پژوهش های ماهی شناسی کاربردی
سال:1395 | دوره:4 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

به منظور بررسی برخی پارامترهای پویایی شناسی جمعیت سیاه ماهی C. damascina در رودخانه رودبال استان فارس طی چهار فصل، تعداد 183 سیاه ماهی صید گردید. سیاه ماهی های صید شده از 5 گروه سنی 1 تا 5 سال بوده که در هر دو جنس نر و ماده 1 ساله ها بیشترین فراوانی را داشتند. نسبت جنسی ماده به نر 1:1.28 بوده است (X2=2.87, p> 0.05). دامنه طولی ماهیان رودخانه رودبال 55.35 تا 245 میلی متر و دامنه وزنی آنها 2.05 تا 158.93 گرم بود. رابطه طول و وزن برای نرها W=0.00002L2.84 و برای جنس ماده W=0.00001L2.94 محاسبه شد. معادله رشد برتالانفی برای جنس نر و جنس ماده به ترتیب Lt=34.94 (1-e-0.19(t+0.05)) و Lt=17.061 (1-e-0.651 (t+0.108)) محاسبه گردید که مقدار طول بی نهایت در جنس ماده به مراتب بیشتر از جنس نر بوده است. مقدار فاکتور وضعیت در جنس نر بیشتر از جنس ماده و مقدار فاکتور وضعیت نسبی در جنس ماده بیشتر از جنس نر است و با افزایش سن در هر دو جنس میزان فاکتور وضعیت و وضعیت نسبی افزایش می یابد. ضریب مرگ و میر طبیعی دو جنس نر و ماده در رودخانه رودبال به ترتیب 1.38 و 0.273 به دست آمد. میزان هماوری مطلق و میزان هماوری نسبی نمونه های صید شده بالغ جنس ماده به ترتیب (1361±4392) و (55.39±30.35) بدست آمد. بررسی شاخص تغذیه ای RLG نشان داد که این ماهی گرایش به گیاه خواری داشته و شاخص IF در سنین مختلف ماهی در دو جنس نر و ماده نشان دهنده وضعیت نسبتا نامطلوب این ماهی از لحاظ غذایی بود.

در این تحقیق پارامترهای رشد، ساختار سنی و نسبت جنسی مولدین ماهی کلمه (R. caspicus) در سواحل شرقی دریای خزر مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور تعداد 290 نمونه کلمه به مدت 4 ماه از بهمن 1393 تا اردیبهشت 1394 توسط دام با چشمه 26 میلی متر در ساحل جنوب شرقی صید گردید. دامنه سنی ماهیان نر و ماهیان ماده بین +1 تا +4 بود که 59.45 درصد از ترکیب سنی به ماهیان +2 ساله در نرها و 35.75 درصد از ترکیب سنی به ماهیان ماده ها +3 تعلق داشت. نسبت بین ماده و نر برابر با 1:1.61بود که اختلاف معناداری بین نسبت جنسی نر و ماده وجود دارد (p=0.000)کوچک ترین و بزرگ ترین طول چنگالی ماهیان نر و ماده صید شده به ترتیب 125 و 214.79، 135 و 270 میلی متر همچنین حداقل و حداکثر وزن نر و ماده به ترتیب 29.03 و 43.67:188.3 و 293 گرم بود. میزان b با استفاده از طول چنگالی در جنس نر و ماده به ترتیب 3.039 و 3.197 تعیین و الگوی رشد در ماهیان نر، ایزومتریک و در ماهیان ماده، آلومتریک مثبت بود. همچنین میانگین وزن نسبی (Wr) در جنس های نر و ماده به ترتیب 1.016±0.109 و 1.127±0.173 محاسبه شد که از اختلاف معنی داری برخوردار بود (p<0.05) ضریب رشد لحظه ای (G) در جنس های نر و ماده به ترتیب 0.31 و 0.51 به دست آمد. نتایج نشان داد که شرایط زیست در سواحل جنوب شرقی دریای خزر برای مولدین کلمه مطلوب نبوده و باید حفاظت و حراست جدی و مستمر از محل های طبیعی تخم ریزی رودخانه ها و برکه ها در فصل مهاجرت و تخم ریزی صورت گیرد.

این تحقیق با هدف تعیین عادات غذایی و رژیم تغذیه ای ماهی A. mossulensis در رودخانه آبگرمه صالح آباد استان ایلام در فصول مختلف 87-1386 انجام شده است. تعداد 55 نمونه ماهی A. mossulensis با استفاده از تور سالیک (قطر دهانه 3 متر با چشمه تور 20 میلی متر) و ساچوک (چشمه تور 2 میلی متر) از چهار ایستگاه انجام شد. دامنه طول ماهیان 4.70-14.50 سانتی متر بود. در این تحقیق به ترتیب راسته سنجاقک ها (138)، راسته دوبالان (165)، راسته سن ها (91)، راسته ناجورپایان (75)، راسته بال موداران (35)، راسته یکروزه ها (95)، راسته سوسک ها (62)، رده کم تاران (89)، راسته بهاره ها (34) و رده زالوها (50) در دستگاه گوارش ماهی A. mossulensis در رودخانه آبگرمه مشاهده شدند. بیش ترین فراوانی مواد غذایی در دستگاه گوارش این ماهی مربوط به راسته دوبالان (19.78 درصد) و کمترین فراوانی مربوط به راسته بهاره ها (4.07 درصد) به دست آمد. با توجه به درصد فراوانی گروه های غذایی در محیط و دستگاه گوارش ماهی مشاهده گردید که این ماهی جهت تغذیه تمایل بیشتری به گروه سوسک ها (0.029) و بال موداران (0.023) دارد و کمترین تمایل را درمورد ناجورپایان (-0.053) دارد. میانگین شاخص نسبی طول روده (1.095±0.81 گرم) و شاخص شدت تغذیه (946.68±76.97) در ماهی A. mossulensis در فصل بهار نسبت به سایر فصول بالاتر بود. همچنین میانگین شاخص فاکتور وضعیت در فصل زمستان (795.06±24.99) بالاتر به دست آمد. پس از بررسی دستگاه گوارش مشخص شد که از 55 نمونه مورد مطالعه که تمام ماهیان دارای معده پر بودند. با توجه به نتایج به دست آمده ماهی A. mossulensis رودخانه آبگرمه استان ایلام گونه ای پرخور و همه چیزخوار است که جهت تغذیه تمایل بیشتری به گروه سوسک ها و بال موداران دارد و کمترین تمایل تغذیه ای درمورد ناجورپایان می باشد و همچنین شدت تغذیه ای بالایی دارد.

آلاینده ها از جمله عناصر سنگین پس از ورود به اکوسیستم های آبی، در بافت ها و اندام های آبزیان تجمع یافته و نهایتا وارد زنجیره غذایی می گردند و مشکلات زیادی را برای آبزیان و در نهایت برای انسان ها ایجاد می کنند. بدین منظور در این مطالعه میزان تجمع فلزات سنگین (مس، روی و سرب) در بافت کبد و عضله ماهی شانک زردباله (A. latus) صید شده از صیدگاه های بندر دیلم اندازه گیری شد. غلظت فلزات سنگین با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر جذب اتمی (PG-AA500) تعیین شد. میزان تجمع سرب، روی و مس در کبد و عضله در دو فصل تابستان و زمستان با هم اختلاف معنی داری را نشان داد (p<0.05)این مطالعه نشان داد که تغییرات فصلی در میزان تجمع فلزات در نمونه ها تاثیرگذار است. بافت عضله، پایین ترین سطوح میزان انباشت فلزات را در فصول و کبد بالاترین میزان انباشت فلزات سنگین را نشان دادند و بالاترین میزان انباشت در فلز روی در کبد در فصل زمستان (229.19±26.57mg.g-1) مشاهده شد. به طورکلی، تغییرات فصلی قابل توجهی در میزان تجمع سرب، روی و مس در دو بافت وجود دارد. میانگین غلظت عنصر سرب، روی و مس در عضله به ترتیب 1.51, 12.1, 6.75 میلی گرم بر گرم وزن خشک مشاهده شد. میزان تجمع عنصر سرب در بافت عضله بالاتر از حد مجاز و سطوح عناصر مس و روی پایین تر از حد اعلام شده توسط WHO مشاهده شد.

به منظور بررسی اثرات سینرژیستی اسید آلی پتاسیم سوربات و پروبیوتیک L. casei در بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان (O. mykiss) با وزن اولیه 2.75±0.05 گرم، آزمایشی به مدت 8 هفته با به کارگیری شش تیمار شامل: تیمار شاهد، جیره حاوی CFU/g 107 پروبیوتیک L. casei (تیمار 1)، جیره حاوی 0.5 درصد پتاسیم سوربات (تیمار 2)، جیره حاوی 1 درصد پتاسیم سوربات (تیمار 3)، جیره حاوی ترکیب 0.5 درصد پتاسیم سوربات و CFU/g 107پروبیوتیکL. casei (تیمار 4) و جیره حاوی ترکیب 1 درصد پتاسیم سوربات و CFU/g 107 پروبیوتیک L. casei (تیمار 5) صورت پذیرفت. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی انجام گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که بیش ترین میزان وزن نهایی، ضریب تبدیل غذایی، نرخ رشد ویژه و کارائی پروتئین در تیمار 4 مشاهده شد که با سایر تیمارها اختلاف معنی داری داشت (p<0.05) از نظر ترکیب لاشه اختلاف معنی داری بین تیمارهای مختلف مشاهده نشد. میزان گلبول سفید در تیمار 4 به طور معنی داری بیشتر از سایر تیمارها بود (p<0.05)، ولی اختلاف معنی داری در میزان گلبول های قرمز، هموگلوبین، هماتوکریت، نوتروفیل، لنفوسیت، مونوسیت،MCV ، MCH و MCHC مشاهده نشد. بررسی تعداد کل باکتری ها و باکتری های اسید لاکتیک روده بین تیمارهای مختلف اختلاف معنی داری را نشان داد به طوری که بیشترین میزان آن در تیمار 4 مشاهده شد (p<0.05). در مجموع با توجه به نتایج و اثرات مثبت، افزودن ترکیب 0.5 درصد پتاسیم سوربات و CFU/g 107 باکتری L. casei به جیره غذایی بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان توصیه می گردد.

این تحقیق با هدف بررسی اثر غذادهی با MF01 Lactobacillus brevis بر شاخص های خونی ماهی و بقاء سوف سفید (S. luciperca) در مواجهه با باکتری Aeromonas hydrophila انجام شد. ماهیان غذادهی شده با L. brevis در غلظت های ((A2 108 cfu/g و ((A1 1010 cfu/g و کنترل برای 6 هفته بررسی گردیدند. در پایان دوره غذادهی، ماهی ها خونگیری شدند پس از آن ماهی ها با باکتری 4.5×108 lcfu/m A. hydrophila ، مواجهه شده اند و نرخ بقاء ماهیان به طور روزانه در یک دوره 7 روزه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد فاکتورهای خونی در زمان غذادهی با L. brevis در تیمارهای A2، A1 و گروه شاهد اختلاف معنی داری نداشتند. پس از مواجهه با باکتری A. hydrophila، میزان لنفوسیت در تیمارهای پروبیوتیکی A1, A2 بالاتر از گروه شاهد تزریق بود و میزان نوتروفیل در گروه شاهد تزریق بالاتر بود. همچنین میزان بقاء پس از مواجهه در تیمارهای پروبیوتیک بالاتر از گروه شاهد بود.

مطالعه ماهیان در اکوسیستم های آبی از جهات بسیاری از جمله رفتارشناختی، بوم شناختی، مدیریت و حفاظت منابع زیستی، بهره برداری از ذخایر و پرورش آن ها دارای اهمیت است. به همین جهت در تابستان سال 1388 تعداد 195 قطعه ماهی شاه کولی جنوبی (A. mossulensis) به منظور بررسی ساختار جمعیتی این ماهی از ده رودخانه حوضه رود کارون با استفاده از تور پره صید شدند. 22 صفت ریخت سنجی (اندازشی) به وسیله کولیس دیجیتال اندازه گیری شد و 14 صفت شمارشی به کمک استریومیکروسکوپ چشمی شمارش شد. مقادیر صفات ریخت سنجی، پیش از تحلیل، جهت کاهش خطای حاصل از رشد ناهمسان نمونه ها استانداردسازی شدند. به منظور بررسی تفاوت بین جمعیت های مورد بررسی از آنالیزهای ANOVA و آزمون دانکن،PCA ،CVA استفاده شد. دامنه طولی ماهیان 27.9-16.02 میلی متر قرار داشت. از بین صفات اندازشی 21 صفت و در بین صفات شمارشی 13 صفت در بین جمعیت ها دارای تفاوت معنی دار بودند (p<0.01)در بررسی صفات موردنظر سه عامل اول نشان دهنده 75.86 درصد واریانس بین افراد جمعیت های مورد مطالعه بودند. روش تحلیل متغیرهای کانونی نشان داد که از بین 10 جمعیت مورد بررسی، جمعیت های خرسان، ایوان عباسی و دربند از هفت جمعیت دیگر متمایز هستند. از طرف دیگر با وجود این که دو جمعیت بشار و ماربر دارای همپوشانی با جمعیت های بنستان، شیروان، دوپلان، الیگودرز و سپیدار هستند، اما از یکدیگر متمایز بوده و جمعیت های مجزایی را تشکیل می دهند. نتایج این مطالعه نشان داد صفات اندازشی و شمارشی به خوبی قادر هستند که جمعیت های شاه کولی جنوبی را از یکدیگر تفکیک کنند.

در این مطالعه تاثیر دو گونه باکتری پروبیوتیکی Bifidobacterium animalis و B. lactis با سه غلظت (T3) 3×109, (T2) 2×109. (T1) 1×109CFU 100g-1 در مقایسه با غذای شاهد (بدون پروبیوتیک) بر عملکرد رشد و زنده مانی لارو قزل آلای رنگین کمان با وزن اولیه 0.538±0.197 گرم در مدت 60 روز مطالعه مورد ارزیابی قرار گرفت. این مطالعه در یک طرح کاملا تصادفی با سه تیمار آزمایشی و یک تیمار شاهد با سه تکرار برنامه ریزی و اجرا شد. در غلظت های مختلف از پروبیوتیک مصرفی تیمار T1 بیشترین میزان رشد را نسبت به سایر تیمارها نشان داد (p<0.05)همچنین اختلاف معنی داری بین تیمارهای آزمایشی و گروه شاهد از نظر پارامترهای رشد و تغذیه ای و همچنین ترکیبات لاشه لاروها مشاهده شد .(p<0.05) درصد بازماندگی لاروها در تیمارهای آزمایشی نسبت به شاهد دارای افزایش معنی داری بود. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد استفاده از دو گونه B. animalis و B. lactisموجب بهبود عملکرد رشد و کاهش تلفات دوره پرورش لارو قزل آلای رنگین کمان می گردد.