تحقیقات نظام سلامت حکیم
سال:1386 | دوره:10 | شماره:1 |تعداد مقالات:15

استفاده از مواد خارجی برای افزایش کارآیی، ظاهرا قدمتی معادل عمر ورزش های رقابتی دارد. هنوز در مورد تعریف جامع و کامل دوپینگ در بین مخاطبین و دست اندرکاران اتفاق نظر وجود ندارد و دوپینگ به صور مختلف تعریف شده است. داروهایی که به طور شایع در کشور مصرف می شوند، شامل استروئیدهای آنابولیک، هورمون رشد و داروهای ادرارآور هستند که با عوارض بی شمار و گاه مهلکی در ورزشکاران همراه هستند. به دست آوردن یافته های قابل اعتماد در مورد شیوع دوپینگ در ورزش های حرفه ای کار دشواری است؛ چرا که ورزشکاران مختلف به طور طبیعی اقدامات غیرقانونی خود را انکار خواهند کرد. با این وجود، شواهد نشان می دهند که مصرف داروهای افزاینده کارآیی در ورزش حرفه ای، امروزه به صورت گسترده ای انجام می پذیرد. در ایران نیز متاسفانه دوپینگ به طور روزافزونی افزایش یافته و مشکلات زیادی برای ورزش کشور به بار آروده است. مطالعاتی پیرامون فراوانی سو مصرف دارو در ورزشکاران انجام شده که شیوع نقطه ای مصرف داروهای استروئید آنابولیک را در حد 10.7-59 درصد و شیوع آن در طول عمر را در حد 26-100% برآورد کرده اند. دوپینگ در ایران با معضلات خاصی همراه است که از آن جمله می توان به عدم مشاوره ورزشکاران با افراد مطلع و اخذ اطلاعات غلط از افراد ناآگاه، گستره وسیع مصرف دارو در ورزشکاران غیرحرفه ای، استفاده از داروهای نامتناسب با نوع ورزش و داروهای پرعارضه و استاندارد نبودن مکمل های ورزشی در کشور اشاره کرد. سه روش مهم مقابله با دوپینگ که توسط سازمان های متولی اجرا می شوند عبارت از انجام آزمون دوپینگ در مسابقات، انجام آزمایش های خارج از مسابقه و آموزش، گروه های هدف هستند. به نظر می رسد آموزش، یکی از موثرترین و کم هزینه ترین روش های مقابله با دوپینگ باشد.

مقدمه: امروزه درخواست فزاینده ای برای اولویت بندی پژوهش ها بر اساس اهمیت موضوعات مرتبط با سلامت وجود دارد. واقعیت آن است که منابع بهداشتی کشورهای در حال توسعه به میزان کافی پیشرفت نکرده است و علی رغم بار زیاد بیماری ها در این کشورها، نسبت به بودجه های اختصاص یافته برای پژوهش در حوزه سلامت که صرف مسایل و مشکلات بهداشتی این کشورها می شود، افزایش نیافته است. تعیین اولویت های نظام سلامتی پاسخی بر چالش موجود است. به منظور آن که تعیین اولویت ها فرایندی فراگیر و مشارکت برانگیز باشد، درگیری و مشارکت تمام ذی نفعان می تواند به شناسایی نیازهای نظام سلامت کمک کند. در مقاله حاضر با بهره گیری از نیازسنجی مشارکتی، اقدام به تعیین اولویت های نظام سلامت شده است.روش کار: این مطالعه با هدف تعیین اولویت های نظام سلامت در 7 استان کشور از طریق نیازسنجی و با مشارکت فعال ذی نفعان و استفاده کنندگان خدمات بهداشتی، درمانی طراحی و بر اساس دستورالعمل واحدی به دانشگاه های مجری پیشنهاد گردید تا به عنوان راهنمای اولیه به کار گرفته شود. نیازسنجی به دو صورت کمی و کیفی انجام شد.یافته ها: نتایج اولویت بندی مشکلات نظام سلامت بیانگر آن است که حوادث و سوانح از بالاترین فراوانی برخوردار است و بعد از آن بهداشت محیط، آب و غذا قرار دارند.نتیجه گیری: حل مشکلات سلامت جامعه، وظیفه هر نظام بهداشتی- درمانی است. برای این کار نیاز است که ابتدا مشکلات شناسایی شده و سپس با توجه به محدودیت های منابع، اولویت های نظام سلامت تعیین و برای هر اولویت، عناوین پژوهشی مشخص شود. آن چه در این فرآیند اهمیت دارد، توافق تمامی ذی نفعان در مورد لیست اولویت هاست.

مقدمه: ارزیابی کیفیت پروتئین مواد غذایی به دلایل زیستی و اقتصادی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به همین دلیل علت روش های بیولوژیک، میکروبیولوژیک، شیمیایی و تلفیقی برای تعیین کیفیت پروتئین ها معرفی و به کار گرفته شده است. در بین روش های موجود، نسبت خالص پروتئین (NPR)، نسبت خالص نسبی پروتئین (RNPR)، قابلیت حقیقی هضم پروتئین (TPD) و نسبت کارآیی پروتئین (PER) به عنوان روش های مناسب برای تعیین کیفیت پروتئین ها پیشنهاد شده است. با توجه به مصرف بالای فرآورده های غلات از جمله نان و ماکارونی (آرد گندم و سویا) به ویژه در خانوارهای کم درآمد، این مطالعه با هدف ارزیابی کیفیت پروتئینی با روش های فوق روی یک نمونه مخلوط آرد گندم و سویا در سال 1382 انجام گرفت.روش کار: تحقیق با طراحی تجربی روی تعداد 48 موش صحرایی نر در سن 21 روز، از نژاد ویستار تحت شش رژیم غذایی در هشت گروه شامل: 3 رژیم مورد (مخلوط آرد گندم + سویا)، مبنا (کازئین + متیونین) و پایه (بدون پروتئین) برای مطالعه RNPR، PER (شرایط مطالعه PER مشابه RNPR است با این تفاوت که طول مدت مطالعه PER، 28 روز و همچنین فاقد رژیم بدون پروتئین می باشد) و 3 رژیم مورد، مبنا و پایه برای مطالعه TPD قرار داده شدند. طول دوره مطالعه برای NPR، 14 روز بود. به منظور محاسبه NPR، مقدار پروتئین دریافتی و افزایش وزن حیوانات تعیین گردید. طول دوره مطالعه برای TPD، 9 روز بود. به منظور محاسبه TPD، مقدار ازت دریافتی و ازت دفعی حیوانات تعیین شد برای تعیین PER، مقدار پروتئین دریافتی و تغییر وزن حیوانات تعیین گردید. میزان NPR، RNPR، TPD و PER گروه کازئین + متیونین با مخلوط آرد گندم + سویا از طریق آزمون تی مورد قضاوت آماری قرار گرفت.یافته ها: شاخص NPR برای پروتئین کازئین + متیونین 4.3±0.4، مخلوط آرد گندم + سویا (p<0.0001) 2.7±0.3 و شاخص PNPR برابر 64.1 بود. میانگین شاخص TPD برای پروتئین های کازئین + متیونین و مخلوط آرد گندم + سویا به ترتیب 93.4±2.2 و 82.7±5.3 بود. شاخص PER برای پروتئین کازئین + متیونین 3.04±0.2، مخلوط آرد گندم + سویا (p<0.0001) 1.15±0.12 بود.نتیجه گیری: کیفیت پروتئین محصول مخلوط آرد گندم + سویا در مقایسه با کازئین پایین است.

مقدمه: هدف این مطالعه، مقایسه عیوب انکساری در کارگران خدماتی و کارگران قالیباف است که در ضمن آن عوامل خطر احتمالی، نوع، ماهیت و درصد عیوب انکساری نیز در این دو گروه بررسی می شوند.روش کار: مطالعه انجام شده از نوع کوهورت تاریخی گذشته نگر است بدین ترتیب که 188 کارگر قالیباف (با سابقه کار نزدیک طولانی مدت) و 131 کارگر خدماتی (بدون سابقه کار نزدیک) به صورت تصادفی انتخاب شدند و معاینه های تعیین عیب انکساری (به صورت معمولی و با قطره سیکلوپلژیک)، کراتومتری و بیومتری برای آنها انجام گرفت.یافته ها: این مطالعه نشان می دهد میانگین شماره چشم راست با قطره سیکلوپلژیک در کارگران قالیباف 0.57- دیوپتر (SD= 1.95) و در کارگران خدماتی 0.12- دیوپتر (SD= 2.06) می باشد که با هم اختلاف معنادار دارند (p= 0.027). میانگین شماره چشم چپ با قطره سیکلوپلژیک در کارگران قالیباف 0.45- دیوپتر (SD= 1.53) و در کارگران خدماتی 0.10- دیوپتر (SD= 2.02) می باشد که باز با هم اختلاف معنادار دارند (p= 0.042). به طوری که متوسط شماره چشم با استفاده از قطره سیکلوپلژیک در کارگران قالیباف بیشتر از کارگران خدماتی به سمت میوپی تمایل دارد و شیوع نزدیک بینی در کارگران قالیباف بیشتر از دوربینی است؛ برعکس شیوع دوربینی در کارگران خدماتی بیشتر از نزدیک بینی می باشد (p<0.05) و در کارگران قالیباف طول قدامی خلفی چشم و قدرت انکساری قرنیه بیشتر از کارگران خدماتی است. نتایج حاصل از آنالیز رگرسیون نشان داد شانس ابتلای به دوربینی در کارگران خدماتی 2.46 (p<0.05، (OR= 2.46 برابر کارگران قالیباف است.نتیجه گیری: بر اساس یافته های فوق عیوب انکساری در دو گروه کارگران قالیباف و خدماتی در صورت استفاده از قطره سیکلوپلژیک با هم متفاوت می باشد؛ به طوری که کارگران قالیباف بیشتر نزدیک بین و کارگران خدماتی بیشتر دوربین می باشند و این امر ممکن است در اثر کار نزدیک در محیط کار کارگران قالیباف باشد.

پنومونی پنوموسیستیس در بیماران آلوده با HIV به عنوان یکی از شایع ترین عفونت های فرصت طلب و در بیماران HIV منفی، به عنوان یک علت شایع مرگ و میر و ناخوشی مطرح است. در میان داروهای سرکوب گرا ایمنی، نقش استروئید برجسته است. در این مقاله 2 مورد که در اثر مصرف نابجای استروئید دچار پنومونی پنوموسیستیس شده اند، معرفی می شوند.

مقدمه: انتشار مجلات علوم پزشکی که بیشتر توسط دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی کشور انجام می گیرد نقش عمده ای در ارایه دستاوردهای علمی داشته و نموداری از وضعیت علمی جامعه است. یکی از ابزارهای ارزشیابی، میزان ارجاع و استناد دیگر پژوهشگران به مقالات چاپ شده در نشریات است. این پژوهش، جهت ارزیابی استنادی مقالات چاپ شده در مجلات علمی- پژوهشی دانشگاه های علوم پزشکی سراسر ایران انجام گرفت.روش کار: این مطالعه از نوع توصیفی و به روش مقطعی است. جامعه مورد بررسی، مجلات علوم پزشکی کشور دارای امتیاز علمی- پژوهشی هستند که طی سال های 1376 تا 1379 منتشر شده اند. نمونه ها به صورت سرشماری از 46 عنوان مجله (مشتمل بر 556 جلد حاوی 6792 مقاله و تعداد 94083 مورد منابع لاتین و فارسی) انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات از طریق فهرست وارسی و در سه مرحله انجام شد. نخست ویژگی های مقالات ثبت و سپس تمامی منابع هر مقاله و نحوه ارجاع ثبت گردید. در مرحله سوم شاخص های عامل تاثیر و ضریب سرعت مقالات محاسبه شد. ورود داده های تحقیق به رایانه با استفاده از نرم افزار SPSS انجام و جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و آنالیز واریانس استفاده شد.یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که 81.2% از مقالات منتشر شده از نوع پژوهشی، 11.4% گزارش مورد، 5.5% مروری، 0.5% ترجمه ای و 1.4% سایر مقالات بوده است. روند انتشار مقالات طی سال های 1376 تا 1379 بیانگر 14.1% افزایش است. بر اساس سیستم ارجاع 70% ارجاعات نویسندگان از نوع ارجاع به مقالات دیگران و حدود 36% از مولفان به مقالات منتشر شده قبلی خود استناد نموده اند. 54.3% نویسندگان مقالات، عضو هیات علمی و دارای رتبه استادیار بودند و 95% از مقالات چاپ شده هیچ گونه ارجاعی نداشته و تنها به 5% از مقالات ارجاع صورت گرفته است.نتیجه گیری: هر چقدر از زمان انتشار مقالات بگذرد به میزان ارجاع افزوده می شود. همچنین پژوهشگران از مقالات منتشر شده فارسی کمتر استفاده می کنند که علل آن می تواند به دلیل مشکلات دسترسی به بانک اطلاعات جامع و روزآمد در زمینه پزشکی و همچنین عدم نگارش صحیح و ترتیب ذکر منابع مقالات توسط نویسندگان باشد. لذا پیشنهاد می شود پژوهش گسترده تری در طی 10 سال از مجلات علوم پزشکی کشور صورت گیرد و موسسه ای تحت نظر کمیسیون نشریات علوم پزشکی کشور نیز فهرست ارجاعات نویسندگان ایرانی را به صورت نمایه نامه ای که قابل ذخیره سازی، بازیابی و ارزشیابی باشد، فراهم سازد.

مقدمه: در بعضی از کشورهای دنیا با وجود عدم جداسازی ویروس پولیوی وحشی از نمونه های بالینی، گردش خفته ویروس در نمونه های فاضلاب گزارش شده است. به همین دلیل سازمان جهانی بهداشت جهت تایید نهایی ریشه کنی ویروس فلج اطفال، پایش محیطی نمونه های فاضلاب و آب های سطحی را پیشنهاد نموده است. در این پژوهش با توجه به چرخش ویروس پولیوی وحشی در دو کشور افغانستان و پاکستان و همچنین احتمال ورود این ویروس به ایران، جهت اطمینان از ریشه کنی ویروس پولیوی وحشی، پایش محیطی در شهر تهران انجام شده است.روش کار: در این پژوهش 63 نمونه از 6 سیستم تصفیه فاضلاب اصلی شهر تهران با روش Grab sample در مدت یک سال تهیه شد و با روش های مستقیم و دو روش تغلیظ رسوبی و دو فاز، ویروس پولیو در رده های سلولی حساس شناسایی گردید. سپس ویروس های پولیوی جدا شده با روش میکرونوترالیزاسیون تعیین تیپ و با روش های الایزا و پروب هیبریدیزاسیون افتراق داخل تیپی انجام شد.یافته ها: از مجموع کل نمونه ها، تنها از 14 مورد (22.22%) ویروس پولیو جداسازی گردید که خوشبختانه هیچ کدام ویروس وحشی نبودند. از این تعداد 6 (9.52%)، 13 (20.63%) و 14 (22.22%) ویروس پولیو به ترتیب با روش مستقیم، تغلیظ رسوبی و دو فاز جداسازی شد. بیشترین فراوانی ویروس های جدا شده مربوط به پولیوی تیپ یک و دو (هر کدام با فراوانی 14.28%) و پولیوی تیپ سه (با فراوانی 71.43%) بود.نتیجه گیری: نتایج نشان دهنده سطح مناسب پوشش ایمن سازی در ایران و همچنین موید پایش مناسب انجام شده در سال های اخیر در کشور است.

مقدمه: سازمان جهانی بهداشت، خودکشی را یک مساله مهم بهداشت روانی در کشورهای پیشرفته و در حال رشد شناخته است. این سازمان به منظور افزایش دانش مربوط به رفتار خودکشی و بررسی اثر بخشی پیشگیری از اقدام به خودکشی، مطالعه ای را در 8 کشور انجام داده است. این مقاله فقط اطلاعات مربوط به ایران را مورد بررسی قرار می دهد.روش کار: شهر کرج به عنوان میدان پژوهشی انتخاب و تممی مراکز اورژانس، تحت پوشش 24 ساعته قرار گرفتند. پرسش نامه ارسالی از سازمان جهانی بهداشت حاوی اطلاعات فردی، خانوادگی، اجتماعی، جسمانی، روانی و مشخصات جامعه مورد استفاده قرار گرفت. تحلیل داده ها پس از استخراج با استفاده از روش آماری کای دو و توسط نرم افزارSPSS  انجام گرفت.یافته ها: طی دو ماه 945 اقدام به خودکشی به مراکز اورژانس ارجاع داده شدند (12% جمعیت شهری در سال). سن، تحصیلات، تاهل، شغل و روش اقدام رابطه معناداری با جنس اقدام کنندگان داشت(p<0.001) . 0.2% موارد اقدام به فوت منجر گردید. تنها 5.5% آزمودنی ها به مراکز مشاوره روان پزشکی معرفی شدند. شایع ترین روش اقدام، استفاده از داروهای آرام بخش بود.نتیجه گیری: نشان داده شده است که مردان مجرد، زنان متاهل با تحصیلات متوسطه و در محدوده سنی 25-15 به عنوان گروه پر خطر، نیازمند تدوین پروتکل پیشگیری از اقدام به خودکشی می باشد.

مقدمه: بافت چربی در بساری از مراحل متابولیسم لیپید و کربوهیدرات نقش مرکزی دارد. همچنین ترکیب اسیدهای چرب بافت چربی یک نشانگر زیستی مناسب برای ارزیابی چربی مصرفی در یک دوره طولانی مدت است. اما به دلیل لزوم انجام جراحی برای گرفتن نمونه بافت چربی مطالعات بیوشیمی کمی که در مورد این بافت در انسان انجام شده است. این گزارش مربوط به یک روش ساده و بی خطر برای گرفتن مقادیر کم بافت چربی از ناحیه باسن و همچنین تعیین ترکیب اسیدهای چرب نمونه ها با روش کروماتوگرافی گازی است.روش کار: در این روش با استفاده از سرنگ 20ml و سرسوزن 19G، چربی زیر پوست آسپیره شد. از 67 نفر فرد سالم با سن 70-32 سال نمونه گیری انجام شد. ترکیب اسیدهای چرب نمونه های بافت چربی که مجموعا 24 اسید چرب بود با روش کروماتوگرافی گازی و با یک برنامه دمایی مناسب تعیین شد.یافته ها: با این روش الگوی اسیدهای چرب بافت چربی در افراد مورد مطالعه تعیین شد. درد یا ناراحتی این روش نمونه گیری بافت چربی در افراد مورد مطالعه، بیشتر از نمونه گیری معمولی خون وریدی نبود.نتیجه گیری: روش ارایه شده در این گزارش برای نمونه گیری و مطالعه ترکیب بافت چربی، ساده و سریع بوده و در بسیاری از مطالعات اپیدمیولوژیکی، جهت بررسی اهمیت تغذیه ای و متابولیکی اسیدهای چرب مفید است.

مقدمه: سودوموناس آئروژینوزا، مهم ترین باکتری بیماری زایی است که در بیماران دچار سوختگی و بستری در بیمارستان، عفونت ایجاد می کند. وجود سویه های تولید کننده بتالاکتاماز که نسبت به اکثر داروهای بتالاکتام مقاوم هستند مشکلات جدی در درمان این بیماری بوجود می آورد. هدف این بررسی، ارزیابی تولید پلاسمیدی بتالاکتاماز در سویه های سودوموناس آئروژینوزا است.روش کار: 80 ایزوله از سودوموناس آئروژینوزا از بیماران بستری در بیمارستان سوختگی مطهری جدا گردید. تولید بتالاکتاماز با آزمون یدومتری صورت گرفت و پلاسمید با روش لیز قلیایی از باکتری استخراج شد. از الکتروپوریشن برای ترانسفورم کردن باکتری اشرشیاکلی DH5a با پلاسمیدهای استخراج شده از سودوموناس آئروژینوزا استفاده گردید.یافته ها: تولید بتالاکتاماز توسط همه سویه های سودوموناس آئروژینوزا (100%) مثبت بود. اغلب سویه ها (97.5%) دارای یک تا سه باند پلاسمیدی بر روی ژل آگاروز بودند. تنها پلاسمید بزرگ باکتری با روش الکتروپوریشن به اشرشیاکلی DH5a منتقل گردید. آزمایش یدومتری همه سویه های ترانسفورم شده اشرشیاکلی DH5a مثبت بود.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که سویه های تولید کننده بتالاکتاماز سودوموناس آئروژینوزا در بیمارستان سوختگی مطهری غالب هستند و در این سویه ها تولید بتالاکتاماز با واسطه پلاسمید صورت می گیرد. بنابراین احتمال دارد این پلاسمیدها مقاومت را به سایر سویه های سودوموناس آئروژینوزا و یا به گونه های باکتری های دیگر منتقل نمایند.

مقدمه: آنالیز بقا یکی از روش های آماری است که برای مطالعه زمان تا وقوع یک پیشامد به کار می رود ولی به دلیل تنوع روش های آن، مقایسه مدل های مختلف جهت انتخاب مناسب ترین مدل از سوالات اساسی این گونه مطالعات می باشد. در آنالیز بقا نیز مانند رگرسیون خطی برای ارزیابی خوبی یک مدل و یا انتخاب بهترین مدل برازش شده می توان از باقی مانده ها استفاده کرد. در آنالیز بقا با انواع مختلف باقی مانده ها سر و کار داریم که هر یک برای منظور خاصی مورد استفاده قرار می گیرند.روش کار: در این مطالعه برای مقایسه مدل های مختلف بقا در تعیین عوامل موثر بر طول مدت شیردهی از اطلاعات مطالعه ای که در سال 1382 در استان مازندران انجام شده بود، استفاده نمودیم.یافته ها: برای شناسایی عوامل موثر بر طول مدت شیردهی به برازش مدل های مختلف بقا از جمله مدل مخاطره متناسب کاکس، نمایی، وایبل، گومپرتز، لگ نرمال، لگ لجستیک و گامای تعمیم یافته پرداختیم و شرایط لازم برای استفاده از این مدل ها را نیز مورد بررسی قرار دادیم.نتیجه گیری: با بررسی کاربرد انواع باقی مانده ها در ارزیابی برازش این گونه مدل ها، با استفاده از باقی مانده کاکس- اسنل و با ارایه یک روش مقایسه ای به انتخاب بهترین مدل برازش شده پرداختیم و مدل کاکس به عنوان مناسب ترین مدل انتخاب گردید.