تحقیقات نظام سلامت حکیم (حکیم)
سال:1389 | دوره:13 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

مقدمه: هدف این پژوهش ارزیابی میزان و مصادیق موفقیت تحصیلی و عوامل موثر بر آن در دانشجویان بورسیه ایرانی اعزام به خارج از کشور در رشته های علوم پزشکی بود.روش کـار: در این مطالعه مقطعی با بهره گیری از پرسشنامه خودایفا نظرات دانش آموختگان اعزامی طی سال های 1376 تا 1382 و اساتید راهنمای ایشان در خارج از کشور مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین اطلاعات پایه این دانشجویان از دفتر اداره بورس وزارت اخذ شد.یافته ها: دانشجویان در کل خود را تقریبا موفق دانسته ولی معتقد بودند که تجربه فعلی می توانست میزان موفقیت ایشان در تحصیل را افزایش دهد. حدود 10% دانشجویان از دیدگاه اساتید راهنما در مقایسه با سایرین در سطح پایین تر از متوسط بودند. مهم ترین مصادیق بیان شده برای موفقیت آشنایی با تکنیک ها، مباحث و دستاوردهای علمی روز در رشته تحصیلی و آشنایی با موضوعات علمی مرتبط با رشته تخصصی و شرکت در دوره های آموزشی بیان شدند. همچنین پشتکار و همت فردی و شرایط و امکانات دپارتمان و دانشگاه محل تحصیل اصلی ترین عوامل موثر در موفقیت تحصیلی عنوان شدند. اساتید راهنما، دانشجویان ایرانی خود را در حیطه های رعایت اصول اخلاقی، درک و انتقال فکری و قابل اعتماد بودن، موفق ولی در مهارت های نوشتاری و ارتباط کلامی به زبان انگلیسی و توانایی رهبری ضعیف تر می دانستند.نتیجه گیری: اگرچه در مجموع دانشجویان و اساتید راهنما نظر مثبتی در مورد موفقیت تحصیلی داشتند ولی به نظر می رسد توجه خاص به بعضی حیطه ها همچون مهارت های زبان انگلیسی و مدیریت تحقیق می تواند این موفقیت را افزایش دهد. همچنین ضرورت طراحی شاخص های عینی تری برای سنجش موفقیت تحصیلی دانشجویان بارز بود.

مقدمه: سیگار رایج ترین و ارزان ترین ماده اعتیادآور است که بر اساس فرضیه خوددرمانی خانتزیان، افراد بسیاری به خاطر تحمل آشفتگی پایین و اختلال در تنظیم هیجانی به این اعتیاد روی می آورند. با این حال در ارتباط با این سازه ها درباره سیگار خصوصا در ایران پژوهشی به چشم نمی خورد. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه تحمل آشفتگی و تنظیم هیجانی با میزان وابستگی دانشجویان به سیگار می باشد.روش کـار: 118 دانشجوی پسر سیگاری دانشگاه تهران به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند که سن آنها بین27 -18  سال (میانگین: 55/20) بود. میزان وابستگی این افراد به سیگار به کمک تست وابستگی به نیکوتین فاگرشتروم، و میزان تحمل آشفتگی و تنظیم هیجانی آنها به کمک مقیاس های تحمل آشفتگی سیمونز و گاهر، و دشواری در تنظیم هیجان گرتز و روئمر سنجیده شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس، رگرسیون چندمتغیری و ضریب همبستگی پیرسون تحلیل گردید.یافته ها: بین تحمل آشفتگی دانشجویان و میزان وابستگی آنها به نیکوتین همبستگی منفی معناداری وجود دارد (r=-0.711، p<0.01). همچنین بین آشفتگی هیجانی دانشجویان و میزان وابستگی به نیکوتین همبستگی مثبت معناداری وجود دارد (r=0.856، p<0.01). بین گروه های با وابستگی بالا، پایین و متوسط از نظر تحمل آشفتگی و تنظیم هیجانی تفاوت معناداری وجود ندارد (F=1.34، P>0.5). نتایج نشان داد که عدم وضوح هیجانی، دشواری در کنترل تکانه، ارزیابی آشفتگی و جذب آشفتگی درصد معناداری از واریانس وابستگی را پیش بینی می کنند (p<0.01).نتیجه گیری: بین وابستگی به سیگار، اختلال در تنظیم هیجانی و تحمل آشفتگی پایین رابطه وجود دارد که همسو با فرضیه خوددرمانی خانتزیان است.

مقدمه: نظام ارجاع به عنوان پل ارتباطی سطوح ارایه دهنده خدمات در کاهش هزینه و ایجاد دسترسی به خدمات تخصصی تر نقش اساسی دارد. این مطالعه جهت ارزیابی عملکرد نظام ارجاع در طرح پزشک خانواده و نظام شبکه دانشگاه علوم پزشکی ایران انجام گرفت.روش کـار: این مطالعه از نوع توصیفی – تحلیلی بود که به صورت مقطعی در زمستان 87 انجام گرفت. 27 (52%) مرکز از کل مراکز مجری طرح پزشک خانواده و بیمه روستایی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی ایران، در 5 شهرستان شهریار، رباط کریم، کرج، ساوجبلاغ و نظرآباد به صورت تصادفی سیستماتیک به عنوان خوشه های پژوهش انتخاب و در هرکدام 7 تا 10 بیماری که با ارجاع پزشک خانواده به سطح 2 مراجعه و خدمات موردنیاز را دریافت داشتند، بررسی شدند.یافته ها: از میان 225 بیمار، 9/60% زن بودند. 78 نفر (7/34%) در هنگام مراجعه به پزشک خانواده، فرم ارجاع از خانه های بهداشت را به همراه داشتند. از میان این بیماران، ارجاع 146 نفر ( 9/64%) بنا به تشخیص پزشکان خانواده بود اما پزشکان خانواده در 79 مورد ارجاع (28%) در انتخاب پزشک متخصص سطح 2 نقش داشتند. پزشکان متخصص سطح 2 نتایج ویزیت 68 بیمار (2/30%) را در قالب پسخوراند به پزشکان خانواده ارجاع دهنده ارایه نمودند. از بین بیماران مراجعه کننده به سطح 2، 57 نفر (3/25%) بعد از دریافت خدمات، نزد پزشک خانواده خود بازگشتند و 127 نفر (6/75%) از بیمارانی که بعد از دریافت خدمات سطح 2 به سطح اول بازنگشتند، علت اصلی را عدم آگاهی ذکر نمودند.نتیجه گیری: عملکرد نظام ارجاع در برنامه پزشک خانواده در حد انتظار نبوده و نیاز به ارتقا دارد.

مقدمه: با توجه به رشد پرشتاب پژوهش در علوم پزشکی، رعایت اصول اخلاقی در انجام طرح ها و انتشار نتایج پژوهش ها و به خصوص حقوق مربوط به نویسندگان جایگاه ویژه ای یافته است. در این مطالعه دیدگاه محققین و مسوولین نشریات علوم پزشکی، مورد بررسی قرار گرفت.روش کار: در این تحقیق، پرسشنامه ای توسط پست الکترونیک به محققین و سردبیران مجلات علوم پزشکی کشور ارسال شد و سوالاتی در خصوص تعریف نویسنده، میزان رعایت اصول اخلاقی در تعیین نویسندگان، دلایل مهم زیر پا گذاشتن آنها و بهترین راهکارهای اصلاحی پرسیده شد.یافته ها: از بین 112 پاسخ رسیده، 52% افراد با تعریف ارایه شده توسط کمیته سردبیران مجلات علوم پزشکی دنیا در مورد شرایط نویسندگی موافق بودند و آن را برای ایران نیز کاربردی می دانستند. به نظر آنها در کمتر از 50% مقالات ایرانی این تعریف به صورت کامل رعایت می شود. منفعت طلبی نویسندگان (71%)، فشارها و معذوریت های محققین و دانشجویان نسبت به مسوولین مراکز و استادان راهنما (50%)، و عدم آشنایی با اصول و قوانین مربوطه (45%) مهم ترین علل عدم رعایت اصول و شرایط استاندارد نویسندگی بود. بیشترین جریمه انتخابی تذکر کتبی و سپس عدم برخورداری از مزایای مادی و معنوی مقاله عنوان شد. همچنین ابلاغ قوانین و آیین نامه های مربوطه (52%)، برنامه های آموزشی (39%) و اقدامات پیشگیرانه (39%) به عنوان مهم ترین راهکارهای پیشنهادی برای کاهش خطاها بودند.نتیجه گیری: اکثر محققین و صاحب نظران کشور رعایت تعاریف استاندارد بین المللی را ضروری و مناسب می دانند. با وضع قوانین، استفاده از ابزارهای تشویقی و تنبیهی مناسب و توسعه فعالیت های آموزشی می توان زمینه های بروز چنین تخلفاتی را به حداقل رساند.

مقدمه: ترخیص با رضایت شخصی، ترک بیمارستان علی رغم توصیه های پزشکی می باشد که به افزایش بیماری و خطر بستری مجدد بیماران منجر می گردد. این پ‍ژوهش به بررسی دلایل بیماران برای ترخیص با رضایت شخصی در بیمارستان های تابعه دانشگاه علوم پزشکی کاشان می پردازد.روش کـار: پژوهشی توصیفی - کاربردی در نیمه اول سال 1387 انجام شد. حجم نمونه 865 نفر به دست آمد و نمونه ها به صورت تصادفی سیستماتیک انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه تلفنی و پرسشنامه محقق ساخته شامل دلایل مربوط به بیمار، کادر بیمارستان و وضعیت بیمارستان و متغیرهای زمینه ای گردآوری گردید. روایی پرسشنامه با روایی محتوا و صوری، و پایایی آن با روش (r=0.78) split- half سنجش شد. داده ها با آمار توصیفی تحلیل گردید.یافته ها: از 865 نفر، 829 بیمار (84/95%) به پرسش ها پاسخ دادند که 5/44% مونث بودند. دلیل ترک بیمارستان با رضایت شخصی 506 نفر (04/61%) مسایل مرتبط با خود بیمار، 207 نفر (96/24%) کادر بیمارستان و 116 نفر (99/13%) وضعیت بیمارستان بود. اختلاف معناداری در جنسیت بیمارانی که به علت مشکلات کادر بیمارستان رضایت شخصی داده بودند مشاهده شد (p<0.03). بخش اورژانس با 251 نفر (28/30%) بیشترین ترخیص با رضایت شخصی را داشت. در کل میزان ترخیص با رضایت شخصی 3/10% با فاصله اطمینان 75/10 -9/9 درصد در سطح 95% بود.نتیجه گیری: میزان ترخیص با رضایت شخصی نسبت به سایر کشورها بالا می باشد که دلیل عمده آن مسایل مربوط به بیماران است. استقرار مددکاران بالینی، افزایش آگاهی بیماران از عوارض احتمالی، طرح ریزی برنامه درمانی سرپایی برای این بیماران، ایجاد فضای مناسب برای استراحت بیماران، طراحی فضای سبز و ایجاد محیطی خوشایند پیشنهاد می گردد.

مقدمه: مدیریت کیفیت با ارایه ابزارهای کاربردی در جهت رضایت مشتری گام برمی دارد. یکی از روش های ارتقا فرآیند، FOCUS-PDCA است که توسط انجمن بیمارستان های آمریکا در سال 1989 تدوین شد. این مقاله به صورت گزارش موردی، روش اجرای ارتقا مستمر کیفیت و ارزشیابی آن را در نظام مراقبت های اولیه بهداشتی در استان آذربایجان شرقی تشریح می نماید.روش کار: ارتقا مستمر کیفیت با تشکیل کمیته های هماهنگی و برنامه ریزی، ایجاد شبکه یادگیری، آموزش آبشاری کارکنان و ارتقا فرآیندهای کلیدی انجام شد.260 فرآیند ارتقا یافته در سال های 1380 –1379 در سطح خانه بهداشت، مرکز بهداشتی درمانی و مرکز بهداشت شهرستان با چک لیست اختصاصی مورد بررسی قرار گرفت و نوع فرآیندها، تیم ارتقا، درستی ابزارهای مورد استفاده، مشارکت مردم و جامعه، مقدار ارتقا، شاخص ارزشیابی و استراتژی ارتقا بررسی شد.یافته ها: ارزشیابی استقرار مدیریت کیفیت بعد از پنج سال، انطباق و هم سویی فرهنگ سازمانی با کیفیت را نشان داد. بیشترین تغییر در روحیه مشارکت پذیری کارکنان، ارتباط موثر مدیران و کارکنان، فرهنگ کار تیمی، انتقادپذیری، توجه به صدای مشتری و استانداردسازی فرآیندها صورت گرفته بود. ارتقا مستمر کیفیت ادبیات رایج مدیران و کارکنان را تغییر داد و واژه های کیفیت، مشتری محوری و مدیریت مبتنی بر فرآیندها را تا سطح ارایه خدمت نفوذ داد. میانگین اعضای تیم 8/5 نفر بود. از نمودار کنترل (ابزار آماری برای کنترل عملکرد فرآیند) در 43% موارد استفاده شد.نتیجه گیری: برای ایجاد فرهنگ ارتقا کیفیت مستمر، آموزش و توانمندسازی ارایه دهندگان خدمات سلامت امری ضروری است. FOCUS-PDCA روشی آسان برای ارتقا عملکرد فرآیندها است و به سهولت می توان آن را به مدیران و کارکنان آموزش داد.

مقدمه: راهنماهای طبابت بالینی، متونی هستند که به روشی نظام مند و برای کمک در تصمیم گیری در شرایط بالینی خاص تهیه می شوند. هدف از تهیه راهنماهای طبابت بالینی، ارایه توصیه های صریح و آشکار با هدفی معین برای تاثیرگذاری بر مخاطبان، به خصوص پزشکان است.روش کـار: در این مطالعه الگوی مورد استفاده به صورت "رویکرد مناسب جهت اقتباس راهنماهای طبابت بالینی در نظام ملی سلامت" بر اساس تجربه به دست آمده از یک پروژه اجرا شده در نظام سلامت کشور در سال های 1384 الی 1386 زیر نظر وزارت بهداشت شرح داده شده است. این پروژه منجر به تهیه 20 راهنما برای پزشکان خانواده شد. فرآیند اقتباس شامل سه مرحله است. مرحله اول: آمادگی، که شامل اقدامات لازم قبل از شروع اقتباس است و خود شامل 5 زیرمرحله است. مرحله دوم: تدوین و تنظیم سوالات، بررسی منابع مربوط و دریافت راهنماها که خود شامل 12 زیرمرحله است. مرحله سوم: نهایی سازی که شامل 3 زیرمرحله است و منجر به گرفتن بازخورد، مشاوره، بازبینی، به روزرسانی و تهیه نسخه نهایی راهنما می گردد.نتیجه گیری: کاربرد راهنماهای طبابت بالینی، به خصوص با استفاده از روش اقتباس در مورد راهنماها، می تواند نقش مهمی در ارتقا کیفیت خدمات در نظام سلامت داشته باشد. البته این امر نیازمند برنامه ریزی و هماهنگی های گسترده در همه قسمت های نظام سلامت است، که خوشبختانه در طی سال های اخیر، اقدامات و مطالعات مفیدی در کشور ما انجام شده است.