علوم مراقبتی نظامی
سال:1397 | دوره:5 | شماره:1 (مسلسل 15) |تعداد مقالات:8

مقدمه: از مهمترین شاخصهای بهداشتی هر کشوری میزان مرگ و میر نوزادان و زنان باردار است که میتوان با ارائه خدمات بهداشتی در زمان مناسب از مرگ و میر آنان به ویژه در بلایا جلوگیری کرد. هدف: هدف از انجام این مطالعه، تدوین برنامه درسی برای ارائهدهندگان خدمات بهداشتی حرفهای (پرستار، ماما و بهیار) به منظور ایجاد آمادگی لازم برای ارائه خدمات مراقبتی از مادران و نوزادان در بلایا میباشد. مواد و روشها: این تحقیق از لحاظ هدف و ماهیت از نوع تحقیقات کاربردی و از لحاظ روش تحقیق، کیفی به روش دلفی است که در سال 1396 در دانشگاه علوم پزشکی آجا انجام گرفت. در مرحله اول، برنامه درسی پیشنهادی، با مراجعه به منابع داخلی و بینالمللی و با توجه از نتایج به دست آمده از نیازسنجی تدوین و در مرحله دوم، به منظور تعیین میزان مطلوبیت برنامه درسی پیشنهادی از شیوه دلفی در دو دور استفاده شد. نمونه آماری این مطالعه، در روش دلفی 12 نفر از صاحبنظران این رشته بودند که به روش نمونهگیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب گردیدند. در این مطالعه، اجماع بیش از 90 درصد ملاک توافق نظر متخصصان و کارشناسان بود. یافتهها: در این مطالعه برنامه درسی مراقبت از مادران و نوزادان در بلایا بر اساس فرآیند 6 مرحلهای کرن تدوین گردید. مطلوبیت برنامه درسی تدوین شده با روش دلفی در دو دور مورد تائید خبرگان قرار گرفت. بحث و نتیجهگیری: برنامه تدوین شده در این مطالعه، دارای ویژگیهای کاربردی بوده و میتواند نقش تعیینکنندهای را در اعتلای سطح دانش ارائهدهندگان خدمات بهداشتی نیروهای مسلح جهت ارائه خدمات به مادران و نوزادان در بلایا ایفا نماید.

مقدمه: امروزه نقش بیماری نارسایی قلب در کاهش میزان کیفیت زندگی افراد امری اثبات شده است؛ اما در خصوص تأثیر برنامه مراقبتی مبتنی بر مدل ارتقاء سلامت پندر بر کیفیت زندگی این دسته از بیماران مطالعات کمتر و نتایج متناقضی به چشم میخورد. هدف: هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر برنامه مراقبتی مبتنی بر مدل ارتقاء سلامت پندر بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به نارسایی قلب در بیمارستان منتخب آجا بود. مواد و روشها: در این پژوهش کارآزمایی بالینی، تعداد 48 بیمار مبتلا به نارسایی قلب (درجه دو و سه) مراجعه کننده به درمانگاههای قلب بیمارستان منتخب آجا در سال 1396، به روش مبتنی بر هدف انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمون (24 نفر) و کنترل (24 نفر) قرار گرفتند. به منظور بررسی میزان کیفیت زندگی از پرسشنامه استاندارد SF-36 که روایی و پایایی آن مورد تائید قرار گرفته است، استفاده شد؛ و سپس برنامه مراقبتی مبتنی بر مدل ارتقا سلامت پندر که یکی از الگوهای مؤثر و پیشگوکننده کیفیت زندگی است در گروه آزمون اجرا شد. کیفیت زندگی بیماران در مرحله پیش آزمون و پس آزمون در هر دو گروه مورد ارزیابی قرار گرفت. دادههای به دست آمده با استفاده از آزمونهای آماری نظیر آزمون تی مستقل، کای اسکوئر، یومن ویتنی و آزمون دقیق فیشر توسط نرمافزار SPSS نسخه 16 در سطح (0/05P<)، تجزیه و تحلیل شد. یافتهها: نتایج حاصل از آزمون آماری تی مستقل نشان داد که دو گروه قبل از اجرای مداخله در تمام ابعاد نمره کیفیت زندگی همسان بودند و تفاوت معنادار آماری نداشتند (0/05P>) اما بعد از اجرای برنامه مراقبتی میانگین نمره افراد در گروه مداخله در ابعاد عملکرد جسمی، ایفای نقش جسمی، سلامت عمومی، نشاط و شادابی، عملکرد اجتماعی و سلامت روان و نمره کل کیفیت زندگی نسبت به گروه کنترل تفاوت معنادار آماری داشت و این نمرات در گروه مداخله افزایش داشت (0/05P<) همچنین، میانگین نمرات در دو بعد دردهای جسمی و نقش عاطفی بعد از مداخله در دو گروه تفاوت معنادار نداشتند (0/05P>). علاوه بر این، بر اساس آزمون تی زوجی نمرات ابعاد عملکرد جسمی، ایفای نقش جسمی، سلامت عمومی، نشاط و شادابی، عملکرد اجتماعی و سلامت روان در گروه کنترل بعد از مداخله تفاوت معنادار نداشتند (0/05P>) اما در دو بعد دردهای جسمی، نقش عاطفی نمرات در گروه کنترل بعد مداخله تفاوت معنادار مشاهده شد (0/05P<) و همچنین در گروه مداخله نمره قبل و بعد از مداخله در تمام ابعاد به جز ایفای نقش عاطفی تفاوت معنادار آماری وجود داشت (0/05P<). بحث و نتیجهگیری: استفاده از الگوهای برنامه مراقبتی مبتنی بر مدل ارتقاء سلامت پندر اثرات قابل توجه و معنیداری بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به نارسایی قلبی دارد. لذا، توصیه میشود به منظور بهبود کیفیت زندگی این گونه بیماران برنامهریزیها و تدابیر لازم توسط پرستاران، مدیران و سایر مسئولین مراقبتی و تربیتی اعمال شود.

مقدمه: ایمنی، به معنای پرهیز از وارد شدن هر گونه آسیب به فرد در حین انجام فعالیتهای روزمره است. ایمنی دارای ابعاد گسترده و متنوعی است که از جمله؛ میتوان به رعایت آن در محیطهای درمانی اشاره نمود. رعایت اصول ایمنی در محیطهای بهداشتی-درمانی از جمله عواملی است که میتواند نقش مؤثری در ارتقای سطح سلامت بیمار در این مراکز داشته باشد. هدف: هدف از این مطالعه بررسی میزان آگاهی و رعایت دستورالعملهای ایمنی بیماران بستری در بیمارستان توسط کادر پرستاری و پزشکی میباشد. مواد و روشها: در این مطالعه که به صورت توصیفی-مقطعی بود، 132 پرستار و پزشک واجد شرایط به روش طبقهای انتخاب و وارد مطالعه شدند. جمعآوری دادهها با استفاده از پرسشنامه استاندارد و بومی سازی شده ارزیابی فرهنگ ایمنی بیمار انجام گرفت. دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS نسخه 16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. طبق راهنمای پرسشنامه، کسب میانگین پاسخ مثبت 70 درصد و بالاتر از آن نشان دهنده سطح فرهنگ ایمنی بالا، بین 50 تا 69 درصد نشان دهنده سطح فرهنگ ایمنی متوسط و زیر 50 درصد نشان دهنده سطح فرهنگ ایمنی پایین در نظر گرفته میشود. یافتهها: در این پژوهش بیشترین گروه شرکت کننده پرستار و بهیار (70 درصد) بودند. اکثر شرکتکنندگان (65 درصد) سابقه کار بالای 5 سال داشتند. نتایج نشان داد که کارکنان شاغل در این مرکز، از سطح متوسط فرهنگ ایمنی بیمار برخوردار هستند. از ابعاد 12 گانه تشکیل دهنده فرهنگ ایمنی بیمار، دو شاخص کار تیمی و دادن پاسخهای غیر تنبیهی در موارد بروز خطا، به ترتیب با میانگین پاسخ مثبت 70 و 68 درصد، در ردیف بیشترین پاسخ مثبت در رابطه با رعایت اصول فرهنگ ایمنی بیمار قرار داشتند. از طرفی شاخص گزارش دهی وقایع و یادگیری سازمانی به ترتیب با میانگین پاسخ مثبت 38 و 40 درصد در پایینترین سطح قرار داشتند. بحث و نتیجهگیری: نتایج این مطالعه نشان دهنده ضرورت توجه بیشتر به ارتقای فرهنگ ایمنی بیماران و رعایت آن توسط مدیر و پرسنل واحدهای بیمارستانی برای بهبود ایمنی بیمار، گزارشدهی حوادث پیش آمده، بهبود کار تیمی بین بخشی و پاسخهای غیرتنبیهی به بروز خطاهای احتمالی میباشد

مقدمه: بررسی درد در بیماران بستری در بخش مراقبت ویژه که به واسطه تغییرات وضعیت هوشیاری، اتصال دستگاه تهویه مکانیکی و دریافت داروهای آرامبخش اغلب قادر به برقراری ارتباط کلامی نمیباشند کاری پیچیده و از اساسیترین مشکلات پرستاران است. سنجش مناسب درد این بیماران نیازمند استفاده از یک مقیاس معتبر و قابل اعتماد میباشد. مقیاس غیر کلامی درد شامل شاخصهای رفتاری و فیزیولوژیک میباشد، قسمت رفتاری شامل، حالات صورت، فعالیت/تحرک، گاردینگ و قسمت فیزیولوژیک شامل علائم حیاتی فشار خون، ضربان قلب و تنفس میباشد. در مطالعات فراوانی پس از تعیین اعتباریابی به عنوان یک مقیاس قابل اطمینان جهت پایش و ارزیابی درد در بیماران فاقد ارتباط کلامی توسط انجمن درد آمریکا معرفی شد، اما در ایران ترجمه و اعتباریابی نشده است. هدف: هدف این مطالعه ترجمه، بازنگری و اعتباریابی مقیاس غیر کلامی درد در بیماران فاقد ارتباط کلامی بستری در بخش مراقبت ویژه بود. مواد و روشها: این پژوهش از نوع روششناسی بود که در فاصله زمانی اردیبهشت تا بهمن ماه سال 1396 در بخشهای مراقبت ویژه بیمارستانهای نظامی شهر کرمان انجام شد. پس از ترجمه، مقیاس غیرکلامی درد توسط خبرگان و انجام اصلاحات و بازنگری در آیتمهای آن احراز کیفی روایی صوری با نظرخواهی از استفادهکنندگان ابزار و برای تعیین کمی، روایی صوری از روش تعیین تأثیر بالینی استفاده شد. اعتبار محتوا با نظرخواهی از صاحبنظران و پانل خبرگان تعیین شد. تعیین روایی سازه به روش آزمون فرضیه صورت پذیرفت. جهت تعیین پایایی از روش پایایی بین ارزیابان استفاده شد و با استفاده از همبستگی درون خوشهای و درون گروهی میزان توافق بین ارزیابان اندازهگیری شد. یافتهها: میزان عددی نسبت روایی محتوا بر اساس تعداد افراد پانل در جدول اصلاح شده لاوشه با 15 نفر متخصص و نقطه برش 49/0 محاسبه شد. میزان روایی محتوای کل مقیاس با روش اندازهگیری متوسط شاخص روایی محتوای، 82/0 محاسبه شد و میزان مرتبط بودن گویهها با درد بیماران برای همه آیتمها تأیید شد. توافق نظر پژوهشگر و پرستاران ارزیاب با استفاده از ضریب توافق کاپا برای آیتمهای حالت صورت، فعالیت، حالت گارد و هیجان بالاتر از 4/0 حاصل شد و در این آیتمها پایایی مقیاس مورد تائید قرار گرفت. بحث و نتیجهگیری: ترجمه و بازنگری مقیاس غیرکلامی درد امکان دسترسی آسان پرستاران به یک ابزار مناسب و استاندارد جهت ارزیابی درد بیماران بزرگسال فاقد ارتباط کلامی در بخش مراقبت ویژه را فراهم نمود. آموزش و به کارگیری این مقیاس موجب توانمند ساختن کارکنان درمان بخصوص پرستاران در پایش، مدیریت و کنترل درد بیماران شده که با کاهش وقوع درد و طول مدت آن منجر به افزایش کیفیت مراقبتها میگردد.

مقدمه: عفونتهای مرتبط با سلامت مشکلات جدی بوده و ایمنی بیمار را تحت تأثیر قرار میدهد. بهداشت دست مؤثرترین راه برای جلوگیری از این عفونتها است. هدف: این پژوهش با هدف بررسی میزان آگاهی و نگرش نسبت به بهداشت دست در کارکنان شاغل در بخشهای ویژه بیمارستانهای آموزشی شهر زنجان در سال 1393 انجام شد. مواد و روشها: پژوهش از نوع توصیفی-مقطعی بر روی 88 نفر از کارکنان شاغل در بخشهای ویژه دو بیمارستان آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی زنجان که بر اساس نمونهگیری تصادفی از نوع پواسن انتخاب شده بودند، انجام شد. آگاهی و نگرش کارکنان در ارتباط با بهداشت دست به ترتیب از طریق پرسش نامه استاندارد توصیه شده WHO و محقق ساخته مورد بررسی قرار گرفت. کلیه کارکنان شاغل اعم از پزشک، پرستار و سایر کادر درمان (تکنسین رادیولوژی و آزمایشگاه) در اردیبهشت 1393 مورد بررسی قرار گرفته و سپس دادهها پس از جمعآوری با استفاده از نرمافزار آماری SPSS نسخه 16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافتهها: یافتهها نشان داد که صفر درصد آگاهی ضعیف، 7/47 درصد آگاهی متوسط، 1/34 درصد شرکت کنندگان سطح آگاهی خوب و تنها 2/18 درصد آگاهی خیلی خوب داشتند. در مورد سطح نگرش مجموعاً 4/95 درصد از افراد مورد مطالعه نگرش مثبت نسبت به بهداشت دست داشتند. همچنین آزمونهای آماری T-test و کروسکال والیس در مورد مشخصات جمعیت شناختی این حقیقت را روشن ساخت که تنها متغیرهای سطح تحصیلات، وضعیت حرفهای، آخرین دوره بازآموزی با آگاهی رابطهی معنیداری را نشان دادند (0/05P<). در مورد ارتباط با سطح نگرش تنها مشخصهای که مبین تفاوت نمونهها از نظر سطح نگرش میباشد، بخش محل خدمت بود (0/05P<). همچنین نتیجه آزمون همبستگی نشان داد که بین آگاهی و نگرش همبستگی مثبت و رابطه معنیداری وجود داشت. بحث و نتیجهگیری: علیرغم نگرش مثبت، آگاهی کارکنان شاغل در بخشهای مراقبت ویژه نسبت به بهداشت مطلوب و بهینه نیست. جهت داشتن عملکرد مطلوب نیاز به آموزش و برنامهریزی بیشتری در این زمینه وجود دارد.

مقدمه: اجرای دستورات دارویی، بخش مهمی از فرآیند درمان و مراقبت بیمار و همچنین خطرناکترین وظیفه پرستار است که خطا در انجام آن با بروز پیامدهای نامطلوب، تهدیدی برای امنیت بیمار، محسوب میشود. هدف: این پژوهش با هدف مقایسه انواع، علل و راهبردهای کاهش خطای دارویی از دیدگاه مربیان و دانشجویان پرستاری انجام شده است. مواد و روشها: پژوهش حاضر مطالعهای توصیفی تحلیلی است که در سال 1395 بر روی مربیان (20 نفر) و دانشجویان پرستاری (80 نفر) در دانشکده پرستاری و مامایی اهواز انجام شده است. ابزار مطالعه، پرسشنامهای پژوهشگر ساخته بود که روایی آن بر طبق نظرات ده نفر از اعضای هیئت علمی صاحب نظر بررسی شد و برای تعیین پایایی پرسشنامه نیز از روش آزمون-آزمون مجدد استفاده گردید. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزار SPSS نسخه 16 و آزمونهای آماری توصیفی و استنباطی استفاده شد. سطح معنیداری برای کلیه آزمونها کوچکتر از 0/05 در نظر گرفته شد. یافتهها: نتایج نشان داد که 75 درصد از مربیان پرستاری حداقل یک بار شاهد بروز خطای دارویی در دانشجویان پرستاری و 75/48 درصد از دانشجویان پرستاری بیش از یک بار مرتکب خطای دارویی شدند. بیشترین نوع خطای دارویی از دیدگاه مربیان، دادن داروی اشتباه (3/17 درصد) و از نظر دانشجویان سرعت بالای انفوزیون (49/16 درصد) بیان شده است. بیشترین علل خطاهای دارویی از دیدگاه مربیان کمبود اطلاعات دارویی (22/0± 95/4) و از نظر دانشجویان بیدقتی و حواس پرتی (77/0± 3/4) بود. بیشترین دارویی که در مورد آن اشتباه رخ داده به ترتیب سفازولین، جنتامایسین و رانی تیدین بوده است. بهترین راهبردهای کاهش اشتباهات دارویی از دیدگاه مربیان شامل اختصاص دادن زمان بیشتر در کارآموزی به تکرار اطلاعات دارویی و محاسبات آنها (89/20 درصد) و از دیدگاه دانشجویان ارائه درس داروشناسی بر اساس مراقبت پرستاری (90/17) ذکر شد. بحث و نتیجهگیری: با توجه به اینکه اشتباهات دارویی از دیدگاه مربیان و دانشجویان پرستاری بسیار محرز میباشد، بنابراین تدوین برنامههای آموزش مداوم برای افزایش اطلاعات دارویی و کاهش بروز خطاها ضروری است.

مقدمه: روشهای سنتی رهبری و مدیریت در شرایط پویا و متغیر امروزی مؤثر نیست. در همین راستا لزوم استفاده از شیوههای نوین رهبری مانند سبک تحول آفرین، در مدیریت پرستاری امری بدیهی است. هدف: این مطالعه به منظور بررسی رابطه بین سبک رهبری تحول آفرین با اشتیاق کاری انجام گردید. مواد و روشها: در این مطالعه توصیفی تحلیلی که در سال 1395 انجام شد، 240 نفر از پرستاران بیمارستانهای آموزشی شهر اهواز برای بررسی اطلاعات مورد نیاز، با روش سرشماری انتخاب شدند و پرسشنامههای سبک رهبری چندعاملی و اشتیاق کاری را تکمیل کردند. دادهها با روش آماری ضریب همبستگی ساده و چندگانه و نرمافزار spss نسخه 16 تجزیه و تحلیل شدند. یافتهها: بر اساس نتایج مطالعه، روابط مثبت و معنیداری بین ابعاد رهبری تحول آفرین از جمله نفوذ آرمانی (97/5± 19/19)، انگیزش الهامی (62/3± 10)، برانگیختگی عقلانی (22/3± 74/9) و ملاحظه فردی (24/3± 88/8) با حیطههای اشتیاق به کار (نیرومندی، وقف، جذب) وجود دارد (001/0P<). همچنین یافتههای تحقیق نشان دادند که انگیزش الهامی، بیشترین نقش را در تبیین اشتیاق کاری برخوردار است (001/0P<). بحث و نتیجهگیری: حمایت و هدایت کارکنان که از ویژگیهای سبک رهبری تحول آفرین است، میتواند امنیت روانشناختی پرسنل پرستاری را افزایش دهد و از این طریق اشتیاق کاری و دلبستگی به کار در آنان تقویت شود.

مقدمه: تعبیه کاتتر ورید محیطی یکی از شایعترین روشهای تهاجمی درمانی است که در بیمارستانها به منظور رساندن مایعات، دارو و الکترولیتها و داشتن راه وریدی استفاده میشود و شایعترین عارضه آن فلبیت است. فلبیت، خطرناک بوده و میتواند منجر به تشکیل لخته، ایجاد ترومبوفلبیت، آمبولی و کاهش طول مدت زمان استفاده از کاتترهای وریدی شود. هدف: این مطالعه با هدف مقایسه تأثیر پماد کلوبتازول و پانسمان با گاز استریل در پیشگیری از فلبیت ناشی از کاتتر ورید محیطی در بیماران بستری در بخش جراحی مردان انجام شد. مواد و روشها: این مطالعه به صورت کارآزمایی بالینی بر روی 96 بیمار بخش جراحی مردان بیمارستان ولیعصر (عج) اراک در سال 1392 انجام شد. بیماران به صورت تصادفی به دو گروه پماد کلوبتازول و پانسمان استریل تقسیم شدند. در گروه کلوبتازول پس از رگگیری پماد در قسمت دیستال استعمال و محل پانسمان میگردید و در گروه پانسمان با گاز استریل پس از رگگیری گاز استریل در دیستال استفاده و پانسمان میگردید. محل فلبیت در سه دوره زمانی 24، 48 و 72 ساعت پس از رگگیری با استفاده از مقیاس فلبیت بررسی شد. یافتهها: فراوانی فلبیت با هر درجهای بعد از کانولاسیون در دو گروه نشان داد که در 24 ساعت اول بعد از رگگیری (3 مورد گروه کلوبتازول و 4 مورد گروه پانسمان استریل) تفاوت معنادار نبود (59/0P<). ولی در 48 ساعت (8 مورد گروه کلوبتازول و 18 مورد گروه پانسمان استریل) و 72 ساعت بعد از رگگیری (27 مورد گروه کلوبتازول و 42 مورد گروه پانسمان استریل) تفاوت معنادار بود (001/0P<). دو گروه از لحاظ شدت فلبیت در دو زمان 24 ساعت (31/0P<) و 48 ساعت (54/0P<) تفاوت معناداری نداشتند ولی در 72 ساعت (006/0P<) بعد از رگگیری بین دو گروه معنادار بود و در گروه کلوبتازول نسبت به پانسمان استریل کمتر بود. بحث و نتیجهگیری: استفاده از پماد کلوبتازول به عنوان روشی جهت پیشگیری از فلبیت متعاقب رگگیری وریدی پیشنهاد میگردد.