سالمند شناسی
سال:1403 | دوره:9 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

1مقدمه:تغییرات ایجاد شده در دوران سالمندی گاهی منجر به نارسایی­های شدید جسمی و روانی شده و به معلولیت و کاهش قدرت مقابله با مواجهه با دشواری­ها و رویدادهای معمول می شود. اختلالات روانشناختی و جسمی در سالمندان به دلیل محرومیت­های مختلف اجتماعی، پایین­بودن کیفیت زندگی، اختلالات شناختی، ناتوانی فیزیکی و اختلالات جسمی، بالا می­باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی ادراک زیسته سالمندان از سلامت جسمی: یک مطالعه پدیدارشناسی است. روش کار:روش مطالعه حاضر به صورت کیفی از نوع پدیدارشناسی است. جامعه مورد مطالعه کلیه سالمندان شهر خرم­آباد در سال 1399 هستند. روش نمونه­گیری به صورت «هدفمند» است. به منظور گردآوری داده­ها از «مصاحبه عمیق فردی»استفاده شد. در این مطالعه از کدگذاری داده­ها، مصاحبه­های ضبط شده، پیاده­سازی، طبقه­بندی، خوشه­بندی و سازمان­دهی استفاده شد. سپس با استفاده از شیوه تحلیل موضوعی داده­های گردآوری­شده بر اساس سوالات و اهداف تحقیق، مقوله­بندی­شده و در ارتباط با هم مورد تفسیر شده و بر اساس آن به محتواهای اصلی و فرعی در ارتباط با سلامت جسمی و روانی سالمندان مشخص شد. یافته ها:در تحلیل­ داده­ها و ارائه یافته­ها مشاهده شد که سلامت جسمی سالمندان بر اساس ادراک آنها، دو بعد اصلی استخراج شد: جسمی بدنی، جسمی عملکردی.  این ابعاد، مستخرج از هفده درون­مایه اصلی بودند که این درون­مایه­ها برای برای مولفه جسمی بدنی «توانایی خودمراقبتی، نداشتن بیماری مزمن و تامین نیازهای غذایی و درمانی» شناسایی شدند. در مولفه جسمی عملکردی این درون­مایه­ها «داشتن روابط پایدار با دیگران و داشتن اوقات فراغت» می­باشند. نتیجه گیری:نتایج نشان می­دهد که توجه به تعاملات اجتماعی سالمندان نقش مهمی در سلامت جسمی آنها دارد، زیرا با ایجاد بسترهای برای مشارکت اجتماعی آنها هم قدرت بدنی آنها را بالا می­برد و هم حس­اثربخشی، مفیدبودن و در نتیجه رضایت از زندگی آنها را تقویت می­کند.

1مقدمه: با نزدیکی به سال­های پایانی زندگی مشکلات روانشناختی در سالمندان بیشتر می­شوند که برای رفع این مشکلات به مداخلاتی نیاز می­باشد. هدف این پژوهش نعیین اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت بر کیفیت زندگی و بهزیستی روانشناختی سالمندان افسرده بود. روش کار: روش پژوهش نیمه­آزمایشی با گروه آزمایش و کنترل بود. جامعــه آمــاری شــامل کلیه سالمندان شهر سنندج در سال 1402 بودنــد. نمونه گیری به صورت در دسترس و 30 نفر از سالمندانی که بیشترین نمره را در پرسشنامه افسردگی Beck (1961) کسب کردند به­ عنوان نمونه انتخاب شدند و با گمارش تصادفی، 15 نفر به گروه آزمایشی و 15 نفر به گروه کنترل با روش قرعه­کشی تخصیص داده شدند. ابــزار گــردآوری داده­هــا مقیاس کیفیت زندگی(1989) و مقیاس بهزیستی روانشناختی (1989) بودند. مداخلـه تکنیک­های درمان مبتنی بر شفقت گیلبرت (2007) بر روی گروه آزمایش در 8 جلسه 2 ساعته اعمال شد و گروه کنترل در این مدت مداخله­ای دریافت نکردند. تجزیـه و تحلیـل داده­هـا بـا آزمون تحلیـل کوواریانـس و بـا اسـتفاده از نـرم­افـزار SPSS نسـخه 25 انجـام شـد. میـزان P کمتـر از 05/0 معنـی­داری در نظـر گرفتـه شـد. یافته ­ها: نتایـج تحلیـل کوواریانـس نشـان داد کـه درمان مبتنی بر شفقت کیفیت زندگی و بهزیستی روانشناختی سالمندان افسرده تاثیـر داشـت (01/0P <). میزان این تاثیر بر اساس مقدار مجذور اتا بر افزایــش کیفیت زندگی 51 درصــد و بر افزایش بهزیستی روانشناختی 42 درصــد بود. نتیجه­ گیری: بـر اسـاس یافتـه­هـای پژوهـش، از درمان مبتنی بر شفقت بـرای کاهش مشکلات روانی سالمندان افسرده مـی­تـوان اسـتفاده کـرد.

1مقدمه: با توجه به رشد علم، طول عمر افزایش یافته و تعداد سالمندان در دنیا رو به رشد می باشند. بدین ترتیب، همه کشورها با چالش های عمده ای مواجه هستند تا اطمینان حاصل کنند که نظام سلامت و اجتماعی آنها آماده مدیریت این تغییر جمعیتی است. لذا هدف از این پژوهش تعیین  اثربخشی توانمند سازی سالوتوژنیک مبتنی بر دانش بدن بر کیفیت زندگی و امید به زندگی سالمندان دارای بیماری مزمن بود. روش­: پژوهش حاضر از نظر ماهیت داده­های جمع آوری شده جزء مطالعات کمی، از حیث هدف جزء مطالعات کاربردی و از نظر شیوه، جزء طرح­های نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون چند گروهی با گروه کنترل و همراه با پیگیری می باشد. جامعه آماری پژوهش را کلیه سالمندان دارای بیماری مزمن تحیت حمات بهزیستی بم در سال 1400 تشکیل می­دهند.  نمونه پژوهش، 40 نفر از این  سالمندان بودند که به شیوه هدفمند انتخاب شدند و با گمارش تصادفی در دو گروه شامل گروه آزمایش و  گروه کنترل (هر گروه 20 نفر) قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری پژوهش، پرسشنامه های کیفیت زندگی مرتبط با سلامت لیپاد و پرسشنامه امید به زندگی میلر بودند. برای تجزیه و تحلیل داده­ها از نرم افزار SPSS  و آزمون تحلیل واریانس تک متغیری استفاده ­شده است. یافته­ها: نتایج نشان داد توانمند سازی سالوتوژنیک مبتنی بر دانش بدن بر کیفیت زندگی و امید به زندگی سالمندان دارای بیماری مزمن تاثیر معناداری داشت. نتیجه­ گیری: نتایج حاکی از تاثیر توانمند سازی سالوتوژنیک مبتنی بر دانش بدن بر کیفیت زندگی و امید به زندگی سالمندان دارای بیماری مزمن بود. بنابراین پیشنهاد می شود مشاوران و درمانگران برای افزایش امید به زندگی و بالا بردن سطح کیفیت زندگی سالمندان از آموزش توانمندسازی سالوتوژنیک مبتنی بر دانش بدن استفاده نمایند.

1مقدمه: سالمندی فرآیندی اجتناب ناپذیر است که با تغییرات ساختاری و عملکردی متعددی در سیستم عصبی عضلانی همراه است. این تغییرات شامل کاهش توده عضلانی و قدرت، معروف به سارکوپنیا، می باشد که کیفیت زندگی سالمندان را تحت تاثیر قرار می دهد. این مطالعه به بررسی این تغییرات و نقش فعالیت های ورزشی مختلف مثل استقامتی، هوازی، مقاومتی و... بر سارکوپنیا در افراد مسن می پردازد. روش کار: با استفاده از کلید واژه های فارسی "سارکوپنیا، سالمندی عضله اسکلتی، ورزش" و کلید واژه های انگلیسی " Sarcopenia, Skeletal Muscle Aging, Sports" و جستجو در پایگاه های اطلاعاتی PubMed، SID، نورمگز، مگیران و... در بازه زمانی 2019 تا 2024 انجام شد و مقالات مرتبط انتخاب و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج بررسی ها نشان داد که انواع مختلف تمرینات ورزشی می توانند تاثیر مثبتی بر پیشگیری و بهبود سارکوپنیا داشته باشند در بین انواع تمرینات، تمرینات مقاومتی بیشترین تاثیر را بر سلامت فرد و کاهش عوارض ناشی از سارکوپنیا داشتند. نتیجه گیری: تمرینات ورزشی مثل هوازی، مقاوتی، و... تاثیرات مثبتی بر سلامت عضله اسکلتی سالمندان دارد. این ورزش ها می توانند به عنوان بخشی از برنامه های پیشگیری و درمان بیماری سارکوپنیا در سالمندان مورد استفاده قرار گیرند. توصیه می شود سالمندان تحت نظر متخصصین، برنامه های ورزشی منظم را دنبال کنند تا از مزایای آن بهره مند شوند.

1مقدمه: با افزایش جمعیت سالخورده در سطح جهان نیازهای بهداشتی و درمانی آن ها نیز افزوده می شود. سازمان جهانی بهداشت (WHO) با ارئه مفهومی با عنوان بیمارستان سازگار با سن چارچوبی را برای هدایت کشورها در توسعه مراقبت های ملموس و مناسب برای سالمندان در سیستم مراقبت بهداشتی و درمانی ارائه میکند. بنابراین این مطالعه با هدف بررسی میزان سازگاری بیمارستان های غیرآموزش و خصوصی خراسان رضوی از نظرمعیارهای بیمارستان های دوستدار سالمند با استفاده از چک لیست  WHOمی باشد. روش کار:پژوهش حاضر به روش مقطعی در بهمن ماه 1402 با مشارکت بیمارستان های غیرآموزشی و خصوصی استان خراسان رضوی انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها « چک لیست بیمارستان های دوستدار سالمندWHO » بود. روش نمونه گیری سرشماری از 3 بیمارستان تامین اجتماعی و  16 بیمارستان خصوصی و غیرآموزشی در سطح استان خراسان رضوی بود. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 22 و از آمارهای توصیفی مانند میانگین و انحراف معیار و تعداد و درصد استفاده شد. نتایج:در مجموع شاخص­های بیمارستان دوستدار سالمند، میانگین نمره 84/32 را کسب نمودند. این در حالی است که حیطه های محیط فیزیکی و همچنین سرویس های بهداشتی بیشترین میانگین نمرات را به خود اختصاص دادند و کمترین نمرات به ترتیب مربوط به پذیرش و پرداخت هزینه بود که 7/94٪ از بیمارستان ها در فرایند پذیرش و تسویه حساب اولویتی برای سالمندان نداشته، و بعد از آن دسترسی به بیمارستان که تنها 26 % بیمارستان ها نزدیک ایستگاه اتوبوس یا ایستگاه مترو بودند و هیچ یک از بیمارستان ها پارکینگ اختصاصی و ورودی مجزا مخصوص سالمندان را نداشته است و  سایر مولفه ها نیز در وضعیت نامطلوبی بودند. نتیجه گیری: باتوجه به نتایج پژوهش، بیمارستان های خصوصی و غیر آموزشی استان خراسان رضوی در ارتباط با معیارهای بیمارستان دوستدار سالمند در وضعیت بسیار نامطلوبی قرار دارند. بنابراین برای ارائه مراقبت مناسب به سالمندان ضروری است این موضوع مورد توجه سیاستگذاران و مدیران و سرمایه گذاران کشور جهت ارائه مراقبت بهتر به سالمندان قرار گیرد.

1مقدمه: هدف سالمندی مرحله ای طبیعی از رشد انسان است که در ادامه مراحل رشد قرار دارد و به عنوان مرحله نهایی رشد افراد در نظر گرفته می شود که با دیگر مراحل زندگی تفاوت بسیاری دارد. ادامه رشد در این دوره منوط به توجه و بازنگری در شیوه های زندگی و استمرار نقش های پیشین و معنابخشی به زندگی است. در این دوره فرد با کمبودهایی نظیر فوت همسر، مشکلات خانواگی، بازنشستگی، ضعف قوای روانی و جسمانی، ازدست دادن نقش ها و حضور فعال نداشتن در جامعه روبه رو می شود. این عوامل می تواند باعث سازگاری ضعیف این گروه شود. پژوهش حاضر با هدف تدوین و طراحی الگوی سازگاری در سالمندان انجام شد. روش کار: روش این پژوهش به صورت کیفی با نرم افزار MAXQDA انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل صاحب نظران و خبرگان دانشگاهی (متخصصان روانشناسی و علوم تربیتی) و همچنین افرادی که دارای مطالعات تخصصی و پژوهشی در این حوزه هستند، بود که با توجه به اصل اشباع 10 نفر از آنان به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه های نیمه ساختاریافته استفاده شد. در تجزیه وتحلیل داده ها در بخش کیفی از کدگذاری و تحلیل مضمون استفاده شد و پس از استخراج مؤلفه های سازگاری سالمندان، برنامه مداخله ی الگوی سازگاری سالمندان طراحی و تدوین گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که از میان 22 شاخص (گویه) موجود، 9 مؤلفه اصلی شناسایی شد. ازجمله مؤلفه های تن آرامی، آگاهی از خویشتن موجود، مقابله باتجربه های آسیب زا، اعتماد بین فردی، پذیرش خود، ایفا کردن نقش خود نسبت به دیگران، خود گویی مثبت، اراده به اقدام و عمل گرایی و انعطاف پذیری بود. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد عواملی نظیر عامل های یادشده از مؤلفه های اثرگذار سازگاری در سالمندان هستند. بنابراین می توان از مداخله تدوین شده جهت افزایش سازگاری سالمندان به وسیله متخصصان در خانه های سالمندان استفاده نمود.

1مقدمه: افزایش جمعیت سالمند­ان و پیدایش نیازهای جدید به خدمات سلامت جهت ترویج سالمندی جوان فعال، ضرورت توجه و شناخت عوامل مؤثر بر سلامتی و رفاه آنان به عنوان بخشی مهم از جامعه و تعیین اولویت­ها را در این زمینه آشکار می­نماید. لذا پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی برنامه آموزشی تدوین شده بومی نیازمندی­های سالمندان جوان در بهبود کیفیت زندگی و کاهش افسردگی سالمندان جوان شهر یزد انجام شد. روش کار: روش پژوهش، نیمه­آزمایشی از نوع پیش­آزمون  پس­آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری تمامی افراد با دامنه سنی 60 تا 75 سال شهر یزد بود. حجم نمونه 36 نفر با توجه به ملاک­های ورود به پژوهش، با نمونه­گیری در دسترس به صورت هدفمند، اﻧﺘﺨﺎب و بصورت تصادفی به گروه کنترل و آزمایش (هر گروه 18 نفر) تقسیم شدند. گروه آزمایش در 8 جلسه 90 دقیقه­ای، بسته آموزشی را دریافت نمودند و گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. ابزار پژوهش، پرسشنامه پرسشنامه کیفیت زندگی سالمندان لیپاد (1998) و افسردگی در سالمندان یسواگه (1996) بود. برای تحلیل داده­ها از آزمون تحلیل کواریانس چند متغیره و تک متغیره استفاده شد. یافته­ ها: نتایج نشان داد بسته آموزشی بومی نیازمندی­های سالمندان جوان، بر کاهش افسردگی و بهبود کیفیت زندگی (و بعد رضایت از زندگی) در مرحله پس آزمون، تأثیر معناداری داشت (05/0>P). اما بر بهبود ابعاد کیفیت زندگی )فیزیکی، خودمراقبتی، افسردگی و اضطراب، شناختی، اجتماعی و مسائل جنسی) تأثیر معنی­داری نداشته است. نتیجه­ گیری: با توجه به اهمیت برنامه آموزشی بومی نیازمندی­های سالمندان، برگزاری دوره­های آموزشی برای سالمندان جوان به منظور بهبود کیفیت زندگی و کاهش افسردگی، می­تواند مفید باشد.

1مقدمه: با توجه به پیشرفت و بهبود کیفیت مراقبت های بهداشتی، سلامت عمومی به طور کلی بهبود یافته و که منجر به افزایش میزان جمعیت سالمندان در سرتاسر جهان است. از این رو، بررسی عوامل موثر بر سلامت اجتماعی گردشگران سالمند از ضروریات دنیای مدرن است. هدف از انجام این پژوهش شناسایی مهمترین عوامل موثر بر سلامت اجتماعی سالمندان است. روش کار: روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه استاندارد کییز) و جهت تجزیه­وتحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، گردشگران سالمند حاضر در بخش آسارا و حجم نمونه از طریق فرمول کوکران نامتناهی 384 نفر برآورد شده است که برای انجام آزمون تحلیل عاملی اکتشافی از نرم افزار Spss و جهت تحلیل عاملی تاییدی از مدلسازی معادلات ساختاری از نرم افزار Amos Graphics استفاده شده است. یافته : بر اساس یافته های تحلیل عاملی اکتشافی عوامل موثر بر سلامت اجتماعی گردشگران سالمند محدوده مورد مطالعه؛ بیشترین تا کمترین تاثیر با درصد واریانس مقدار ویژه، به ترتیب شامل: مشارکت اجتماعی 15/974%، همبستگی اجتماعی 12/622%، شکوفایی اجتماعی 10/938%، پذیرش اجتماعی 10/677%، انسجام اجتماعی 10/357% و تعلق اجتماعی8/195% است. یافته های بخش تحلیل عاملی تاییدی بر مبنای آماره های معادلات ساختاری ؛ نشان می دهد که شاخص خی دو  با مقدار 77/629 معنا دار است و شاخص­های نسبی با مقدار 0/030 برای شاخص ریشه دوم میانگین مربعات باقیمانده، شاخص های تطبیقی با مقدار 0/938 بیانگر تناسب مدل و بیانگر وضعیت مناسب و تأیید نیکویی برازش مدل است. نتیجه گیری: در بخش اول با انجام روش تحلیل عاملی اکتشافی؛ می­توان نتیجه گرفت که شش عامل (مشارکت اجتماعی، همبستگی اجتماعی، شکوفایی اجتماعی، پذیرش اجتماعی، انسجام اجتماعی و تعلق اجتماعی) توانستند با بیش از 68% واریانس تجمعی مؤلفه های سلامت اجتماعی سالمندان را تبیین نمایند و عامل مشارکت اجتماعی بالاترین اثر و عامل تعلق اجتماعی پائین ترین اثر را در بین عوامل شش­گانه موثر در سلامت اجتماعی گردشگران سالمند را دارند. در بخش دوم پژوهش با استفاده از تحلیل عاملی تائیدی می توان نتیجه گرفت که عوامل شناسایی شده بر سلامت اجتماعی گردشگران سالمند محدوده مورد مطالعه معنادار و مثبت بوده و مدل دارای قدرت مناسب در راستای برازندگی و معناداری عوامل موثر بر سلامت اجتماعی گردشگران سالمند بخش آسارا است.