پژوهش های مدیریت راهبردی
سال:1397 | دوره:24 | شماره:71 |تعداد مقالات:6

بیش از سه دهه است که شاهد استفاده از ابزارها و مدل های مدیریت استراتژیک بخش خصوصی در بخش دولتی هستیم. استفاده از این مدل ها و رویکردها، انتقاداتی را در میان نویسندگان و متفکران بخش دولتی به همراه آورده است. منتقدان معتقدند تمایزهای موجود میان بخش دولتی و خصوصی، کاربردپذیری این ابزارها در بخش دولتی را با محدودیت مواجه می سازد. بر همین اساس پرسش اصلی پژوهش حاضر عبارتست از اینکه با توجه به تحولات سال های اخیر بخش دولتی و به ویژه، مطرح شدن نهضت مدیریت دولتی نوین، کدام یک از تمایزهای میان بخش دولتی و خصوصی همچنان به قوت خود باقی است و پیامدها یا آثار احتمالی این تمایزها بر مدیریت استراتژیک در بخش دولتی چیست. در این پژوهش برای جمع آوری داده ها از روش کتابخانه ای و پیمایش استفاده شده و برای تحلیل و تفسیر داده ها نیز علاوه بر روش های آمار استنباطی از تکنیک گروه توافق بهره گیری شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که تمایزهای زمینه ای میان بخش دولتی و خصوصی، سبب تفاوت در فرآیند و محتوای مدیریت استراتژیک بخش دولتی نسبت به بخش خصوصی شده و برای پیاده سازی موفقیت آمیز آن، مدیران باید سبکی از رهبری را در پیش گیرند که مشارکت بیشتر شهروندان را به همراه داشته باشد.

با توجه به گسترش رشته و گرایش مدیریت راهبردی در کشور در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری، مقالات، پایان نامه ها و کتاب های متعددی در این زمینه نگارش شده است؛ لذا ضرورت دارد که در وضعیت فعلی مرور نظام مند این پژوهش ها بررسی شده تا روند پژوهش ها و خلأهای آن ها مشخص شود. متناسب با حوزه مطالعاتی استادان، نیاز کشور و البته مسئله محوری پژوهشگران، پژوهش هایی در زمینه مدیریت استراتژیک و زیرحوزه های آن انجام و در مجلات علمی_ پژوهشی چاپ شده است. هدف از این مقاله، شناسایی موضوع های مطالعه شده در نشریات منتخب، تحلیل وضعیت پراکندگی و فراوانی مطالعات، شناسایی روش های پژوهشی و سرانجام شناخت خلأهای پژوهشی در حوزه ادبیات مدیریت استراتژیک در کشور است. بدین منظور این پژوهش با تحلیل داده های ثانویه و مرور نظام مند دانش موجود مدیریت استراتژیک با استفاده از استراتژی مطالعه نگاشت سیستماتیک 9 نشریه منتخب علمی پژوهشی و 1757 مقاله را شماره به شماره بررسی می کند که در پایان 343 مقاله مرتبط و 333 موضوع مطالعه شده راهبردی شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان می دهد که پوشش موضوعی مدیریت استراتژیک در این نشریات 24. 5 درصد، میزان به کارگیری روش کمی 59. 2 درصد، روش کیفی 36. 4 درصد و شیوه ترکیبی 4. 4 درصد است. عمده مطالعات روی فرآیند مدیریت استراتژیک و زیر حوزه های آن به میزان 95. 1 درصد است و در حوزه های نظریه پردازی، مکاتب، مبانی کمّی، مبانی فلسفی، مطالعات میان رشته ای با سایر علوم و مدیریت استراتژیک اسلامی مطالعات بسیار اندکی (کمتر از 5 درصد) وجود دارد.

امروزه با توجه به محدودیت ها و بحران های پیشروی شرکت های آب و فاضلاب در تامین و بهره برداری بهینه از منابع آب و دفع فاضلاب، نیازمند مدیریت و برنامه ریزی های استراتژیک می باشند که موجب افزایش مزیت های رقابتی جوامع انسانی است. هدف تحقیق، بررسی مزیت ها و محدودیت های شرکت های آبفا و انتخاب استراتژی های مناسب در جهت توسعه به منظور دستیابی مقاصد آرمانی و اهداف استراتژیک آنان جهت ارائه خدمات و رضایت مندی بیشتر مشترکین از جمله در شرکت آبفای استان آذربایجان غربی می باشد. این تحقیق براساس فرایند تدوین برنامه ریزی راهبردی مدل دیوید انجام شده، که داده ها از مطالعه پیمایشی-توصیفی از طریق مصاحبه، پرسشنامه و اسناد و مدارک موجود گردآوری شده است. پس از شناسایی عوامل محیط داخلی و خارجی شرکت آبفای و قرار دادن در ماتریس سوات و ماتریس عوامل داخلی، برحسب امتیازات به دست آمده در حوزه موقعیت استراتژی رشد و تهاجمی نزدیک به حوزه رقابتی قرار گرفت و سپس راهبردهای اصلی در این حوزه ها با ماتریس برنامه ریزی ارزیابی کمی اولویت بندی شده اند. بهبود روش های ارائه خدمات به مشترکین با به کارگیری تکنولوژی های نوین، بهبود مدیریت ارتباط با مشتریان، ارتقای کیفیت آب شرب، اجرای پروژه های توسعه جهت افزایش سطح برخورداری جمعیت و جداسازی آب شرب از غیرشرب به عنوان موثرترین استراتژی های اصلی انتخاب شدند. اجرای استراتژی های حوزه های رشد و تهاجمی و حوزه رقابتی براساس بالاترین میانگین امتیازها پیشنهاد شده است.

فرایند تحقیق و توسعه داخلی به منظور توسعه، اجرا، نگهداری، ارتقا و انفصال فناوری جدید، می باشد. با توجه به اینکه توسعه فناوری جدید در فرایند تحقیق و توسعه داخلی، منجر به افزایش هزینه ها می شود. هزینه های تحقیق و توسعه داخلی در صنعت نفت بسیار زیاد است و می بایست برای توسعه هر یک از تجهیزات کلیدی یک نقشه راه فناوری دقیق ترسیم نمود. با این وجود تدوین و پیاده سازی این نقشه های راه با ریسک های مختلفی همراه است. لذا محدودیت های منابع مالی برای سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه داخلی در فرایند تدوین نقشه راه فناوری های ازدیاد برداشت نفت، به عنوان مساله تحقیق حاضر مطرح می شود، که با روش پویاشناسی سیستم به بررسی آن در شرکت مهندسی و ساختمان صنایع نفت پرداخته شد. براساس داده ها و نظرات خبرگان متغیرهای کلیدی شناسایی و روابط علی– حلقوی میان این متغیرها ترسیم شد. سپس روابط ریاضی میان این متغیرها براساس روابط موجود در پیشینه تعیین و براین اساس سیستم مورد نظر با شبیه سازی کامپیوتری به وسیله نرم افزار ونسیم در دوره زمانی تقریبا دوساله اجرا شد. نتایج حاصل از آزمون فرضیه های پویا نشان می دهد که افزایش بلوغ فناوری و آموزش سبب کاهش هزینه ها و افزایش در پیچیدگی فناوری سبب افزایش در هزینه ها می شود. از طرفی فناوری بسیار بالغ، پیچیدگی بالا و سطح بالایی از آموزش به عنوان بهترین سناریو انتخاب شد چرا که این مجموعه پارامترها کم ترین هزینه را به دنبال داشتند.

فرهنگ سازمانی یکی از ابزارهای سنجش کارکرد سازمان ها به شمار می رود. ضمن آنکه تغییر فرهنگ سازمانی و اعمال تصمیمات سازمانی در بستر آن تاثیر بسیار زیادی درکارکردهای سازمان و افزایش اثربخشی دارد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی فرهنگ مطلوب سازمانی صدا و سیما و ارائه راهبردهایی برای تغییر فرهنگ انجام شده است. روش پژوهش ترکیبی است. از طریق مصاحبه با خبرگان رسانه شاخص های ارزیابی و شناخت مولفه ها و ابعاد فرهنگ سازمانی و همچنین فرصت ها و تهدیدهای محیطی استحصال شده است. سپس از طریق تلفیق این شاخص ها در ابزار ارزیابی فرهنگ سازمانی، وضعیت فرهنگ سازمانی صدا و سیما در چارچوب ارزش های رقابتی، سطوح پویایی های فرهنگی و ویژگی های شش گانه سازمانی در دو وضع موجود و مطلوب شناسایی و از شکاف بین دو وضع موجود و مطلوب نقاط قوت و ضعف استخراج شده است. جامعه آماری این پژوهش سه حوزه خبر، سیما و برنامه ریزی بوده است. نتایج پژوهش نشان می دهد گفتمان حاکم بر وضع موجود فرهنگ سازمانی صدا و سیما، سلسله مراتبی است و تجانس فرهنگی در سطوح پویایی های فرهنگی و ویژگی های شش گانه سازمانی مشاهده نمی شود. درحالی که در وضع مطلوب باید به ویژگی های دو فرهنگ توسعه گرا و بازار تاکید بیشتر شود. همچنین از طریق تکنیک سوات راهبردهایی در حوزه های ساختار و برنامه ریزی، محتوا و پیام، زیرساخت و فنی، فضای مجازی و سرمایه انسانی طراحی و پیشنهاد شده است.

این تحقیق با هدف بررسی تاثیر کارایی نسبی شرکت ها بر ارزش آفرینی راهبردی در صنعت خودروی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انجام شده است. داده ها از صورت های مالی شرکت های انتخابی در دوره زمانی 1391-1395 استخراج شده است. ابتدا با اجرای مدل تحلیل پوششی داده ها با یک الگوی بومی شده، کارایی نسبی برای هر شرکت مشخص شد. سپس ارزش آفرینی راهبردی شرکت ها از متوسط حاصل عواملی مانند بازده حقوق صاحبان سهام، نسبت Q توبین، بازده سرمایه گذاری ها و خلق ثروت برای سهامداران اندازه گیری شد. مدل شبکه عصبی به کار گرفته شده در این تحقیق، پرسپترون چندلایه ای با الگوی آموزش پس انتشار خطا بوده است. نتایج نشان می دهد که اجرای مدل شبکه عصبی مصنوعی در صنعت خودرو، ارزش آفرینی راهبردی شرکت ها را از روی شاخص کارایی نسبی و دیگر متغیرهای ورودی تا حد مناسبی تبیین می کند. با وجود اینکه برخی از شرکت ها مثل سرمایه گذاری رنا، فنرسازی خاور، سایپا دیزل، گروه بهمن و چرخشگر کارا هستند، اما در سال های اخیر به طور متوسط صنعت خودرو از کارایی مناسبی برخوردار نبوده است. در عین حال شرکت ها در این صنعت تا حدودی توانسته اند برای سهامداران و مالکان خود به صورت راهبردی ایجاد ارزش نمایند.