق شهروندی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد خلخال انجام شده است. چهارچوب نظری و مدل تحلیلی با استفاده از نظریه نظریه پردازانی همچون برایان اس ترنر، تی. اچ. مارشال، یورگن هابرماس، تالکوت پارسونز و . . . ارائه شد. همچنین در تشریح مفهوم دینداری در این تحقیق ما از مدل چند بعدی گلاک و استارک استفاده کرده ایم. این پژوهش به روش پیمایشی انجام شد و در جهت ارتقا روایی سنجه های پرسشنامه از تکنیک تحلیل عامل استفاده شده است که نتیجه تکنیک تحلیل عامل 0.87 به دست آمد و قابلیت اعتماد نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ که برای متغیر وابسته 0.75 و متغیر مستقل 0.82 به دست آمد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی 2427 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد خلخال بودند که از بین آن ها با استفاده از فرمول کوکران تعداد 331 نفر به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی ساده متناسب با حجم به عنوان نمونه انتخاب گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از دو شیوه آمار توصیفی و استنباطی و با بهره گیری از نرم افزار spss، پس از تهیه جدول ماتریس، اطلاعات در قالب جداول یک بعدی و دوبعدی تنظیم شد. یافته های پژوهش نشانگر این بودند که آشنایی از حقوق شهروندی (متغیر وابسته) با ابعاد دینداری که شامل بعد اعتقادی، مناسکی، عاطفی و پیامدی بودند رابطه معنی داری دارد. همچنین نتایج حاصل از رگرسیون چندمتغیره نشان داد متغیرهای مستقل وارد شده در معادله جمعا 58 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین نمودند.

مقاله حاضر برگرفته از پژوهشی پیمایشی است که به بررسی رابطه بین سبک زندگی مذهبی و عوامل مرتبط برآن، در بین سنین 15-65 ساله های شهروندان شهر تبریز می پردازد. داده ها توسط پرسشنامه و از نمونه ای با حجم 706 نفر که از فرمول کوکران به دست آمده با روش نمونه گیری چندمرحله ای (خوشه ای و طبقه ای) توأم با تصادفی، گردآوری شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.نتایج حاصل از آزمون استنباطی آنالیز واریانس و t مستقل حاکی است: به لحاظ جنسیت، زنان بیش از مردان، به لحاظ محل سکونت، منطقه 5، به لحاظ عضویت گروهی وسازمانی، اعضای بسیج، دارای بیشترین، به لحاظ وضعیت اشتغال، شاغلین دولتی نظامی، از بالاترین و بیکاران از پایین ترین و به لحاظ تحصیلات، بیسواد و دیپلم دارای بالاترین و لیسانس از کمترین و به لحاظ پایگاه اجتماعی و اقتصادی، طبقه متوسط از بالاترین و طبقه پایین از کمترین میزان سبک زندگی مذهبی برخوردارند.نتایج حاصل ازآزمون استنباطی r پیرسون نیزحاکی از رابطه معنی دار و مستقیم سن با میزان سبک زندگی دینی، رابطه معنی دار و معکوس متغیر بعد خانواده، با سبک زندگی مذهبی است.

مقاله حاضر بر اساس بخشی از یافته ها و نتایج تحقیق در باب رفتارهای پر خطر و آسیب شناسی محیط های دانشجویی کشور تدوین و تنظیم گردیده است. جامعه آماری تحقیق (N) شامل 337 نفر دانشجوی زن و مرد در همه رشته ها و در کلیه مقاطع تحصیلی است که از بین 12680 دانشجوی شاغل به تحصیل در دانشگاه اصفهان و با استفاده از روش نمونه گیری احتمالی طبقه ای انتخاب شده اند. جهت آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته و با استعانت از آزمون (IAT) دیویس، آزمون (yas) یانگ و پرسشنامه انزوا (GPIUS) و عزت نفس روزنبرگ استفاده شده است. شش فرضیه بر اساس دیدگاه شناختی- رفتاری دیویس، نظریه اعتیاد محور یانگ و تئوری عزت نفس روزنبرگ تنظیم گردید. بر اساس نتایج حاصل میانگین ساعات استفاده از اینترنت برای کاربران 21:48 ساعت در هفته با میانگین 3:42 ساعت در روز می باشد. 34 درصد کاربران، به اینترنت اعتیاد داشتند و همه آن ها درجات مختلفی از افت تحصیلی و کاری، احساس ضعف و ناتوانی در انجام امور، اجتماع گریزی، تنهایی و انزوای اجتماعی و بی تمایلی به روابط و تعاملات بین فردی را از خود نشان دادندو همچنین تمایل پسران به اینترنت شیوع و تداول اینترنت در میان پسران بیش از دختران دانشجو بوده است. به طور کلی طبق نتایج معناداری بین دختران و پسران در میزان اعتیاد به اینترنت شدیدتر از دختران بوده است. اعتیاد به اینترنت در سن 24 سالگی در مقایسه با سایر سنین بیشتر بوده است. طبق یافته های این تحقیق جوانان مورد مطالعه از قابلیت های ارتباطی اینترنت به طرز موثر بهره گرفته و اینترنت را مکان خوبی برای خودداری و ایجاد ارتباط یافته اند. چت، استفاده علمی و آموزشی، استفاده از اینترنت به عنوان یک رسانه و چک کردن ایمیل به ترتیب دارای بیشترین تعداد کاربر در جامعه مورد مطالعه بوده است.

تحقیق حاضر به بررسی رابطه سرمایه فرهنگی دبیران متوسطه شهر خلخال با منزلت اجتماعی آنان می پردازد. بدین منظور از دیدگاه بوردیو در ارتباط با سرمایه فرهنگی استفاده شده است. بوردیو معتقد است سرمایه فرهنگی دارای سه شکل تجسم یافته، عینیت یافته و نهادی می باشد. سوال های اصلی پژوهش عبارت است از: سرمایه فرهنگی چه تاثیری بر منزلت اجتماعی معلمان شهر خلخال دارد؟ هر یک از ابعاد سرمایه فرهنگی بر میزان منزلت اجتماعی معلمان چگونه تاثیر می گذارد؟روش تحقیق از نوع همبستگی بوده و به شیوه پیمایشی با ابزار پرسشنامه اجرا شده است. جامعه آماری این تحقیق را کلیه دبیران شاغل در مدارس متوسطه شهر خلخال (120 نفر) تشکیل می دهند، که بعلت تعداد کم جامعه آماری، حجم نمونه 120 نفر (کل شماری) انتخاب گردید. نتایج به دست آمده نشان می دهد وضعیت سرمایه فرهنگی معلمان در مقایسه با منزلت اجتماعی در سطح مطلوبی قرار دارند و آنها در ابعاد مختلف سرمایه فرهنگی به خصوص بعد تجسم یافته که مهارت ها و توانایی های شخصی را شامل می شود نمره بهتری کسب کرده اند. در بررسی فرضیه های تحقیق نیز می توان گفت: بین سرمایه فرهنگی و احساس منزلت اجتماعی همبستگی مثبت وجود دارد. همچنین ابعاد سه گانه سرمایه فرهنگی در احساس منزلت اجتماعی تاثیر مثبت و معنی داری دارد با این تفاوت که میزان همبستگی بعد نهادی در مقایسه با سایر ابعاد بیشتر است. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چندگانه حاکی از تبیین 0.7 تغییرات منزلت اجتماعی با توجه به ابعاد سه گانه سرمایه فرهنگی می باشد.

در این مقاله تاثیر امنیت اجتماعی بر سبک زندگی بررسی شده است. با این فرض که دو نوع سبک زندگی اختیاری و اجباری، بر بنیاد دو بعد اساسی نسبت انتخاب فردی- الزام اجتماعی و میزان بروز آشکار- پنهان رفتارها، قابل طبقه بندی است. سنجه امنیت اجتماعی نیز در دو بعد امنیت شغلی و امنیت منزلتی ساخته شد. این تحقیق از نوع پیمایش است و نمونه مورد مطالعه با روش نمونه گیری خوشه ای از میان افراد 25 سال به بالای ساکن در شهر تهران با استفاده از فرمول کوکران 2160 نفر بوده است. برای تحلیل داده ها از آزمون t استفاده شده است. یافته ها حاکی از آن است که افراد با امنیت اجتماعی بالاتر، متعلق به سبک زندگی اختیاری هستند و افراد با امنیت اجتماعی کمتر، دارای سبک زندگی اجباری بوده اند. افرادی که امنیت شغلی کمتری دارند، بیشتر سبک زندگی خویش را تحت تاثیر الزامات و فشارهای اجتماعی سامان می دهند و همچنین افراد با امنیت منزلتی پایین تر، امتناع بیشتری در بروز رفتارهای آشکار خویش دارند و به پنهان کاری می پردازند. لذا، سبک زندگی اختیاری هم در کل، تابعی از امنیت اجتماعی است و هم ابعاد امنیت اجتماعی تاثیر معناداری بر ابعاد سبک زندگی اختیاری دارند.