به منظور بهینه سازی تکثیر مصنوعی ماهی سفیدک سیستان Schizothorax zarudnyi در شرایط پرورشی، ارتباط بین پارامترهای اسپرم شناختی و بیوشیمیایی مایع منی مورد بررسی قرار گرفت. اندازه گیری درصد اسپرم های متحرک و مدت زمان تحرک اسپرم 20 مولد نر پرورشی بر اساس پروتکل استاندارد انجام شد. تراکم اسپرم با روش استاندارد هموسیتومتری محاسبه شد و غلظت یون های سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، گلوکز و کلسترول مایع منی نیز با روش های استاندارد سنجش شد. بر اساس نتایج، میانگین مدت زمان تحرک اسپرم و درصد اسپرم های متحرک به ترتیب 5.51±51.21 ثانیه و 8.01±73.32 درصد، تراکم اسپرم 0.11±0.78 میلیارد در میلی لیتر، درصد اسپرماتوکریت 6.22±36.39 درصد و pH مایع منی 0.2±7.83 بود. غلظت یون های سدیم، پتاسیم، منیزیم و کلسیم به ترتیب 11.75±76.84، 11.73±63.83، 0.76±2.58 و 0.83±6.88 میلی مول در لیتر و غلظت گلوکز و کلسترول به ترتیب 0.01±0.027 و 0.02±0.05 میلی گرم در دسی لیتر ثبت شد. نتایج نشان داد که بین تراکم اسپرم و درصد اسپرم های متحرک ارتباط معنی دار وجود داشت. همچنین ارتباط معنی داری بین مدت زمان تحرک اسپرم با حجم و درصد اسپرم های متحرک و pH مشاهده شد. بین حجم و pH مایع منی، بین مدت زمان تحرک اسپرم با فاکتورهای بیوشیمیایی منی، بین یون های سدیم و پتاسیم و درصد اسپرم های متحرک با یون سدیم و پتاسیم ارتباط معنی داری مشاهده شد. نتایج این پژوهش درباره وجود ارتباط معنی دار بین میزان ترکیبات مایع منی به ویژه سدیم و پتاسیم با تحرک اسپرم در ماهی سفیدک سیستان می تواند در تکثیر مصنوعی این ماهی برای تهیه محلول های نگهدارنده و رقیق کننده مناسب مورد استفاده قرار گیرد.