اسلام و سلامت
سال:1394 | دوره:2 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

سابقه و هدف: مساجد خانه های خدا هستند و بایستی همیشه پاکیزه و مطهر باشند. در کشور ما توجه به مساجد و سایر اماکن مذهبی از اهمیت خاصی برخوردار است، لذا هدف از این تحقیق بررسی وضعیت بهداشت محیط مساجد اماکن متبرکه شهرستان آمل می باشد. مواد و روش ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی- مقطعی است. کل مساجد و اماکن متبرکه شهرستان آمل اعم از شهری و روستایی به صورت سرشماری مورد بررسی قرار گرفته است. اطلاعات با استفاده از چک لیست فرم آئین نامه بهداشت محیط مساجد از طریق بازدید و مشاهده مستقیم جمع آوری گردید. سپس با استفاده از نرم افزار Excel مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایح حاصله نشان داد که 69% از مساجد، حسینیه ها و تکیه های مورد مطالعه از وضعیت مطلوبی برخوردار بودند، اما تنها 47 % از اماکن متبرکه وضعیت مطلوبی داشتند. همچنین 7% از مساجد، 4% از حسینیه ها و تکیه ها و 14% از اماکن متبرکه وضعیت نامطلوبی داشتند. مساجد شهری و روستایی اختلاف معناداری داشتند. اماکن متبرکه شهری از وضعیت مناسب تری نسبت به روستایی برخوردار بودند، اما این اختلاف معنادار نبود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده، وضعیت بهداشتی اماکن مذهبی مورد مطالعه در حد نسبتا مطلوبی می باشد، اما تقریبا نیمی از اماکن متبرکه روستایی از لحاظ بهداشتی در حد ضعیف و متوسط می باشند. توصیه می شود با همکاری مسوولین بهداشتی و مشارکت فعال روحانیون و ائمه جمعه و همچنین جلب مشارکت های مردمی وضعیت بهداشتی این اماکن بهبود یابد.

سابقه و هدف: دین و مذهب یکی از اساسی ترین و مهم ترین نهادهایی است که جامعه بشری به خود دیده است. از طرفی دستورات و آئین های مذهبی اگر به درستی به کار گرفته شود می تواند موجبات سلامتی و شادکامی افراد را در جامعه ای که در آن زندگی می کنند فراهم آورد. این مطالعه در نظر دارد تا به بررسی میزان باورهای دانشجویان مامایی در عرصه، اینترن ها، رزیدنت های زنان و زایمان و کادر بهداشتی بخش های زنان و زایمان در دانشگاه علوم پزشکی بابل بپردازد. مواد و روش ها: مطالعه حاضر در مجموع بر روی 186 نفر از دانشجویان پزشکی در مقطع کارورزی، دانشجویان مامایی، دستیاران و کارکنان بهداشتی بخش های زنان و زایمان دانشگاه علوم پزشکی بابل انجام گردید، بدین صورت که میزان باورهای مذهبی توسط پرسشنامه ای که روایی و پایایی آن مورد تایید است، مورد بررسی قرار گرفت و نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS19 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین سنی نمونه های پژوهش 57.7 ± 24.28 سال بود. 6.16% افراد مورد مطالعه مرد و 4.83% زن بودند. 8.38% افراد در رشته پزشکی، 5.41% مامایی، 3.15% پرستاری و 4.4%در سایر رشته های علوم پزشکی تحصیل می کردند. 1.56% افراد مورد مطالعه دانشجو و9.43% شاغل بودند. میانگین نمره کل میزان باورهای مذهبی به طور معنی داری در فراگیران رشته پزشکی پایین تر از سایر رشته های علوم پزشکی بود (p<0.001). 94.6% افراد مورد مطالعه میزان باور مذهبی مطلوب داشتند. نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد میزان باورهای مذهبی در میان دانشجویان پزشکی، مامایی، دستیاران و کارکنان بخش های زنان و زایمان دانشگاه علوم پزشکی بابل از وضعیت مطلوبی برخوردار است.

سابقه و هدف: بیماری نارسایی مزمن کلیه تحت همودیالیز با مشکلات متعددی مواجه می شوند و باورهای مذهبی و امید نقش مهمی را در سازگاری و کاهش مشکلات روانشناسی آنها دارد. با توجه به نقش باورهای مذهبی و امید در روند درمان بیماران و توجهات فرهنگی، این مطالعه با هدف تعیین ارتباط باورهای مذهبی و امید در بیماران همودیالیزی انجام گرفته است. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع مقطعی است که بر روی 300 بیمار همودیالیز مراجعه کننده به بیمارستان امین اصفهان در سال 1393 انجام شد. نمونه گیری به شیوه در دسترس بود و اطلاعات با استفاده از پرسشنامه ای شامل اطلاعات دموگرافیک، پرسشنامه باورهای مذهبی کندلر و پرسشنامه امید Herth جمع آوری و با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی در نرم افزار spss14 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین سن بیماران شرکت کننده 38.11 ± 64.51 سال، 55% مرد بودند و مدت زمان همودیالیز به طور متوسط 72.16 ± 25 ماه بود. بیش از 90% از بیماران دارای باورهای مذهبی در حد متوسط بودند. ارتباط مثبت و معنی داری بین باورهای مذهبی با امید بیماران یافت شد. (p<0.03). همچنین رابطه خطی مثبت و معنی داری بین باورهای مذهبی، سن بیمار، تعداد فرزندان با امید به دست آمد (p=0.04). نتیجه گیری: نتایج نشان داد بین امید و باورهای مذهبی بیماران تحت همودیالیز رابطه مثبت وجود دارد. بنابراین هر چه باورهای مذهبی بیمار بیشتر شود امید به زندگی در آنها بالا می رود.

سابقه و هدف: بعد معنوی مهم ترین بعد سلامت انسان است، هر چه سلامت معنوی دانشجویان پرستاری بالاتر باشد، بهتر می توانند از بیماران مراقبت کنند، سلامت معنوی افراد با آموزش دادن قابل ارتقا می باشد و این میزان ارتقا در دانشجویان متفاوت است و دانشجویان جزء فراگیرترین افراد در جامعه هستند، لذا هدف از این مطالعه مقایسه سلامت معنوی Palutzian و Elison می باشد. مواد و روش ها: در این پژوهش به صورت توصیفی- مقایسه ایی 100 نفر از 188 نفر دانشجویان به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه 20 سوالی استاندارد سلامت معنوی " Palutzian-Elison " بود. سلامت معنوی به چهار سطح پایین (40-20)، متوسط رو به پایین (70-41)، متوسط رو به بالا (99-71) و بالا (120-100) تقسیم بندی شد. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، داده ها با نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: 14 % کل نمونه های پژوهش دارای سلامت معنوی نمره متوسط رو به پایین (70-41)، 60 % نمره متوسط رو به بالا (99-71) و 26 % نمره بالا (120-100) بودند. بین سن با سلامت وجودی همبستگی آماری معناداری مشاهده شد (p<0.05) ولی با دیگر متغیرهای جمعیت شناختی مشاهده نشد (p>0.05). ضریب همبستگی بین سلامت مذهبی و سلامت وجودی 84% بود که نشان می دهد هرچه نمره سلامت مذهبی بالاتر باشد، نمره سلامت وجودی هم بالاتر است. نتیجه گیری: به طور کلی نمره سلامت معنوی دختران بیشتر از پسران بوده است. اگر دیدگاه دانشجویان در مورد معنویت در طی دوره چهار ساله تحصیلی تقویت و ارتقا یابد دفعات بیشتری را به مبادرت و ارائه مراقبت معنوی از بیمار می پردازند.

سابقه و هدف: سبک زندگی اسلامی، با تمام ابعاد زندگی افراد مرتبط است. شادکامی نیز از مهم ترین نیازهای روانی بشر است که تاثیر عمده ای بر شکل گیری شخصیت و سلامت روان دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی ابعاد سبک زندگی اسلامی با شادکامی در بین دانشجویان انجام شد. مواد و روش ها: روش پژوهش همبستگی بود و جامعه آماری پژوهش را تمامی دانشجویان دختر و پسر دانشگاه خوارزمی در سال تحصیلی 93-1392 تشکیل دادند. گروه نمونه این پژوهش 225 نفر دانشجو (114 دختر، 111 پسر) بودند که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و مورد آزمون قرار گرفتند. ابزار پژوهش پرسشنامه سبک زندگی کاویانی و پرسشنامه شادکامی آکسفورد بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام انجام شد. یافته ها: نتایج حاکی از وجود رابطه منفی و معنادار بین شادکامی با متغیرهای روشنفکری منفی، دنیاخواهی، گنهکاری، نوع دوستی، لذت خواهی و کم همتی و همبستگی مثبت و معنادار بین شادکامی و متغیرهای ویژگی های درونی، عبادی و اجتماعی همبستگی بود. ابعاد زندگی عبادی، گنهکاری و ویژگی های درونی در سه گام توانستند حدود 23% از واریانس شادکامی را تبیین کنند. نتیجه گیری: از این نتایج می توان برای استفاده در برنامه های آموزشی، پیشگیرانه و رشدی در دانشگاه ها و مراکز مشاوره دانشجویی جهت غنی سازی سبک زندگی اسلامی و افزایش شادکامی دانشجویان بهره برد.

سابقه و هدف: سلامتی نیاز اساسی انسان و لازمه آن انجام وظایف دینی است. اسلام به حکم اینکه دینی جامع و مبتنی بر فطرت انسانی است از هیچ دستوری در جهت تکامل جسم و روح انسان فروگذار نکرده است. آموزش سلامت نیز یکی از راهکارهای ارتقاء سلامت در سطح جامعه است. هدف از انجام این مطالعه، ارائه روش ها و شیوه های آموزشی با بهره گیری از آموزه ها و تعالیم اسلامی جهت ارتقاء سلامت می باشد. مواد و روش ها: این پژوهش نوعی مطالعه توصیفی- استنادی است که با بررسی منابع معتبر اسلامی سیره و آموزه های پیامبر و امامان در مورد سلامت و تندرستی استخراج شده است. یافته ها: آموزش و تعلیم بدون تربیت، هیچ گونه سودی نخواهد داشت و در حقیقت تربیت در مرحله قبل از آموزش و تعلیم قرار دارد. با بررسی متون کتب اسلامی مشخص گردید که مهم ترین شیوه های آموزشی عبارت بودند از: شیوه فرض مخالف، آموزش با استفاده از عمل، معرفی الگوی خوب و بد، دعوت به مشترکات، تداعی معانی، روش مقایسه کردن، تحریک افکار (سوال کردن و ذکر پدیده های طبیعی)، تشبیه و تمثیل، تلقین، تشویق و تنبیه، به کارگیری هنر در آموزش، استفاده از بیان سرگذشت ها در آموزش، القاء غیر مستقیم، برهان و مناظره که با بهره گیری از این روش ها می توان سلامتی را در سطح جامعه ارتقاء بخشید. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت خداوند متعال در قرآن کریم از روش های آموزشی موثر و متعددی برای آموزش تمام انسان ها استفاده کرده که تاثیر فراوان و ارزشمند آنها برای ارتقاء سطح آگاهی، نگرش، عملکرد و رفتار در انسان امروزه کاملا اثبات شده و می تواند در آموزش سلامت جسمی، روحی، روانی و اجتماعی انسان ها (تمام ابعاد زندگی بشر) کاربرد فراگیری داشته باشد.

سابقه و هدف: کیفیت زندگی امروزه یکی از پدیده های مهم سلامتی به شمار می آید که شناسایی عوامل دخیل در آن می تواند به افزایش و بهبود کیفیت زندگی کمک کند، لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سلامت معنوی در تبیین کیفیت زندگی دانشجویان انجام شد. مواد و روش ها: مقاله حاضر، توصیفی-همبستگی است، جامعه آماری پژوهش، کلیه دانشجویان دانشگاه رازی کرمانشاه در سال تحصیلی 94-1393 بود. حجم نمونه برآورد شده 100 نفر بود که به صورت نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای اندازه گیری شامل مقیاس سلامت معنوی و پرسشنامه کیفیت زندگی (SF-36) و همچنین برگه اطلاعات جمعیت شناختی دانشجویان بود. برای تحلیل داده های حاصله، علاوه بر آمار توصیفی از روش های آمار استنباطی مثل ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه، آزمون t مستقل نیز استفاده شد. نرم افزار مورد استفاده SPSS نسخه 19 بود. یافته ها: نتایج نشان داد که بین سلامت معنوی و کیفیت زندگی در دانشجویان رابطه مثبت معناداری مشاهده شد (0.244 = r). بین کیفیت زندگی با ابعاد سلامت معنوی، یعنی بعد وجودی (0.199 = r) و بعد مذهبی (0.225 = r) رابطه معناداری وجود داشت و سلامت معنوی توانست 3.15% واریانس کیفیت زندگی را در بین دانشجویان پیش بینی کند (p<0.001). بین دو گروه از دانشجویان دختر و پسر در متغیرهای کیفیت زندگی و سلامت معنوی تفاوت معناداری مشاهده نشد. همچنین نتایج نشان داد که بیشتر دانشجویان در طبقه متوسط سلامت معنوی قرار داشتند. نتیجه گیری: با توجه به رابطه بین متغیرهای پژوهش، بهتر است با تدارک بسته ها و آموزش هایی در قالب کلاس و کارگاه آموزشی، برای افزایش سلامت معنوی در جهت بالا بردن میزان کیفیت زندگی دانشجویان، برنامه ریزی مناسب توسط مسوولین دانشگاه ها انجام شود.

سابقه و هدف: ایمنی غذایی اصطلاحی است که انسان ها دریافت واحدی از آن ندارند. یکی از عوامل برجسته و اثر گذار در مفهوم ایمنی غذایی، آموزه های دینی است. هدف از این مطالعه، شناسایی مفهوم ایمنی غذا در متون اسلامی می باشد. مواد و روش ها: پژوهش حاضر مبتنی بر روش تحلیلی اسنادی و مفهومی است. در این راستا، با مراجعه به بانک های اطلاعاتی ملی و بین المللی جستجوهای لازم جهت گردآوری اطلاعات صورت گرفت. در نهایت مطالب گردآوری شده با توجه به اهداف و سوالات پژوهش، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که تفکر آیه ای به غذا، باورمندی به رازقیت الهی، برخورداری از نیت الهی در مصرف، ادای حقوق نیازمندان به هنگام مصرف، تمیز نگداشتن غذا، استفاده از غذاهای متنوع، التزام به غذای حلال و پرهیز از غذای حرام از مهم ترین راهبردهای نگرشی و رفتاری ایمنی بخش غذایی با نگاه اسلامی می باشد. دستیابی به ایمنی غذا در آموزه اسلامی مبتنی بر پیشایندهایی از قبیل پذیرش آموزه های دینی به عنوان منبع الهام ایمنی تغذیه و نیز اصالت دادن به سلامت روح در ایمنی تغذیه می باشد. علاوه بر این از مهم ترین نتایج التزام به راهبردهای نگرشی و رفتاری ایمنی غذایی، کرامت جسمی و روحی شمرده می شود. نتیجه گیری: با توجه به یافته ها، شایسته است سیاستگذاران سلامت در تامین بعد معنوی سلامت، به آموزه های معنوی اسلام در خصوص ایمنی غذا توجه کنند تا سلامت همه جانبه حاصل گردد.