فیزیولوژی و بیوتکنولوژی آبزیان
سال:1395 | دوره:4 | شماره:1 |تعداد مقالات:6

به منظور بهینه سازی تکثیر مصنوعی ماهی سفیدک سیستان Schizothorax zarudnyi در شرایط پرورشی، ارتباط بین پارامترهای اسپرم شناختی و بیوشیمیایی مایع منی مورد بررسی قرار گرفت. اندازه گیری درصد اسپرم های متحرک و مدت زمان تحرک اسپرم 20 مولد نر پرورشی بر اساس پروتکل استاندارد انجام شد. تراکم اسپرم با روش استاندارد هموسیتومتری محاسبه شد و غلظت یون های سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، گلوکز و کلسترول مایع منی نیز با روش های استاندارد سنجش شد. بر اساس نتایج، میانگین مدت زمان تحرک اسپرم و درصد اسپرم های متحرک به ترتیب 5.51±51.21 ثانیه و 8.01±73.32 درصد، تراکم اسپرم 0.11±0.78 میلیارد در میلی لیتر، درصد اسپرماتوکریت 6.22±36.39 درصد و pH مایع منی 0.2±7.83 بود. غلظت یون های سدیم، پتاسیم، منیزیم و کلسیم به ترتیب 11.75±76.84، 11.73±63.83، 0.76±2.58 و 0.83±6.88 میلی مول در لیتر و غلظت گلوکز و کلسترول به ترتیب 0.01±0.027 و 0.02±0.05 میلی گرم در دسی لیتر ثبت شد. نتایج نشان داد که بین تراکم اسپرم و درصد اسپرم های متحرک ارتباط معنی دار وجود داشت. همچنین ارتباط معنی داری بین مدت زمان تحرک اسپرم با حجم و درصد اسپرم های متحرک و pH مشاهده شد. بین حجم و pH مایع منی، بین مدت زمان تحرک اسپرم با فاکتورهای بیوشیمیایی منی، بین یون های سدیم و پتاسیم و درصد اسپرم های متحرک با یون سدیم و پتاسیم ارتباط معنی داری مشاهده شد. نتایج این پژوهش درباره وجود ارتباط معنی دار بین میزان ترکیبات مایع منی به ویژه سدیم و پتاسیم با تحرک اسپرم در ماهی سفیدک سیستان می تواند در تکثیر مصنوعی این ماهی برای تهیه محلول های نگهدارنده و رقیق کننده مناسب مورد استفاده قرار گیرد.

با توجه به افزایش روزافزون سویه های مقاوم به دارو در میان انواع میکروارگانیزم ها، یک جستجوی جهانی برای یافتن ترکیبات ضدمیکروبی از مواد طبیعی که اثرات جانبی کم تری داشته باشد مورد توجه پژوهشگران بوده است. این مطالعه با هدف بررسی اثر ضدمیکروبی عصاره های مختلف ریزجلبک Chlorella sp. رشد یافته در شرایط اتوتروفیک انجام پذیرفت. جلبک کلرلا در محیط کشت مایع Zinder کشت داده شد و در پایان فاز لگاریتمی زیست توده آن برداشت شد. سپس عصاره گیری از آن توسط حلال های استون، کلروفرم، هگزان، اتیل استات و استون- هگزان انجام شد و فعالیت ضدمیکروبی آن بر روی دو باکتری گرم مثبت (Staphylococcus aureus و Bacillus subtilis)، دو باکتری گرم منفی (Pseudomonas aeruginosa و Escherichia coli) و یک گونه قارچ (Candida albicans) مورد بررسی قرار گرفت. میزان فعالیت ضدمیکروبی عصاره های حاصل از طریق سنجش قطر هاله عدم رشد باکتری به روش نفوذ چاهک تعیین شد. نتایج نشان داد که عصاره های کلروفرمی و اتیل استاتی ریزجلبک Chlorella از بالاترین قدرت ضدمیکروبی در مقایسه با سایر عصاره ها برخوردار است. درنتیجه عصاره ریزجلبک Chlorella از فعالیت ضدمیکروبی مناسبی برخوردار بوده و نوع حلال مورد استفاده نیز در میزان فعالیت ضدمیکروبی آن تاثیرگذار است.

در پژوهش حاضر ریخت شناسی اتولیت ساژیتا و روابط طولی و وزنی ماهیان با ریخت سنجی اتولیت در 4 جمعیت از ماهیان Liza aurata (Risso, 1810) در زیستگاه های مختلف ساحلی حوضه جنوبی دریای خزر مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه های مورد نیاز پس از جمع آوری از مناطق ساحلی نکا، سرخ رود، چالوس و بندر انزلی در الکل 75 درصد تثبیت و به آزمایشگاه منتقل شد. در آزمایشگاه اتولیت چپ ساژیتا از هر ماهی استخراج شد و پس از شفاف سازی، عکس برداری با دوربین متصل به استریومیکروسکوپ انجام شد. بر اساس نتایج، طول اتولیت 2.9 تا 3.3 درصد طول استاندارد به دست آمد. رگرسیون خطی بین طول کل ماهی با طول اتولیت به صورت 3.5555-TL-4.6042OL و 0.8492=2R بود و معادله توانی به صورت OW=19.389TL0.0129 و R2=0.755 به دست آمد. به طور کلی ارتباط مثبتی بین طول بدن ماهی و ویژگی های ریخت سنجی اتولیت وجود داشت. بر اساس نتایج ریخت شناسی، شکل کلی اتولیت در جمعیت های مورد مطالعه غالبا مستطیلی کشیده با دندانه های نامنظم در لبه شکمی و پشتی بود. همچنین آنتی روستروم مشخصی در اتولیت های مورد مطالعه وجود نداشت. مجرای اوستیا در انتهای قدامی سولکوس باز و قیفی شکل بود، در حالی که در انتهای خلفی بسته و لوله ای شکل بود که به حاشیه خلفی- شکمی اتولیت منتهی می شد. از آنجا که مهم ترین ویژگی ریختی اتولیت که در جدایی گونه های کفال ماهیان نقش دارد موقعیت سولکوس است، به نظر می رسد این ویژگی در بروز گوناگونی های بین جمعیتی نیز نقش مهمی را ایفا کند.

هدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیرات جایگزینی آرد ماهی با کنجاله آفتابگردان بر رشد، شاخص های خونی و بیوشیمیایی پلاسمای بچه ماهیان انگشت قد کپور معمولی است. ماهیان با وزن متوسط 0.36±3.03 گرم، به مدت 10 هفته با پنج جیره حاوی سطوح جایگزینی صفر، 25، 50، 75 و 100 درصد آرد ماهی با کنجاله آفتابگردان تغذیه شدند. در انتهای دوره، خون گیری از ساقه دمی انجام گرفت و شاخص های خونی شامل تعداد گلبول های قرمز و سفید، درصد افتراقی گلبول های سفید، هموگلوبین، هماتوکریت، متوسط حجم گلبول قرمز، متوسط هموگلوبین هر گلبول، متوسط غلظت هموگلوبین هر گلبول و برخی شاخص های بیوشیمیایی پلاسما شامل تری گلیسرید، کلسترول و گلوکز اندازه گیری شدند. مطابق نتایج، وزن نهایی در تیمارهای 25 و 100 درصد به ترتیب افزایش و کاهش معنی داری نسبت به سایر تیمارها داشت (P<0.05). هیچ یک از شاخص های خونی بین تیمارها تفاوت معنی داری نداشتند (P>0.05). در شاخص های بیوشیمیایی پلاسما در تیمار 100 درصد، کاهش معنی دار سطح تری گلیسرید وجود داشت (P<0.05) و میزان کلسترول در گروه شاهد به طور معنی داری بیش تر بود (P<0.05)، اما میزان گلوکز بین تیمارها تفاوت معنی داری نداشت (P>0.05). بر اساس نتایج این مطالعه، جایگزینی آرد ماهی با کنجاله آفتابگردان تا سطح 75 درصد در جیره کپور معمولی انگشت قد پیشنهاد می شود.

برای درمان سرطان استفاده از ترکیباتی گیاهی و جانوری مختلفی در دست بررسی است. در پژوهش حاضر نیز اثر ضدسرطانی جلبک قرمز Laurencia caspica که یکی از ماکروجلبک های اکوسیستم دریای خزر است، مورد مطالعه قرار گرفته است. از این رو اثر سمیت و تغییر بیان ژن سرکوبگر nm 23 به وسیله تیمار با عصاره جلبک L. caspica ارزیابی شد. به این ترتیب که جلبک L. caspica از سواحل رامسر جمع آوری شد و عصاره هیدروالکلی آن به کمک روش پرکولاسیون با حلال متانول %50 تهیه شد. رده سلولی T47D سرطان پستان در حضور غلظت های 25، 50، 100، 200، 400 و 800 میکروگرم در میلی لیتر عصاره کشت داده شد و با تست MTT توان کشندگی عصاره بررسی شد. استخراج RNA انجام و cDNA سنتز شد. آغازگرهای اختصاصی برای ژن های nm 23 و B-actin طراحی و میزان بیان ژن سرکوبگر nm 23 نسبت به ژن مرجع B-actin در غلظت IC50 با استفاده از روش Real Time PCR کمی، مورد بررسی قرار گرفت. استفاده از روش MTT نشان داد که عصاره جلبک، رشد سلول های T47D را به صورت وابسته به دوز کاهش داد و همچنین در غلظت 175 میکروگرم بر میلی لیتر رشد 50 درصد از سلول ها مهار شد. نتایج Real Time PCR نشان داد که بیان ژن سرکوبگر nm 23 از نظر آماری به طور معنی داری افزایش یافت در صورتی که بیان ژن B-actin تغییری حاصل نکرد.

یکی از تکنولوژی های موثر برای حذف فلزات سنگین، استفاده از جاذب های زیستی است. در پژوهش حاضر مدل سازی، سینتیک و ایزوترم جذب زیستی فلز سنگین سرب توسط جلبک سبز تک یاخته ای Chlorella vulgaris از محلول های آبی مورد بررسی قرار گرفت. پس از کشت C. vulgaris در محیط کشت زایندر مثبت و رسیدن به فاز لگاریتمی، برداشت جلبک انجام و پس از سانتریفوژ، توسط دستگاه فریز درایر خشک شد. در ادامه، ایزوترم ها و سینتیک جذب این فلز، با بررسی پارامترهای موثر بر جذب زیستی محاسبه و تعیین شد. نتایج نشان داد که با افزایش جرم جاذب، میزان جذب سطحی کاهش یافت. همچنین، با افزایش غلظت اولیه یون فلز درصد حذف فلز کاهش پیدا کرد. به علاوه، بررسی های سینتیک جذب نشان داد، جذب فلز سرب توسط C. vulgaris از مدل جذب سینتیکی درجه دوم پیروی می کند و ایزوترم جذب آن منطبق با مدل لانگمویر است. همچنین مدل سازی حذف فلز سنگین با استفاده از روش رگرسیون خطی چند متغیره نشان داد که فرآیند جذب و اثر پارامترها بر روی آن با یک معادله درجه دوم قابل توضیح است. این معادله نشان می دهد pH موثرترین عامل در حذف فلز سرب است.